De financiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:
Financiele vaste activa
- Woningbouwcorporaties 368.646 - - - - 17.861 350.785
- Deelnemingen 187 6.353 - - - - 6.540
- Overige langlopende
leningen 49.506 -6.353 - - - 2.360 40.793
Totaal leningen aan: 418.337 - - - - 20.221 398.118
Uitzettingen:
- Overige uitzettingen met een
looptijd van 1 jaar of langer 2.205 - - - - 251 1.954
Totaal uitzettingen: 2.205 - - - - 251 1.954
Totaal financiële vaste
activa 421.551 - - - 249 20.472 400.832
Financiele vaste activa
- Deelnemingen 249 -249 - 632 632
- Gemeenschappelijke
- Woningbouwcorporaties - - - 368.646 350.785
- Deelnemingen - - - 187 6.540
- Overige langlopende
leningen 1.941 -42 1.899 47.565 38.895
Totaal leningen aan: 1.941 -42 1.899 416.398 396.219
Uitzettingen:
- Overige uitzettingen met een looptijd van 1 jaar of langer
- - - 2.205 1.954
Totaal uitzettingen: - - - 2.205 1.954
Totaal financiële vaste
activa 2.190 -291 1.899 419.363 398.933
De financiële vaste activa bestaat uit kapitaalverstrekkingen en leningen. Deze activa neemt af met 19 miljoen en bestaat uit de aflossingen en afschrijvingen. In 2018 zijn de waarderingen van de aandelen Verkoop Vennootschap BV als ook de hiervoor ingestelde voorziening afgewaardeerd naar
€ 0.
De gemeentelijke deelnemingen bestaan met name uit aandelen in:
BNG Bank € 436.215
Twente Milieu N.V. € 154.285
De kapitaalverstrekking aan de gemeenschappelijke regeling betreffen de inleggelden in de Stadsbank Oost Nederland.
De herrubricering bij leningen heeft er mee te maken dat 1 lening in het verleden is gedefinieerd als een lening aan een deelneming terwijl dit een overige langlopende lening betreft ad € 0,2 miljoen.
Daarnaast waren de geldleningen betreffende het Warmtenet Hengelo verantwoord onder Overige langlopende geldleningen terwijl dit Leningen aan Deelnemingen moet zijn.
Het bedrag aan uitgezette leningen ad € 351 miljoen bestaat voor € 20 miljoen aan leningen aan Ons Huis en voor € 331 miljoen aan de Hengelose woningcorporatie Welbions. De leningen zijn voor 100%
bestemd voor investeringen in de sociale huisvesting en zijn als zodanig “staatssteunproof”. Leningen aan woningbouwcorporaties werden verstrekt tegen de leningsvoorwaarden waartegen de gemeente de lening afsluit, vermeerderd met een opslag van 0,065%.
De leningen worden gedekt door een recht van eerste hypotheek, gevestigd ten gunste van de gemeente. De overwaarde van deze hypotheek is in overeenstemming gebracht met de WSW-norm (200% van de WOZ-waarde van de woningen).
Onder leningen aan Deelnemingen zijn de achtergestelde leningen aan WNH opgenomen. Bij de verzelfstandiging van Warmtenet Hengelo in een tweetal BV’s is in juni 2016 door de raad besloten (zaak 2009221) om deze achtergestelde leningen te verstrekken. Wanneer en of deze leningen worden terugbetaald is afhankelijk van de toekomstige resultaten van de opgerichte BV’s. De belangrijkste voorwaarde voor terugbetaling worden hierna kort genoemd. Bij de achtergestelde lening van € 1,04 miljoen aan Warmtebedrijf Hengelo B.V zal vanaf het boekjaar 2022 een bedrag worden afgelost dat gelijk is aan het verschil tussen het netto resultaat en een bedrag gelijk aan 8%
van het zichtbaar eigen vermogen van Warmtebedrijf Hengelo B.V. Bij de achtergestelde lening van
€ 1,04 miljoen aan Warmtenetwerk Hengelo B.V. zal na afloop van respectievelijk het boekjaar 2032 en boekjaar 2047 een bedrag ter aflossing van de lening worden voldaan, ter hoogte van het meerdere, indien en voor zover het gemiddeld rendement gerekend over 15 jaar hoger is dan 8,5%.
Daarnaast is er sprake van een kortlopend deel ad € 4,5 miljoen dat wordt afgelost met de oplevering welke in 2019 zal geschieden.
Het bedrag in de voorziening onder Overige langlopende geldleningen is € 1,8 miljoen waarvan
€ 500.000 op basis van door de raad genomen besluiten en € 1,4 miljoen op basis van eigen beoordeling van de ontvangen jaarstukken en op basis van informatie van de organisatie zelf, de accounthouder of de financiële administratie m.b.t. betalingsgedrag.
Door aflossingen op schulden die wij als dubieus hadden aangemerkt verlaagt het bedrag van de voorziening met € 151.000. Er is één partij dit jaar in een hogere risicoklasse ingeschaald, waardoor de voorziening € 109.000 is toegenomen. Per saldo neemt de voorziening af met € 42.000.
De overige financiële vaste activa zijn als volgt te specificeren:
Het saldo uitzettingen met een looptijd van 1 jaar of langer bestaat uit een bijdrage aan de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVN) voor het verstrekken van startersleningen.
Vlottende activa
Voorraden
Voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:
Voorraad Boekwaarde
bouwgronden in exploitatie 138.279 48.637 89.642
Tussentijdse winstneming POC 2018 - -
-Gereed product en handelsgoederen 20 - 20
Totaal 138.299 48.637 89.662
bouwgronden in exploitatie 20.772 26.327 132.724 52.722 80.002
Tussentijdse winstneming
POC 2018 2.944 - 2.944 - 2.944
Gereed product en
handelsgoederen 1 - 21 - 21
Totaal 23.717 26.327 135.689 52.722 82.967
De waardering van de gronden in exploitatie per 31 december 2018 is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2019 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses ter zake. Dit betreft de beste inschatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico's , aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) worden herzien.
Deze periodieke herziening kan leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in Exploitatie, de hiermee samenhangende voorziening voor verlieslatende grondexploitaties en de hiermee samenhangende tussentijdse winst voor winstgevende grondexploitaties. De belangrijkste risico's zijn gelegen in de rente, de uitgifte prijzen en de ladder van duurzaamheid.
In regionaal verband worden in het kader van de ladder afspraken gemaakt over de hoeveelheid te realiseren bedrijventerrein en woningbouw. In beide gevallen is de verwachte vraag bijna volledig ingevuld met het huidige aanbod. Er is daarmee nauwelijks ruimte voor nieuwe initiatieven.
Net als in elk project hebben we in het project de Veldkamp te maken met (schattings)onzekerheden.
Deze onzekerheid hebben wij op basis van een second opinion bepaald op € 550.000. Voor een gedetailleerde toelichting van de gehanteerde uitgangspunten alsmede risico's en onzekerheden van grondexploitaties verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid. Voor een nadere toelichting van grondexploitaties wordt verwezen naar bijlage 8.3 en de paragraaf grondbeleid.
Onderhanden werk 31-12-2018 31-12-2017
Gronden in exploitatie 48.444 52.177
Bedrijventerreinen 34.502 37.464
Totaal 82.946 89.642
Nog te maken kosten 112.517
-Nog te verwachten opbrengsten 158.280
-Verwacht exploitatieresultaat 37.183
-Het eindresultaat van de in exploitatie genomen gronden bedraagt -€ 37,2 miljoen op eindwaarde.
Dit wil zeggen dat de verliesgevende exploitaties € 37,2 miljoen meer middelen uit de Reserve Grondbedrijf vragen dan de winstgevende exploitaties aan de reserve toevoegen.
Uit winstgevende exploitaties vloeit € 23,7 miljoen naar de Reserve en de verliesgevende complexen vragen € 60,9 miljoen. Deze bedragen zijn de totale eindwaarden van de complexen.
Voor de te verwachten verliezen zijn voorzieningen gevormd. Voor de € 60,9 miljoen aan verliezen voor exploitaties in de gemeentelijke administratie is € 52,7 miljoen aan voorzieningen getroffen. Dit wil zeggen dat nu € 52,7 miljoen beschikbaar is om € 60,9 miljoen aan verliezen in de toekomst te kunnen betalen. Het verschil wordt in de loop van de tijd overbrugd door rentebijschrijvingen.
Wetgeving 10-jaars termijn
De volgende gemeentelijke grondexploitaties hebben een looptijd langer dan tien jaar. In de grondexploitaties is geen opbrengstenindexering gerekend na tien jaar. Dit is een risico beperkende maatregel.
De volgende twee gemeentelijk grondexploitaties hebben een looptijd langer dan tien jaar:
▪ In Dalmeden verkopen we voornamelijk grotere kavels. Het is de verwachting dat er na de gestelde tienjaarstermijn nog steeds vraag is naar deze kavels;
▪ Hart van Zuid is opgedeeld in diverse deelprojecten. De meeste grondexploitaties vallen ruim binnen de tienjaarstermijn. Uitzondering hierop vormt het WTC Businessdistrict waarin de laatste investeringen (woonrijp maken) geraamd zijn in 2034. Het WTC Businessdistrict is een compacte kantorenlocatie waarvoor de lange looptijd op zich een risico beperkende maatregel is.
Daarnaast neemt de gemeente deel in de volgende twee projecten met een looptijd langer dan tien jaar:
▪ Businesspark XL heeft een looptijd tot en met 2034. Er is op dit moment veel vraag naar deze kavels. Verwacht wordt dat er ook na de gestelde tien jaar voldoende vraag is voor deze kavels;
▪ De Hemmelhorst is sterk uit gefaseerd omdat er niet veel vraag naar grote, agrarische kavels voor wijkers is. Het verlengen van de looptijd is daarmee een risico beperkende maatregel.
Complex en omschrijvingBoekwaarde 31-12-2017Vermeer- deringenVermin- deringen Boekwaarde herzieningen 31-12-2018Boekwaarde balans Totaal geraamde kosten
Totaal geraamde opbrengstenVerwacht eindresultaat 104 Lange Wemen-227140--87-871.9548041.114 06 't Rot8.0476601.9506.7576.7571.6784.2704.718 07 VMBO-533415-118----- 101 Broek Noord9.4621.3251.0779.7109.7102.5207.5005.354 102 Broek Oost3.5571082673.3993.3991.0393.702830 28 Marskant-101-1011013.6701.7672.092 44 Veldwijk Noord-2.9011.8061.145-2.241-2.2411.786785-1.356 52 Dalmeden40.031-1.0046.14832.87932.87911.57159.793-20.263 54 Medaillon-20-1.516631-2.167-2.167314--1.934 701 Lansinkveld Noord10.28130121210.37010.3702.1977.5045.746 702 Langeler Erve3.8811391.4082.6122.6125417482.774 703 Hoofdinfrastructuur23225-2572573.358-3.869 704 Deelplan 104.1551282004.0834.0832.5222.1244.968 711 Fase 2a Industrieplein eo6.9099252877.5477.5474.3947.2477.055 712 Vereenigingsgebouw1653331.545-1.046-1.046959570-782 713 Noordelijke laan HvZ-2.5332.3651.284-1.452-1.4521.072202-634 714 Woonstad Noord2.3891601122.4382.4383.4066.762-859 715 Zuidelijk Laan HvZ2956.7495.6651.3791.3794.7992.8084.119 790 Verspreide gronden Hart van Zuid1.9437222.0132.0135327081.981 Voorraden - Woningbouw in exploitatie85.13313.23421.81576.55276.55248.311107.29718.792 Cumulatieve Tussentijdse winst8.475 790 Verspreide gronden Hart van Zuid51.405 Voorraden - Nog te betalen "onderhanden werk"51.405 Woningbouw in exploitatie85.13313.23421.81576.55285.07848.311107.29718.792 16 Gezondheidspark16.0254901.53214.98314.98343010.3566.129 35 Oosterveld17.5105322.07015.97115.97174813.6794.210 84 Zuidelijke Havenweg343223566----- 96 Westermaat Campus17.4925071917.98017.98049511.5078.724 103 Watertorenpark93-13282-201-20168--137 716 Kanaalzone1.631134421.7221.7221.1023.389-545 Voorraden - Bedrijvencomplexen in exploitatie53.0941.8734.51250.45550.4552.84438.93118.381 Bedrijvencomplexen in exploitatie53.0941.8734.51250.45550.4552.84438.93118.381
Complex en omschrijvingBoekwaarde 31-12-2017Vermeer- deringenVermin- deringen Boekwaarde herzieningen 31-12-2018Boekwaarde balans Totaal geraamde kosten
Totaal geraamde opbrengstenVerwacht eindresultaat Cumulatieve Tussentijdse winst----135--- Subtotaal Onderhanden werk woningbouw en bedrijven138.22715.10626.327127.007135.669---