Praktische implicaties
8.2 Globale omschrijvingen van alle opnamen
Hieronder volgt een globale omschrijving van het verloop van de sessies en de observaties.
Een aantal filmpjes bleek niet geschikt voor analyse. Van deze opnamen wordt een korte
omschrijving gegeven. Van het verloop van de plenaire sessies wordt een uitgebreidere
omschrijving gegeven. Ook de opnamen van de plenaire sessies worden namelijk niet
meegenomen in de analyse.
Sessie 1 + observatie 1 (5 april)
Tijdens de eerste sessie was de opdracht aan de kinderen een activiteit te bedenken die zou passen bij de onderneming. Elke commissie van de onderneming moet een taak hebben bij de organisatie van deze activiteit. Met deze opdracht gingen de kinderen in groepjes overleggen over ideeën. Na 20 minuten moesten de groepjes voor de klas hun ideeën presenteren en beargumenteren. Daarna werd er door de klas gestemd over het beste idee. Hierdoor ontstond onvrede. Een aantal kinderen was niet blij met de keuze van het uiteindelijke idee. Daarom hebben we, in overleg met de coördinator van de onderneming, ervoor gekozen een aantal ideeën te combineren. Hierdoor is het idee het organiseren van een groente- en fruitfestival ontstaan. Groep acht heeft in de organisatie een coördinerende rol. Zij moeten o.a. voor de uitnodigingen, de activiteiten en de hapjes en de drankjes zorgen. Het groente- en fruitfestival vindt plaats op 28 juni. Voor de komende weken wordt dit het onderwerp van de vergaderingen binnen de commissies.
Opname 3:
Dit filmpje laat de presentaties van alle groepjes zien. De leerlingen kregen voorafgaand aan het overleg de opdracht om maximaal 3 ideeën te bedenken voor een te organiseren dag. Ze moesten deze ideeën voor de klas presenteren. Na elke presentatie volgde er een stemronde, waardoor uit de drie ideeën van de groepjes telkens één idee overbleef. Uiteindelijk werd er één idee gekozen uit de beste overgebleven plannen. Door de leerlingen te laten stemmen, blijft het hun eigen plan en niet iets wat door de leerkracht wordt beslist.
71
Wat uit dit filmpje blijkt, is dat de leerlingen graag hun eigen idee willen doorzetten en dat er weinig ruimte is voor overleg en het eventueel samengaan van plannen die op elkaar lijken. Er barst daardoor ook een discussie los in de klas. Leerlingen geven commentaar op elkaars ideeën. Het idee dat overblijft, is het plan voor een Groene Schakelmarkt. Een ander groepje had een idee dat daar enigszins op leek, maar volgens de leerlingen was dit niet hetzelfde.
We hebben dit filmpje niet gebruikt voor de analyses, omdat er voornamelijk presentaties te zien zijn. De discussie onder de leerlingen is nauwelijks te volgen, omdat op verschillende plekken in het lokaal leerlingen discussiëren. Ook ging er voorafgaand aan deze discussie geen opdracht vooraf.
Observatie 1 (vervolg)
Tijdens de eerste observatie kregen de commissies de opdracht om te overleggen over de invulling van het groente- en fruitfestival en wat de rol van groep acht hierin kon zijn. Aan het eind van de vergadertijd moet elke commissie voor de klas presenteren over de uitkomsten van de vergadering. Het overleggen gaat goed, maar er zit weinig richting in de vergaderingen. Soms kunnen de groepjes wel een kwartier overleggen over één onderwerp. Daarnaast laten ze anderen niet altijd uitpraten en luisteren ze niet altijd even goed naar elkaar.
Opname 1
Vier leerlingen van verschillende commissies zitten netjes aan tafel en overleggen over het aankomende feest. De opdracht was ideeën te verzinnen voor deze dag, hier zijn ze serieus mee bezig. Een enkele keer wordt met stemverheffing gesproken, maar eventuele meningsverschillen worden netjes afgehandeld. Na het overleg zijn er voldoende ideeën verzameld.
Opname 2
Vijf jongens van verschillende commissies zitten in een lokaal en overleggen over het aankomende feest. De opdracht was ideeën te verzinnen voor deze dag. Ze dwalen geregeld af van het onderwerp, laten zich afleiden door de camera en lopen rond in het lokaal. Er wordt veel gelachen tussendoor. Maar uiteindelijk blijven ze wel steeds terugkomen bij de opdracht en komen er genoeg ideeën naar voren die uiteindelijk gepresenteerd zullen worden.
Opname 4
Vier leerlingen van verschillende commissies zijn op dit filmpje aan het vergaderen. Ze zijn goed aan het overleggen en komen allemaal met nieuwe ideeën, die na het overleg gepresenteerd worden. Ook durven ze elkaar aan te spreken wanneer er een leerling niet oplet of afdwaalt. Alle leerlingen komen in deze vergadering aan het woord en er wordt naar elkaar geluisterd.
Opname 5
Vier leerlingen uit verschillende commissies zitten in de aula. Ze zitten met z’n vieren aan tafel en overleggen over het aankomende feest. De opdracht was ideeën te verzinnen voor deze dag, dit zijn ze dan ook aan het doen. Halverwege het filmpje raken de leerlingen afgeleid door de camera, maar gaan daarna wel weer aan de slag. Er wordt op een normale toon met elkaar gecommuniceerd en het overleg heeft uiteindelijk een goed resultaat.
72 Overleg 2 (17 april)
Tijdens de tweede observatie was er vooraf meer duidelijkheid over het onderwerp van vergaderen. Per commissie werden er opdrachten uitgereikt waar de leerlingen over konden overleggen. De afdeling Financiën kan nadenken over een budget en over de beoogde winst en wat ze hier mee wilden doen. Afdeling Catering en afdeling Tuin kunnen bijvoorbeeld nadenken over het eten dat ze op het feest willen maken en verkopen, met behulp van producten uit de tuin. Na afloop van de vergadertijd gaan de groepjes kort voor de klas presenteren wat ze hadden besproken. Deze overleg-sessie ging goed. Anneke Kroeske was aanwezig om te helpen bij sommige groepjes en om te kijken of ze wel goed bezig gingen.
Opname 6
Drie leerlingen van verschillende commissies zijn goed aan het overleggen. Op 7 minuten komt Marieke nogmaals kort de opdracht uitleggen, met uitleg over waar de leerlingen op moeten focussen. De leerlingen laten zich niet gauw afleiden, zijn bijna continue aan het overleggen over de opdracht. Ze praten op serieuze toon en aan het einde van het overleg zijn er ideeën die gepresenteerd kunnen worden.
Opname 7
Leerlingen van verschillende commissies vergaderen met z’n zessen in een lokaal. Het is niet altijd goed verstaanbaar omdat ze door elkaar praten en niet stil zitten. Ondertussen komen Marieke en meester Frens een enkele keer kijken hoe het gaat. Er wordt geen nieuwe uitleg gegeven over de opdracht. Ondanks afleidingen tussendoor zijn ze wel goed aan het overleggen. De concentratie wordt wel steeds minder, naar mate het filmpje vordert. Uiteindelijk komen de leerlingen wel met enkele ideeën.
Opname 8
Vijf meiden van verschillende commissies zijn aan het vergaderen. 1 Leerling komt later binnen en wordt even bijgepraat. Ze zijn aan het overleggen, maar dwalen in het begin af en toe af. Ze wijzen elkaar daarop en zetten elkaar weer goed aan het werk. De toon is serieus en de leerlingen ronden het overleg af met nieuw ontstane ideeën.
Opname 9
Zelfde samenstelling als filmpje 8. De leerlingen krijgen kort uitleg van Fleur en de waarschuwing dat ze nog 3 minuten hebben. Ze overleggen wel, maar praten ook door elkaar heen. Het is echt last-minute-overleggen.
Opname 10
Dit filmpje laat wederom presentaties zien van leerlingen, nadat ze hebben overlegd. Ze moesten nadenken over een thema voor de te organiseren dag en over de activiteiten. Enkele leerlingen hadden de plannen al tot in details besproken, andere groepjes bleven wat oppervlakkiger.
Deze opname hebben we niet gebruikt voor de analyses, omdat er geen overleg plaatsvindt tussen leerlingen.
73
Opname 11
Vervolg van filmpje tien, waarop leerkracht A de les afsluit. Ze geeft de leerlingen een concretere opdracht. Ze bespreekt de eventuele datum en het doel van de opbrengst. Deze opname hebben we niet gebruikt voor de analyses, omdat er geen overleg plaatsvindt tussen leerlingen.
Sessie 2 (15 mei)
Deze sessie stond in het teken van samen praten over het overleggen en samen regels opstellen. Het was een uitdaging om groep acht aan één tafel te laten zitten en stil te krijgen en te houden, maar het is wel gelukt. Het stellen van vragen aan de groep ging goed, er werden constant vingers opgestoken en iedereen kon zeggen wat hij of zij wilde zeggen. De kennis die de leerlingen hadden over vergaderen bleek uitgebreid. Het lukt ze soms niet om deze kennis ook toe te passen. Uiteindelijk hebben we samen met de leerlingen de Groene Grondregels opgesteld. De regels staan hieronder vermeld.