De gevolgen van de aanpassingen voor Amazon en Netflix

In deze paragraaf wordt gekeken wat de gevolgen van de hiervoor genoemde aanpassingen zijn voor Amazon en Netflix. Welke invloed hebben de verschillende aanpassingen op de te betalen belasting door Amazon en Netflix? En veranderen de heffingsrechten van de afzetmarkten van Amazon en Netflix wanneer één van de voorgestelde aanpassingen of een combinatie van de aanpassingen wordt ingevoerd?

6.5.1 Amazon

De magazijnen van Amazon kunnen op basis van de huidige wet- en regelgeving geen vaste inrichting zijn. Op grond van art. 5 lid 4 OESO-Modelverdrag mogen de werkzaamheden immers geen voorbereidende en/of hulpwerkzaamheden zijn, wil er sprake kunnen zijn van een vaste inrichting.

De voorgestelde aanpassing van art. 5 lid 4 OESO-Modelverdrag heeft tot gevolg dat de uitzonderingen onder sub a t/m d alleen van toepassing zijn indien de genoemde activiteiten naar hun aard een voorbereidend of hulpverlenend karakter hebben.152 _{In het geval van Amazon is van belang te}

bepalen of de magazijnen van waaruit de goederen geleverd worden een vaste inrichting kunnen vormen op grond van deze aanpassing. De magazijnen van Amazon kunnen alleen geen vaste inrichting vormen indien de activiteiten naar hun aard een voorbereidend of hulpverlenend karakter hebben. De digitale economie is een volledig geïntegreerd systeem waarbij hoofdwerkzaamheden en voorbereidende en/of

151 _{OECD 2015, p. 115-117.} 152 _{OECD 2015a, p. 29.}

46

hulpwerkzaamheden onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.153 _{Het onderscheid tussen de}

hoofdwerkzaamheden en de voorbereidende en/of hulpwerkzaamheden verdwijnt steeds meer door de digitale economie. Ook bij Amazon is dit het geval. De vraag is in hoeverre de activiteiten die worden uitgeoefend in en vanuit de magazijnen naar hun aard een voorbereidend of hulpverlenend karakter hebben. Er zou kunnen worden gezegd dat de werkzaamheden die vanuit de magazijnen plaatsvinden zo onlosmakelijk verbonden zijn met de hoofdwerkzaamheden dat er geen sprake is van werkzaamheden die naar hun aard een voorbereidend of hulpverlenend karakter hebben. Hierdoor zal er sprake zijn van een vaste inrichting. Uiteindelijk zal uit de jurisprudentie moeten blijken wanneer er wel of geen sprake is van een vaste inrichting. Tot die tijd zal er veel onduidelijkheid hierover bestaan.

Ook wanneer het woord ‘delivery’ wordt verwijderd zal er een vaste inrichting ontstaan bij Amazon, omdat Amazon goederen online verkoopt in een ander land dan waar zij is gevestigd en deze via een fysieke locatie in dat land levert aan de klant. De magazijnen vallen nu niet meer onder de uitzonderingsbepaling.

Bij de optie van een nieuwe nexus wordt aan de hand van factoren beoordeeld of er sprake is van een significante digitale aanwezigheid. Deze factoren kunnen zijn gebaseerd op opbrengsten, op gebruiker of kunnen digitale factoren zijn. Het feit dat er bijvoorbeeld gebouwen zijn voor voorbereidende en/of hulpwerkzaamheden telt niet mee om te kunnen oordelen of er sprake is van een digitale significante aanwezigheid. Dat Amazon in veertien verschillende landen websites heeft op lokale domeinnamen en in de lokale taal telt wel mee om te kunnen oordelen of er sprake is van een digitale significante aanwezigheid. Dit leidt ertoe dat wanneer er een bepaalde drempel wordt behaald in een land de opbrengsten kunnen worden toegerekend aan deze factoren en hiermee wordt een belastbare aanwezigheid gecreëerd.

Wanneer het huidige vaste-inrichtingsconcept wordt vervangen door een significante aanwezigheidstest zal voor Amazon aan de hand van criteria moeten worden bepaald of er sprake is van een significante aanwezigheid in een land. Amazon verkoopt haar goederen door middel van een website in de lokale taal en zij biedt in veel gevallen goederen aan die afkomstig zijn van leveranciers uit dat land. Op basis hiervan zou kunnen worden aangetoond dat Amazon in meer landen binnen Europa dan alleen Luxemburg een significante aanwezigheid heeft en dat deze landen over deze inkomsten ook het heffingsrecht hebben.

Ook het invoeren van een bronbelasting heeft gevolgen voor Amazon. Zowel wanneer de bronbelasting wordt toegepast op transacties voor het online bestellen van goederen of diensten als wanneer deze wordt toegepast op alle verkoopactiviteiten die op afstand worden afgesloten met niet- ingezeten ondernemingen, zal dit ervoor zorgen dat over (bijna) alle grensoverschrijdende transacties bronbelasting zal worden geheven.

47

6.5.2 Netflix

Doordat Netflix International BV, op het kantoor in Amsterdam na, geen fysieke constructies bezit waarmee haar werkzaamheden worden uitgeoefend, heeft zij geen vaste inrichting op basis van de huidige definitie van het vaste-inrichtingsbegrip.

De voorgestelde aanpassing aan art. 5 lid 4 OESO-Modelverdrag verandert hier niets aan. Bij Netflix gaat het al mis bij de eerste voorwaarde van de vaste inrichting: het hebben van een fysieke bedrijfsinrichting.

Dan de optie van een nieuwe nexus gebaseerd op het concept van een significante economische aanwezigheid. Aan de hand van factoren gebaseerd op opbrengsten, op gebruiker of digitale factoren wordt beoordeeld of er sprake is van een significante digitale aanwezigheid. Netflix maakt geen gebruik van lokale domeinnamen. Wel is de website in veel verschillende talen beschikbaar. Bij Netflix zou het een optie kunnen zijn om de maandelijkse actieve gebruikers te meten. Doordat Netflix-gebruikers een abonnement afsluiten en hier maandelijks een bijdrage voor wordt geïnd, zou aan de hand hiervan de inkomsten per land kunnen worden vastgesteld.

Wanneer de significante aanwezigheidstest het vaste-inrichtingsbegrip zal vervangen, heeft dit voor Netflix mogelijk ook gevolgen. De OESO geeft als criteria dat er nog enige fysieke aanwezigheid in het land is. Echter, er is volgens deze optie ook sprake van een significante aanwezigheid indien de onderneming goederen of diensten verkoopt waarbij een nauwe relatie met klanten in het land bestaat en de onderneming deze verkopen doet door middel van een website in de lokale taal. Netflix heeft voor veel van haar afzetmarkten een website in de lokale taal.

Wanneer de bronbelasting zal worden ingevoerd, zal over het maandelijks te betalen bedrag door de klant voor de diensten van Netflix een belasting moeten worden geheven. Een groot nadeel is dat Netflix met name B2C-transacties heeft. Voor deze klanten is het voldoen aan de inhoudingsplicht een grote uitdaging. Consumenten hebben immers weinig ervaring en geen stimulans om de verschuldigde belasting te betalen.