Introductie:
• beleidsevaluatie die wordt uitgevoerd door het Milieu- en Natuurplanbureau van het RIVM, in opdracht van het Directoraat-Generaal Water van V&W.
• moet bijdragen aan de verantwoording van het gevoerde beleid aan de Tweede Kamer op de derde woensdag in mei.
• analyse van de effectiviteit en doelmatigheid van het beleid voor de chemische waterkwaliteit vanaf de Vierde Nota Waterhuishouding, en deels vanaf de Derde Nota Waterhuishouding.
• Het project volgt het spoor van een aantal stofgroepen (nutriënten, zware metalen, PAKs, bestrijdingsmiddelen, organotinverbindingen, zgn. vergeten stoffen) Nu vooral focus op nutrienten/zware metalen.
• bestuurskundig deel: samenwerking tussen overheden en gezichtspunten van betrokken actoren.
• recorder accoord? uitspraken niet aan personen gekoppeld; feedback resultaten. Algemene vragen, probleemperceptie en oplossingen
1. Wat is uw functie of rol in relatie tot de chemische kwaliteit van oppervlaktewater?
2. Wat waren volgens u de grootste problemen voor de oppervlaktewater-kwaliteit in de afgelopen 5 tot 10 jaar? Wat zijn de oorzaken?
2a Waterschappen: Wat zijn de belangrijkste factoren die de waterkwaliteit
beinvloeden in het beheersgebied van het WS?
3. Welke problemen zijn aangepakt? Welke niet? Waarom? 4. Welke problemen zijn opgelost? Welke niet? Waarom? Effectiviteit en efficiency van het beleid van V&W
5. Wat is in uw ogen het beleid van V&W ten aanzien van fosfor en stikstof in
oppervlaktewater/de ketenbenadering ter vermindering van emissies naar oppervlaktewater?
6a Is het mestbeleid/ de ketenbenadering afdoende om de waterkwaliteitsdoelen ten te bereiken? Wat is er over van het mestbeleid na de EU ingrepen?
6b Deelproject 2: Wat zijn beleidsmatig de verschillen in succes en falen tussen fosfor
en stikstof? (Verschil tussen puntbronnen en diffuse bronnen, en verschillende doelgroepen.)
6c Deelproject 2: Hoe functioneert de stikstofverwijdering van de RWZI’s?
Is dit beleid volgens u succesvol?
7. Waren de inspanningen en middelen in verhouding met het resultaat? Wat voor kwantitatieve indicator zou je hiervoor kunnen maken?
Relatie V&W met ministeries LNV en VROM
8. Voor welk onderdeel van het nutriëntenbeleid/de ketenbenadering voelt u zich verantwoordelijk? Wie is dat voor de rest? (Is de aanname in NW4 correct dat LNV/VROM de hoofdverantwoordelijke is?)
9. Hoe beinvloedt V&W het ministerie van LNV/VROM (en omgekeerd), op het punt van het nutriëntenbeleid/de ketenbenadering ?
9a Deelproject 2: Welke rol speelt het CIW4 platform in de samenwerking tussen de
ministeries, en naar de uitvoerende instanties (met name waterschappen)?
10. In hoeverre heeft V&W beleidsafspraken gemaakt met LNV/VROM over het emissiebeleid? Waren die afspraken hard, of ging het meer om intenties?
11. Wat doet LNV/VROM om de doelstellingen van V&W te halen? Heeft VROM/LNV gedaan wat V&W van hen verwachtte/had afgesproken? Zo nee, waarom niet?
12. Welke typen instrumenten hebben de voorkeur bij V&W, en waarom? Zijn deze instrumenten succesvol? Waarom?
(uitvoeren in eigen beheer/wet- en regelgeving/heffingen/ stimulering en subsidies/voorlichting en overleg)
13. Welke instrumenten hebben de voorkeur bij LNV (MINAS, quota?), welke bij VROM (convenant, milieuvergunning?) Zijn deze instrumenten succesvol? Waarom?
Hoe verhouden deze zich tot de middelen van V&W? Hoe kunnen ze bij elkaar worden gebracht?
14. Hoe controleert V&W de realisatie van de doelen die ze bij andere ministeries onderbrengt?
Betrokkenheid overige actoren bij doelformulering
15. Hoe loopt de lijn door naar andere actoren? Organiseert V&W dit direct? Of hebben alleen VROM en LNV directe contacten en moet V&W alles indirect (‘over de band’) spelen? Is dit succesvol? Waarom?
16. Wat is de rol van VROM, provincies, waterschappen en gemeenten voor het beleid ten aanzien van nutrienten/de ketenbenadering?
17. Wie zijn de doelgroepen: landbouw, industrie, bouw? Zijn er ook coalities tussen waterkwaliteitsbeheerders en beleidsmakers met belanghebbende actoren als natuur- en milieu organisaties en drinkwaterbedrijven?
18. Wat zijn de doelstellingen en visies van de andere actoren ten aanzien van de chemische waterkwaliteit? Hoe verhoudt zich dat tot de doelen van V&W? Wat is de positie van deze actoren in het krachtenveld: bijdrage aan vervuiling en politiek gewicht?
19. Hoe komen doelstellingen voor het waterkwaliteitsbeleid tot stand: top-down, in onderhandeling, of bottom-up? Wie hebben er invloed op en wie niet?
19a Hebben andere actoren invloed (gehad) op de doelen tav fosfaat en nitraat/ zware
metalen in oppervlaktewater zoals die in NW4 staan, en op latere doelen?
Betrokkenheid overige actoren bij uitvoering
20. Hoe komen de plannen voor uitvoering tot stand: top-down, in onderhandeling, of bottom-up? Is dat succesvol? Waarom?
21. In hoeverre heeft V&W afspraken gemaakt met waterschappen/provin- cies/gemeenten over de uitvoering van het emissiebeleid? Waren die afspraken hard, of ging het meer om verwachtingen en intenties? Waren de afspraken afdoende?
22. Wie hebben vooral aan de realisatie van het beleid getrokken, en hoe? Was dat succesvol? Waarom?
23. Hebben de waterschappen/provincies/gemeenten gedaan wat V&W verwachtte/had afgesproken? Zo nee, waarom niet?
24. Wie zijn de belangrijkste vervuilers? Welke afspraken over emissiereductie heeft V&W met hen gemaakt? Zijn die nagekomen? Was dat makkelijk of moeilijk? 25. Welke typen instrumenten hebben de voorkeur bij de overige actoren, en
waarom? Zijn ze succesvol? Waarom?
Hoe verhoudt dit zich tot de voorkeuren van V&W? Hoe kunnen ze bij elkaar worden gebracht?
(uitvoeren in eigen beheer/wet- en regelgeving/heffingen/ stimulering en subsidies/voorlichting en overleg)
25a. Waterschappen: In hoeverre hebben de waterbeheersplannen bijgedragen aan
emissie-reductie? Is de waterkwaliteit er door verbeterd? Zo nee, waarom niet? 26. Hoe beinvloedt de context van de diverse actoren hun visie op de doelstellingen,
en wat betekent dit voor de realisatie van de doelen?
27. Hoe is het emissiebeleid gehandhaafd? In hoeverre was de handhaving succesvol?
Slotvragen:
28. Zijn er nog relevante documenten/rapportages beschikbaar? 29. Wie zouden/hadden we nog meer moeten interviewen?
30. Zijn er nog vragen die we hadden moeten stellen om dit goed in beeld te brengen?