6.1 Zienswijze FIFPro
Vermeer van FIFPro is van mening dat de ongelijkheidscompensatie in geval van eenzijdige verbreking op internationaal niveau door FIFA geregeld moet worden, maar dat er altijd rekening gehouden moet worden met het nationale recht en eventueel het cao-recht; dit moet uiteindelijk meegenomen worden in de besluitvorming. FIFPro wil meer rechtszekerheid zien na de beschermde periode. De hoogte van de vergoeding zal dus na de eerste drie jaar op grond van objectieve criteria berekend moeten kunnen worden, zodat een speler weet waar hij aan toe is net zoals dat voor een club geldt.
Dit kan mogelijk worden door bijvoorbeeld het opnemen van een buy out clause in een contract die na de eerste drie jaar kan worden ingeroepen. De buy out clause dient objectief berekend te worden; het kan niet zo zijn dat een club een willekeurig bedrag kan noemen. Vermeer verwijst hierbij naar de Neymar-zaak115 waarin FC Barcelona een buy out clause in zijn contract opgenomen had van 250 miljoen euro. De achterliggende gedachte van dit bedrag was dat nooit iemand dit bedrag zou kunnen betalen. Toen Paris Saint-Germain (PSG) zich meldde bij de club (met investeringen uit Qatar) en haar interesse in Neymar kenbaar maakte, beriep Barcelona zich op het feit dat het nooit de bedoeling was om Neymar daadwerkelijk te verkopen en dat PSG zich schuldig maakte aan financial doping. Volgens Vermeer zei FC Barcelona hier eigenlijk dat ze een clausule in het contract van Neymar had opgenomen met het idee dat hij nooit onder het contract uit kon komen. Een buy out clause is in dit geval dan meer een obstacle for freedom of movement. Een goedwerkende buy out clause zou bijvoorbeeld gelinkt kunnen worden aan het salaris vermenigvuldigd met een bepaalde factor. Dit zou een mogelijke oplossing zijn voor de compensatie bij de eenzijdige verbreking van een contract in het nieuwe transfersysteem.
Hetzelfde geldt volgens Vermeer voor het algoritme dat FIFA op de markt wil
brengen. FIFPro vindt dit een interessant concept, maar nadat dit algoritme geïntroduceerd is, zal er onderhandeld moeten worden over wat er in de berekening wordt meegenomen. Op dit moment is nog niet duidelijk wat FIFA hier precies voor in gedachten heeft. Als FIFPro en FIFA daar uitkomen, zou een dergelijk algoritme een geschikt middel kunnen zijn om de hoogte van de compensatie te berekenen.
115 Neymar da Silva Santos Júnior.
38 6.2 Aanbevelingen van de auteur
Om het gebrek aan ongelijkheidscompensatie binnen de FIFA regels op te lossen, zijn er mijns inziens een aantal mogelijkheden. Onder de huidige FIFA regels zijn er een aantal jurisdicties die geprobeerd hebben om het gebrek aan compensatie op lager niveau te bewerkstelligen. In het hervormde transfersysteem zal FIFA hier een rol in moeten gaan spelen door enige vorm van of mogelijkheden tot compensatie op te nemen.
Zo zien we in België dat de hoogte van de te betalen compensatie gelijkgesteld is aan de restwaarde van het contract. Na Webster is gebleken dat dit systeem niet wenselijk is. In de praktijk werkt deze regel in België dan ook niet, omdat FIFA nog steeds bevoegd is om sportieve sancties op te leggen. Op nationale situaties heeft FIFA minder invloed, maar daar hebben clubs onderling afgesproken om geen spelers te contracteren die op grond van deze regel hun contract hebben opgezegd. België heeft getracht om op nationaal niveau de ongelijkheid tussen club en speler weg te nemen, maar in de praktijk kunnen spelers geen aanspraak maken op deze compensatie. Een soortgelijke regel zou dus ook geen uitkomst bieden op grotere schaal.
In Argentinië is bij wet bepaald dat een speler 10% van zijn transfersom krijgt. Bij cao is dit zelfs verhoogd naar 15%. Een speler wordt hierdoor getriggerd om bij een club te blijven en niet ‘zomaar’ zijn contract op te zeggen om bij een andere club te gaan spelen.
Doordat hij zelf belang heeft bij een zo hoog mogelijke transfersom, zal hij zich blijven ontwikkelen en zal hij slechts een overstap maken naar een andere club op het moment dat dat het echt waard is. Zowel club als speler hebben er dus baat bij om te wachten tot een zo hoog mogelijk bedrag geboden wordt. Aan de ene kant werkt dit systeem preventief, een speler zal niet zomaar zijn contract eenzijdig opzeggen, en aan de andere kant werkt het stimulerend en compenserend voor de speler nu hij een percentage van de transfersom ontvangt. Mijns inziens zou dit een systeem kunnen zijn dat FIFA kan opnemen ter
compensatie. Wel dient deze regeling aangevuld te worden, want met de invoering hiervan wordt geen rechtszekerheid wat betreft de schadevergoeding geschept, hetgeen juist de kern is van de kritiek op de FIFA reguleringen. Wel schept deze regel ongelijkheidscompensatie.
In Spanje maakt men veelvuldig gebruik van de buy out clause. Indien in een contract van een speler niet de hoogte van het afkoopbedrag is opgenomen, is het de nationale rechter die dit mag bepalen. Dit heeft als gevolg dat het in Spanje gebruikelijk is om een buy out clause op te nemen in het contract van een speler. Clubs mogen zelf de hoogte van de compensatie bepalen. Dit brengt met zich mee dat dit middel ingezet wordt om ervoor te zorgen dat een speler juist niét weg kan. Door een ontzettend hoog bedrag in het contract op
39 te nemen, kan de club macht uitoefenen over de speler doordat zij weten dat de speler of een andere club deze afkoopsom waarschijnlijk niet zal kunnen betalen. Op deze manier is de buy out clause dan ook geen middel om meer ongelijkheidscompensatie te waarborgen in het geval van eenzijdige verbreking. Indien de hoogte van het bedrag van de buy out clause wordt bepaald aan de hand van objectieve factoren, zou het wel een systeem kunnen zijn om de speler te compenseren en rechtszekerheid te verhogen. De hoogte van de vergoeding zou bijvoorbeeld gelinkt kunnen worden aan het salaris van een speler of aan de hoogte van de betaalde transfersom. Een buy out clause zou dus in een aangepaste vorm een geschikt middel zijn om meer ongelijkheidscompensatie te waarborgen en zou zo meer
rechtszekerheid aan de kant van de speler, maar ook aan de kant van de aankopende club scheppen.
FIFA heeft aangekondigd te gaan werken aan het ontwikkelen van een algoritme dat de hoogte van een transfervergoeding kan bepalen. Zoals Vermeer al aangaf zijn de ideeën hierover nog niet volledig uitgewerkt en is nog niet bekend welke (objectieve) aspecten het algoritme meeneemt in de berekening van de hoogte van de vergoeding. Mijns inziens zou een dergelijk algoritme een rol kunnen spelen in het voorzien van ongelijkheidscompensatie en daarmee in rechtszekerheid. Als op basis van het algoritme de hoogte van de
schadevergoeding vastgesteld kan worden, zorgt dit ervoor dat spelers van tevoren weten welke financiële gevolgen hun eenzijdige opzegging heeft. Gevolg hiervan is dat elke situatie gelijk wordt behandeld. De berekening zou bijvoorbeeld afhankelijk kunnen zijn van het salaris van de speler of de betaalde transfersom min de opleidingsvergoeding.
6.3 Tussenconclusie
Er zijn verschillende opties mogelijk om een speler te compenseren. FIFA zou het opnemen van een buy out clause, waarbij de hoogte van het bedrag objectief bepaald wordt, kunnen verplichten in het contract. Dit schept meer rechtszekerheid. Daarnaast zou het algoritme dat FIFA wil inzetten om de hoogte van de transfersom te bepalen een optie kunnen zijn om zo ook de hoogte van de verbrekingsvergoeding te bepalen, mits het algoritme gebaseerd wordt op objectieve factoren. Als laatst zou FIFA een minimumpercentage van de transfersom die toekomt aan de speler kunnen opnemen, waarbij de keuze om dit percentage te verhogen toekomt aan de nationale wetgevers. Zeker nu bekend is geworden dat er meer ruimte binnen de FIFA regels zal zijn voor het nationale (cao-)recht, is dit mijns inziens een goede optie om spelers te compenseren.
40