3.3.1
Inleiding
Onderzocht is of voor late broei op pot de knollen lang bewaard moeten worden of beter eerder kunnen worden geplant en aan het einde van de koeling kunnen worden ingevroren. Bepaald is wat de uiterste plantdatum is die nog een goede kwaliteit Crocus geeft.
3.3.2
Materiaal en methode
Materiaal : Crocus vernus ‘Flower Record’, maat 8/9 Ontvangst knollen : 16 augustus 1999
Bewaring ‘bewaarde knollen’ : - vanaf ontvangst knollen bij 23°C tot 8 weken
vóór aanvang koeling
- 20°C van 8 tot 4 weken vóór aanvang koeling - 17°C de 4 weken vóór aanvang koeling Bewaring ‘ingevroren knollen’ : - als hiervoor beschreven met de volgende data:
23°C van 16 augustus tot 8 september 20°C van 8 september tot 6 oktober
17°C van 6 oktober tot 3 november (= aanvang koeling) Aanvang koeling ‘bewaarde knollen’ : 3 november 1999
17 november 1999
1 december 1999
15 december 1999
29 december 1999
12 januari 2000 Aanvang koeling ‘ingevroren knollen’ : 3 november 1999
Koeling ‘bewaarde knollen’ : 6w9°C+4w5°C+4w2°C+1w0°C (=15 weken) Koeling ‘ingevroren knollen’ : 6w9°C+4w5°C+4w2°C+1w0°C+ x weken -1°C
Inhaaldata : 16 februari 2000 1 maart 2000 15 maart 2000 29 maart 2000 12 april 2000 26 april 2000 Kastemperatuur : 18°C
3.3.3
Proefresultaten
Voor het gemak worden de behandelingen waarbij de knollen steeds langer zijn bewaard; ‘bewaard’ genoemd. De behandelingen waarbij de potten na de koeling zijn ingevroren worden ‘ingevroren’ genoemd.
3.3.3.1 Verdroging bloemknoppen
Op alle planttijdstippen van de bewaarde knollen (=aanvang koeling van 3 november tot 12 januari) is aan enkele knollen stadiumonderzoek verricht om eventueel al vroegtijdig bloemverdroging vast te kunnen stellen. Tot en met de laatste keer (12 januari 2000) is visueel nog geen bloemverdroging waargenomen.
3.3.3.2 Spruitlengte bij inhalen
Alleen de methode van remmen was van invloed op de spruitlengte bij inhalen. De lang bewaarde knollen hadden bij inhalen een langere spruit (5,3 cm) dan de in ijs gezette potten (4,8 cm). Nergens kwamen onacceptabel lange pennen (spruiten) voor.
3.3.3.3 Standcijfer
Tot en met de inhaaldatum van 1 maart was er geen verschil tussen bewaren en invriezen (tabel 26). Daarna was het standcijfer van invriezen hoger dan van bewaren. Vanaf half maart nam het standcijfer van de bewaarde knollen steeds verder af naarmate ze langer waren bewaard. Het standcijfer van de ingevroren potten bleef hoog.
Tabel 26. Standcijfer gemiddeld per behandeling (1=slecht, 3=voor consument nog acceptabel, 5=perfect).
Inhaaldatum
remmen 16 februari 1 maart 15 maart 29 maart 12 april 26 april
bewaren 4.3 4.4 3.4 2.4 2.5 1.6
invriezen 4.3 4.8 4.7 4.5 3.6 4.7
LSD=0.69
3.3.3.4 Aantal bloemen
Het standcijfer wordt voor een gedeelte verklaard door het aantal bloemen per pot (tabel 27). Bij de ingevroren potten was er geen afname van het aantal bloemen per pot. Bij de lang bewaarde knollen nam het aantal bloemen vanaf inhalen 12 april af. Alleen op 26 april gaf invriezen meer bloemen dan bewaren. Tabel 27. Aantal bloemen per pot gemiddeld per behandeling (5 knollen/pot).
inhaaldatum
Remmen 16 februari 1 maart 15 maart 29 maart 12 april 26 april
Bewaren 16.4 15.6 16.8 14.2 12.6 4.8
Invriezen 15.2 18.2 16.0 16.8 14.8 17.8
LSD=3.40
3.3.3.5 Lengte bloem, blad en lengte bloemen boven het blad
De bloemlengte was gemiddeld over de proef 14,1 cm. Bij de bewaarde knollen bleef de bloem na inhalen op 12 en 26 april korter dan wanneer ze eerder waren ingehaald (tabel 28). Bij de ingevroren potten werd de bloemlengte iets korter in de loop der tijd. Alleen in april waren de bloemen van de ingevroren potten langer dan van de bewaarde knollen.
Tabel 28. Lengte bloem (cm) gemiddeld per behandeling. inhaaldatum
Remmen 16 februari 1 maart 15 maart 29 maart 12 april 26 april
Bewaren 16.2 15.9 15.1 14.9 12.0 10.8
Invriezen 15.6 14.7 13.9 13.7 13.5 12.9
LSD=1.54
Bij de bladlengte was iets vergelijkbaars te zien. Gemiddeld over de proef was het blad 13,4 cm. Er was geen betrouwbaar verschil in bladlengte bij de bewaarde knollen als gevolg van de inhaaldatum. Bij de ingevroren potten werd het blad korter naarmate er later in de tijd werd ingehaald.
Wanneer blad- en bloemlengte van elkaar worden afgetrokken ontstaat er zicht op hoe ver de bloemen boven het blad uit kwamen of erin bleven steken. In tabel 29 is te zien dat bij de ingevroren potten de bloemen altijd boven het blad uit kwamen en dat de bloemen bij de bewaarde knollen in de loop der tijd steeds meer in het blad bleven zitten. Ook dit is mede de oorzaak van het steeds lager wordende standcijfer van de bewaarde knollen.
Tabel 29. Lengte (cm) waarmee bloemen boven het blad uitkomen gemiddeld per behandeling. inhaaldatum
remmen 16 februari 1 maart 15 maart 29 maart 12 april 26 april
bewaren 1.1 1.2 0.2 -0.8 -3.0 -3.3
invriezen 0.6 2.2 2.3 1.8 2.6 3.4
LSD=1.57
3.3.3.6 Kasdagen
Het aantal kasdagen vanaf inhalen tot begin bloei bleef bij de bewaarde knollen gelijk, circa 10 dagen (tabel 30). Het aantal kasdagen nam bij de ingevroren potten af naarmate ze later werden ingehaald (= naarmate ze langer waren ingevroren). Alleen in april ging het niet nog sneller. Daar lijkt de kortste
kasperiode bereikt te zijn. Gemiddeld één dag ná begin bloei is volle bloei bereikt (5 bloemen per pot met 5 knollen).
Tabel 30. Aantal kasdagen vanaf inhalen tot begin bloei gemiddeld per behandeling. inhaaldatum
remmen 16 februari 1 maart 15 maart 29 maart 12 april 26 april
bewaren 10.2 10.6 9.4 10.2 8.2 10.3
invriezen 10.6 8.0 6.0 5.0 2.4 3.0
LSD=0.92
3.3.3.7 Bloeiduur
Tenslotte is nog gekeken naar de bloeiduur (aantal dagen in de kas). Daarbij is te zien dat later in het seizoen de bloeiduur afnam (tabel 31). De oorzaak daarvan is de oplopende kastemperatuur, vanaf half maart liep de kastemperatuur gemiddeld langzaam op.
Tabel 31. Bloeiduur (dagen) in de kas gemiddeld per behandeling. inhaaldatum
remmen 16 februari 1 maart 15 maart 29 maart 12 april 26 april
bewaren 7.8 8.0 9.4 8.8 5.8 4.8
invriezen 7.4 7.6 9.6 6.6 5.6 6.4
LSD=1.5
3.3.4
Samenvatting resultaten
- In deze eerste proef was er een groot verschil tussen de broei van ‘bewaarde knollen’ en ‘ingevroren potten’. De kwaliteit (standcijfer) van de ingevroren potten was bij een inhaaldatum ná 1 maart beter dan van de bewaarde knollen. Dit werd veroorzaakt door het aantal bloemen dat bij bewaarde knollen en inhalen in april afnam. Verder bleven de bloemen van de ingevroren potten altijd boven het blad uitsteken terwijl bij de bewaarde knollen de bloemen in de loop van het seizoen steeds verder in het blad bleven steken.
- De bewaarde knollen die nog goede potten gaven (inhalen 1 maart) zijn 17 november de koeling in gegaan. In de huidige adviezen wordt aangegeven dat krokusknollen uiterlijk eind november of zelfs half december moeten worden geplant. Op basis van deze proef is dat 2 tot 4 weken te laat.
- Met behulp van stadiumonderzoek was bij de lang bewaarde knollen nog geen bloemverdroging waar te nemen op het moment van planten (t/m 12 januari).