Finaliseren van het ontwerp

In het uiteindelijke ontwerp wordt het stroomdiagram gefinaliseerd met de bovenstaande input van vastgoed- en duurzaamheidsmanagers. De uiteindelijke versies van de aanbevelingen en beleidsinstrumenten worden toegevoegd aan het stroomdiagram ter ondersteuning van de verduurzamingsopgave. Deze aanbevelingen en beleidsinstrumenten helpen specifiek in de stappen waar zorginstellingen barrières ervaren naar een duurzame vastgoedportefeuille. Naast het toevoegen van de aanbevelingen en beleidsinstrumenten wordt het stroomdiagram op een aantal plekken aangepast. Deze belangrijkste aanpassingen worden hieronder kort besproken.

6.2.1 Aanpassingen stroomdiagram

De door zorginstellingen ervaren barrières worden in de linkerkantlijn van het stroomdiagram toegevoegd in het rood. Hiermee geeft het stroomdiagram inzicht waar in het stappenplan naar duurzaam zorgvastgoed de barrières invloed hebben. De beschreven barrières kunnen op verschillende momenten in het stroomdiagram invloed hebben.

In de rechterkantlijn van het stroomdiagram worden de kansen die ondersteuning bieden binnen de verduurzamingsopgave weergegeven in het groen. Zes van deze kansen worden ondersteund door de 3 aanbevelingen voor zorginstellingen en de 3 beleidsinstrument ontwikkeld ter ondersteuning van de verduurzamingsopgave. 4 andere kansen voor verduurzaming zijn weergegeven in het lichtgroen omdat deze kansen ondersteuning bieden binnen de te nemen stappen in het diagram aan de hand van bestaande maatregelen. Ook is er een legenda toegevoegd.

Exploitatieperiode gebouw

Bij de beslissing over de resterende exploitatieperiode van het gebouw zijn de 3 keuzes uit de tweede versie van het stroomdiagram aangehouden. Wel is bij de keuze voor minder dan 5 jaar een beslismoment toegevoegd waarin wettelijk verplichte maatregelen met terugverdientijden van 2 tot 3 jaar in kaart gebracht worden. De andere optie is dat er direct wordt gekozen voor het door exploiteren van het gebouw zonder maatregelen. Beide keuzes komen daarna uit bij het plannen van duurzame nieuwbouw.

100 Inventarisatie verduurzamingsmaatregelen

Bij de activiteit van het plannen van de Erkende Maatregelen binnen het vastgoed dat nog 5 tot 10 jaar mee moet gaan zijn de Zelfstandige Momenten toegevoegd. Binnen deze activiteit voor het vastgoed dat nog 20 jaar mee gaat is ook de maatregel om de gasloze opties te verkennen meegenomen. Deze maatregel wordt ingegeven door de aanbevelingen omtrent de warmtevisie van gemeenten voor zorginstellingen om zelf gasloze toekomstplannen te gaan maken. Daarnaast is binnen deze activiteiten de ondersteuning door marktpartijen weggehaald. Deze ondersteuning komt terug in de beleidsinstrumenten weergegeven in de kantlijn.

Rendabel uit te voeren Erkende Maatregelen

De vraag of Erkende maatregelen nog uit te voeren zijn is tekstueel veranderd door ‘rendabel’ toe te voegen. Deze kleine toevoeging is enorm belangrijk voor zorginstellingen omdat zij hun keuzes omtrent het uitvoeren van de wettelijk verplichte Erkende Maatregelen moeten kunnen verantwoorden. Wanneer de businesscase van het uitvoeren van Erkende Maatregelen niet sluitend te krijgen is, is er overleg met de omgevingsdienst nodig. Hiervoor is een beslismoment toegevoegd.

Wanneer deze dienst aan de hand van de aanbeveling in de kantlijn akkoord gaat met de toekomstige plannen, en de impact van deze plannen op de CO2-reductie, kunnen zorginstellingen het schema vervolgen. Gaat de dienst niet akkoord dan moeten er andere maatregelen getroffen worden volgens het stroomdiagram.

Kansen, aanbevelingen en beleidsinstrumenten

In de rechterkantlijn van het stroomdiagram zijn de kansen in het groen weergegeven. De handleiding Routekaart Care is een bestaand hulpmiddel dat instellingen ondersteunt in het in kaart brengen van hun vastgoedportefeuille. De Energie Prestatievergoeding (EPV) is een kans die huurder en verhuurder samen tot een oplossing voor de ‘split incentive’ kan laten komen.

Het Lange Termijn HuisvestingsPlan of vastgoedstrategie moet door zorginstellingen zo snel mogelijk opgesteld worden naar aanleiding van de aanbevelingen die worden gedaan in dit onderzoek.

Wanneer zorginstellingen hun vastgoedstrategie en de zorgprognoses voor komende jaren opstellen wordt een groot deel van de onzekerheid in deze fase van de verduurzamingsopgave weggenomen.

Het eigen plan voor de gemeentelijke warmtevisie dat zorginstellingen wordt aanbevolen op te stellen moet deze vastgoedstrategie ondersteunen. Daarnaast moet het passen binnen het Meerjaren Onderhoudsplan van de instelling. Met dergelijke strategieën en plannen gericht op de toekomst kunnen zorginstellingen goed in kaart brengen welke energiebesparende maatregelen binnen deze planningen uitgevoerd en terugverdiend kunnen worden. Voor het in kaart brengen van nuttige energiebesparende maatregelen bieden de uitgebrachte Erkende Maatregelen en Overige Maatregelen ondersteuning. Daarbij biedt de CO2-reductietool, uitgegeven door het MPZ, ondersteuning voor het berekenen van de terugverdientijden van energiebesparende maatregelen en het plannen van deze maatregelen.

Bij het plannen en uitvoeren van energiebesparende maatregelen binnen het vastgoed en bij het bekostigen van de genomen maatregelen is er meer samenwerking tussen kundige marktpartijen nodig. Hierop richten de twee gekoppelde beleidsinstrumenten zich. De een richt zich op het beschikbaar maken van keurmerken voor marktpartijen zoals adviesbureaus en uitvoerende partijen.

De ander op het verstrekken van subsidie om samen te werken met deze partijen met keurmerken.

De aanbeveling om een eigen plan te maken om richting te geven aan de gemeentelijk warmtevisie biedt kansen voor het in overleg gaan met de gemeente in een planvormende fase.

Vervolgens biedt dit ook kansen voor overleg met omgevingsdiensten.

Het financieel-economische beleidsinstrument dat zich richt op duurzaamheids-afhankelijke rentetarieven biedt kansen voor een beter sluitende businesscase. Deze businesscase ondersteunt de bekostiging van de energiebesparende maatregelen of duurzame nieuwbouw. Deze maatregel kan ondersteuning bieden voor zowel de financiering met eigen vermogen, financiering door derden en bij investering door derden.

101 Figuur 23. Uiteindelijke versie Stroomdiagram

102