5 Conclusies en aanbevelingen
5.4 Reflectie
Hoewel in dit onderzoek de first en last mile in ruraal gebied centraal staat, is het verschil met openbaar vervoer in zijn algemeenheid niet altijd even duidelijk. Sommige van de onderzochte initiatieven zijn expliciet bedoeld om de first en last mile mee te overbruggen (Multibus, Byabussen, Fietsen naar OV), terwijl andere initiatieven een bredere lokale tot regionale reikwijdte hebben (buurtbus, Regiotaxi, C.A.T.) Dat de first en last mile op verschillende manieren gedefinieerd kunnen worden, heeft deels bijgedragen aan het feit dat er uiteindelijk een vrij breed scala aan initiatieven is geanalyseerd.
De keuze voor een kwalitatieve onderzoeksmethode is gelet op de aard van het onderzoek de juiste geweest. Toch had het onderzoek meer diepgang kunnen krijgen door een groepsdiscussie te organiseren met reizigers uit de drie doelgroepen (ouderen, jongeren, gehandicapten) met verschillende kenmerken (geslacht, leeftijd, reismotief). Daardoor konden de respondenten naar elkaars opvattingen luisteren, vragen stellen en mogelijk nieuwe ideeën aandragen. Met de interviews is weliswaar veel informatie vergaard, maar de vragen en opmerkingen werden steeds uitsluitend door de onderzoeker gesteld. Een groepsdiscussie zou zich uiteraard ook lenen voor de hierboven geopperde suggesties voor vervolgonderzoek.
Er kunnen verder nog opmerkingen worden geplaatst bij de omvang van de respondentengroep. Om meer (generaliseerbare) conclusies te kunnen trekken waren meer respondenten vereist. De groep jongeren had in dit onderzoek beter vertegenwoordigd moeten zijn. De literatuurstudie heeft echter voor een groot deel van de ontbrekende informatie gezorgd.
Een laatste opmerking heeft betrekking op de beoordeling van de initiatieven. In hoofdstuk 3 is al aangegeven dat in dit onderzoek niet getracht is om tot een bepaalde rangschikking van de initiatieven te komen. Zoals gezegd houdt dat namelijk verband met onder meer geografische en demografische kenmerken van het gebied waar een initiatief actief is (geweest). De conclusies in dit onderzoek zijn dan ook beperkt gebleven tot een positief en/of negatief oordeel over de initiatieven uitgesplitst per doelgroep. Een onderzoek met meer kwalitatieve en/of kwantitatieve gegevens had mogelijk bredere conclusies kunnen trekken.
- 80 -
Literatuurlijst
Aachener Zeitung (2012). [Multibus] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 23 juli 2013, via:
http://www.aachener-zeitung.de/lokales/kreis-heinsberg/der-multi-bus-wird-beliebter-lohnt- sich-aber-noch-nicht-1.419398
Ambrosino, G., Nelson, J.D. & Romanazzo, M. (2003). Demand responsive transport services: towards the flexible mobility agency. Rome: Italian National Agency for New Technologies Bachem, A., Birgelen, A. & Kittler, W. (2013). Integration alternativer Verkehre in den Öffentlichen
Nahverkehr. Rechtliche Grundlagen, Einsatzmöglichkeiten und Anforedrungen. Der Nahverkehr, 4, 33-39
Bar-Yosef, A., Martens, K. & Benenson, I. (2013). A model of the vicious cycle of a bus line. Transportation Research Part B, 54, 37-50
Bovy, P.H.L. & Van Goeverden, C.G. (1994). De rol van kwaliteit in het personenvervoersysteem gemeten aan de verplaatsingstijdfactor. Bijdrage voor Openbaar Vervoer Colloquium 1994 te Utrecht. Geraadpleegd op 31 juli 2013, via TU Delft: http://repository.tudelft.nl/view/ir/uuid %3A4e7ef612-628d-4591-9ef2-454cb8e2e658/
Brake, J., Nelson, J.D. & Wright, S.D. (2004). Demand responsive transport: towards the emergence of a new market segment, Journal of Transport Geography, 12, 323-337 Brake, J. & Nelson, J.D. (2007). A case study of flexible solutions to transport demand in a
deregulated environment. Journal of Transport Geography, 15, 262-273
Broer, K. (2011). Fiets mee in het ov kwestie van service. OV Magazine, 3, 20-21. Geraadpleegd op 1 augustus 2013, via: http://www.ovmagazine.nl/uploads/archief/OV-Magazine_2011_3.pdf BusNoordkop: te volle buurtbus onvermijdelijk (2013, 18 januari). Noordhollands Dagblad.
Geraadpleegd op 11 april 2013, via: http://www.noordhollandsdagblad.nl/stadstreek /schagen/article20191323.ece
Buurtbus 237 (z.j.). [Buurtbus 237] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 28 juli 2013, via: http://www.buurtbus237.nl.nu/
Cazemier, O. (z.j.). De sociale functie van openbaar vervoer. Juist tijdens bezuinigingen [Powerpoint]. Geraadpleegd op 18 april 2013 via Rocov Gelderland:
www.rocovgelderland.nl/download/publicaties/143
Centraal Planbureau & Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (2009). Het belang van
openbaar vervoer. De maatschappelijke effecten op een rij [Digitale versie]. Geraadpleegd op 18 april 2013, via: http://www.cpb.nl/publicatie/het-belang-van-openbaar-vervoer-de- maatschappelijke-effecten-op-een-rij
Chatterjee, K. & Ma, K. (2009). Time taken for residents to adopt a new public transport service: examining heterogeneity through duration modelling. Transportation, 36, 1-25
Cheng, S., Nguyen, D. & Lau, H. (2012). A mechanism for organizing last-mile service using non- dedicated fleet. Research Collection School of Information Systems. Paper 1665
Cheyne, C. & Imran, M. (2010). Attitudes and behaviour in relation to public transport in New Zealand’s non-metropolitan regions. NZ Transport Agency research report 419 Chong, Z.J., Qin, B., Bandyopadhyay, T., Wongpiromsarn, T., Rankin, E.S., Ang Jr., M.H.,…
Low, K.H. (2011). Autonomous personal vehicle for the first- and last-mile transportation services.
Commission for Integrated Transport (2008). A new approach to rural public transport. Geraadpleegd op 4 april 2013, via: http://www.transportforqualityoflife.com/u/files/A %20New%20Approach%20to%20Rural%20Public%20Transport.pdf
Community Transport Association (2002). Transport for young people in rural areas.
Geraadpleegd op 4 april 2013, via: http://www.dsf.org.au/resources-and-research/365-a-good- practice-transport-guide-for-young-people-in-rural-areas-
- 81 -
C-Tec (z.j.). [First Mile Last Mile] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 5 april 2013, via: http://www.sustain-mobility.com/public-transport/?lang=nl
Daniels, R. & Mulley, C. (2010). Overcoming barriers to implementing Flexible Transport Services in NSW. Proceedings of the 33rd Australasian Transport Research Forum, Canberra, 29 September-1 October 2010. Geraadpleegd op 25 april 2013, via: http://www.patrec.org /web_docs/atrf/papers/2010/1860_124%20-%20Daniels%20Mulley.pdf
De Boer, N. & Van der Lans, J. (2011). Burgerkracht. De toekomst van het sociaal werk in Nederland. Den Haag: Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling
DeGood, K. (2011). Aging in place, stuck without options: fixing the mobility crisis threatening the baby boom generation. Geraadpleegd op 4 april 2013 via Transportation for America: http://t4america.org/docs/SeniorsMobilityCrisis.pdf
Department of the Environment, Transport and the Regions (2000). Our Countryside: the future. A fair deal for rural England. London. Geraadpleegd op 2 mei 2012, via: http://archive.defra .gov.uk/rural/documents/policy/ruralwp/rural.pdf
Eltis (z.j.). Multibus: Call a Bus Service in Heinsberg (Germany). Geraadpleegd op 21 mei 2013, via: http://www.eltis.org/docs/studies/FactsheetMultibus_DE_.pdf
Farrington, J. & Farrington, C. (2005). Rural accessibility, social inclusion and social justice: towards conceptualization. Journal of Transport Geography, 13, 1-12
Ferreira, L., Charles, P. & Tether, C. (2007). Evaluating Flexible Transport Solutions. Transportation Planning and Technology, 30:2-3, 249-269
Fietsberaad (2007). Ontwikkelingen van het fietsgebruik in voor- en natransport van de trein (Publicatienummer 12). Geraadpleegd op 16 april 2013, via: http://www.fietsberaad.nl /library/repository/bestanden/publicatie%2012%20voor%20en%20natransport%20trein .pdf Flickriver (2010). [Clare Accessible Transport] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 1 augustus 2013, via:
http://www.flickriver.com/photos/smallwarrior/sets/72157623612569389/
Freepik (2010). [Europa] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 28 juli 2013, via: http://www.freepik.com/free- vector/europe-map-vector_333750.htm
Gemeente Noordwijk (2010). [Logo Regiotaxi] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 23 juli 2013, via: http://www.noordwijk.nl/Smartsite.shtml?id=68372
Gray, D., Farrington, J., Shaw, J., Martin, S. & Roberts, D. (2001). Car dependence in rural
Scotland: transport policy, devolution and the impact of the fuel duty escalator. Journal of Rural Studies, 17, 113-125
Google Maps (2013). Geraadpleegd op 23 juli 2013, via: https://maps.google.nl/maps?hl=nl Harms, L. (2008). Overwegend onderweg. De leefsituatie en de mobiliteit van Nederlanders. Den
Haag: Sociaal en Cultureel Plabureau.
Healthy Mountain Communities (z.j.). [Fietsen in bus] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 1 augustus 2013, via: http://www.hmcnews.org/sov/news/valleynews-6-2008.htm
ING (2012). Tijd voor verdere professionalisering van het OV-busvervoer. Innovatie, kostenreductie en inzet op behoefte veranderen de vraag naar materieel. Assetvisie Bussen op de openbaar vervoermarkt. Geraadpleegd op 2 mei 2013, via ING Economisch Bureau:
http://www.ing.nl/Images/ING-Tijd-voor-verdere-professionalisering-van-het-OV-busvervoer- september-2012_tcm7-121035.pdf?id=20130418065652
Kennisplatform Verkeer en Vervoer (2009). Boer zoekt bus. Openbaar vervoer in landelijke gebieden. Utrecht: Kennisplatform Verkeer en Vervoer
Kennisplatform Verkeer en Vervoer (2011). Ontwikkeling openbaar vervoer 2000-2009. Utrecht: Kennisplatform Verkeer en Vervoer
Kennisplatform Verkeer en Vervoer (2013a). Particuliere initiatieven in het personenvervoer. Utrecht: Kennisplatform Verkeer en Vervoer
- 82 -
Financiering openbaar vervoer. Geraadpleegd op 15 januari 2014, via:
http://www.kpvv.nl/KpVV/KpVVHome/Kennisbank/Kennisitems/Achtergronden-Organisatie- ampamp-Spelregels-Financiering-openbaar-vervoer.html
Kirby, R.F. (1992). Financing public transportation. In: G.E. Gray & L.A. Hoel (Red.), Public Transportation (pp.445-460). Geraadpleegd op 3 juni 2013, via: http://ntl.bts.gov/data/letter_ak/Chapter15.pdf Laws, R., Enoch, M., Ison, S. & Potter, S. (2009). Demand Responsive Transport: A review of
schemes in England and Wales. Journal of Public Transportation, 12, 19-37
Li, X. & Quadrifoglio, L. (2010). Feeder transit services: Choosing between fixed and demand responsive policy. Transportation Research Part C, 18, 770-780
Maddern, C. & Jenner, D. (2007). Telebus mobility and access benefits research. Final report. Geraadpleegd op 13 juni 2013, via Thinking Transport: http://www.thinkingtransport.org.au /sites/www.thinkingtransport.org.au/files/EXT%20-%202007%20April%20-%20Telebus %20mobility%20and%20accessibility%20benefits%20final%20report.pdf
Mageaan, J. & Nelson, J.D. (2003). The evaluation of demand responsive transport services in Europe. Journal of Transport Geography, 11, 255-270
Mees, P. (2010). Transport for suburbia. Beyond the automobile age. London: Earthscan
MoveVisie (2002). Creativiteit maakt openbaar vervoer op platteland mogelijk. Geraadpleegd op 26 april 2013, via: http://www.movevisie.nl/publicaties/
MuConsult (2006). Openbaar vervoer op het platteland (Rapport AVV134.11). Geraadpleegd op 16 april 2013, via: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-23645-145-b2.pdf MuConsult (2010). Onderzoek naar de (openbaar) vervoerbehoefte in het landelijk gebied van
Fryslân (Rapport PRO187.103). Geraadpleegd op 2 april 2013
NEA (2012). Klanttevredenheidsonderzoek RegioTaxi Haaglanden 2011. Zoetermeer: Stadsgewest Haaglanden. Geraadpleegd op 18 december 2013, via: http://haaglanden.nl/sites
/haaglanden.nl/files/pagina-bestanden/176/klantwaarderingsonderzoek%20RegioTaxi %202011-2012.pdf
Omnibus Burdaard hâldt op (10 juli 2013). Omrop Fryslân. Geraadpleegd op 16 juli 2013, via: http://www.omropfryslan.nl/nijs/omnibus-burdaard-haldt-op
OV Plaza (z.j.). [Nederland] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 23 juli 2013, via: http://www.ovplaza.nl/img/map/nederland.png
Provincie Fryslân (2012). Opzet OV in het landelijk gebied. Geraadpleegd op 2 april 2013, via: http://www.fryslan.nl/3733/5-septimber-2012-steatekommisje-lan,-loft-en-wetter/files/2. %20brief%20ds%20belied%20ov%20lanlik%20gebiet.pdf
Petersen, T. (2009). Network planning Swiss syle: making public transport work in semi-rural areas. University of Melbourne. Geraadpleegd op 3 juni 2013, via Planning and Transport Research Centre: http://www.patrec.org/web_docs/atrf/papers/2009/1802_paper72-Petersen.pdf Pobal (z.j.). Clare Accessible Transport. Geraadpleegd op 8 juli 2013, via: https://www.pobal.ie
/Publications/Documents/RTP%20Clare%20Case%20Study.pdf
Projectbureau Integrale Verkeers- en Vervoerstudies (1995). De verplaatsingstijdfactor. De betekenis van de VF-waarden voor het verkeers- en vervoersbeleid. Geraadpleegd op 29 juli 2013, via: Scribd: http://nl.scribd.com/doc/81750416/De-verplaatsingstijdfactor-de-betekenis-van-de- VF-Waarden-voor-het-verkeers-en-vervoersbeleid
Provinciale Staten Fryslân (2011). Visie duurzaam openbaar vervoer Fryslân. Geraadpleegd op 6 april 2013 via: http://kknn.vanmeernaarbeter.nl/sites/kknn.vanmeernaarbeter.nl/files
/%5B004%5DPvE%20NZW%20%20Bijlage%20D.01%20%20Visie%20Duurzaam%20Openbaar% 20Vervoer%20Fryslan%5B1%5D.pdf
Provincie Limburg (2013). Nota van Uitgangspunten OV Limburg. Concept. Geraadpleegd op 14 januari 2014, via: www.limburg.nl/dsresource?type=pdf&objectid=limburg:30660 &versionid=&subobjectname=
- 83 -
via: http://www.noord-holland.nl/bestanden/programmabegroting2013/Visie_openbaar _vervoer_2020.pdf
Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (2012). Essays toekomst van de stad. Geraadpleegd op 16 april 2013, via: http://www.rli.nl/sites/default/files/u21/rli005- 1_wtk_essays_toekomst_van_de_stad_def.pdf
Reith, M. (2010). Fiets mee in het ov lost niet veel op. Fietsverkeer 25. Geraadpleegd op 27 juni 2013, via Fietsberaad: http://www.fietsberaad.nl/library/repository/bestanden/Fiets%20mee%20in %20het%20OV%20lost%20niet%20veel%20op.pdf
Robinson, S.E. (1995). A geographical analysis of the role of unconventional public transport in selected rural areas of Scotland. Durham Theses, Durham University. Geraadpleegd op 11 juni 2013, via Durham E-Theses Online: http://etheses.dur.ac.uk/5449/
ROMA (2009). Tevredenheidsonderzoek Regiotaxi Limburg. Hengelo: ROMA marktonderzoek. Geraadpleegd op 8 december 2013, via: http://www.limburg.nl/Beleid/Verkeer_en_Vervoer/ Openbaar_vervoer/Tevredenheidsonderzoek_Regiotaxi_Limburg
Rover (2013a). Initiatiefstuk Samen op Reis, OpStap naar een beter OV. Utrecht: Rover
Rover (2013b). Initiatieven Samen op Reis. Bijlage bij het Initiatiefstuk Samen op Reis, OpStap naar een beter OV. Utrecht: Rover
Royal Mail under fire as postbus cuts under way (2009, 18 april). Herald Scotland. Geraadpleegd op 8 juli 2013, via: http://www.heraldscotland.com/royal-mail-under-fire-as-postbus-cuts-under- way-1.907897
Schaefer, C. (2003). Multibus – A new and innovative approach for bus systems in rural areas.
Wuppertal Institute for Climate, Environment and Energy. Association for European Transport Scotland: Travels with a red-van man (2003, 9 september). The Telegraph. Geraadpleegd op 8 juli 2013,
via: http://www.telegraph.co.uk/travel/728656/Scotland-Travels-with-a-red-van-man.html Scott, R.A. (2010). Demand responsive passenger transport in low-demand situations. NZ
Transport Agency research report no.425. Auckland: Booz & Company
Scottish Executive Central Research Unit (2001). Evaluation of the rural transport fund. Geraadpleegd op 2 mei 2013, via Central Research Unit: http://www.scotland.gov.uk/ Resource/Doc/156511/0042024.pdf
Scottish Executive Central Research Unit (2002). Rural accessibility. Geraadpleegd op 3 juni 2013, via Central Research Unit: http://www.transport-research.info/Upload/Documents/200603 /20060312_165956_69313_Report_Rural_Accessibility.pdf
Slone, S. (2008a). Financing public transportation. Geraadpleegd op 31 mei 2013, via The Council of State Government: http://www.csg.org/knowledgecenter/docs/TIA_PublicTrans_screen.pdf Slone, S. (2008b). Transportation & infrastructure finance. Geraadpleegd op 31 mei 2013, via The
Council of State Government: http://www.csg.org/knowledgecenter/docs /TransportationInfrastructureFinance.pdf
Sociaal en Cultureel Planbureau (2006). Thuis op het platteland. De leefsituatie van stad en platteland vergeleken.
Southern California Association of Governments (2009). Maximizing mobility in Los Angeles – First & Last mile strategies (Final Report). Geraadpleegd op 16 april 2013, via:
http://www.scag.ca.gov/nonmotorized/pdfs/LA-Maximizing-Mobility-Final-Vol1.pdf Undiscovered Scotland (z.j.). [Postbus] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 30 juli 2013, via:
http://www.undiscoveredscotland.co.uk/usscotfax/travel/postbuses.html
Usher, J.C. (1978). Possibilities for demand responsive bus operation in outer suburbs. Geraadpleegd op 6 mei 2013, via Planning and Transport Research Centre: http://www.patrec.org/web _docs/atrf/papers/1978/Usher%20%281978%29.pdf
Van Wijk, K. (2013). Buurtbus houdt het platteland leefbaar. OV Magazine, 4, 13-15. Geraadpleegd op 15 januari 2014, via: http://www.buurtbusheerjansdam.nl/artikel%20Buurtbus%20houdt %20platteland %20leefbaar%204-4-2013.pdf
- 84 -
Velaga, N.R., Nelson, J.D., Wright, S.D. & Farrington, J.H. (2012). The potential role of flexible transport services in enhancing rural public transport provision. Journal of Public Transportation, 15, 111-131
Verschuren, P., & Doorewaard, H. (2007). Het ontwerpen van een onderzoek. Vierde editie. Den Haag: Boom Lemma
Vimeo (2012). [Byabussen] [Afbeelding]. Geraadpleegd op 23 juli 2013, via: http://b.vimeocdn.com/ts/345/102/345102976_640.jpg
Wang, H. & Odoni, A. (2012). Approximating the performance of a “last mile” transportation
system (Master thesis Massachusetts Institute of Technology). Geraadpleegd op 15 april 2013, via: http://ares.lids.mit.edu/fm/papers/Wang.Odoni.11.pdf
White-Kjoss, A. (2011). Secure bicycle parking, bike-transit centers and mobility hubs. Geraadpleegd op 4 april 2013, via: http://la-bike.org/sites/default/files/Allisonfiles/Bikestation-
- 85 -