Flowcharts ontwerpen 42

Het doel van deze fase is het inzichtelijk maken hoe de applicatie moet gaan reageren op mogelijke input van de gebruiker. Hierbij heb ik gebruik gemaakt van flowcharts. In een flowchart, ofwel stroomdiagram, wordt het proces dat een gebruiker doorloopt bij een bepaalde handeling in kaart gebracht. Ik heb voor flowcharts gekozen omdat hiermee het proces wat zich afspeelt in de toepassing helder wordt gevisualiseerd. Tijdens het opstellen van de flowcharts kunnen tevens nieuwe ideeën tot stand komen.

Ik heb besloten een flowchart te maken voor het aanbieden van handelingen en het bereiken van het instellingenscherm. Omdat het aanbieden van handelingen het hart is van de ontworpen toepassing. Bij het ontwerpen van de flowcharts dient rekening gehouden te worden met een aantal van de systeemeisen welke aan bod zijn gekomen in hoofdstuk 11.

Tijdens het opstellen van de eerste versie van de flowchart ben ik uitgegaan van het geven van de opdracht om een handeling te gaan verrichten op basis van het

levensritme van de dementerende. Dit is voortgekomen uit de systeemeis dat het concept handelingen moet kunnen aanbieden op basis van het moment van de dag en het levensritme van de dementerende. Hierbij wordt rekening gehouden met de gradatie van dementie om zo invulling te geven aan de systeemeis dat het concept ondersteuning moet bieden voor verschillende gradaties van dementie. Op het moment dat de gradatie mild is wordt er een overzicht gegeven van de benodigdheden en de locatie. Terwijl een handeling stap voor stap wordt uitgelegd aan een gebruiker die zwaarder dementerend is. Vervolgens wordt na het aanbieden van de assistentie bij een handeling gevraagd of de handeling al is uitgevoerd waarop de gebruiker ‘ja’ of ‘nee’ kan antwoorden. Op het moment dat er met ‘ja’ is geantwoord wordt de handeling gemarkeerd als voltooid. Antwoord de gebruiker met ‘nee’ dan wordt de handeling alsnog stap voor stap

aangeboden ongeacht de gradatie. Ik heb gekozen voor deze verificatie om er zeker van te zijn dat de gebruiker de handeling heeft uitgevoerd. Dit is voortgekomen uit de systeemeis de systeemeis dat het concept moet kunnen na gaan of handelingen al zijn verricht door de dementerende gebruiker.

In een gesprek met de opdrachtgever kwam deze met het idee om een dementerende gebruikers een suggestie te geven voor het uitvoeren van een handeling. Op deze manier wordt een gebruiker getriggerd om de handeling uit zich zelf te gaan uitvoeren.

43 Om te controleren of de suggestie is uitgevoerd heb ik besloten dat er na de suggestie nog een herinnering wordt gegeven. Hierbij wordt hetzelfde scherm gebruikt als het eerder omschreven verificatiescherm met de keuze ‘ja’ of ‘nee’. Dit zorgt er tevens voor dat de dementerende niet geconfronteerd wordt met verdere stappen voor de al

uitgevoerde handeling. Deze wijzigingen zijn toegepast in de tweede versie van de flowchart zoals te zien in Figuur 9 - Tweede versie flowchart.

Figuur 9 - Tweede versie flowchart

Tijdens een volgend gesprek met de opdrachtgever gaf hij het idee dat handelingen niet altijd verplicht hoeven te zijn. Zaken als ontbijten, medicijngebruik en dergelijke zouden verplicht kunnen zijn maar een handeling kan ook optioneel zijn. Dit idee heeft gevolgen gehad voor mijn huidige flowchart omdat er geen verificatie plaats hoeft te vinden op het moment dat een handeling niet verplicht is. Om plaats te bieden voor deze nieuwe

variabele heb ik de flowchart bijgewerkt zoals te zien is in Bijlage: Flowchart handeling aanbieden op pagina 98. In de nieuwe flowchart is te zien dat na het geven van de eerste suggestie wordt gekeken of de handeling verplicht is. Wanneer de handeling niet verplicht is wordt het proces beëindigd of deze nu is uitgevoerd of niet.

Ik heb besloten om de iPad een auditief signaal te laten gegeven op het moment dat een handeling wordt gesuggereerd of aangeboden. Dit signaal geldt ook voor het

44 Naast een flowchart voor het uitvoeren van een handeling heb ik er een gemaakt voor het benaderen van het instellingenscherm. Tijdens de observatie zag ik dat er op de deuren codesloten zijn aangebracht. Dementerende mensen kunnen overzicht missen en zijn vaak in de war, om hen te behoeden voor fouten en onprettige situaties te

voorkomen worden deze codesloten toegepast. Deze fouten zouden ook per ongeluk kunnen worden aangebracht in het instellingenscherm. Om de dementerende gebruikers ook in de toepassing te behoeden voor het maken van ongewenste wijzigingen, heb ik besloten dat het instellingenscherm moet worden afgesloten met een wachtwoord. Op deze manier kan een dementerende gebruiker niet per ongeluk wijzigingen toebrengen in de applicatie.

Ik heb er voor gekozen dat het instellingenscherm is te bereiken vanaf het

overzichtsscherm wat men ziet als het scherm van de iPad wordt ingeschakeld. De eerste versie van de flowchart is erg lineair omdat er maar één keuzemoment in zit zoals te zien in Figuur 10 – Instellingen benaderen.

Figuur 10 – Instellingen benaderen

Ik heb er hierbij voor gekozen om de toepassing terug te laten keren naar het

overzichtsscherm wanneer de ingevoerde cijfercombinatie onjuist is, zonder dat hierbij een foutmelding wordt weergegeven. Deze keuze is een afweging geweest op het gebied van interaction design omdat foutafhandeling in de gebruikte ontwerpmethode hoog in het vaandel staat. Ik heb gekozen voor deze oplossing om de primaire groep gebruikers,

45 thuiswonende dementerende ouderen niet onnodig te verwarren wanneer ze per toeval het instellingenscherm trachten te benaderen.

Het proces voor het benaderen van het instellingenscherm heb niet gewijzigd tot aan het ontwerpen van de wireframes. Tijdens het bespreken hiervan met de opdrachtgever heeft hij aangegeven dat er bij het klikken op de instellingenknop niet direct een wachtwoordscherm naar voren moet komen. Dit heeft als reden dat de dementerende gebruiker verrast zou kunnen worden door het wachtwoordscherm. De opdrachtgever heeft de suggestie gegeven om driemaal op de instellingenknop (die zich onderaan de pagina bevindt) te moeten drukken waarna er bovenin het scherm een invoerbalk verschijnt voor het wachtwoord.

Mijns inziens zou tweemaal drukken op de knop al genoeg hindernis zijn. Daarnaast heb ik besloten om het invoerveld voor het wachtwoord in eerste instantie half transparant weer te geven bovenaan het scherm zodat duidelijk is dat deze niet

actief is. Wanneer deze wordt aangeklikt wordt verschijnt een toetsenbord waarmee het wachtwoord kan worden ingevoerd. In Figuur 11 is te zien dat het invoerscherm wordt gedeactiveerd op het moment dat het inactieve veld niet wordt aangeklikt binnen 10 seconden, er geen invoer is binnen 10 seconden of als er geen juiste invoer is ontvangen.

Ik heb ervoor gekozen in deze gevallen het invoerscherm te deactiveren zodat een

dementerende gebruiker geen verdere hinder heeft van het wachtwoordinvoer wanneer deze per ongeluk is geactiveerd.

46