Eigen rol in de buurt

Veel ondernemers zijn zich ervan bewust dat ze een rol spelen in stedelijke ontwikkelingen. Als ik in de loop van een interview vertelde over mijn onderwerp en mijn interesse voor dit gebied, hadden ze er allemaal wel wat over te zeggen. Ze waren bekend met de discussies rondom gentrificatie. De meeste ondervonden echter dat ze wel een positieve invloed hadden in hun buurt.

“Ja en ik denk dat elke tent dat wel heeft, iets vernieuwends. Hier voor dit gebied wel zeker. […] En er zitten hier allemaal mensen van de wijk, die komen hier samen en leren elkaar hier ook kennen. Ook de andere ondernemers waren echt heel blij toen ik hier kwam. […] Ja, de grap is dat sinds wij hier zitten. Ik weet de cijfers niet maar ik krijg geen mensen die drugs verkopen en geen overgevende bejaarden, dus de hele straat is daar gewoon heel blij om. Dus om de criminaliteit uit de straat halen kun je elke avond met de politie surveilleren of je kunt er een sociale plek neerzetten die tot 3h open is en het voor je doet.”

Bar JOOST

“En dan wordt je een zaak waar mensen graag wil komen.[…] Zaken waar positief over geschreven wordt door heel veel mensen en dan zit je in een positieve spiraal en dan inherent de buurt ook.”

41 “Ja, ik geloof natuurlijk van wel.[…] Weet je, alleen het feit al dat deze hoek normaliter een stortplaats van afval is. […] Het zijn kleine dingetjes. Verloedering van het straatbeeld en dan een plek als dit dan ga je dat wel tegen. Dus in die zin is dat wel goed voor de buurt. Het is een beetje de huiskamer van de buurt, zelfs Starbucks heeft dat als visie. The third place.”

Rum Baba

Ze ervaren allemaal wel dat ze een positieve rol spelen in hun eigen buurt. Ze zijn er niet enkel en alleen om mensen van buiten Oost aan te trekken maar vooral ook voor hun eigen buurt. En omdat ze aan hun buurt een positief gevoel geven, wordt het ook aantrekkelijker voor mensen uit andere buurten om naar Oost toe te komen, zoals één van de Drie Wijzen uit het Oosten suggereerde.

Hier zijn ze ook heel bewust mee bezig. Ze weten dat ze een invloed op de buurt hebben en willen dit als een positieve invloed houden. Zodoende organiseren ze ook activiteiten, evenementen of avonden speciaal voor de buurt.

“Komende week komt hierachter een nieuw blok die is helemaal gerenoveerd. Er zijn allemaal mensen die hier zijn komen wonen na de verbouwing en dan komende vrijdag komt het hele blok hier wat drinken. Om elkaar een beetje te ontmoeten. Met nieuwe mensen praten. Je leert elkaar kennen. Dat is belangrijk voor een buurt.”

Bar JOOST

“Ik denk wel dat we een plek hebben gecreëerd waar ook buren die elkaar nog niet kenden samen kwamen. Eén keer per jaar vieren we ons jaarlijks bestaan en nodigen de hele buurt uit. Een wijnproeverij, dat vind ik ook heel erg leuk.”

De Ruyschkamer

Bar JOOST heeft soms zelfs mensen van de gemeente die zijn bar huren om er een vergadering te houden. Ze benoemen dus wel degelijk dat ze een functie voor de buurt hebben. Hier spelen ze ook op in door dingen te organiseren voor de buurt. Je kunt stellen dat ze een sociale functie hebben voor de buurt. Dit benoemen twee ondernemers, die zeggen dat de buurt ondertussen aan hun gewend is geraakt en een deel van hun leven is geworden.

42 “Een keer moest ik de tent een uur eerder sluiten omdat ik te weinig personeel had. Je had de buurt moeten horen. Je moet niet alleen aan geld denken want je hebt een sociale functie.”

Bagels & Beans

“Maakt alles gewoon veel gezelliger en als hier nieuwe mensen komen, je komt in een nieuwe buurt en vinden dit te gek dat er zoiets is. Ze zeggen al van ik woon hier net en ik zwaai nu al gewoon naar mensen op straat. Hoe lachen is dat. Het hoeft ook helemaal niet, maar als je daar voor open staat is het mogelijk. Die toegankelijkheid. Laatst kwam er nog iemand en die zei van ja mijn laatste 4 Facebook vrienden komen allemaal uit JOOST. Dat is toch te gek. Die man loopt een half jaar in Thailand en een half jaar hier om geld te verdienen en normaal zegt ie van ja het leukst heb ik het altijd daar maar nu voor het eerst vond ik het jammer om terug te gaan. Oprecht jammer om naar Thailand te gaan, voor de eerste keer in jaren. Hij vond het hier zo gezellig en zoveel leuke mensen leren kennen en die gaan hierbuiten ook gewoon met elkaar op pad. Gaan samen eten en dingen doen. Zorgt wel voor meer cohesie in de buurt.”

Bar JOOST

Hoewel er natuurlijk in acht moet worden genomen dat mij voornamelijk de positieve verhalen zijn verteld, kan men niet ontkennen dat een nieuwe bar of café een andere dynamiek geeft aan een buurt. In welk opzicht dan ook, verandert een nieuwe horecavestiging de buurt altijd een beetje. Voor de één is dat positief en voor de ander is dat negatief. Een bar zou er voor kunnen zorgen dat voornamelijk de hogere sociaal-economische klasse binnen kunnen treden en men daardoor voor een soort van segregatie in de buurt zorgt. Dit wordt door de meeste ondernemers ontkend, omdat zij propageren dat er wel degelijk een diversiteit aan mensen langskomt en dat ze een blauwprint van de buurt zijn. Het viel mij echter wel op dat toen ik in de cafés was, het publiek voornamelijk blank en naar schatting tussen de 25 en 40 jaar oud was.

Iemand die het minder onder de tafels of stoelen schoof was de eigenaar van Roest. Voor hem was het zelfs de taak vanuit de woningcorporatie waarvan de grond was om ervoor te zorgen dat de buurt aantrekkelijker werd om zo ook de huizen in de buurt waard te maken.

43 “Wij proberen naast dat we de pioniers zijn, een grote publiekstrekker voor het eiland te zijn. Dat was ook de opdracht van Stadgenoot [de woningcorporatie] toen we hier kwamen. Wij hebben gunstige huurvoorwaarden gekregen als we dit met ons eigen geld zouden opknappen en er voor zouden zorgen dat er een schijnwerper op dit eiland zou komen en vele Amsterdammers hier van kunnen genieten. Waardoor ze hier sneller zouden willen wonen in de toekomst. Dat is ook een soort wisselwerking. Ik hoop dat omdat Roest hier nu vier jaar zit dat als de huizen komen dat ze dan ook sneller verkocht worden.”

Roest

Dit is een exemplarisch voorbeeld van hoe horeca er voor kan zorgen dat een buurt in een beter daglicht komt te staan. Een woningcorporatie die propageert voor een horecavestiging om zodoende later een woningmarkt in de buurt op te zetten. Volgens deze woningcorporatie kan horeca ervoor zorgen dat een gebied in een positief daglicht komt en ze daardoor huizen voor meer geld kunnen verkopen. Het trekt blijkbaar een bepaald publiek aan.

Hierbij zei de eigenaar van Rum Baba dat zijn koffietent in folders van makelaars wordt gebruikt om de buurt aan te prijzen.

“Coffee Bru werd wel onder makelaars genoemd om hun huizen te verkopen en dat merk ik hier ook. Dat zie je best wel hard gaan met bepaalde woonhuur. We zagen het wel eens op kaftjes van de brochures van makelaars staan. Ja, van er zit een hippe koffietent om de hoek en dat gebruiken ze wel. Het is een ‘selling point’ en dat zijn niet huizen voor sociale huurwoning.”

Rum Baba

Uit deze voorbeelden blijkt dat woningcorporaties inspelen op horeca in stedelijke veranderingen. Horeca kan een buurt van een positieve impuls geven waardoor huizen meer waarde krijgen. Ook wordt er blijkbaar horeca ingezet om een buurt aantrekkelijk van een lift te voorzien.

Zo werden de Drie Wijzen uit het Oosten ook als beginpunt gezien die de veranderingen in gang hebben gezet. Door de successen van hun horecagelegenheden hebben ze er voor

44

gezorgd dat Oost op de kaart werd gezet en ook aantrekkelijk werd gemaakt voor andere ondernemers.

“Je ziet de Drie Wijzen uit het Oosten hebben daar een enorme rol in hebben gespeeld. Een aantal tenten hebben opgezet die zo een aantrekkingskracht hebben gehad. Iedereen weet dat als zij een tent gaan opzetten dan gaat het goed en ook voor de buurt dus dan willen ook andere ondernemers zich daar weer omheen vestigen. Zij hebben het heel erg opgezet vanuit een eigen overtuiging. Omdat ze heel erg gek zijn op Oost. Ze komen hiervandaan en willen hun eigen buurt wat toffer maken. Dus dat is heel erg uit een soort bewoners en ondernemers initiatief.”

Mik in Oost

Ook de Winkelstraat- en Accountmanager noemde hun ‘de koning van de horeca’. Zij hebben blijkbaar een belangrijke rol gespeeld in het aantrekkelijk maken van Oost voor zowel bewoners als andere ondernemers.