John Hacking is studentenpastor van de studentenkerk in Nijmegen.
John: de stilteruimte hebben we ingericht omdat we het belangrijk vinden, omdat we een stilteruimte nodig vinden, omdat daar behoefte aan is. Dat is al sinds we
studentenkerk zijn, sinds toen hebben we die ruimte al. Jordy: wanneer is die ruimte ingericht?
John: we zitten nu in een nieuw gebouw, sinds 2008. Daarvoor zaten we vanaf 1998 in een ander gebouw, en ook daar was een stilteruimte.
Jordy: en hoeveel heeft de ruimtes heeft het gebouw waar we het nu over hebben? John: we hebben een gewone stilteruimte waar iedereen binnen kan lopen en waar ook de meditatiecursus plaats vindt, we hebben ook nog een moslim gebedsruimte, mannen en vrouwen gescheiden met gescheiden wasruimte, en we hebben een grote kerkruimte, zegmaar een kapel, waar 150 mensen in kunnen.
Jordy: ja dat is groot.
John: en dan hebben we nog een stiltetuin buiten, waar je kunt mediteren, in een hangmat kunt liggen enzo.
Jordy: kunt u me vertellen wat volgens u de toegevoegde waarde is van een stilteruimte voor de universiteit?
John: ja dat zijn plekken waar mensen zich terug kunnen trekken, waar ze even kunnen bezinnen en met zichzelf bezig kunnen zijn zonder dat ze iets moeten presteren of dat ze aan het werk zijn. Dat ze even tijd voor zichzelf nemen. Bijvoorbeeld onze stilteruimte wordt veel gebruikt door studenten maar ook door medewerkers om even in de pauze een half uurtje te mediteren.
Jordy: heeft dat effect op de schoolresultaten denkt u?
John: ja dat hoop ik, maar dat weet ik niet. Daar ben ik ook niet voor natuurlijk, haha. Het gaat ons om het welzijn van mensen. De mens is niet alleen een productiemachine en niet alleen maar een student die prestatie moet leveren maar ook een mens dat af en toe aan andere dingen aandacht moet schenken om tot rust te komen.
Jordy: hoe is de ruimte tot stand gekomen? Is er een aanvraag geweest vanuit studenten bijvoorbeeld?
John: nee dat hebben we zelf gedaan. De moslimgebedsruimte heeft wel een geschiedenis, die is ontstaan eigenlijk op verzoek van de moslimstudenten die een plek wilden om te bidden, toen zijn ze naar het CvB gestapt, die hebben ze naar ons verwezen en wij hebben die hele ruimte gerealiseerd, en wij beheren ‘m ook dus alles wat ze nodig hebben krijgen ze van ons, daar krijgen we ook extra geld voor. De stilteruimte zelf is gewoon een idee wat we zelf hadden omdat we al jarenlang meditatiecursussen aanboden dachten we dat dit een hele mooie plek is. Jordy: bent u een aparte organisatie, los van de universiteit?
John: nee we vallen helemaal onder de universiteit, we worden ook door de
universiteit betaald, en we zijn natuurlijk katholieke universiteit Nijmegen, dus het bestuur hecht er grote belang aan dat we die identiteit bewaren, dat we die
kapelruimte hebben en dat we ook vieringen hebben en ook die katholieke uitstraling hebben, maar voor de stilteruimte geldt gewoon dat iedereen welkom is en voor de moslims, die zijn natuurlijk niet katholiek maar zijn wel welkom om hier hun geloof te belijden en activiteiten te organiseren.
Jordy: nou heeft bijvoorbeeld de universiteit van Amsterdam geen officiële
stilteruimte omdat ze zeggen dat ze een openbare universiteit zijn. In principe lijkt dat op wat u zegt: iedereen moet hier kunnen komen. Toch hebben ze geen stilteruimte. Wat vindt u daar van?
zijn openbaar, we hebben met religie en spiritualiteit niks te maken, dat is prive, ze zoeken het maar uit, doen ze maar in hun vrije tijd enzo. Maar je wilt wel die mensen binnenhalen, ook de moslimstudenten worden dan binnengehaald maar daar wordt gekeken: je mag alleen binnenkomen als je je geloof buiten de deur laat. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Het idee van de campus hier in nijmegen is dat de campus een leefplek en studeerplek is, dat mensen hier de hele dag willen verblijven. Dus het moet ook aangenaam zijn, dus alle kanten van een persoon moeten een plek krijgen. En als jij doet alsof het religieuze stukje er niet bijhoort omdat je openbaar bent, dat vind ik een vorm van koudwatervrees en een vorm van mensen niet serieus nemen. Je wilt wel de moslims hebben als student, maar een halve moslim zegmaar. Er zijn er natuurlijk ook die geloven niet zo veel, maar de religieuze moslims gaan 5 x per dag bidden en willen dat ook graag doen tijdens de studie. Als je dan helemaal niks organiseert daarvoor dan krijg je van die rare dingen zoals dat ze in gangen gaan zitten of lokalen gaan bezetten, of dat als er een ruimte komt dat ze die claimen enzo, wat op verschillende plekken is gebeurt. Dus dat vind ik slecht beleid, dan kun je je beroepen op openbaarheid en dat soort vage termen maar je hebt naar je klanten toe, want dat zijn je studenten, heb je een fatsoenlijk pakket aan te nemen en het serieus te nemen in al zn uitingen zegmaar, niet alleen maar half. Het tast echt je openbaarheid niet aan als je voor moslims een aparte ruimte en voor andere mensen een stilteruimte maakt.
Jordy: u ziet dat niet als probleem voor het voeren van een diversiteitsbeleid? John: nee, nee.
Jordy: hoe lang heeft die aanvraag geduurd?
John: dat was zo gebeurd, het cvb heeft de mensen naar ons verwezen en in het vorige gebouw hebben we toen al een ruimte gerealiseerd, toen werd er een lokaal
vrijgemaakt met een noodvoorziening onder de trap als wasruimte, en toen we hier naar het nieuwe gebouw verhuisden hebben we met de moslims overlegd en met de architect gekeken: welke ruimte het zou worden. Het was echt in no time geregeld. Jordy: het klinkt erg eenvoudig allemaal! Bij de VU hebben zij het tegenovergestelde ervaren met de kamervragen van de PVV over financien de scheiding tussen mannen en vrouwen, terwijl het op dezelfde manier gebeurde als bij jullie.
John: kijk we zijn een bijzondere universiteit, dus we krijgen geen geld van de overheid, nou ja we krijgen wel geld via diplomas enzo, maar we hebben aparte stichtingen “stichting katholieke universiteit Nijmegen” en die financiert dus ook alle
identiteitsgerelateerde onderwerpen zoals onder andere de studentenkerk maar ook alles wat daar bij komt. Dus het geld komt bij ons niet van de overheid maar van die particuliere stichting, zij staan garant voor de identiteit van de universiteit en stopt er ook een hoop geld in. Snap je, dat is geld… vroeger had je de radboud stichting, 1902 heb ik het nu over, die gingen bij de katholieke mensen allemaal dubbeltjes en
kwartjes ophalen om geld te verzamelen en ze hebben miljoenen opgehaald en de eerste katholieke universiteit in nijmegen gebouwd, als een soort emancipatieproject ook, want die was er toen in die tijd nog niet. Dat geld is weer belegd, daar komt veel rente van en daar wordt een hoop mee gedaan. Dus dat is gewaarmerkt geld, niet zomaar van de overheid. Dat maakt wel een verschil. Het cvb heeft natuurlijk een budget, in amsterdam ook en dat moeten ze besteden. Wat ik vreemd vind, de vu heeft een protestantse achtergrond, die hebben dus ook een speciale status, die zouden vanuit die bijzondere status ook met oog voor de religiositeit van hun studenten iets meer energie geld en tijd in kunnen steken, om dat soort dingen te realiseren. Als ze dat niet doen vind ik het een beetje een vorm van domheid. Kortzichtigheid.
Jordy: ik sprak de chief diversity officer, zoals dat dan heet, van de VU en ze vertelde me dat ze die dingen faciliteren omdat ze dat belangrijk vinden, maar dat ze er ook mee bezig zijn om het daarna bij de studenten zelf te laten.
John: ja dat doen wij ook weer even anders. Mijn collega heeft een paar jaar in london gewerkt, hij had een sabatical, op een paar plekken waar ze ook een moslim
gebedsruimte hadden, en wat blijkt nou: als ze het aan de moslims zelf overlaten zie je dat de orthodoxe groepen de macht overnemen en die gaan dan bepalen wat er gebeurd in het gebouw. Bij ons is het beleid zo: wij zijn de baas, het is ons gebouw, wij bepalen in overleg de regels maar je kunt niet als orthodoxe groep zeggen: nu gaan we zeggen hoe het moet.
Jordy: waar ligt de grens dan?
John: heel simpel, wij beheren het gebouw en zorgen dat alles wat er moet komen er komt, maar we proberen gewoon te voorkomen dat welke groep dan ook de macht grijpt en de boel gaat bepalen ofzo. Zij moeten zich aan ons aanpassen. We houden rekening met ze maar ze kunnen niet de wetten gaan stellen. En dat kun je voorkomen als je goed beleid voert. Als je het over laat aan studenten heb je dit jaar die groep, volgend jaar weer een andere groep met ideeën, en je kunt wel uitgaan van de goedheid van mensen maar er loopt ook een stelletje bij die zijn niet zo goed, of die
hebben radicale ideeën en bepalen dan de agenda, dat is dan een probleem. Dat moet je zien te voorkomen vind ik.
Jordy: Hoe zou dat aangepakt worden? Stel dat nu blijkt dat er al een tijdje wat radicalere ideeen worden versprijd in zon ruimte, hoe wordt er door de universiteit dan mee opgegaan?
John: ja kijk we hebben nu laatst, met die aanslagen in Parijs enzo, hebben we er over gemaild, of we hier niet gevaar lopen dat misschien radicale moslims vinden dat ze hier de boel moeten opblazen ofzo, dat is natuurlijk overdreven maar je weet natuurlijk nooit. Enneh, het feit dat wij op die manier gastvrijheid verlenen, dat kan bij andere partijen kritiek oproepen. Vanuit de universiteit zelf of vanuit de
beveiliging was er geen indicatie dat we hier risico lopen. Je weet nooit. Maar stel dat we geluiden opvangen van moslims die heel radicaal zijn, die van alles willen, dat hoor je vaak pas achteraf soms. Wij hebben heel veel contact met de moslim studentenvereniging, hebben volgens mij 150 mensen, en die vereniging is heel gemêleerd, van traditioneel tot heel modern. Ik weet niet of er hele radicale moslims bij zitten, maar ik vermoed van niet.
Jordy: en onder de christenen? Is dat ook een gemeleerde groep?
John: ja in de kerk komen er op zondag maar 5 tot 10 % studenten, de rest zijn ouderen, dus die studenten die komen zijn moderne liberale studenten, liberale christenen. We hebben ook iets traditionelere christelijke studentenvereniging in ons gebouw, vaak met een lunch of gebedsmoment, ook in de kerk, maar die komen op zondag niet daar de kerk en bepalen ook helemaal niet de agenda, die zijn blij dat ze in onze ruimte hun ding mogen doen en dat is het dan zo’n beetje. Die hebben wel eens per jaar een gebedsweek in een van de ruimtes boven, waar ze de hele week met elkaar dag en nacht gebed hebben, maar voor de rest zijn ze hartstikke blij dat ze van ons die ruimte mogen hebben maar ze bepalen niet de agenda ofzo.
Jordy: ja, ok. En andere vormen van diversiteit, zoals seksualiteit en gender, hoe staan die binnen de universiteit van Nijmegen op de kaart?
John: kijk we hebben elke donderdag, of nee om de 14 dagen, is de Dito, de homoseksuele, lesbische en transgender studenten, een lunch, dat is al jaren zo. Volgende week is de roze week en dan slaan ze ook alle spullen hier op enzo, en een hele hoop activiteiten enzo. Als universiteit verlenen we hun ook gastvrijheid
wat binnen. Dat loopt hier allemaal over de vloer en dat moet ook, dat is alleen maar goed. Ja.
Jordy: dat vindt u ook echt een meerwaarde voor de universiteit?
John: ja vind ik wel, ook de roze week daar wordt door heel veel partijen aan meegewerkt en positief ervaren. Halve campus hangt vol vlaggen en er zijn veel actiiteiten enzo. En ook in de studentenkerk is veel te doen. We hebben ook een roze viering op zondag in die tijd. We zijn een liberale kerk zou je kunnen zeggen, en onze stelregel is: je bent welkom, als je zelf niet discrimineert. Als je zelf intollerant bent en discrimineert enzo, dan ben je gewoon niet welkom, en anders ben je van harte welkom.
In een wetsartikel uit 1876 staat dat de universiteiten als primair doel alleen onderwijs als primair doel hebben, en dat ieder ander ding extra is, een luxeproduct. Wat vindt u daar van?
John: ja opnieuw hetzelfde als wat ik eerder zei eigenlijk. Dan zie je maar een klein stukje van de mens. In het strategisch plan van de universiteit Nijmegen staat dat het hele welzijn van studenten en medewerkers belangrijk is, het is dus een kwalitatief verschil. Onderwijs en onderzoek staan centraal als doelstelling om aan te werken en op te presteren, maar de hele mens, de hele student, de hele medewerker staat centraal in al zijn facetten. Dat staat zo zwart op wit in het strategisch plan. We zijn de enige universiteit denk ik die dat zwart op wit heeft staan. We hebben van 1 tot 5 juni een week rondom het thema Geluk op de campus, dan organiseren we Radboud
Happiness, waarbij het geluk van de mensen, van de campusbewoners centraal staat, door zoveel mogelijk geluk met elkaar te delen, met heel veel activiteiten enzo. Maar dat kan alleen maar hier denk ik omdat we vanuit die optiek werken. En met
onderwijs heeft het geen bal te maken, maar het is wel iets wat een stukje vreugde toevoegt aan het werk hier als zodanig.
Jordy: dat klinkt als een bijzonder verhaal!
John: je bent altijd welkom! We hebben het geluk dat de universiteit hier een hoop geld in stopt, zodat dit kan. Als je dat als universiteit niet wilt dan zit je op een achterkamer ergens in de stad in een huurruimte en moet je maar zorgen dat je je broek kunt ophouden, dan kun je lang niet aanbieden wat wij aanbieden enzo, en ook niet de vanzelfsprekendheid. We dragen het zelf uit, en we worden door de uni gesteund op het op die manier te doen.
Jordy: u lijkt het inderdaad als vanzelfsprekend te zien, meer dan bij andere universiteiten?
John, ja ja, maar als je het roept en je maakt het niet waar, dan is het ook niks. We zeggen dat we gastvrij zijn als studentenkerk. En studenten zeggen dan: kerk, kerk, dat is niks voor mij maar als ze een keer zijn binnen geweest, dan zijn ze er van af. Dan zien ze dat we een woonkamer hebben met spelletjes, films, waar je kunt eten, weet ik wat. Voor buitenlandse studenten samen eten, 50 tot 60 mensen per keer. Praktisch betekent dat dat we elke avond iets te doen hebben. Ik heb twaalf sleutels op mijn naam staan die mensen kunnen krijgen, in goed vertrouwen. Zo werkt dat. Jordy: bedankt voor uw tijd!