Klein gevaarlijk afval - kga

Het klein gevaarlijk afval (kga) zijn gevaarlijke stoffen in kleine hoeveelheden afkomstig van huishoudens en vergelijkbaar afval afkomstig van bedrijven. Kga wordt ingezameld met het oog op recyclage (bijvoorbeeld batterijen, accu’s) of een gecontroleerde en milieuverantwoorde verwijdering (bijvoorbeeld solventen en verven) (zie paragraaf 5.2).

Plantaardige en dierlijke oliën en vetten, cosmetica, vast foto- en filmafval en bepaalde schoonmaakmiddelen staan sinds 2018 niet meer in de kga-lijst. Door de evolutie in het productaanbod voor huishoudens de laatste 25 jaar was een herziening van de kga-lijst nodig. De OVAM maakte van de gelegenheid gebruik om de kga-lijst en de sorteerboodschap te verbeteren en verduidelijken. Voor meer info over de nieuwe kga-lijst en

sorteerboodschap vindt u terug op de OVAM-website: ovam.be/sorteerwijzer#kga.

Kga is een diverse fractie. Figuur 27 toont de verdeling van het kga over de verschillende subfracties (naar gewicht). Rookmelders en gasontladingslampen zijn opgenomen bij het AEEA. Ze behoren ook tot het kga, maar zijn hier niet mee opgenomen om dubbeltelling te vermijden. De categorie ‘overige’ in figuur 27 omvat:

bestrijdingsmiddelen; zuren, basen en zouten; injectienaalden, pennaalden en bloedlancetten; niet-geperforeerde gasflessen voor eenmalig gebruik en gaspatronen; vuurwerk en vuurpijlen.

De hoeveelheden kga ingezameld gedurende periode 2013-2019 in bijlage 7.1 en bijlage 7.2 zijn aangepast aan de nieuwe kga-lijst, ingevoerd in 2018. De totale hoeveelheid kga blijft in de periode 2013-2018 min of meer constant doorheen de jaren. In 2019 werd 15.520 ton kga ingezameld in Vlaanderen. Dit is een stijging van 1.044 ton of 7% ten opzichte van het voorgaande jaar. De stijging is voornamelijk te wijten aan de volgende categorieën:

verven, lakken, vernissen, lijmen, siliconen, kleurstoffen, toners, inkten en inktcartridges (+349 ton);

mengsel van selectief ingezamelde batterijtjes (+276 ton); en technisch lege kga-verpakkingen (+102 ton).

In 2018 en 2019 kreeg kga specifieke aandacht, naar aanleiding van de invoering van de nieuwe kga-lijst. Zo communiceerde onder meer de OVAM over de nieuwe sorteerboodschap. Dit heeft mogelijk geleid tot een aanpassing van het sorteergedrag.

Bebat is als beheersorganisme verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van ‘selectief ingezamelde batterijen’. Op basis van cijfers van Bebat voor 2019 blijkt dat 62% van de materialen in draagbare batterijen effectief gerecycleerd werd. Van de loodstartbatterijen werd in 2019 83% van de materialen effectief gerecycleerd volgens de cijfers afkomstig van kennisgevingen en van de verwerkers in België. De overige materialen gaan verloren.

Figuur 27: Procentueel aandeel van de verschillende fracties huishoudelijk kga selectief ingezameld in Vlaanderen in 2019 (gewichtspercentage) mengsel van selectief ingezamelde batterijtjes verven, lakken, vernissen, lijmen, siliconen, kleurstoffen,

toners, inkten en inktcartridges

5.3.9 Textiel

Privé-inzamelaars en kringloopcentra zamelen textiel in via straatcontainers, recyclageparken, huis-aan-huis inzameling of via burgers die het textiel naar kringloopcentra brengen. Zo hebben ze samen in 2019 54.696 ton textiel ingezameld. Dit is huishoudelijke afval, inclusief vergelijkbaar bedrijfsafval. Deze hoeveelheid stijgt in de periode 2014-2019.

In 2019 werd de sorteerboodschap voor textielafval gewijzigd. Voordien was de textielinzameling vaak beperkt tot herbruikbare kledij en schoenen. Toch is ook versleten textiel waardevol voor recyclage. In overleg met de sector werd daarom de sorteerboodschap voor textielafval aangepast. Volgens de nieuwe sorteerregels worden naast herbruikbare kleding en schoenen nu ook versleten kleding, schoenen, handdoeken, lakens en andere stoffen selectief ingezameld. Deze uitbreiding zou de verdere stijging in ingezameld textielafval in 2019 deels kunnen verklaren.

Figuur 28. Evolutie van het huishoudelijk textielafval selectief ingezameld (in ton en kg per inwoner) in Vlaanderen voor de periode 2013-2019

48.634 48.484 49.972 52.557 53.641 53.643 54.696

7,59 7,52 7,71 8,07 8,19 8,14 8,25

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 60.000 70.000

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Textiel in ton Textiel in kilogram per inwoner

Aanvaardingsplichtconvenant Afvalbanden

Op 19 november 2019 plaatsten de OVAM en de diverse bedrijfssectoren hun handtekening onder de Aanvaardingsplichtconvenant Afvalbanden. In het convenant zijn afspraken vastgelegd om de praktische invulling van de aanvaardingsplicht te organiseren.

Het convenant is afgesloten voor een termijn van acht jaar. Het document zet verder in op de uitstekende inzameling en recyclage van afvalbanden en legt daarvoor strengere doelstellingen op. Maar de ambities reiken verder. Het beheer van de bandenkringloop moet ingeschakeld worden in de circulaire economie.

Het beheersorganisme Recytyre en de OVAM streven samen naar een circulair model voor banden: banden met langere levensduur, meer hergebruik en loopvlakvernieuwing en hoogwaardige inzet van de

gerecycleerde materialen, indien mogelijk in nieuwe banden.

Het Aanvaardingsplichtconvenant Afvalbanden kan u raadplegen op de OVAM-website:

ovam.be/uitgebreide-producentenverantwoordelijkheid-upv.

Aanvaardingsplichtconvenant Afvalolie

Op 26 februari 2020 trad het Aanvaardingsplichtconvenant Afvalolie in werking. Het convenant legt meer concreet de wijze vast waarop de producenten en invoerders aan hun

aanvaardingsplicht voldoen.

Het convenant geldt voor een termijn van acht jaar. De producenten vertrouwen nog steeds op Valorlub voor de praktische invulling van hun aanvaardingsplicht. Het convenant zet verder in op de inzameling van afvalolie en legt strengere verwerkingsdoelstellingen op.

Het Aanvaardingsplichtconvenant Afvalolie kan u raadplegen op de OVAM-website: ovam.be/uitgebreide-producentenverantwoordelijkheid-upv.

6 RESTAFVAL

De laatste twee treden van de prioriteitenladder zijn nuttige toepassing en verwijdering (zie figuur 1). Nuttige toepassing, zoals verbranding met energierecuperatie, komt overeen met ‘Recover’ in de R-strategieën uit figuur 2. Verwijdering, storten of verbranden zonder energierecuperatie, behoren niet tot de

circulariteitsstrategieën.

De eerste paragraaf bespreekt het huishoudelijk restafval. Daarna worden het gelijkaardig bedrijfsrestafval besproken en de cijfers over zwerfvuil en sluikstorten.

Het huishoudelijk restafval is de voornaamste afvalstroom die wordt verbrand met energierecuperatie (zie figuur 5). Slechts een beperkt deel van het huishoudelijk restafval wordt gestort. Ook een klein deel van de selectief ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen belandt in de verbrandingsinstallatie of op een stortplaats (zie paragraaf 5.2).