PARAGRAAF 4 – FINANCIERING
In deze financieringsparagraaf beschrijven we in hoeverre de plannen en acties, die we in de begroting 2020 hebben beschreven, zijn uitgevoerd. Naast enkele
onderwerpen die verplicht deel uit maken van de financieringsparagraaf, gaan we ook in op een aantal ontwikkelingen die van belang zijn voor een goede uitvoering van de treasuryfunctie.
In deze paragraaf gaan wij achtereenvolgens in op:
• Wettelijke kaders en treasurystatuut
• Rentevisie en rentebeleid
• Renterisicobeheer
• Liquiditeitsplanning en Financieringsbehoefte
• Renteomslag
• Schatkistbankieren
• Kas- en relatiebeheer
Wettelijke kaders en treasurystatuut
De wettelijke kaders rondom de financieringsfunctie zijn vastgelegd in de Wet
Financiering Decentrale Overheden (Fido). Beheersing van de financiële risico’s speelt daarin een belangrijke rol. De uitwerking van deze kaders zijn vastgelegd in de
financiële verordening en het treasurystatuut.
Deze vastgestelde kaders zijn door ons in 2020 gehanteerd.
Rentevisie en rentebeleid
Rente speelt een belangrijke rol in de begroting. Vooral door de omvang van deze bedragen, is het gewenst dit onderdeel van de begroting voor uw raad inzichtelijk te maken. Daarbij gaat het om factoren die invloed op de rente hebben en om inzicht te geven in de keuzemogelijkheden. Dit alles vatten wij gemakshalve samen onder de term ‘rentebeleid’.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen korte rente en lange rente. We spreken van korte rente bij termijnen tot maximaal 1 jaar en van lange rente bij termijnen van 1 jaar of langer.
Renteontwikkelingen op de kapitaalmarkt zijn belangrijk vanwege de risico’s die ze voor ons in kunnen houden. Wij volgen de renteontwikkelingen daarom ook
nauwlettend. We maken hiervoor gebruik van de informatie van een aantal
Gemeente Albrandswaard – Jaarstukken 2020
132
geldverstrekkers, waarbij we op ieder moment van de dag online de ontwikkelingen kunnen volgen.
Zowel de korte als de lange rente zijn het afgelopen jaar laag gebleven. In
onderstaande tabel geven wij u inzicht in het renteverloop van lineaire leningen met een looptijd van 20 jaar in de jaren 2019 en 2020. Af te lezen is dat de rente in 2020 nog steeds een dalende trend laat zien.
Renterisicobeheer
Risicobeheersing vormt één van de pijlers van de Wet Fido. Voor de bepaling van de renterisico’s die verbonden zijn aan de uitvoering van de treasuryfunctie zijn twee normen verplicht gesteld: De rente-risiconorm heeft betrekking op leningen met een looptijd vanaf 1 jaar en de kasgeldlimiet op leningen met een looptijd tot maximaal 1 jaar. Het doel van deze normen is om de budgettaire risico’s als gevolg van
rentestijging te beperken.
Renterisiconorm
De renterisiconorm heeft als doel de risico’s te beperken van een toekomstig stijgende kapitaalmarktrente bij herfinanciering (van aflossingen op bestaande leningen) en renteherzieningen op bestaande langlopende leningen.
Door toepassing van deze norm ontstaat een goede spreiding van de langlopende leningenpositie, waardoor dit renterisico gelijkmatig over de jaren wordt verdeeld.
Gemeente Albrandswaard – Jaarstukken 2020
133
Jaarlijks komt maximaal 20% van het begrotingstotaal in aanmerking voor herfinanciering en/of renteherziening. Van renteherziening is sprake als in de leningsovereenkomst is bepaald dat de rente gedurende de looptijd in een bepaald jaar wordt aangepast. Onder herfinanciering verstaan we het afsluiten van nieuwe leningen ter vervanging van bestaande financieringen en/of aflossingen op de bestaande leningenportefeuille.
In 2020 zijn geen nieuwe langlopende leningen afgesloten.
In het volgende overzicht geven we u een beeld van de renterisico’s voor de vaste schuld in relatie tot de renterisiconorm. Ook dit jaar zijn we onder de renterisiconorm gebleven.
Kasgeldlimiet
Met de kasgeldlimiet heeft de wetgever een norm gesteld voor het maximum bedrag aan kortlopende middelen (looptijd tot maximaal een jaar) waarmee de gemeente haar activiteiten mag financieren. Het doel van deze limiet is het risico te voorkomen dat fluctuaties van de korte rente direct grote impact hebben op de rentelasten tijdens het boekjaar.
Wanneer in drie opeenvolgende kwartalen de kasgeldlimiet wordt overschreden, dient dit te worden gemeld bij de toezichthouder, de Provincie, inclusief een plan om weer te voldoen aan de kasgeldlimiet.
Voor de rente op kortlopende geldleningen geldt dat er vrijwel het hele jaar sprake is Renterisiconorm en renterisico van de vaste schuld
bedragen x € 1.000
Renterisico op vaste schuld 2020
1. Netto renteherziening op vaste schuld 0
2. Betaalde aflossingen 4.378
3. Renterisico op vaste schuld (1+ 2) 4.378
Renterisiconorm
4a. Begrotingstotaal 2020 57.238
4b. Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 20%
4. Renterisiconorm 11.448
Toets Renterisiconorm
5a Ruimte onder renterisiconorm (4 - 3) 7.070 5b Overschrijding renterisiconorm (4 - 3) 0
Gemeente Albrandswaard – Jaarstukken 2020
134
geweest van een negatief rentepercentage. In 2020 hebben wij echter geen kortlopende leningen aangetrokken.
In onderstaand overzicht is de toetsing van de kasgeldlimiet voor het jaar 2020
opgenomen. Doordat we in 2020 geen kortlopende leningen hebben afgesloten zijn we het hele jaar binnen de norm gebleven.
De liquiditeitsplanning en de financieringsbehoefte
Algemeen
De financieringsbehoefte van de gemeente is afhankelijk van diverse factoren welke de inkomende en uitgaande kasstromen beïnvloeden, zoals de investeringsplanning, de inkomsten en uitgaven van grondexploitaties en mutaties in de
geldleningenportefeuille. We maken gebruik van een liquiditeitsplanning om zicht te houden op de financieringsbehoefte.
Leningenportefeuille
Eind maart 2020 ontvingen wij de verkoopopbrengst van de aandelen Eneco. Mede door deze inkomst van ca.€ 17 miljoen hebben wij in 2020 geen nieuwe langlopende geldleningen hoeven af te sluiten.
De totale omvang van onze leningenportefeuille is hierdoor in 2020 afgenomen. In onderstaand overzicht is het verloop van de opgenomen langlopende leningen zichtbaar. Het gemiddelde van de rente op langlopende leningen (op basis van de stand per 1 januari) is gedaald naar 1,632% in 2020 ten opzichte van 2,553% in 2019 .
KASGELDLIMIET
Kasgeldlimiet ( x € 1.000 )
Omvang begroting per 1-1-2020 € 57.238
Kasgeldlimiet in bedrag 8,50% € 4.865
1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal
Totaal vlottende schuld 0 0 0 0
Totaal vlottende middelen 9.861 21.244 22.364 16.219
Gemiddeld saldo schuld (+) of overschot (-) -9.861 -21.244 -22.364 -16.219
Kasgeldlimiet 4.865 4.865 4.865 4.865
Ruimte onder kasgeldlimiet 14.726 26.109 27.229 21.084
bedragen x € 1.000
Gemeente Albrandswaard – Jaarstukken 2020
135
Verstrekte leningen
In onderstaand overzicht hebben wij voor u de leningen die aan derden zijn verstrekt in beeld gebracht. In 2020 zijn geen nieuwe leningen verstrekt en is door alle geldnemers op tijd voldaan aan de rente- en aflossingsverplichtingen van de lopende leningen.
Renteomslag
In de paragraaf financiering van de begroting 2020 heeft u inzicht gekregen in de rentelasten en het renteresultaat. Ook de manier waarop rente wordt toegerekend aan investeringen, programma’s en taakvelden hebben wij daarin beschreven.
Bij de begroting 2020 is de omslagrente vastgesteld op 1,3%. Het werkelijke percentage voor 2020 is 1,17%, zoals in onderstaand overzicht te zien is.
Overzicht Langlopende Leningen (bedragen x € 1.000) 1-1-2020 1-1-2021 1-1-2022 1-1-2023 1-1-2024
Stand leningen 56.361 51.983 48.004 43.839 39.674
Nieuwe lening
Reguliere aflossingen 4.378 3.978 4.165 4.165 4.166
Kredietrisico op verstrekte geldleningen bedragen x € 1.000
Naam geldnemer % saldo
uitzettingen 1 januari
2020
mutaties in 2020
saldo uitzettingen
31 december
2020
BAR-organisatie n.v.t. 131 -60 71
Carnisse Mondzorg 3 235 -26 209
Totaal verstrekte gelden 366 -86 280
Gemeente Albrandswaard – Jaarstukken 2020
136
Schatkistbankieren
Op grond van de Regeling Schatkistbankieren zijn decentrale overheden verplicht om overtollige liquide middelen aan te houden in ’s Rijks schatkist. Gerekend over een heel kwartaal mag het op dagbasis buiten ’s Rijks schatkist aangehouden bedrag gemiddeld niet hoger zijn dan het drempelbedrag. Het drempelbedrag wordt bepaald op basis van het begrotingstotaal. Met onze huisbankier, de BNG, is afgesproken dat dagelijks automatisch wordt afgeroomd naar de schatkist wanneer het saldo hoger is dan € 250.000.
In de toelichting op de balans in deze jaarrekening leggen wij verantwoording af over het totaal aan middelen dat per kwartaal buiten de schatkist is gehouden. Uit het daar (en hieronder) opgenomen overzicht blijkt dat het drempelbedrag in 2020 in geen enkel kwartaal is overschreden.
Schema rentetoerekening
De externe rentelasten financiering € 919.720
De externe rentebaten -/- € 17.755
Saldo rentelasten en rentebaten € 901.965
Rente die doorberekend wordt aan grondexploitaties -/- € 191.797
Rente projectfinanciering -/- € 15.083
Aan taakvelden toe te rekenen externe rente € -206.880
Rente over eigen vermogen +/+ €
Rente over voorzieningen +/+ €
Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente € 695.085
De aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag) -/- € 755.451
Renteresultaat op het taakveld Treasury € -60.366
Toe te rekenen rente 695.085
Boekwaarde per 1 januari 59.331.000
Renteomslagpercentage 1,17%
Gemeente Albrandswaard – Jaarstukken 2020
137
Kas- en relatiebeheer
Wat betreft het kasbeheer hanteren we al een aantal jaren de volgende uitgangspunten:
• het aantal bankrelaties en bankrekeningen wordt tot een minimum beperkt;
• maandelijks worden liquiditeitsoverzichten opgesteld.
Met onze huisbankier, de BNG, vindt periodiek overleg plaats. Hier worden nieuwe ontwikkelingen besproken. Verschillende kredietverstrekkers geven regelmatig adviezen over het aantrekken en uitzetten van gelden. Ook in 2020 is regelmatig gebruik gemaakt van de verschillende adviserende instanties, om zodoende optimaal te kunnen profiteren van de beschikbare financiële instrumenten.
Drempelbedrag schatkistbankieren Albrandswaard
Begrotingstotaal 2020 57.238.300
Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 0,75%
Drempelbedrag 429.300
Afwijking t.o.v. drempelbedrag
1e kwartaal -162.496
2e kwartaal -129.341
3e kwartaal -149.750
4e kwartaal -182.569
Een positief bedrag betekent dat het gemiddelde saldo op de
rekening courant hoger was dan het drempel bedrag. Bij een negatief bedrag zijn we onder het drempelbedrag gebleven.
Gemeente Albrandswaard – Jaarstukken 2020
138
PARAGRAAF 5 – BEDRIJFSVOERING