5.3.1
inleiding
In deze eerste proef zijn de bollen vanaf ontvangst tot planten bij continu 13 tot 20 °C bewaard of 9 °C + 4 weken 20 °C. De bollen zijn half februari en half maart geplant waarna ze wel of niet voorgetrokken zijn in een cel bij 20 °C tot opkomst.
5.3.2
Materiaal en methode
Materiaal : Eucomis bicolor, maat 18/20
Eucomis autmnalis, maat 18/20 Ontvangst bollen : 11 december 2000
Bewaartemperatuur : - 13°C - 17°C - 20°C - 9°C + 4 weken 20°C Plantdatum : 21 februari 2001 20 maart 2001 Voortrekken in 20°C cel : wel
niet
Kastemperatuur : 18°C
Zodra één van de behandelingen voor >50% was opgekomen zijn alle behandelingen van de voortrekruimte in de kas gezet.
5.3.3
Proefresultaten
5.3.3.1 Voortrekduur
Bij de eerste plantdatum (21 februari) zijn de voorgetrokken planten op 8 maart in de kas gezet. De voortrekduur was daarmee 2 weken.
Bij de tweede plantdatum (20 maart) zijn de voorgetrokken planten op 3 april in de kas gezet. De voortrekduur was daarmee ook 2 weken.
In beide gevallen waren het alleen de bij 20°C bewaarde bollen (van beide soorten) die voor >50% waren opgekomen.
5.3.3.2 Bloeipercentage
De bloei was goed. Er lijkt geen invloed te zijn van de behandelingen op de bloei (tabel 1).
Bij E. bicolor bloeide 50% van de behandelingen voor 100%, 31% van de behandelingen voor 90% en 19% van de behandelingen voor 80%.
Bij E. autumnalis bloeide 63% van de behandelingen voor 100% en 37% van de behandelingen voor 90%. Tabel 51. Percentage bloei per behandeling.
plantdatum bewaring voortrekken E. bicolor E. autmnalis
21 februari 13°C nee 90 100 21 februari 13°C ja 100 100 21 februari 17°C nee 90 100 21 februari 17°C ja 100 90 21 februari 20°C nee 100 90 21 februari 20°C ja 80 100 21 februari 9+20°C nee 100 90 21 februari 9+20°C ja 100 90 20 maart 13°C nee 100 90 20 maart 13°C ja 90 100 20 maart 17°C nee 80 100 20 maart 17°C ja 80 90 20 maart 20°C nee 90 100 20 maart 20°C ja 90 100 20 maart 9+20°C nee 100 100 20 maart 9+20°C ja 100 100
5.3.3.3 Spruitlengte
Hoe hoger de bewaartemperatuur des te eerder liepen de bollen uit tijdens de bewaring maar ook op de pot. In februari hadden de bollen bij het planten nog geen spruit. Ná het planten en twee weken voortrekken in de cel bij 20°C hadden de bollen die bij 20°C waren bewaard een spruit van 3,8 cm. De bollen bewaard bij 17°C een spruit van 0,6 cm en bollen bewaard bij 9°C + 4 weken 20°C een spruit van 0,1 cm.
Op 20 maart hadden de meeste bollen van beide soorten bewaard bij 20°C een spruit van maximaal 2 tot 3 cm. Bij 17°C hadden enkele bollen E. autumnalis een spruit van maximaal 1 cm. De bollen bij de overige temperaturen waren nog in rust. Ná twee weken voortrekken in een cel bij 20°C waren de spruiten van de bollen die bij 20°C waren bewaard gemiddeld 6,8 cm, bollen bewaard bij 17°C 1,7 cm en bollen bewaard bij 9°C + 4 weken 20°C gemiddeld 3,1 cm. Bollen bewaard bij 13°C waren na 2 weken voortrekken nog niet opgekomen.
5.3.3.4 Opkomst spruiten
De opkomst van de spruiten was sneller naarmate de bewaartemperatuur hoger was.
Daarnaast gaf eerder planten eerder opkomst hoewel het verschil in opkomst veelal veel kleiner was dan de 4 weken die tussen de plantdata zat. Ook was de opkomst van E. autumnalis sneller dan van E. bicolor. Tenslotte gaf voortrekken in februari een wat snellere opkomst dan niet voortrekken terwijl voortrekken in maart een iets tragere opkomst gaf dan wel voortrekken. De verschillen tussen wel en niet voortrekken bedroegen 4 á 5 dagen.
Tabel 52. Datum opkomst spruiten gemiddeld over het voortrekken. plantdatum 21 feb 21 feb 20 maart 20 maart bewaartemp E. bicolor E. autumnalis E. bicolor E. autumnalis
13°C 9 apr 4 apr 20 apr 13 apr
17°C 25 mrt 16 mrt 6 apr 3 apr
20°C 11 mrt 11 mrt 1 apr 30 mrt
9+20°C 23 mrt 23 mrt 4 apr 31 mrt
5.3.3.5 Datum bloem zichtbaar in hart van de plant
Er zijn een paar hoofdeffecten gevonden (tabel 53).
Tabel 53. Datum waarop de bloemknop zichtbaar in plant was, gemiddeld over het voortrekken. plantdatum 21 feb 21 feb 20 maart 20 maart
bewaartemp E. bicolor E. autumnalis E. bicolor E. autumnalis
13°C 18 mei 29 mei 28 mei 4 juni
17°C 29 apr 9 mei 4 mei 11 mei
20°C 13 apr 24 apr 22 apr 26 apr
9+20°C 25 apr 11 mei 3 mei 7 mei
De bewaartemperatuur van de bollen was zeer van belang voor het moment waarop de bloemknop
zichtbaar werd. De bloemknop was het snelst zichtbaar na bolbewaring bij 20°C, daarna na bewaring bij 17 of 9+20°C en veruit het traagste na bewaring bij 13°C.
Bij E. autumnalis was er geen betrouwbaar verschil tussen de bollen geplant in februari of in maart
(gemiddeld verschil slechts 1,75 dag). Bij E. bicolor was de bloemknop na planten in februari wel gemiddeld 8 dagen sneller zichtbaar dan na planten in maart (terwijl ze 28 dagen eerder waren geplant!).
Bij E. bicolor was de bloemknop altijd sneller zichtbaar dan bij E. autumnalis.
Tenslotte was de bloemknop na voortrekken in februari bijna 6 dagen sneller zichtbaar dan niet voortrekken. Er was geen verschil tussen wel en niet voortrekken in maart wat betreft het tijdstip waarop de bloemknop zichtbaar werd.
5.3.3.6 Kasdagen vanaf inhalen tot opkomst
Het duurde 2 tot 6 weken vanaf planten tot opkomst van de spruiten. Veelal kwamen de bollen na 2 tot 3 weken op. Vooral na bewaring bij 13°C duurde de opkomst 5 tot 6 weken. Gemiddeld kwam E. autumnalis sneller op dan E. bicolor. Gemiddeld was de opkomst na planten in maart (17 dagen) sneller dan na planten in februari (30 dagen). Van dit aantal kasdagen kunnen 2 weken worden afgetrokken door de potten voor te trekken in een cel bij 20°C.
5.3.3.7 Kasdagen vanaf inhalen tot datum bloemknop zichtbaar
In tabel 54 is te zien dat het aantal kasdagen bij E. bicolor kleiner was dan bij E. autumnalis. Ook was het aantal kasdagen na planten in maart fors korter dan na planten in februari. Tenslotte was het aantal kasdagen korter naamate de bewaartemperatuur van de bollen hoger was. Er was daarbij geen verschil tussen bewaring bij 17°C en 9°C + 4w20°C.
Tabel 54. Aantal kasdagen vanaf planten tot bloemknop zichtbaar in de plant gemiddeld over het voortrekken.
plantdatum 21 feb 21 feb 20 maart 20 maart bewaartemp E. bicolor E. autumnalis E. bicolor E. autumnalis
13°C 86 97 69 76
17°C 67 77 45 52
20°C 51 62 33 37
9+20°C 63 79 44 48
5.3.3.8 Lengte plant op moment dat bloemknop zichtbaar was
Gemiddeld waren de planten na planten in februari (27,2 cm) langer dan na planten in maart (24,0 cm). Ook was de bewaartemperatuur van invloed op de bladlengte. Hoe hoger de bewaartemperatuur des te korter was het blad op het moment waarop de bloemknop zichtbaar was. Dit is te verklaren doordat de plant strekt in de loop van de tijd. Hoe sneller de bloemknop zichtbaar was (sneller naarmate de
bewaartemperatuur hoger was) hoe korter de plant was op dat moment.
5.3.3.9 Datum begin bloei
Hoe hoger de bewaartemperatuur was des te sneller kwamen de bollen in bloei. Planten in februari gaf (iets) eerder bloei dan planten in maart. Er was geen betrouwbaar verschil tussen E. bicolor en E. autumnalis. Tabel 55. Datum begin bloei gemiddeld over het voortrekken.
plantdatum 21 feb 21 feb 20 maart 20 maart bewaartemp E. bicolor E. autumnalis E. bicolor E. autumnalis 13°C 12 juni 14 juni 22 juni 21 juni
17°C 24 mei 26 mei 29 mei 29 mei
20°C 10 mei 10 mei 15 mei 13 mei
9+20°C 26 mei 28 mei 29 mei 25 mei
5.3.3.10 Kasdagen vanaf inhalen tot begin bloei
Hoe hoger de bewaartemperatuur was des te kleiner was het aantal kasdagen. Planten in februari gaf veel meer kasdagen dan planten in maart. Er was geen verschil in aantal kasdagen tussen E. bicolor en E. autumnalis. In februari voortrekken gaf een kleiner aantal kasdagen dan niet voortrekken. Voortrekken in maart had geen invloed op het aantal kasdagen.
Tabel 56. Aantal kasdagen vanaf planten tot begin bloei gemiddeld over het voortrekken. plantdatum 21 feb 21 feb 20 maart 20 maart
bewaartemp E. bicolor E. autumnalis E. bicolor E. autumnalis
13°C 111 113 94 93
17°C 92 94 70 70
20°C 78 78 56 54
9+20°C 94 96 70 66
5.3.3.11 Dagen vanaf bloemknop zichtbaar tot eerste bloem open
Alleen het soort Eucomis was duidelijk van invloed op het aantal dagen vanaf zichtbaar worden van de knop tot aanvang bloei. Bij E. autumnalis duurde dat gemiddeld 17,0 dagen en bij E. bicolor gemiddeld 25,7 dagen. De plantdatum, bewaartemperatuur en voortrekken waren niet (duidelijk) van invloed.
Deze periode van 2 – 3 weken kan gezien worden als de periode waarin de plant verhandeld kan worden van kwekerij naar handel/tuincentra.
5.3.3.12 Bloemsteellengte bij aanvang bloei
De bloemsteellengte werd vooral beïnvloed door het soort. De steel was bij E. autumnalis gemiddeld 31,1 cm lang en bij E. bicolor gemiddeld 50,4 cm.
Planten in februari gaf gemiddeld een 2,5 cm langere steel dan planten in maart.
Bewaren bij 9°C + 4 weken 20°C gaf bij E. bicolor een langere steel (5 tot 8 cm) dan de andere bewaartemperaturen. Dit was niet te zien bij E. autumnalis.
5.3.3.13 Bladlengte bij aanvang bloei
In grote lijnen waren alleen het soort Eucomis en de bewaartemperatuur van invloed op de bladlengte. E. bicolor (33,9 cm) gaf langer blad dan E. autumnalis (30,3 cm). Bolbewaring bij 20°C (28,9 cm) gaf korter blad dan bewaring bij lagere temperaturen (32,6 tot 33,5 cm).
5.3.3.14 Bloem boven blad
Wanneer de blad- en bloemlengte van elkaar wordt afgetrokken wordt zichtbaar of de bloemen in het blad bleven steken of niet.
Gemiddeld kwam bij E. autumnalis bij aanvang bloei de bloemsteel 0,8 cm boven het blad uit. Bij bicolor was dat 16,5 cm. In de loop van de bloei kwamen de bloemen altijd goed boven het blad uit.
5.3.4
Samenvatting resultaten
- De bloei was goed; van 80 tot veelal 100%. De behandelingen leken daarop niet van invloed. - De voortrekduur in een cel bij 20°C was slechts 2 weken omdat dan de bollen bewaard bij 20°C al
opkwamen.
- De planten kwamen 2 tot 6 weken na planten op, veelal na 2-3 weken. Bolbewaring bij 13°C gaf de traagste opkomst (na 5-6 weken). E. autumnalis was sneller dan E. bicolor. Planten in maart (17 dagen) gaf veel snellere opkomst dan planten in februari (30 dagen).
- Hoe hoger de bewaartemperatuur was des te sneller was de bloemknop zichtbaar. In E. bicolor was de bloemknop eerder zichtbaar dan in E. autumnalis.
- Het aantal kasdagen vanaf planten tot het zichtbaar worden van de bloemknop was kleiner naarmate de bewaartemperatuur van de bol hoger was. Ook was het aantal kasdagen kleiner bij planten in maart t.o.v. planten in februari. Verder was het aantal kasdagen van E. bicolor kleiner dan van E. autumnalis. Het aantal kasdagen van planten tot zichtbaar worden van de bloemknop varieerde veelal van 7-11 weken bij planten in februari tot 4-7 weken bij planten in maart.
- De planten waren gemiddeld ca. 25 cm lang bij het zichtbaar worden van de bloemknop. Ze waren korter naarmate de bewaartemperatuur van de bollen hoger was geweest. Het blad was bij aanvang bloei ca. 30 cm lang. De bloemsteel was op dat moment bij E. autumnalis ca. 31 cm lang en bij bicolor 50 cm. Ook bij aanvang bloei was het blad korter naarmate de bewaartemperatuur hoger was.