Komst naar Nederland

Poolse immigranten zijn om verschillende redenen naar Nederland gekomen. Sommigen van hen zijn gekomen omdat hun man in Nederland woont. Anderen omdat zij een goede baan aangeboden kregen. Marzena Kraam woont nu 33 jaar in Nederland. Haar toenmalige man heeft zij in Parijs ontmoet, waarnaar zij later besloot om naar Nederland te verhuizen.

Marzena heeft een ander levensverhaal dan de meeste immigranten die ik heb gesproken. Haar komst en haar eerste jaren in Nederland waren moeilijk en eenzaam:

Ik woon inmiddels 34 jaar in Nederland en ik ben kunstenares. Ik heb mijn man ontmoet tijdens een vakantie in Parijs. Sindsdien hebben wij contact gehouden en is mijn man op een gegeven moment naar Polen gekomen om met mij de kerstdagen door te brengen. Wij hebben toen samen een mooie tijd gehad. Er was toen veel spanning in Polen tijdens de militaire tijd. Elke keer hoorden we weer: de Russen komen binnen vallen. Mijn man en ik hebben besloten dat ik na het nieuwe jaar naar Nederland zou komen om daar te trouwen en samen te wonen. Ik heb toen mijn diploma’s

meegenomen en mijn tas ingepakt. Ik heb zelfs niet aan mijn ouders verteld dat ik weg ging. Het risico was te groot. Ik ben met de auto naar de grens gereden, hopend dat deze open zou zijn. Gelukkig ging alles goed en ik heb toen in West-Duitsland

overnacht in de stad Braunschweig. Ik heb toen mijn man opgebeld dat alles goed was gegaan. De volgende dag stond ik bij mijn man aan de deur en belde aan. Sinds die dag zijn wij samen gaan wonen en niet veel later zijn wij getrouwd. In het begin was het heel moeilijk om weg te zijn van mijn familie en vrienden in Polen. De grenzen waren gesloten en de telefoongesprekken werden afgetapt. Daardoor had ik geen contact met mijn familie voor bijna vier jaar lang. Ik probeerde zoveel mogelijk de situatie in Polen te volgen daardoor was ik erg bezorgd en verdrietig. Ik had geen rust in mijn leven. Ik kon mij hier niet thuisvoelen omdat ik de spanning en onrust voelde die heerste in Polen. Ik voelde mij heel geïsoleerd in Nederland want ik kon de taal niet spreken en niet verstaan. Langzaamaan heb ik de Nederlandse taal geleerd en kon ik vriendschappen opbouwen en mij verstaanbaar maken. Ook ben ik opnieuw een opleiding gaan volgen want mijn diploma’s waren hier niet geldig. Dat was de zoveelste tegenslag voor mij. Vier jaar na mijn vertrek heeft de solidariteitsbeweging meer macht gekregen en toen kon ik eindelijk mijn familie weer terug zien.35

Marzena beschrijft hoe moeilijk het voor haar was om een leven op te bouwen in Nederland. Zij maakte zich zorgen om haar familie in Polen. Doordat zij geen contact had met haar familie werd dit gevoel alleen maar sterker. Daarnaast voelde zij zich geïsoleerd omdat zij de Nederlandse taal niet sprak. Marzena kon geen rust vinden in zichzelf omdat zij met haar

gedachten nog in Polen zat bij haar familie. Daardoor kon zij moeilijk een leven opbouwen in Nederland.

Poolse immigranten zijn om verschillende redenen naar Nederland gekomen. Zofia Gromacka woont 8 jaar in Nederland. Zij is net zoals Marzena voor haar man naar Nederland gekomen. In het begin voelde zij zich niet thuis. Voor haar werk heeft zij constant gereisd waardoor ze moeilijk een leven in Nederland kon opbouwen:

The first months when I was in the Netherlands it was quite difficult. It was because of the job that I had. When I went to the Netherlands I immediately got a job. And

actually for the same company that I was working for in Poland. I needed to travel a lot for my job. So I was two weeks in the Netherlands and then two weeks in Australia. One week in the Netherlands and two weeks in Denmark. Two weeks in the

Netherlands and then the whole time. And if you see you know how in the first time that you want to make home from your place were your living. Then I couldn’t make home because I was all the time away so even if I started the gym you know. Then I was not going to the gym because I was gone. So I only went once a month maybe to the gym. How do you find friends if you travel all the time? Of course I had some friends. The girlfriends of my boyfriend at that time. They were all Dutch.36

Voor zowel Marzena als Zofia was het moeilijk om zich thuis te voelen. Zofia gaf aan dat zij geen sociaal netwerk kon opbouwen in haar nieuwe woonplaats omdat zij telkens aan het reizen was. Zij vertelt dat het belangrijk is voor een immigrant om een sociaal netwerk te hebben die hem of haar kan ondersteunen. Zofia heeft dit niet gehad omdat zij continu aan het reizen was. Daardoor had zij geen rust en tijd om mensen te leren kennen. Zofia had wel contacten in Polen maar in die tijd was er geen skype en telefoneren naar het buitenland was te duur.

Lilka Capek is net zoals de andere vrouwen ook voor haar man naar Nederland gekomen. Zij was 22 jaar toen zij naar Nederland verhuisde. Alles was spannend en

uitdagend. Daarnaast was Lilka zeer actief in het opbouwen van een sociaal netwerk. In het begin van haar komst, ging zij gelijk op zoek naar Poolse mensen en verenigingen:

Ik wilde natuurlijk eerst in contact komen met Poolse mensen. Ik heb daar aan

gewerkt. Ik zag bijvoorbeeld dat er een Pools theater was. Toen ben ik daar meteen

naartoe gegaan. En sindsdien kende ik al het Poolse theater. Deze vereniging heeft een vriendin van mij opgericht en het heet: Stichting Pools podium. Er is daar theater en ze draaien ook films. In die stichting heb ik veel mensen ontmoet en leren kennen. En dat was goed voor mij en toen hoorde ik opeens dat er een vereniging van Poolse vrouwen bestond. En natuurlijk wilde ik daar bij zijn. En daar was ik dan en het was opgezet door een Poolse vrouw. En toen had ik zoiets van ik wil wel in het bestuur.37

Lilka was actief in het opbouwen van een sociaal netwerk toen zij net in Nederland kwam wonen. Het was voor haar belangrijk om Poolse mensen te leren kennen. Lilka legt uit dat zij zich anders niet thuis kon voelen. Het opbouwen van een sociaal netwerk ligt voor een deel bij de persoon zelf. Hij of zij kan passief of actief zijn in het maken en onderhouden van contacten. De meeste permanente immigranten die ik heb gesproken, waren actief in het opbouwen van een nieuw sociaal netwerk.

Elzbieta Ferenz woont 22 jaar in Nederland en heeft veel moeite gedaan om haar sociale netwerk op te bouwen. Zij heeft niet zozeer naar Poolse mensen gezocht. Zij zocht in haar woonomgeving naar nieuwe vriendschappen:

Overal waar ik mensen tegen kon komen, ging ik naar toe. Ik woonde in het dorp Duivendrecht en daar was een speelotheek. Daar waren veel mensen dus had ik mijzelf opgegeven als vrijwilliger. Dan leer je allemaal moeders tegelijk kennen en dat was voor mij een slimme aanpak. Ook had ik twee goede vriendinnen. Alle twee

getrouwd met een Nederlander. Ik kende hun nog van de tijd dat ik in België woonde. Ik kende hen al heel lang dus ik had mensen om op terug te vallen. Moeilijker waren de zondagen. Ik had natuurlijk geen familie en zondag is een familiedag. Mensen gaan naar hun broers, oma’s of moeders op bezoek. Dus die vriendinnen van mij gingen ook naar hun familie toe op die dag.38

Doordat Elzbieta zichzelf had opgegeven als vrijwilligster kwam ze in contact met andere mensen. Daarnaast had ze nog vrienden van de tijd dat ze in België woonde. Elzbieta was actief in het opbouwen van een sociaal netwerk. Maar op zondagen voelde zij zich vaak eenzaam. Elzbieta heeft geen familie meer behalve een broer die in Polen woont. Op

zondagen werd ze geconfronteerd met eenzaamheid en het feit dat ze weinig contact heeft met

37

Interview met Lilka Capek 14-02-2013

haar familie.

Het Poolse stel Danuta en Mateusz Dura wonen 24 jaar in Nederland. Zij zijn hier naar toe gekomen omdat Mateusz een baan aangeboden kreeg bij Philips. In Polen ging het in die tijd economisch slecht. Daarom was het moeilijk om een leven op te bouwen in hun

vaderland.

D: In Polen was het toen economisch heel slecht. Dat was gewoon een hele slechte situatie er was niet veel. Wij zagen daar nog geen toekomst voor ons dus werken in het buitenland was een goed idee. Ik was nog aan het studeren dus ik moest eerst mijn studies nog afmaken. Mateusz is toen eerst naar Nederland gegaan en ik kwam een paar maanden later. Ik heb toen mijn studies afgemaakt en vervolgens gesolliciteerd bij Philips waar Mateusz ook werkte. Ik heb toen een baan gekregen want als vrouw krijg je automatisch een werkvergunning.39

Vele immigranten, zoals Danuta en Mateusz kwamen naar Nederland om te werken. Zij konden dan geld sparen om vervolgens weer naar Polen terug te keren en daar een leven op te bouwen. Vaak verblijven immigranten langer dan zij van plan zijn. Zoals in het geval van dit Poolse stel. Uiteindelijk na vele twijfels zijn zij permanent in Nederland blijven wonen. Er zijn verschillende redenen waarom permanente immigranten naar Nederland komen. De een voor haar man en de ander voor zijn werk. Polen willen een nieuw leven opbouwen in een vreemd land. Het opbouwen van een sociaal netwerk is belangrijk voor immigranten om zich thuis te voelen.