Openbaarmaking agressieve belastingstructuren

5.3 Inhoud van het BEPS Actieplan en de impact op de compliance kosten

5.3.4 Conclusies op basis van gemeenschappelijke benaderingen en best practices voor

5.2.3.4 Openbaarmaking agressieve belastingstructuren

Actiepunt 12148 betreft ‘Mandatory Disclosure Rules’ en betreft het openbaar maken van agressieve belastingstructuren. Het rapport geeft een handreiking over hoe een belastingautoriteit een verplicht systeem van melding vorm zou kunnen geven. Er is doelbewust voor een aanbeveling gekozen, aangezien een meer dwingend systeem zou kunnen zorgen voor verstoring van de bestaande regelgeving. De meeste landen zijn ook reeds voorzien van wet- en regelgeving op dit gebied. Voorbeelden hiervan zijn in Nederland de FIOD en gespecialiseerde advies-units van de Belastingdienst en het vooraf kunnen bespreken van structuren met de Belastingdienst. Mede dankzij dergelijke faciliteiten ontstaat er zekerheid en duidelijkheid bij de belastingplichtige en belastingautoriteit. De conclusie die volgt uit het BEPS rapport met betrekking tot het openbaar maken van agressieve belastingstructuren heeft twee kanten op het gebied van de gevolgen voor compliance kosten. Enerzijds kan meer zekerheid bij de belastingplichtige leiden tot een verlaging van de compliance kosten, aangezien de belastingplichtige eerder weet waar hij aan toe is en zodoende minder tijd kwijt is aan het zich conformeren aan de gestelde regelgeving. Anderzijds kan het verplichte karakter leiden tot een grotere druk op de compliance kosten, aangezien er in dat geval altijd vooroverleg tussen de belastingplichtige en de belastingautoriteit zal moeten plaatsvinden over de te varen koers.

5.4 Samenvatting en conclusie

In dit hoofdstuk is geprobeerd antwoord te vinden op de volgende vraag:

Welke invloed heeft het opnemen van BEPS elementen in de herziene CCTB op de compliance kosten van ondernemingen?

Deze vraag blijkt lastig te beantwoorden aan de hand van de desk research die is verricht op dit onderwerp. Er is weinig tot geen informatie te vinden, noch in de rapporten van de OECD of de EU noch in de literatuur, over de impact op compliance kosten die het opnemen van BEPS elementen in de herziene CCTB heeft. Nieuwe regelgeving heeft altijd invloed op de compliance kosten van ondernemingen, echter is deze impact nog niet goed te voorspellen. Er is daarentegen wel een kader te schetsen waaruit blijkt of de compliance kosten naar verwachting zullen toenemen bij invoering van de door de OECD in de verschillende voorstellen opgenomen

maatregelen. Ook is informatie beschikbaar waaruit blijkt aan welke van de door de OECD voorgestelde maatregelen gedacht wordt bij het vormgeven van een CCTB. Ten slotte bleek het mogelijk de OECD-voorstellen te rubriceren in de volgende categorieën: Conclusies van het voorstel opgenomen in een minimumstandaard; conclusies opgenomen in een versterkte internationale standaard en de conclusies die zijn opgenomen op basis van gemeenschappelijke benaderingen en best practices. Op basis hiervan kan worden gesteld dat de conclusies van de voorstellen die zijn

gebaseerd zijn op gemeenschappelijke benaderingen en best practices voor nationale wetgeving waarschijnlijk zullen worden overgenomen in de CCTB, evenals de regelgeving omtrent de vaste inrichting. Opname van de conclusies zou leiden tot linking rules in de CCTB, een vaste definitie omtrent CFC-wetgeving, regelgeving omtrent renteaftrekbeperkingen en een vaste definitie met betrekking tot de vaste inrichting. Deze voorstellen zijn nog niet concreet vormgegeven in het BEPS

Actieplan en zullen nader moeten worden uitgewerkt in Europees verband. Daarnaast kan met een redelijke mate van zekerheid worden gesteld dat de voorstellen waarin minimumstandaarden zijn opgenomen niet zullen worden overgenomen in de CCTB. De aan het BEPS Actieplan deelnemende hebben reeds overeenstemming bereikt over de uitwerking van deze voorstellen en op deze gebieden behoeft er dan ook geen nadere uitwerking in Europees verband.

Doordat de nadere uitwerking en dus de invoering van de CCTB nog op zich laat wachten heeft de Europese Commissie ervoor gekozen al wel een pakket anti-ontgaansmaatregelen op te stellen in het zogenoemde EU Tax Avoidance Package, gepubliceerd op 28 januari 2016. Hierin zijn reeds meerdere elementen van het BEPS Actieplan opgenomen. Een analyse van de BEPS voorstellen zoals neergelegd in het BEPS Actieplan van 28 januari 2016 laat zien dat het waarschijnlijk is dat de

compliance kosten hoger zullen worden.

Vervolgonderzoek dat empirisch van aard is, vergelijkbaar met het onderzoek dat PwC, Deloitte en het CPB hebben gedaan in opdracht van de Europese Commissie ter ondersteuning van de besluitvorming omtrent de CCCTB 2011 is erg gewenst. Het is daarbij, om een exact en accuraat beeld te krijgen, van groot belang dat het onderzoek op minder aannames berust en duidelijker wordt omschreven waar de verhoging van de compliance kosten daadwerkelijk plaatsvindt.

Verschillende lidstaten hebben verzocht om een dergelijke nieuwe Impact

Assessment, waarbij ook de impact van het BEPS Actieplan op de compliance kosten van ondernemingen zal worden onderzocht.

6.0 Conclusie

De hoofdvraag van dit onderzoek is:

Vermindering van de compliance kosten van ondernemingen is één van de gronden waarop de Europese Commissie haar motivering voor invoering van een C(C)CTB baseert, geldt dit ook voor het voorstel uit 2015 waarin de Europese Commissie een voorstel tot een verplichte CCTB met inbegrip van BEPS Actiepunten doet en welke verklaringen kunnen voor deze uitkomst worden gevonden?

Om deze vraag te beantwoorden zijn in het voorgaande de volgende onderzoeksvragen beantwoord:

Welke verklaringen liggen ten grondslag aan het voorstel tot een CCCTB en waarom is dit voorstel niet aanvaard door de verschillende lidstaten van de EU?

De CCCTB is een gemeenschappelijke vennootschapsbelastinggrondslag in Europa. Dit betekent dat bij invoering van de CCCTB ondernemingen zich nog maar aan één set regels zullen te hoeven conformeren bij de berekening van het belastbare inkomen en enkel de moedermaatschappij in haar land van vestiging verantwoordelijk is voor de belastingaangifte –en afdracht van de groep als geheel. Met invoering van

consolidatie en formula apportionment wordt het opstellen van

verrekenprijsdocumentatie binnen de groep overbodig, hetgeen tot gevolg heeft dat er minder kosten gemoeid zullen zijn met het voldoen aan de gestelde fiscale wet- en regelgeving. Door het verdwijnen van verschillende werkzaamheden op het gebied van compliance, kan worden geconcludeerd dat invoering van de CCCTB een gunstig effect heeft op de compliance kosten van ondernemingen.

De hoofdzakelijke oorzaak van afwijzing van dit voorstel lag in de vele kritiek vanuit de lidstaten op het element van consolidatie en de formula apportionment. De

winstverdeling op basis van omzet, vaste activa en arbeid stuitte op veel kritiek, omdat er onder andere geen rekening werd gehouden met immateriële activa. Ook zou de winstverdeling in de ogen van lidstaten met een economie die met name gebaseerd is op dienstverlening onrechtvaardig worden berekend, omdat deze winstverdeling teveel gericht zou zijn op landen met een economie waar veel productie plaatsvindt.

Daarnaast zou het optionele karakter voor hoge uitvoeringskosten voor

belastingautoriteiten zorgen, aangezien het met een optioneel systeem voor zou kunnen komen dat er twee verschillende vennootschapsbelastingstelsels naast elkaar gehanteerd zouden moeten worden.

Welke wijzigingen ten opzichte van het voorstel uit 2011 zijn opgenomen in de aankondiging voor een voorstel voor een verplichte CCTB uit 2015 en hoe zijn deze wijzigingen te verklaren?

In de aankondiging voor het voorstel voor invoering van een C(C)CTB staat dat de Europese Commissie voorstelt om eerst een CCTB in te voeren en daarna een CCCTB, hetgeen betekent dat het element van consolidatie in een later stadium zal worden toegevoegd. In de loop van 2016 zal hiertoe een voorstel worden gedaan. Voorts wordt voorgesteld toepassing van de C(C)CTB tenminste voor multinationale ondernemingen te verplichten. De gedachte hierachter is dat ondernemingen die hun belastingdruk minimaliseren met behulp van agressieve tax planning niet zullen opteren voor de C(C)CTB. Daarnaast is de wens uitgesproken om BEPS elementen te verwerken in het voorstel voor een C(C)CTB. Het BEPS Actieplan is een grootschalig project van de OECD om grondslagversmalling en winstverschuiving tegen te gaan. Het is efficiënt om de anti-ontgaansbepalingen die hierin zijn opgenomen op te nemen in de CCTB, aangezien voor de invoering van deze bepalingen een coherente aanpak is vereist.

Afwijzing van het voorstel 2011 heeft tot gevolg gehad dat er concessies moesten worden gedaan, die onder meer hebben geleid tot het voorstel de CCCTB gefaseerd in te voeren. De redenering van de Europese Commissie zou kunnen zijn dat als er eenmaal een CCTB is, staten op den duur ook bereid zijn een CCCTB te aanvaarden. Het argument van de compliance kosten zou dan opnieuw kunnen worden

aangevoerd. Een ander motief voor invoering van een CCTB zou kunnen zijn dat ondernemingen hun ‘fair share’ moeten bijdragen. De CCTB wordt gebruikt als middel om gelijktijdig in alle lidstaten anti-ontgaansbepalingen die aansluiten bij de OECD/G20 BEPS-voorstellen in te voeren. Het is dan efficiënt om ook tegelijkertijd de wens van de Europese Commissie om een gemeenschappelijke

CCCTB vraagt dan nog maar één aanpassing van de regelgeving van de lidstaten: het toepassen van consolidatie als mechanisme voor ‘group relief’ voor alle

kwalificerende in de Europese Unie gelegen vaste inrichtingen en gevestigde dochtermaatschappijen.

Op basis van welke onderzoeken heeft de Commissie haar voorstel tot een CCCTB in 2011 gebaseerd en hoe werken de uitkomsten van deze onderzoeken uit voor de CCTB?

De Europese Commissie heeft haar keuze voor het doen van een voorstel tot

invoering van een CCCTB in 2011 onder andere gebaseerd op door PwC, Deloitte en het CPB verrichte onderzoeken naar de impact van de CCCTB op compliance kosten. Deze onderzoeken laten zien dat met invoering van de CCCTB de compliance kosten van ondernemingen verminderd zullen worden. Echter kan dit argument door de Europese Commissie niet worden aangevoerd voor invoering van een CCTB. Op basis van de door PwC, Deloitte en het CPB verrichte onderzoeken kan worden gesteld dat op het gebied van compliance kosten de CCCTB een te prefereren regime is boven het regime van de CCTB. Er blijkt echter wel uit deze onderzoeken dat het niet eenvoudig is om de exacte gevolgen voor de compliance kosten van de invoering van een C(C)CTB vast te stellen, hetgeen tot gevolg heeft dat bij deze uitkomsten de nodige kanttekeningen en nuanceringen geplaatst moeten worden. Ondanks de

beperkingen van deze onderzoeken kan worden gesteld dat multinationaal opererende ondernemingen meer gebaat zijn bij het regime onder de CCCTB dan onder het regime van de CCTB.

Welke invloed heeft het opnemen van BEPS elementen in de herziene CCTB op de compliance kosten van ondernemingen?

Het BEPS Actieplan is de uitkomst van een door de OECD gestart grootschalig project om grondslagversmalling en winstverschuiving tegen te gaan. Het bestaat uit 15 Actiepunten die elk een eigen gebied bestrijken.

Het is lastig te voorspellen welke elementen exact zullen worden opgenomen en welke impact dit heeft op de compliance kosten van ondernemingen. Het is wel waarschijnlijk dat de voorstellen waar nog geen volledige consensus over is bereikt

plaats zullen vinden in de CCTB. Deze voorstellen kunnen verder worden uitgewerkt in Europees verband, waar de CCTB een uitermate geschikt middel voor is. Doordat de conclusies in de desbetreffende voorstellen voornamelijk leiden tot strengere regelgeving en dit leidt tot een grotere last bij het conformeren hieraan, zal ook het opnemen van elementen van het BEPS Actieplan niet als argument kunnen worden gebruikt voor invoering van de CCTB.

Aan de hand van de antwoorden op de deelvragen kan de hoofdvraag worden beantwoord:

De Europese Commissie kan als argument voor invoering van een CCTB niet aanvoeren dat hierdoor de compliance kosten worden verlaagd. Uit door PwC, Deloitte en het CPB verricht onderzoek blijkt dat een CCTB geen substantiële verlaging van de compliance kosten teweegbrengt en in sommige gevallen zelfs kan leiden tot een verhoging van de compliance kosten. De impact op compliance kosten die opname van de BEPS elementen met zich brengt is lastig te voorspellen. Doordat de strengere regelgeving die hierin is opgenomen leidt tot een grotere last bij het conformeren aan deze regelgeving zal ook op dit punt het verlagen van compliance kosten niet als argument kunnen worden aangevoerd. Er kunnen verschillende

verklaringen voor het toch doen van de aankondiging van het voorstel voor een CCTB worden gevonden. Een hiervan is het moeten doen van concessies bij de aankondiging voor het voorstel tot een CCTB, aangezien het voorstel uit 2011 op dermate veel kritiek stuitte. Daarnaast kan als motief door de Europese Commissie worden aangevoerd dat ondernemingen hun ‘fair share’ moeten bijdragen. Dit is de hoofdzakelijke reden om anti-ontgaansbepalingen die voortkomen uit het BEPS Actieplan te combineren met het voorstel tot een CCTB.

Ook blijkt uit het door PwC, Deloitte en het CPB verrichte onderzoek dat het niet eenvoudig is om te meten wat de impact op de compliance kosten is van invoering

van een C(C)CTB. Dit heeft dan ook geleid tot het verzoek van veel lidstaten om vervolgonderzoek.

Reflectie en aanbeveling voor vervolgonderzoek

Agressieve tax planning zal na invoering van de CCTB met inbegrip van de BEPS Actiepunten weliswaar substantieel bemoeilijkt worden, maar het lijkt erop dat dit ten koste gaat van de compliance kosten van ondernemingen. Aangezien dit een

belangrijk aspect is voor het al dan niet invoeren van een gemeenschappelijke vennootschapsbelastinggrondslag is het wenselijk dat bij het maken van een voorstel voor een CCTB ook met dit aspect rekening wordt gehouden en er derhalve

vervolgonderzoek zal worden verricht naar de effecten op compliance kosten van de met BEPS-elementen aangevulde CCTB. Het eerder verrichte onderzoek door PWC, Deloitte en het CPB heeft aangetoond dat een CCTB een ongunstig effect heeft op de compliance kosten. Hierbij moet echter worden vermeld dat deze onderzoeken op vele aannames berustten en er gebruik werd gemaakt van gestandaardiseerde

berekeningsmethoden. Bij de aankondiging van het nieuwe voorstel is dan ook door meerdere lidstaten verzocht om een herziene Impact Assessment. Het is

waarschijnlijk dat vervolgonderzoek accurater zal kunnen worden uitgevoerd nu het fenomeen van de C(C)CTB beter bekend is bij de betrokken partijen en er meer data beschikbaar zal zijn.

Literatuurlijst

Digitale documenten

Commissie van de Europese Gemeenschappen (2001), Een strategie voor het

verschaffen van een geconsolideerde heffingsgrondslag aan ondernemingen voor de vennootschapsbelasting op hun activiteiten in de gehele EU; COM(2001) 582 definitief, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52001DC0582&from=EN CPB, (22-08-2006), Documentation of CORTAX, http://www.oecd.org/officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/?doclanguage=en &cote=std/doc(2010)1

CPB (2009), The economic effects of EU-reforms in corporate income tax systems,

http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/common/publications/stud ies/ccctb/cortax.pdf

Deloitte (2009), EU project on corporate tax compliance cost,

http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/common/publications/stud ies/ccctb/deloitte.pdf

Deloitte (2015), OECD’s Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) initiative Summary

results of second annual multinational survey, Deloitte,

http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/Tax/dttl-tax-beps-summary-survey-results-may-2015.pdf

Deloitte (2014), Responsible Tax, (Internationale fiscale structuren en

belastingbesparing), Deloitte

http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/nl/Documents/tax/deloitte-nl-tax-responsible-tax-internationale-fiscale-structuren-en-belastingbesparing.pdf

European Commission (2015), A Fair and Efficient Corporate Tax System in the

European Union: 5 Key Areas for Action; COM(2015) 302 final,

http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/company_tax/fair er_corporate_taxation/com_2015_302_en.pdf

European Commission (2011), Proposal for a COUNCIL DIRECTIVE on a Common

Consolidated Corporate Tax Base (CCCTB); COM(2011) 121/4,

http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/company_tax/co mmon_tax_base/com_2011_121_en.pdf

European Commission (2011), IMPACT ASSESSMENT Accompanying document to

the Proposal for a COUNCIL DIRECTIVE on a Common Consolidated Corporate Tax Base (CCCTB); SEC(2011) 315 final,

http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/company_tax/co mmon_tax_base/com_sec_2011_315_impact_assesment_en.pdf

Europese Commissie (2011), Een Europese heffingsgrondslag voor de

vennootschapsbelasting om vlotter en goedkoper zaken te doen; IP/11/319,

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-11-319_nl.htm?locale=frhttp://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/11/ 319

Europese Commissie (2011), Vragen en antwoorden over de CCCTB; MEMO/11/171,

http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-11-171_nl.htm

European Parliament (2012), European Parliament legislative resolution of 19 April

2012 on the proposal for a Council directive on a Common Consolidated Corporate Tax Base (CCCTB) (COM(2011)0121 – C7-0092/2011 – 2011/0058(CNS)),

http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//NONSGML+TA+P7-TA-2012-0135+0+DOC+PDF+V0//EN

EY (2011), A study on the impact of the Common Consolidated Corporate Tax Base

proposals on European business taxpayers, EY,

https://taxinstitute.ie/Portals/0/EY%20CCTB.pdf

EY (2015), European Commission foreshadows proposal for a Common

Consolidated Corporate Tax Base with consolidation element postponed, EY,

http://www.ey.com/GL/en/Services/Tax/International-Tax/Alert--European- Commission-foreshadows-proposal-for-a-Common-Consolidated-Corporate-Tax-Base-with-consolidation-element-postponed

International Transfer Pricing Journal (2015), The European Commission Action Plan

for a Fair and Efficient Tax System in the European Union: What Should Be Expected?, IBFD,

http://online.ibfd.org.proxy-ub.rug.nl/kbase/#topic=doc&url=/highlight/collections/itpj/html/itpj_2015_06_int_1.h tml&q=cctb&WT.z_nav=Search&colid=4948

KPMG, (17-08-2015), Netherlands to adopt BEPS Action 13 based

Country-by-Country Reporting and documentation requirements, KPMG

https://www.meijburg.nl/nieuws/netherlands-to-adopt-beps-action-13-based-country-by-country-reporting-and-documentation-requirements

OECD (2013), Action Plan on Base Erosion and Profit Shifting, OECD Publishing.

http://dx.doi.org/10.1787/9789264202719-en

OECD (2015), Explanatory Statement, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting

Project, OECD,

www.oecd.org/tax/beps-explanatory-statement-2015.pdf

OECD (2015), BEPS frequently asked questions, OECD

http://www.oecd.org/ctp/beps-frequentlyaskedquestions.htm

OECD (2015), Executive Summaries 2015 Final Reports, OECD,

OECD (2012), Hybrid mismatch arrangements, tax policy and compliance issues, OECD Publishing,

http://www.oecd.org/ctp/exchange-of-tax-information/HYBRIDS_ENG_Final_October2012.pdf

OECD (25-03-2010), Working paper 2010/1, OECD,

http://www.oecd.org/officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/?doclanguage=en &cote=std/doc(2010)1

PwC (2008), Impact of corporate income tax reforms at the EU level on European

business taxpayers,

http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/common/publications/stud ies/ccctb/pwc_compliance.pdf

PwC (2015), OECD provides BEPS recommendations for multinational companies, PwC

http://www.pwc.com/gx/en/tax/newsletters/tax-policy-bulletin/assets/pwc-oecd-provides-beps-recommendations-for-multinational-companies.pdf

Rijksoverheid, (14-07-2015), Nederland en Duitsland gaan belastingrulings

uitwisselen, Rijksoverheid

https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2015/07/14/nederland-en-duitsland-gaan-belastingrulings-uitwisselen

Terry Hayes (2014), BEPS is coming, but raises legitimate concerns for business,

In document De CCTB, ontbreekt de C van Consolidatie of van Compliance? (pagina 65-76)