o Onderwijs is beroepsrelevant opgebouwd.
o De krachtige leeromgeving werkt met levensechte opdrachten en contexten.
o Wanneer er geen sprake kan zijn van ‘echte’ opdrachten, dan wordt gekozen voor gesimuleerde opdrachten.
o De opdrachten kunnen worden opgedeeld in deelopdrachten, maar moeten wel recht doen aan de complexiteit van de werkelijkheid.
o Het leren wordt het meest gestimuleerd als het wordt ingebed in (liefst interdisciplinaire) inhoudelijk thema’s.
o Niet alleen vaktechnische vaardigheden worden toegepast, maar ook bredere, meer overstijgende vaardigheden als: regelen, plannen en organiseren.
o Vakkennis en vaardigheden zijn intrinsiek met elkaar verbonden ven vormen de basis van elk competentieontwikkeling benodigd voor het uitoefenen van het beroep.
B. Uitgangspunten voor beroepspraktijk:
o (Vak) theorie en praktijkopdrachten zijn goed op elkaar afgestemd.
o Vakkennis en vaardigheden zijn intrinsiek met elkaar verbonden ven vormen de basis van elk competentieontwikkeling benodigd voor het uitoefenen van het beroep.
Master Onderzoek | P. R. Moltmaker 50 3. Betekenisvol leren; kennisbasis opbouwen voor het aanleren en toepassen van
specifieke kennis en vaardigheden:
Betekenisvol leren; Zelf denken, zelf oplossen, zelf ontwerpen.
o Docenten maken een leerplan vaardigheden (motorische, mentale en vakoverstijgende vaardigheden; leervaardigheden, presentatievaardigheden, onderzoek vaardigheden, communicatieve vaardigheden etc.) voor een klas/ jaarlaag/sectorgroep/profielgroep.
o Toepassen in zelfstandige leerling gestuurde onderzoekstaken. Dit vraagt een grote zelfstandigheid van de student. Voorwaarden;
Er is sprake van toepassen van inhoudelijke kennis en vaardigheden Er zijn langere termijn leertaken
Leertaken doen een beroep op zelfstandig leren en zijn dus leerling gestuurd.
A. Voorbeelden van algemene leer en studeer strategieën: o Opnemen en onthouden van informatie;
Onderstrepen of arceren Notities maken
Meer achtergrond informatie zoeken Kritische kanttekening/ vragen stellen o Verbeteren van het geheugen;
Herhalen
Leerstof opdelen in onderdelen (sorteren en selecteren) Leerstof plaatsen in een opbouwende ladder
Memoriseer met geheugensteuntjes, ezelsbruggetjes Maak gebruik van sleutelwoorden
Analogisch redeneren
o Begrijpen en herinneren van teksten;
Onderscheiden van hoofd en bijzaken; classificeren op basis van kenmerken
Samenvatten Verklaren;
Uitwerken van de tekst In eigen woorden uitwerken Schematiseren
o Ordenen van informatie;
In kaart brengen van de rode draad van de tekst; abstraheren Stroomschema’s of woordspinnen maken
o Motiverende technieken; Doel bepalen
Aanleren en gebruik maken van positieve self-talk Aanleren en gebruik maken van zelfbeloning o Plannen en reguleren van leren;
Zelf analyse; fouten analyseren
Metacognitie; reflecteren over eigen leer en denkproces Leren effectief hulp zoeken
Master Onderzoek | P. R. Moltmaker 51 B. Technieken om misconcepties van studenten te veranderen:
o Beïnvloeden van bestaande kennis; ga in op wat studenten weten en denken. Bouw betekenis op. Activeer voorkennis.
o Maak gebruik van de BBB; Bekend-Benieuwd-Bewaren ( Know-Want-Learn) techniek
a. Introduceer nieuwe theorieën en invalshoeken; zodat breed denken gestimuleerd wordt.
b. Maak gebruik van afwijkende gegevens; leer studenten kritisch kijken en nadenken.
c. Zorg voor verdieping; zodat studenten gebruik kunnen maken van een brede kennisbasis.
C. Richtlijnen voor diepte leren en blijvende verandering in kennis en overtuiging:
o Neem de tijd om te ontdekken wat de studenten begrijpen, denken of wat ze belangrijk vinden en maak gebruik van de informatie bij het opbouwen van de les
o Maak gebruik van verhalen en teksten met de juiste kwaliteit.
o Stel de waarde en belangrijkheid van hetgeen geleerd wordt vast samen met studenten.
o Benadruk dat docenten maar 1 bron van informatie zijn; leer studenten gebruik maken van meerdere bronnen.
o Leer studenten bronnen op waarde te onderzoeken en in te schatten op mogelijkheden voor gebruik.
o Leer studenten te vergelijken; het vinden van overeenkomsten en verschillen op bais van bepaalde criteria.
o Leer studenten redeneren (inductief; conclusies trekken op basis van observatie en analyse en deductief; regels toepassen op specifieke situaties en daarover een uitspraak doen).
o Leer studenten argumenten op te bouwen en draag bij aan ondersteuning van hun beweringen.
o Evalueer niet alleen antwoorden van studenten, maar ook het proces hoe tot het antwoord is gekomen; analyse en wat zijn de argumenten.
o Laat studenten nadenken over de meningen, normen en waarden van zichzelf en van anderen.
D. Richtlijnen voor het bevorderen van de kennis transfer (transfer = de mogelijkheid om het geleerde te kunnen toepassen in een nieuwe situatie):
o Besteed voldoende onderwijstijd aan begrip en opbouw van de leerstof. Pas daarna kan de kennis transfer slagen.
o Gebruik alleen voorbeelden en werkvormen voor begripsvorming die relevant zijn, waardoor de onderliggende kennis onthouden wordt ipv het voorbeeld. o Presenteer sleutelbegrippen en de kern van de leerstof op verschillende
manieren en in verschillende situaties. o Leer studenten analogisch te redeneren.
o Help studenten bij het onthouden door geheugensteuntjes en ezelsbruggetjes te gebruiken. Maak gebruik van verbeelding (fantasie) door (studenten)
Master Onderzoek | P. R. Moltmaker 52 o metaforen en verhalen te verzinnen en door zintuigen te prikkelen (foto’s,
afbeeldingen, tekeningen, figuren).
o Maak gebruik van de sociale leeromgeving door bijvoorbeeld discussie of samenwerkingsopdrachten.
o Leer studenten een stappenplan voor problemen oplossen
o Zorg er voor dat je als docent een ruime keuze in didactische technieken kent en overweeg, maak steeds gebruik van verschillende technieken.
o Realiseer je dat het belonen van studenten wanneer de transfer bereikt is, belangrijk is omdat dan juist die kennis goed wordt vastgehouden.
E. Hoe kunnen docenten studenten leren meer gebruik te maken van een strategische aanpak:
o Demonstreer steeds weer de kracht van strategisch leren
o Zorg ervoor dat strategisch leren altijd een onderdeel is van het leerprogramma (curriculum).
o Integreer het strategisch leren met de opbouw en inhoud van de lesstof op een praktische en betekenisvolle manier (bijvoorbeeld door bij een vergelijkingsopdracht, samen met de studenten te bespreken waarop vergeleken wordt).
o Concentreer je als docent op een aantal strategieën en leer ze goed aan i.p.v. allemaal een beetje.
o Begeleid en steun de strategische pogingen van studenten door regelmatig terug te komen op hetgeen studenten al kennen en weer help hun weer een stap verder te nemen.
o Moedig het persoonlijke/ individuele proces tot verandering in strategisch denken aan, zodat studenten zelf de stap leren nemen omdat ze weten dat het werkt.
o Bevorder individuele doelen, zelfregulatie en zelfevaluatie. F. Aanleren en vorm geven van de vaardigheid:
o Zorg voor een stapsgewijze opbouw van de vaardigheid. Zorg ervoor dat de studenten een beeld hebben van waaruit de vaardigheid is opgebouwd;
Geef expliciet les in het maken van een stappenplan o Demonstreer de vaardigheid;
Doe vaardigheid hardop denkend voor zonder stappen te noemen Laat studenten aantekeningen maken
Bespreek en construeer samen de genomen stappen
o Laat studenten de vaardigheid zelf uitvoeren volgens het gemaakte stappenplan;
Geef studenten het idee dat het stappenplan van henzelf is Geef gelegenheid de vaardigheid uit te proberen
Wijs studenten op veelvoorkomende valkuilen en fouten Laat studenten elkaars fouten opsporen
Benoem steeds weer het nut van de vaardigheid Betrek inhoudelijke kennis
Laat studenten de vaardigheid demonstreren o Automatiseer de vaardigheid;
Master Onderzoek | P. R. Moltmaker 53 Maak een oefenprogramma met studenten
o Laat studenten hun eigen voortgang noteren
4. Assessment en evaluatie is ondersteunend aan ontwikkeling van specifieke