Tijdens mijn stageperiode van 1 mei t/m 1 augustus 2012 bij NOS.nl heb ik geprobeerde liveblogs bij de NOS te observeren. In deze periode werd er slechts twee keer geliveblogd vanuit Hilversum. Een keer betreffende de uitspraak in de zaak Robert M op 21 mei 201218 en de tweede keer over de
schietpartij in Aurora, Denver op 20 juli 201219. Het liveblog op 21 mei heb ik kunnen observeren, het
andere liveblog niet omdat ik deze dag niet aanwezig was op de redactie.
Op andere afdelingen (Sport en Den Haag) van de NOS, werd er tijdens mijn stage van 1 mei t/m 1 augustus 2012 ook geliveblogd over bijvoorbeeld het EK Voetbal. Echter, tot deze liveblogs kon ik
18 Bron: http://nos.nl/artikel/375161-terugblik-op-vonnis-zaakrobert-m.html (geraadpleegd op 20-02-2013) 19 Bron: http://nos.nl/artikel/397137-bloedbad-vs-van-minuut-tot-minuut.html (geraadpleegd op 20-02-2013)
32 toentertijd geen toegang verkrijgen om te kunnen observeren. Derhalve is dit onderdeel van het onderzoek beperkt gebleven. Later, buiten mijn stageperiode, heb ik een tweede observatie gedaan bij de NOS tijdens het Eurovisie Songfestival van 2013 op 18 mei 2013.
Op 29 mei 2012, de eerste dag van het NRC.nl liveblogexperimentop heb ik de mogelijkheid gekregen om meerdere livebloggers te observeren. Dit was mogelijk omdat er gebruik werd gemaakt van shifts van telkens een uur, terwijl bij NOS.nl meestal maar één persoon verantwoordelijk is voor het
liveblog.
Tijdens het observeren is ervoor gekozen de waarnemingen niet op te nemen met een recorder, vanwege het feit dat er tijdens het livebloggen weinig verbaal wordt gecommuniceerd. Ten behoeve van dit onderzoek zijn van alle liveblogobservaties foto’s genomen en is de opzet ervan zo goed mogelijk beschreven. Hierdoor ontstaat er een duidelijk beeld voor de lezer van het onderzoek. Tijdens de observaties van het weblogproces zijn er tegelijkertijd uitgebreide aantekeningen gemaakt waardoor zowel het gedrag van de weblogger en de resultaten van het webloggen konden worden bestudeerd.
Bij het uitwerken van de observatieresultaten is rekening gehouden met het observatieschema van Merriam (Mortelmans, 2011, 298). In dit schema komen drie essentiele observatie-elementen naar voren: 1. personen, 2. plaatsen en 3. activiteiten. Dit is verder uitgewerkt in een lijst van negen aandachtspunten, te weten:
- Plaats: de fysieke plaats of plaatsen;
- Actor: de mensen die aanwezig/betrokken zijn;
- Activiteit: een reeks samenhangende dingen die mensen doen; - Object: fysieke dingen die aanwezig zijn;
- Actie: alleenstaande acties van mensen;
- Gebeurtenis: een reeks samenhangende activiteiten die mensen doen; - Tijd: de sequentie van iets over de tijd;
- Doel: de dingen die mensen proberen te bereiken; - Gevoel: de emoties die mensen voelen en uitdrukken.
Deze bovengenoemde punten zijn als leidraad gebruikt bij het onderzoek en zijn uitgebreid beschreven in de transcripties van de observaties (bijlagen 1 t/m 3). Het observatieproces is
uitgevoerd op basis van het model van Spradley (1980) zoals beschreven in Mortelmans (2011, 299). Het gaat hier om drie verschillende fasen: 1. beschrijvende observatie, 2. gefocuste observatie en 3. selectieve observatie. Zo heb ik eerst alles beschreven wat er op dat moment gebeurde, zoals de
33 opstelling, houding van de liveblogger en overleg tussen collega’s. Daarnaast heb ik ook gefocust op bepaalde elementen die interessant waren voor mijn onderzoek, zoals opmerkingen die de
liveblogger maakte over obstakels die hij tegenkwam tijdens het schrijven die konden helpen bij het beantwoorden van mijn hoofdvraag. Ook noteerde ik opmerkelijke verschillen tussen beide
redacties. Mijn eerste observatie was veel beschrijvender dan mijn laatste observatie, omdat ik steeds beter wist wat ik kon verwachter als onderzoeker naarmate ik meer observaties deed. Zoals eerder genoemd is dit allemaal terug te lezen in de bijlagen 1 t/m 3.
Tijdens het onderzoek van observatie heb ik ook gefungeerd als participant, omdat er naderhand interviews hebben plaatsgevonden met de livebloggers. Dit om zo hun ervaringen van het livebloggen vast te kunnen leggen. Dit zette mijn observaties ook in perspectief, omdat ik mijn resultaten kon vergelijkingen met hun eigen opvattingen. Ik heb mij tijdens de observaties echter afzijdig gehouden en puur geobserveerd om zo het liveblogproces niet te verstoren.
3.1.1 NOS
Er is tweemaal bij NOS geobserveerd tijdens het livebloggen. Beide keren ging het om een gepland liveblog, waardoor ik vooraf toestemming kreeg het livebloggen te kunnen observeren. De email- uitwisseling tussen de collega’s die betrokken zijn bij dit liveblogbesluit heb ik hierdoor ook kunnen verkrijgen en zijn bijgevoegd als bijlage 13. De eerste observatie was tijdens de uitspraak in de zaak Robert M. op 21-05-2012 geschreven door Harrie van Veen en de tweede observatie was tijdens het Eurovisie Songfestival 2013 op 18-05-2013, geschreven door Madelijne Daub. Tijdens beide
observaties zijn er foto’s genomen van de opstelling, deze zijn terug te vinden in bijlagen 1 en 2. 3.1.2 NRC.nl
Tijdens de grote proefweek van het ‘liveblog over alles’ van 29 mei 2012 t/m 1 juni 2012, heb ik op de eerste testdag bij NRC.nl een middag geobserveerd.20 De opzet van het experiment op de
internetredactie van NRC was als volgt: van 9:00 tot 17:00 uur werd er geliveblogd door verschillende redacteuren. Iedere redacteur had een shift van twee uur, voorafgaand aan de ingeroosterde dienst. Het voordeel volgens redacteur Peter Zantingh van deze aanpak is dat livebloggers zo gedurende een kortere tijd geconcentreerd te werk kunnen gaan. Voorts biedt het de mogelijkheid voor de bloggers om tijdens de rest van hun shift precies te weten te komen welk nieuws er allemaal op dat moment speelt en waarover dan vervolgens makkelijker een artikel geschreven kan worden. De tijdsperiode van 9:00 uur tot 17:00 uur is vooral om praktische redenen gekozen: een liveblog kost veel manuren en met een korte tijdspanne kan het nieuws worden opgevangen door de ingeroosterde mensen. Dit
20 Bron: http://www.nrc.nl/vandaag/2012/05/29/de-dag-dat-we-over-alles-livebloggen/ (Geraadpleegd op 18-
34 experiment is ook vooral bedoeld om te bezien of de bestaande internetredactie dit gedurende een langere periode aankan of dat er nieuwe mensen voor moeten worden aangenomen.