• No results found

Overige feiten en omstandigheden: Iedere rider valt onder de collectieve

Hoofdstuk 2: Juridische definities: werkgever, uitzenderwerkgever en opdrachtgever Nu in het vorige hoofdstuk het online platform nader is toegelicht, zal dit hoofdstuk in § 2

3. Overige feiten en omstandigheden: Iedere rider valt onder de collectieve

aansprakelijkheidsverzekering die Deliveroo biedt. Een rider van Deliveroo kan voor een ander platform aan de slag als die dat zou willen. Verder helpt Deliveroo de rider met wat het noemt ‘het ondernemerschap van zijn rider’ en de daarbij behorende administratie, voor zover de wetgeving dit soort hulp toestaat voor zelfstandigen.

42

4. Afweging van alle feiten en omstandigheden in hun onderling verband bezien:

Vast staat dat de rider tegen stukloon voor Deliveroo persoonlijke arbeid verricht door voor het platform maaltijden te bezorgen. Dit doet de rider op basis van een overeenkomst van opdracht met Deliveroo. Zou er sprake zijn van een arbeidsovereenkomst tussen de rider en Deliveroo, dan zou er naast het verrichten van persoonlijke arbeid en het loonelement, sprake moeten zijn van een gezagsverhouding. Zoals beschreven in punt 2 is van dergelijk gezag echter geen sprake in de feitelijke uitvoering van de overeenkomst tussen Deliveroo en de rider. Verder is bij de

totstandkoming van de arbeidsrelatie tussen de rider en Deliveroo overduidelijk, blijkens de AV, op papier een overeenkomst van opdracht beoogd. Al deze aspecten tezamen nemend, maken dat er overduidelijk geen sprake is van een gezagsverhouding en dus niet van een arbeidsovereenkomst, maar wel van een overeenkomst van opdracht. Er is immers voldaan aan het element van het

verrichten van arbeid die bestaat uit het verlenen van een dienst, de rider heeft zich jegens Deliveroo verbonden om op zelfstandige basis bezorgingen uit te voeren als hij een bezorging accepteert tijdens een dienst.

Daarentegen zijn er aspecten van afhankelijkheid in de positie van een rider ten opzichte van het platform Deliveroo. Waar platformwerkers bij de eerder gekwalificeerde platforms meerdere opdrachtgevers kunnen hebben, daarin keuzevrijheid hebben en zodoende kunnen profiteren van een wisseling in arbeidsvoorwaarden en deze telkens zelf kunnen aanpassen en uitonderhandelen, daar heeft de rider enkel en alleen Deliveroo als opdrachtgever, waardoor de feitelijke

afhankelijkheid gegeven is. Deze afhankelijkheid is echter veel minder groot dat de mate van zelfstandigheid. Met name de grote vrijblijvendheid om te werken naar believen en de mogelijkheid om je zonder toestemming te laten vervangen zijn daarbij van belang. De afhankelijkheidspositie van de rider legt niet zoveel gewicht in de schaal dat deze maakt dat Deliveroo nu toch te kwalificeren is als werkgever.

5. De Uitzendovereenkomst:

5.1 Wordt er in de driehoeksverhouding tussen het platform, de platformwerker en de

consument/restauranthouder voldaan aan de drie kernelementen: persoonlijke arbeid, loon en gezag?

Voor de uitzendovereenkomst is vereist dat de kernelementen arbeid, loon en gezag opgesplitst aanwezig zijn in deze driehoeksverhouding. Deze driehoeksverhouding kan in het geval van Deliveroo echter op twee verschillende manieren tot stand komen tussen Deliveroo, de rider en een wisselende derde partij. Deze driehoeksverhouding kan tot stand komen met:

- 1. De consument, die een maaltijd bezorgd wil krijgen aan de deur.

- 2. De restauranthouder die maaltijden aanbiedt via Deliveroo en wil dat deze bezorgd worden bij zijn klanten. De reden dat er twee partijen zouden kunnen optreden als derde, is omdat er bij Deliveroo niet sprake is van een driehoeksrelatie, maar van een vier-partijen relatie. Zoals hierboven echter besproken in punt 2-4, voert de rider zijn werkzaamheden persoonlijk uit voor Deliveroo en krijgt hiervoor ook loon. Deliveroo heeft echter geen gezag over de werkzaamheden van de rider. Dergelijk gezag is zeker ook afwezig bij zowel het restaurant als de consument. Zodoende is er in geen van de mogelijk driehoeksverhoudingen sprake van gezag op de bezorgdienst van de rider. Zodoende is er niet voldaan aan dit element van de uitzendovereenkomst: In geen enkele driehoeksverhouding is dan aan de drie kernelementen: persoonlijke arbeid, loon en gezag. 5.2 Wordt de platformwerker ter beschikking gesteld ‘in het kader van de uitoefening van het beroep of bedrijf’ van het platform? Het businessmodel van Deliveroo is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod voor maaltijdbezorgingsdiensten. Op deze wijze laat Deliveroo bedrijfsmatig riders werkzaam zijn bij restaurants om voor hen maaltijden te bezorgen. Aan dit element is in dat opzicht voldaan, indien aan de overige drie elementen voor uitzendwerkgeverschap wordt voldaan.

43

opdrachtovereenkomst tussen het platform en de consument/restauranthouder?

De terbeschikkingstelling van een uitzendwerknemer geschiedt op basis van een overeenkomst van opdracht van de uitzendwerkgever met de derde. In dit geval zou er dan een opdrachtovereenkomst moeten bestaan tussen Deliveroo en een derde. Deze derde zou bij Deliveroo kunnen bestaan uit twee verschillende entiteiten, de voornoemde consument en restauranthouder. De consument besteld zijn maaltijd echter bij het restaurant, dus tussen Deliveroo en de consument komt geen overeenkomst tot stand. Tussen Deliveroo en het restaurant bestaat een gebruikersovereenkomst, uit hoofde waarvan het restaurant het platform van Deliveroo gebruikt voor de verkoop en bezorging van maaltijden. Deliveroo brengt aan het restaurant een vergoeding in rekening voor het gebruik van het platform, de bezorging en de administratieve en financiële afwikkeling van de transactie met de consument en de rider. Deliveroo heeft zich zodoende verbonden jegens het restaurant om anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst bezorgwerkzaamheden te verrichten. Echter gaat het hier om het vervoeren van zaken en daarom is er ex art. 7: 400 BW geen sprake van een

opdrachtovereenkomst. Dit is een uitzonderinggrond voor het bestaan van een overeenkomst van opdracht. Aan dit element van de uitzendovereenkomst is daarom niet voldaan.

5.4 Verricht de platformwerker arbeid onder toezicht en leiding van het restaurant/ consument? Hiervoor is vereist dat er is voldaan aan feitelijk gezag (het materiële gezagscriterium) door de restauranthouder/ consument op de werkzaamheden van de rider en over deze werkzaamheden tevens contractueel gezag (het formele gezagscriterium) wordt gehouden door Deliveroo. De consument heeft sowieso geen feitelijk gezag op de inhoudelijke bezorging van de rider, deze neemt uitsluitend zijn maaltijd in ontvangst. Ook het restaurant niet, want een rider is zelfstandig in hoe hij zijn bezorgdienst uitoefent en werkt op incidentele basis voor een restaurant doordat hij telkens voor andere restaurants maaltijden bezorgd. Maar zelfs indien dergelijk toezicht zou worden aangenomen, zal dit element van de uitzendovereenkomst niet van toepassing zijn. Deliveroo houdt namelijk geen contractueel toezicht op de riders. Deliveroo heeft geen contractueel gezag over de werkzaamheden van de rider, aangezien er tussen hen uitsluitend een opdrachtovereenkomst tot stand is gekomen en geen arbeidscontract. Ook feitelijk is de rider niet op grond van een dergelijke overeenkomst met Deliveroo gehouden om werkzaamheden te verrichten die Deliveroo op grond van een eventuele overeenkomst van opdracht met het restaurant, verplicht is uit te voeren. De rider heeft uitsluitend een opdrachtovereenkomst gesloten met het Deliveroo om naar believen

bezorgdiensten te verrichten zonder enige verplichting en met de mogelijkheid om zichzelf daarbij te laten vervangen. Zodoende kan hij geheel vrijwillig reageren op door restaurants geplaatste

bezorgdiensten. Aan dit element is derhalve ook niet voldaan.

Nu er niet cumulatief is voldaan aan de vier vereisten voor het zijn van uitzendwerkgever, kwalificeert Deliveroo niet als zodanig.

6. Opdrachtgeverschap of Facilitator: Bezien het voorgaande is er sprake van een