1.4.1
Inleiding
In deze proef is bij drie cultivars onderzocht wat het effect is van koelen bij continu temperaturen of aflopende temperaturen op de kwaliteit. Daarnaast werden potten overgezet van een hogere
koeltemperatuur (9 °C) naar een lagere temperatuur (0 °C) op basis van een bereikte spruitlengte van 5 cm of een goede beworteling van de pot. Daarnaast is onderzocht of enkele weken droge koeling mogelijk is zonder verlies van kwaliteit.
1.4.2
Materiaal en methode
Materiaal : - Crocus 'Flower Record' maat 9/10
- Crocus 'Jeanne d'Arc', maat 9/10 - Crocus 'Pickwick', maat 9/10
Ontvangst materiaal : 8 augustus 1995
Koeltemperatuur : - continu bij 9°C, 5°C, 2°C - 9°C + 5°C + °C + 0°C - bij spruitlengte 5 cm naar 0°C - bij goede beworteling naar 0°C
Totale koelduur : 13, 15, 17 en 19 weken
Tijdstip opplanten : - bij aanvang koeling
- 2, 4 of 6 weken na aanvang koeling
Inhaaldata : - 3 januari 1996
- 31 januari 1996 - 28 februari 1996
1.4.3
Proefresultaten
Bij de bespreking van de proef wordt inhalen op 3 januari, januari genoemd, inhalen op 31 januari, februari genoemd en inhalen op 28 februari, maart genoemd. Dit omdat ingehaald werd in dezelfde weken als afgelopen jaar waarbij de data wel begin januari, februari en maart vielen.
1.4.3.1 Spruitlengte bij inhalen
Alle cultivars reageerden hetzelfde op de behandelingen. Bij inhalen in januari gaf alleen de controle
behandeling (15 weken 9°C) een spruitlengte van meer dan 7 cm bij inhalen. Bij inhalen in februari gaven 15 weken 9°C of 5°C een spruit langer dan 7 cm. Ook bij inhalen in maart hadden bijna alle behandelingen een spruitlengte van minder dan 7 cm tot gevolg. Een uitzondering daarop vormden de behandelingen die als allerlaatste zijn opgeplant en op basis van beworteling naar 0°C zijn overgezet.
Bij deze behandelingen ontwikkelde de spuit zich sneller dan de wortels waardoor er (te) lange spruiten ontstonden voordat ze naar 0°C gingen.
Overzetten op basis van een vast aflopend koelschema had altijd acceptabele korte spruiten bij inhalen tot gevolg. De behandelingen die bij een spruitlengte van 5 cm overgezet zijn naar 0°C strekten tijdens de 0°C nauwelijks. De gemiddelde spruitlengte over alle behandelingen heen was bij inhalen in januari 3,2 cm; in februari, 4,2 cm; en in maart, 4,9 cm.
1.4.3.2 Standcijfer
Behandelingen die hetzelfde waren als voorgaande jaar reageerden hetzelfde als afgelopen jaar. Het enige verschil was de totale sierwaarde bij Pickwick. Dit jaar was de bloei minder mooi en uitbundig dan vorig jaar waarschijnlijk als gevolg van een ander groeiseizoen.
Alle cultivars reageerden hetzelfde op de behandelingen. Bij inhalen in januari was er geen invloed van droge koeling op het standcijfer. Hoe langer de koelduur was des te lager was het standcijfer. De hoogste
standcijfers zijn in januari bereikt na 15 weken 9°C (de behandeling die dus wel een erg lange spruit had) en de behandelingen die bij een spruitlengte van 5 cm zijn overgezet naar 0°C.
Bij inhalen in februari gaven de langere koelduren (17 en 19 weken) een lager standcijfer dan de kortere (13 en 15 weken) koelduren. Ook had 4 of 6 weken droge koeling een lager standcijfer tot gevolg dan geen of twee weken droge koeling. De behandelingen die volgens een aflopend schema zijn gekoeld hadden een hoger standcijfer dan de behandelingen die op basis van beworteling waren overgezet.
Ook bij inhalen in maart gaven de langere koelduren (17 en 19 weken) een lager standcijfer dan de kortere koelduren. Droge koeling (ook 2 weken!) gaf een lager standcijfer dan direct oppotten.
1.4.3.3 Aantal bloemen per knol
De cultivars reageerden gelijkwaardig op de verschillende behandelingen.
Inhalen in januari had minder bloemen tot gevolg dan later inhalen. Bij inhalen in januari was er geen invloed van de droge koeling op het aantal bloemen. Hoe langer de koelduur was des te minder bloemen kwamen in bloei. Er was geen verschil in aantal bloemen tussen overzetten op basis van beworteling, spruitlengte of het aflopende koelschema. Continu koelen bij 5°C gaf beduidend minder bloemen dan eerste bij 9°C koelen. Koelen bij continu 2°C gaf veruit het kleinste aantal bloemen.
Ook bij inhalen in februari was er geen invloed van droge koeling op het aantal bloemen. Een koelduur van 19 weken gaf minder bloemen dan een kortere koelduur. Veruit het kleinste aantal bloemen is bereikt na 15 weken 2°C.
Bij het inhalen in maart was er geen duidelijke invloed van de koelduur op de het aantal bloemen. Er was slechts een tendens dat 19 weken koeling minder bloemen tot gevolg had dan korter koelen. Ook bij deze inhaaldatum gaf 15 weken 2°C veruit het kleinste aantal bloemen per knol.
Tabel 5. Standcijfer gemiddeld per behandeling en inhaaldatum. 1 = hele slechte pot, 5 = perfecte pot.
Flower Record Inhalen januari februari maart behandeling
15w9°C 3,7 3,0 2,5
15w5°C 2,5 2,9 3,4
15w2°C 2,0 2,0 2,0
13w9°C, direct planten -> bewortelen -> 0°C 3,2 3,4 4,3 15w9°C, direct planten -> bewortelen -> 0°C 2,4 4,0 4,1 17w9°C, direct planten -> bewortelen -> 0°C 2,5 2,6 3,0 19w9°C, direct planten -> bewortelen -> 0°C 2,2 2,4 3,0 13w9°C, na 2w planten -> bewortelen -> 0°C 3,4 3,3 3,2 15w9°C, na 2w planten -> bewortelen -> 0°C 2,4 3,7 4,3 17w9°C, na 2w planten -> bewortelen -> 0°C 2,4 3,8 3,1 19w9°C, na 2w planten -> bewortelen -> 0°C 2,3 2,8 4,3 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 1w0°C, direct planten 2,7 4,5 4,3 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 3w0°C, direct planten 2,5 4,0 4,1 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 5w0°C, direct planten 2,6 3,3 3,0 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 7w0°C, direct planten 1,8 2,8 3,0
15w9°C, direct planten-> spruit 5cm-> 0°C 3,4 3,6 4,2 15w9°C, na 2w planten-> spruit 5cm -> 0°C 4,1 3,9 4,3 15w9°C, na 4w planten-> spruit 5cm -> 0°C 3,9 2,6 3,4 15w9°C, na 6w planten-> spruit 5cm -> 0°C 3,0 3,0 2,8
Jeanne d'Arc inhalen januari februari maart Behandeling
15w9°C 3,6 3,8 4,0
15w5°C 3,6 4,7 3,5
15w2°C 2,0 2,3 1,8
13w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 4,0 4,4 4,2 15w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 3,1 4,9 3,6 17w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 3,4 3,9 4,2 19w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 2,5 3,1 3,3 13w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 4,6 3,8 3,4 15w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 2,6 4,0 3,9 17w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 3,2 3,6 4,4 19w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 3,0 3,2 3,6 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 1w0°C, direct planten 4,1 4,6 4,3 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 3w0°C, direct planten 3,6 4,7 4,0 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 5w0°C, direct planten 3,0 3,2 4,0 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 7w0°C, direct planten 2,6 3,6 3,8
15w9°C, direct planten-> spruit 5cm -> 0°C 4,7 4,4 3,8 15w9°C, na 2w planten-> spruit 5cm -> 0°C 4,2 4,6 3,6 15w9°C, na 4w planten-> spruit 5cm -> 0°C 4,6 3,7 3,0 15w9°C, na 6w planten-> spruit 5cm -> 0°C 4,1 3,1 3,5
Pickwick inhalen januari februari maart Behandeling
15w9°C 3,6 3,6 2,7
15w5°C 2,0 2,6 2,1
15w2°C 1,0 1,5 1,4
13w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 2,7 3,6 4,2 15w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 2,2 3,3 3,7 17w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 2,0 2,3 3,1 19w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 2,0 2,0 3,7 13w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 2,7 3,2 2,7 15w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 2,4 3,0 3,2 17w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 2,0 2,6 3,4 19w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 2,0 2,2 3,0 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 1w0°C, direct planten 2,7 3,3 2,9 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 3w0°C, direct planten 2,5 3,4 2,9 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 5w0°C, direct planten 2,4 3,0 2,7 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 7w0°C, direct planten 2,0 2,1 2,6
15w9°C, direct planten-> spruit 5cm -> 0°C 2,8 2,6 2,8 15w9°C, na 2w planten-> spruit 5cm -> 0°C 3,3 3,4 3,5 15w9°C, na 4w planten-> spruit 5cm -> 0°C 3,1 3,6 2,9 15w9°C, na 6w planten-> spruit 5cm -> 0°C 2,9 2,8 2,5
Tabel 6. Aantal bloemen per knol gemiddeld per behandeling en inhaaldatum.
Flower Record inhalen januari februari maart Behandeling
15w9°C 4,3 4,1 4,9
15w5°C 3,5 4,7 5,1
15w2°C 1,6 3,1 2,1
13w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 4,5 5,1 5,4 15w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 4,0 5,0 5,1 17w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 2,7 5,1 5,8 19w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 2,4 4,2 5,5 13w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 4,8 4,7 5,8 15w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 4,3 4,8 6,1 17w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 3,0 5,0 5,4 19w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 2,0 4,3 5,6 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 1w0°C, direct planten 4,7 5,2 5,5 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 3w0°C, direct planten 4,1 4,8 4,8 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 5w0°C, direct planten 2,8 4,8 5,2 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 7w0°C, direct planten 1,7 4,3 5,6
15w9°C, direct planten-> spruit 5cm -> 0°C 4,0 4,8 6,0 15w9°C, na 2w planten-> spruit 5cm -> 0°C 4,2 4,9 5,6 15w9°C, na 4w planten-> spruit 5cm -> 0°C 4,6 4,8 5,3 15w9°C, na 6w planten-> spruit 5cm -> 0°C 4,2 4,7 5,4
Jeanne d'Arc inhalen januari februari maart Behandeling
15 weken 9°C 4,5 4,9 5,3
15 weken 5°C 3,4 4,6 4,8
15 weken 2°C 2,2 3,7 3,4
13w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 4,4 4,8 4,8 15w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 3,8 5,0 4,4 17w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 3,2 4,4 4,8 19w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 2,8 3,7 4,2 13w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 4,8 4,3 4,7 15w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 3,2 4,8 4,5 17w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 3,4 4,6 5,1 19w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 3,2 4,2 4,4 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 1w0°C, direct planten 4,1 5,0 5,0 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 3w0°C, direct planten 3,6 4,4 4,7 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 5w0°C, direct planten 2,8 3,5 4,4 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 7w0°C, direct planten 2,4 4,3 3,9
15w9°C, direct planten-> spruit 5cm-> 0°C 4,1 5,4 5,2 15w9°C, na 2w planten-> spruit 5cm-> 0°C 4,2 4,6 4,8 15w9°C, na 4w planten-> spruit 5cm-> 0°C 4,6 4,9 4,4 15w9°C, na 6w planten-> spruit 5cm-> 0°C 4,2 5,0 5,0
Pickwick inhalen januari februari maart Behandeling
15w9°C 3,5 4,1 3,8
15w5°C 2,7 4,0 3,6
15w2°C 1,3 2,4 1,9
13w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 3,8 3,7 4,3 15w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 3,4 3,8 3,8 17w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 2,8 3,6 3,8 19w9°C, direct planten-> bewortelen -> 0°C 1,5 3,3 4,1 13w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 3,7 4,4 3,4 15w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 3,3 4,1 4,0 17w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 2,5 4,2 4,1 19w9°C, na 2w planten-> bewortelen -> 0°C 1,6 3,2 4,0 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 1w0°C, direct planten 3,7 3,9 4,0 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 3w0°C, direct planten 3,7 3,8 4,0 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 5w0°C, direct planten 2,4 3,9 3,7 6w9°C + 3w5°C + 3w2°C + 7w0°C, direct planten 1,4 3,1 3,0
15w9°C, direct planten-> spruit 5cm -> 0°C 3,4 3,4 3,5 15w9°C, na 2w planten-> spruit 5cm -> 0°C 3,9 3,9 3,9 15w9°C, na 4w planten-> spruit 5cm -> 0°C 3,6 4,1 3,2 15w9°C, na 6w planten-> spruit 5cm -> 0°C 3,9 4,0 3,3
1.4.3.4 Kasdagen vanaf inhalen tot begin bloei
Begin bloei is de datum waarop drie knoppen per pot (met 5 knollen) open kwamen.
Ook voor de snelheid waarmee de potten in bloei kwamen geldt dat de cultivars gelijkwaardig op de behandelingen reageerden.
Bij inhalen in januari duurde het gemiddeld over alle behandelingen 19 dagen voordat de bloei begon. Hoe langer de spruit was bij inhalen des te sneller kwam de pot in bloei. De potten die waren overgezet op basis van spruitlengte bloeiden gemiddeld 4 dagen eerder dan de overige potten. Bij de potten die op basis van een goede beworteling naar 0°C zijn overgezet was waar te nemen dat indien ze direct waren opgepot of een lange koelduur hadden gekregen (dit zijn beide de behandelingen die het eerste in de tijd zijn opgeplant) de beworteling heel snel was en ze vlot naar de 0°C zijn gegaan. Daardoor hebben de veel weken 0°C en waren ze trager met in bloei komen.
Bij inhalen in februari duurde het gemiddeld 12 dagen voordat de potten in bloei kwamen. De potten die op basis van spruitlengte naar 0°C zijn overgezet bloeiden gemiddeld 1 tot 2 dagen eerder dan de andere behandelingen. Er was geen duidelijke invloed van de droge koeling op het tijdstip van in bloei komen. Bij inhalen in maart duurde het gemiddeld 11 dagen voordat de potten in bloei kwamen. Alleen de koelduur was van invloed. Het langer de koelduur des te sneller kwamen de potten in bloei.
De invloed van de behandelingen op het in volle bloei komen was hetzelfde als hiervoor beschreven. Volle bloei was de dag waarop 5 bloemen per pot bloeiden. De verschillen waren over het algemeen iets kleiner. Gemiddeld volgde de volle bloei één dag na begin bloei.
1.4.3.5 Einde bloei
De zet die in januari was ingehaald was gemiddeld 29 dagen na inhalen uitgebloeid. Hoe langer de koelduur was geweest des te eerder waren de potten uitgebloeid. Dit geldt voor alle inhaaldata. Er was bij alle inhaaldata geen invloed van de droge koeling op het tijdstip van uitbloeien. Bij het inhalen in februari waren de potten gemiddeld 23 dagen na inhalen uitgebloeid en bij inhalen in maart gemiddeld na 20 dagen.
1.4.3.6 Aantal dagen bloei
De cultivars reageerden gelijkwaardig op de behandelingen wat betreft het aantal dagen bloei.
De zet die in januari is ingehaald heeft gemiddeld 10 dagen staan bloeien. Hoe langer de koelduur was des te korter was de bloeiperiode. Een koelduur van 13 weken gaf gemiddeld 13 dagen bloei en een koelduur van 19 weken gaf gemiddeld 7 dagen bloei. Er was geen invloed van droge koeling.
De zet die in februari is ingehaald heeft gemiddeld 10,5 dagen staan bloeien. Ook bij deze inhaaldatum was de bloeiduur korter naarmate de koelduur langer was. Er was geen invloed van droge koeling.
De zet die in maart is ingehaald heeft gemiddeld 8,6 dagen staan bloeien. Deze kortere bloeiduur (terwijl er evenveel bloemen waren als in februari) is veroorzaakt doordat in maart de kastemperatuur af en toe opliep boven de 18°C. Ook voor deze inhaaldatum geldt dat de bloeiduur korter was naarmate de koelduur langer was. Er was geen invloed van droge koeling op de bloeiduur.
1.4.3.7 Bloemhoogte, bladhoogte en bloemen boven het blad
De bloemhoogte was bij inhalen in januari, februari en maart respectievelijk 15,5, 15,3 en 13,7 cm. Hoewel er betrouwbare verschillen zijn gevonden tussen de behandelingen lijken deze niet van belang gezien de zeer kleine verschillen. In januari varieerde de lengte van 15-17 cm, in februari van 14-16 cm en in maart van 13-15 cm. Dit zijn geen wezenlijke verschillen.
De verschillen in bladlengte waren groter. De bladlengte was en januari, februari en maart respectievelijk 16,4, 13,9 en 14,4 cm. Droge koeling was niet van invloed op de bladlengte. Bij inhalen in januari gaf 13 weken koeling korter blad dan een langere koelduur. Bij inhalen in februari en maart was het blad langer naarmate de koelduur langer was.
Het verschil in bloem- en bladlengte zorgt ervoor dat de bloemen boven het blad uitkomen of ertussen blijven zitten. Het laatste is een negatieve eigenschap.
Bij inhalen in januari zaten de bloemen gemiddeld 0,9 cm in het blad. Een koelduur van 13 weken gaf bloemen die boven het blad uit kwamen, een langere koelduur niet. Bij de behandelingen die op basis van spruitlengte naar 0°C zijn gezet kwamen de bloemen meer boven het blad dan bij de andere behandelingen. De bloemen bleven het meeste in het blad zitten bij de behandelingen die op basis van beworteling zijn overgezet naar 0°C.
Bij inhalen in februari kwamen de bloemen gemiddeld 1,4 cm boven het blad uit. Ook bij deze inhaaldatum kwamen de behandelingen die op basis van de spruitlengte zijn overgezet naar 0°C de bloemen het meeste boven het blad uit en bij de behandelingen die zijn overgezet op basis van beworteling het minste. Een langere koelduur (17 en 19 weken) gaf meer bloemen in het blad dan een kortere koelduur. Er was een tendens zichtbaar dat bij droog koelen de bloemen meer in het blad zaten dan bij koelen in opgeplante toestand.
Bij inhalen in maart bleven de bloemen gemiddeld 0,6 cm in het blad steken. Bij de behandelingen die op basis van beworteling zijn overgezet naar 0°C bleven de bloemen het meeste in het blad steken. Ook bij deze inhaaldatum gaf een lange koelduur (17 en 19 weken) meer bloemen in het blad dan een korte koelduur.
Tenslotte bleven de bloemen na een droge koeling van 4 of 6 weken meer in het blad steken dan na een kortere of geen droge koeling.
1.4.4
Samenvatting resultaten
- Behandelingen die hetzelfde waren als vorig jaar gaven dezelfde reactie te zien als in de voorafgaande proef. Over het algemeen was de kwaliteit (bloeirijkheid) wat minder dan in het voorgaande proefjaar. - De drie cultivars reageerden hetzelfde op de temperatuurbehandelingen.
- Crocus broeien door ze te koelen bij 9°C totdat de spruitlengte 5 cm is en daarna over te zetten naar 0°C voldeed goed. De spruitlengte bij inhalen zat altijd tussen de 5 en 7 cm. Deze behandelingen gaven altijd de hoogste standcijfers, bij inhalen in januari als enige behandelingen en in februari samen met het aflopende schema. Er was geen verschil in aantal bloemen per knol tussen deze behandelingen en de andere. Deze behandelingen kwamen bij inhalen in januari en februari enkele dagen eerder in bloei dan de andere behandelingen. De bloemen kwamen bij inhalen in januari en februari bij deze behandelingen het meeste uit het blad. Bij inhalen in maart kwamen ze samen met de behandelingen van het aflopende schema beter uit het blad dan de behandelingen die op basis van beworteling zijn overgezet.
- Crocus broeien volgens het aflopende schema van 6 weken 9°C + 3 weken 5°C + 3 weken 2°C + x weken 0°C voldeed over het algemeen goed. De spruitlengte bij inhalen was nooit langer dan 6 cm, veelal slechts 3-4 cm, wat voor de handel wenselijk is. De standcijfers waren bij inhalen in januari niet het hoogste maar bij de andere inhaaldata konden ze zich daarmee wel meten. Er was geen verschil in aantal bloemen per knol tussen deze behandelingen en de andere. Deze behandelingen kwamen bij inhalen in januari en februari enkele dagen later in bloei dan de behandelingen die zijn overgezet op basis van spruitlengte. Bij deze behandelingen kwamen bij alle inhaaldata de bloemen meer uit het blad dan bij de behandelingen die op basis van beworteling zijn overgezet naar 0°C.
- De behandelingen die bij 9°C zijn beworteld en na een goede beworteling zijn overgezet naar 0°C voldeden het minst. Soms was de spruit bij inhalen te lang omdat bij laat planten de beworteling traag was terwijl de spruit strekte. Bij inhalen in januari en februari waren de standcijfers van deze
behandelingen veelal het laagste. Er was geen verschil in aantal bloemen per knol tussen deze behandelingen en de anderen. Deze behandelingen kwamen bij inhalen in januari en februari enkele dagen later in bloei dan de behandelingen die zijn overgezet op basis van spruitlengte. Bij alle inhaaldata bleven de bloemen van deze behandelingen meer in het blad steken dan van de andere behandelingen. - Een kortere koelduur (13 en 15 weken) gaf over het algemeen een beter resultaat dan een langere (17 en 19 weken) koelduur. Het standcijfer was na een korte koelduur hoger dan na een lange koelduur. Bij inhalen in januari nam het aantal bloemen per knol af naarmate de koelduur toenam en bij inhalen in februari en maart werd het kleinste aantal bloemen bereikt na een koelduur van 19 weken. De bloeiduur was korter naarmate de koelduur langer was. Over het algemeen kwamen de bloemen na een korte koelduur beter boven het blad uit dan na een lange koelduur.
- Droge koeling was regelmatig ongunstig. Het standcijfer werd in januari niet beïnvloed door droge koeling, in februari gaf 4 of 6 weken droge koeling een lager standcijfer en bij inhalen in maart gaf droge koeling (ook 2 weken) een lager standcijfer dan direct opplanten. Droge koeling was niet van invloed op het aantal bloemen per knol. Droge koeling was niet van invloed op de bloem/blad verhouding bij inhalen in januari. Bij inhalen in februari was de tendens zichtbaar dat een droge koeling van 4 of 6 weken bloemen in het blad tot gevolg had. Dit was bij inhalen in maart zeer betrouwbaar het geval.