BOOR.
J. E. TEIJSMAN e a S. B I N N E N D I J K . (Met afbeeldingen)
Deze nieuwe soort van Rafflesia, genoemd naar den tegenwoordigen Gouver-neur-Generaal J. J. Eoehussen, als eene welverdiende hulde aan dezen landvoogd, groeit, even als hare zusters, parasitisch op eene soort van Cissus (Cissus serrulata Eoxb.) aan den voet van den Manellawangie, zijnde de bergrug, loopende van den" Pangerangoh naar den Salakh-, even boven de koffijtuinen op den kleineren bergrug Pondok tjattang, bewesten de theeplantagie Legok njinnang op het land-goed Tjawi van den graaf van den Bosch.
Nadat daarvan eenige exemplaren waren uitgegraven en met de Cissus in's Lands plantentuin overgebragt, heeft zich eene Rafflesia daarop ontwikkeld en geopend, terwijl van eenige later gevondene de bijgaande teekening en analyse genomen zijn.
Het volgende zal het verschil tusschen deze en de reeds bekende soorten aan-toonen.
De Rafflesia Arnoldi E. Br., welke de schoonste en grootste van de tot nog toe bekende soorten moet zijn, en in 1818 door dr. Arnold op Sumatra (Ben-koelen), tijdens het bestuur van Baffles, ontdekt is, en welke wij binnen korten tijd levend in den plantentuin hopen te ontvangen, heeft op de middenstandige kolom van 40 tot 60 onregelmatige uitsteeksels (processus), die aan hunne punten gespleten zijn. Zie Transact, of the Linn. Soc. vol. XIII taf. 20 etc., doch in het XIXde deel taf. 22 ziet men de genoemde punten met haren bezet. Voorts heeft het inwendige bloemendek dikke klierachtige haren. Men kan ook oordeelen over het verschil in grootte, daar de knop van Rafflesia Arnoldi één Ehijnl. voet en de geopende Rafflesia palma 13 Ehijnl. duimen diameter had.
De Rafflesia patma BI., waarvan wij, behalve de fraaije teekeningen van den hoogleeraar C. L. Blume, een levend exemplaar in 's Lands plantentuin bezitten, heeft zich reeds tweemaal in zijnen vollen bloei vertoond. De eerste opende zich den 23sten Maart en de tweede den 6den October 1850. Groot was het verschil in kleur met de teekening in de Flora Javae, want de uitsteeksels (processus) wa-ren lichter gekleurd, bijkans vleeschkleurig; de geringde hals en de boord of slip-pen waren op den eersten dag der oslip-pening licht rooskleurig, terwijl de Verrucae, welke zich op genoemde deelen bevinden, niet zoo regelmatig van grootte zijn.
Ook doet de kroonrand in de teekening zich voor als of hij boven de lappen van het bloemdek uitsteekt, terwijl in ons levend exemplaar de genoemde rand ont-spruit op de plaats, waar de lappen van het bloemdek te zamen gegroeid zijn.
FuS.I
"N
V
l*
*
J-;4ïi-f
#11 Taïje en bladen va* C
Fio' I .Geopende bloem, op cieriwortel van.
CIMUSferruktta/
!Va tuurlijfce grootte
l â r F L I S I i â * c
Tm.'!
11""
J\B -D,lili7l.n;lic llllw(/rii(i/ili />{<// t/c -figurai "
l/'M
1lrt.II I'm I
Tabl
S '>
M a .
i va" ^ W R J > ferrulaèu/.
fig. I. Geopende bloem op cLemvratel van. Ciwiw .r-err-idata
Natuurlijke tfrootte.
\ ^fêHiU'SSlilJll .
,„ „¥ '& a72c op ,£, /,,,/f, ,r,•/,/,/„,/
Bg.1. Jonge plant met de reeds opengaande schnßhden, en het ongeopende bhemdek. Natmirbjhe groette.
2 Jonge ongeopende plant doorgesneden Nat. grootte.
, A Doorsnede van den wortel der tissus met liet deel der schors waar de HaffUsia is vastgehecht.
..' Jt.Mdrlmstandige kolom met twee oiwoVcamene tatsteeheb.
, C. Het halre gat of de leel (fiax) van den geringde,, hals door het 'ongeopend hbemdek bedekt.
„ 4. Vgna. napvormige »' ^ onvothmene latsU''1" | ^ , 5 De genoemde schijf " |,(/
geplaatste onthef ^
„ 6. Een stuk der sekyj j , ^ anlherae en Iglo'""'"
't' Anlliera
vergroot-1 ff"''''
M De Indische Lithograaph heeft d'' J'
Tâb. IL
, „ , , , * fir* van afgenomen.Mt.grootte. Ty8. JTor^ntale doorsnede dewr „„then, vergroot.
sMf& kolom met een ster m twee „ 9.Dwarsche
%M 6efk Arat. grootte. JO.Polbm, vergroot .
<<"<>*» aeJn meïde dUar . tiZen *<«/•: van Jen h-eennng van onderen le ,M„
ige its:
(hero* ., m or
//en" •.
Jen"'"'' " '" viermaal vergroot,
•oot •
I r/<, ff"'"' «hisivelifl aüe op de //elft verllemd , „ vergroot
, , A Wratten , u/erii/aal vergroot.
\n.Mrtdvan ClSSttS serrulala /net de „el, daarop ievindendejongejolanten van Rafflesuv.
— 99 —
De uitsteeksels (processus) op de middenstandige kolom van het levend exem-plaar waren 36 in getal, t. w. 4 in het midden, 10 in de tweede en 22 in de buitenrij. De opstaande rand van de schijf der middenstandige kolom was slechts
% Ehijnl. duim hoog.
De genoemde soort wijkt zoo zeer van de door ons als nieuw beschrevene af, dat men bij den eersten oogopslag deze reeds als eene nieuwe soort kan onder-scheiden, terwijl de Cissus, waar hij als parasiet op groeit, eene andere species is (Cissus semdala Koxb. = C. glabratus BL).
Van de Rafflesia Horsfildii, welke als species is aangenomen, is geene volledige beschrijving te vinden. Slechts dit vindt men in Transact, of the Linn. Soc. vol.
XIX pag. 242 : „ stylis indefinite numerosis."
Onlangs werd ons ter lezing gezonden het 9de deel der Ann. and Mag. of Nat.
Hist., alwaar wij eene beschrijving en teekening vonden van Rafflesia maniüana.
De naam dezer soort is door den heer Robert Brown (Trans, of the Linn. Soc.
vol. XIX pag. 243) veranderd in dien van Rafflesia Cumingii, -omdat de heer H. Cuming haar op het eiland Samar, een der Phillippijnen het eerst ondekt had.
De Rafflesia Cumingii heeft op het vlak der middenstandige kolom 11 uitsteeksels, waarvan er één in het middenpunt geplaatst is, terwijl de overige regelmatig rondom hetzelve gerangschikt zijn. Het inwendige bloemdek is bedekt met ver-schillend gevormde wratten.
De door ons als nieuw beschrevene Rafflesia Rochussenii werd ons gebragt den 29sten Julij 1850 door eenen inlander, als plantenzoeker bij den tuin werkzaam.
De volgende beschrijving zal duidelijk het verschil doen kennen der Raflesia Rochussenii met de overige thans bekende soorten.
Grootste breedte van de geopende bloem 0,14% N. el.
Omtrek van de bloem 0,43 „ Lengte der slippen (laciniae) 0,06% „ Breedte „ „ 0,08 — 0,09
„ „ „ van den geringden kroonrand. . . . 0,02% — 0,04 „ Omtrek van den geringden kroonrand, buitenrand . . 0,34 „ Omtrek van den geringden kroonrand, binnenrand . . 0,15% „ Diameter van den hals 0,05% „ De afstand van de schijf der middenstandige kolom en
den geringden kroonrand 0,02 „ Breedte van de kolom op de schijf gemeten 0,70 „ Deze zijn de metingen, welke gedaan zijn op de eerste plant, die van de boven-genoemde plaats aangebragt werd.
Het wekte wel onze verwondering op, dat de bijna opengaande knop zoo aan-merkelijk kleiner was, dan die der Rafflesia patma en van eene eenigzins andere kleur; maar nog grooter was onze verwondering, toen wij na opening der bloem eene schijf zonder eenige uitsteeksels zagen. Slechts in het midden was een zeer klein naaldvormig puntje van % Ehijnl. duim. Het fraaiste der schijf was eene geteekende ster met vijf punten van eene roode kleur. De grond der schijf was vuil wit. De punten dezer ster, die 2% Ned. duimen lengte hadden, waren gerigt naar de openingen der lappen van het bloemdek. De rand der schijf is een weinig opwaarts gebogen en donkerder van kleur dan de genoemde ster.
Het inwendige buikvormige bloemdek is, in tegenstelling met de Rafflesia patma, die daar glad en effen is, geheel bedekt met lange hoofdjes dragende watten van 1—6 lijnen lengte, één lijn dikte, cijlindervormige gedaante en aan den voet van het bloemdek het langste, naar boven steeds korter wordende. De kleur der ge-opende plant was donkerrood; de verhevenheden of wratten op hare oppervlakte waren, even als de grond waarop zij geplaatst zijn, donkerrood en veel kleiner dan in de Rafflesia patma. Op den kroonrand zijn deze wratten nog veel kleiner en bijna netvormig geplaatst.
7»
— 100 —
Het onderscheid tusschen Raffiesia Rochmenii en Raffiesia patina was gemakke-lijker te ontwaren, daar te gegemakke-lijker tijd een exemplaar der laatste in den turn m volle ontwikkeling stond.
Het verschil met Raffiesia Oumingii (R. manillana) is overigens met zeer groot, uitgezonderd dat ten opzigte van de uitsteeksels op de schijf, en daar deze een knop was, zoo kan men onmogelijk de juiste grootte der plant bepa en; want heeft de plant zich zoodanig uitgezet, dat door de opening der schutbladen het bloemdek zigtbaar is, zoo kan de plant verscheidene dagen m denzelfden toestand blijven, waarin hij in omvang aanmerkelijk toeneemt.
Daar de heer É. Brown mannelijke en vrouwelijke bloemen onderscheidt, moeten wij uit ons onderzoek besluiten, dat onze bloeijende Raffiesia patina en Raffiesia Rochussenii van het mannelijke geslacht waren, vermits wij, zelfs niet het micros-coop niet het minste spoor van pericarpium konden onderscheiden, terwijl de plaats, die door den heer Hob. Brown en den hoogleeraar C. L. Blume als het bestaande pericarpium wordt aangeduid, in de onze uit eene vleeschachtige massa
bestond. . Moeten zich binnen korten tijd op nieuw, van de nu reeds aanwezige knoppen,
bloemen ontwikkelen, dan zullen wij dienaangaande nasporingen doen, hetzij door kunstmatige bevruchting, hetzij door het zaad op andere soorten van Gmus over te brengen.
Wij zullen over de natuurlijke geschiedenis der Rafflesiaceae mets hierbij voegen, aangezien de heer Zollinger het tot nu toe bekende reeds heeft doen opnemen m het^Natunr- en Geneeskundig Archief voor Nederlandsch Indie, 1845, pag. 553.
Raffiesia Roclmssenii Teysm. Binnd. — Dioica., antheris 15—19 serie simplice disci inferum margine cing'entibus; columna 15—16 sulcis descendentibus antheris oppositis; disco subpatelîaeformi glabro stellato, vel processibus I vel 2 tecto;
polline rotundato hyalino.
Hab. Manellawangi, costa Pondok tjattang dicta, in silvis umbrosis.
BIJLAGE JB.
R A M I N G
DER
ONTY.ANGSTEN EN U I T G A Y E N
VAN DE
I N D I S C H E A D M I N I S T R A T I E
OVER
1 8 5 0.
!>HS
ONTVANGSTEN EN UITGAYEN
IN
a sa a a a a
ONTVANGSTEN. 102
HOOFDSTUK.
II.
O M S C H E I J V I N G . BEDEAG.
Verpachtingen.
Hoofdgeld der Chinezen, Maleijers en Parnakans.
Slagten van rundvee, buffels, schapen en geiten. . Slagten van varkens
Vischmarkten en vischpaehten
Vischvijvers en het regt om visetmetten te stellen.
Arak en andere sterke dranken Verkoop van saguweer
Inlandsohe tabak • . . . . Waijangs, bazaars, warongs, groente-kramen en winkels Tolbruggen, sluisgelden en overtoomen
Diverse kleine middelen 'Diverse kleine eilanden Vogelnestklippen Kleine lombard
Amfioenpaeht en verkoop van Amfioen . . . . Licenten op de pho- en tophospelen
Niepa-hout en kreupelbosschen
ƒ
Belastingen en inkomsten van onderscheiden aard.
Inkomende en uitgaande regten, entrepôt- en waag-gelden
5 % additioneel regt Consumtieregt
Belasting op den verkoop van tabak Haven-, ankeragie- en loodsgelden Kleinzegel-regt
Collatérale successien 's Heeren geregtigheid Belasting op goud
5 % °P de particuliere bazaars Tolpoorten en Tollen
IJkgelden
Belasting op slaven
Oorgeld der paarden en belasting op de rijtuigen .
30,820
Transporteren . . / 6,136,736 / 10,407,122
t
_ 103 — UITGAVEN.
HOOFDSTUK.
II.
III.
IV.
O M S C H R I J V I N G . BEDRAG.
Hooge Regering.
Inkomsten van den Gouverneur-Generaal en kosten van deszelfs huis
Raad van Nederlandsen lndie Algemeene secretarie
Reiskosten
Departement van Justitie.
Hooggeregtshof
Hoog Militair Geregtshof Raden van justitie
Criminele en diverse justitie-kosten (de landraad er onder begrepen)
Hooge en lage collégien.
Algemeene Rekenkamer
Provinciaal bestuur en politie.
TOTAAL.
175,667 151,200 163,000 7,000
ƒ 198,757 3,460 320,759 128,555
ƒ 495,867
Provinciaal bestuur Algemeene politie Districts-politie
Kruis- en residentie-praauwen
Djaijang-sekars (inlandsche maréchaussée) . . Barissans of pradjoerits (plaatselijke corpsen) . Gevangenen, kettinggangers en bannelingen . Diverse uitgaven van politie
Eeredienst, kunsten en wetenschappen.
Kosten der natuurkundige commissie.
Christelijke eeredienst Inlandsche idem
Onderwijs of schoolwezen . . . . Geneeskundige dienst en vaccine . .
1,810,464 872,356 593,964 29,700 78,000 192,600 511,134 58,540
/ 29,904 250,000 8,960 135,840 123,000
Transporteren.
651,531
179,680
4,146,751
547,704 ƒ 6,021,540
ONTVANGSTEN. 104
HOOFDSTUK.
III.
IV.
O M S C H R I J V I N G .
Per transport . .
Recognitien of tributen van inlandsche vorsten . . Venduregten
Belasting op het jattiehout Inkomsten van 's Lands drukkerij
Idem „ den constructie-winkel Idem „ de stoomfabriek Phoenix Idem der posterijen
Verponding
Territoriale belasting op de koffij en peper. . . .
Landelijke inkomsten en cultures.
Ongebouwde en gebouwde eigendommen en tuinen.
Vischvijvers (tambaks)
Vertiening van landerijen en landerijen aan particu-lieren verhuurd of afgestaan
Restitutie van verleende voorschotten, ter zake van landbouwkundige ondernemingen
Koophandel.
Handel met Japan.
Verkoop van koffij.
van specerijen. . peper
vogelnestjes. . . houtwerken. . . zout
rijst
areng-suiker. . . goeniezakken . . stofgoud. . . . diverse goederen,
Transporteren.
BEDRAG.
/ 6,136,736
16,921 387,290 1,601 70,000 3,000 50,000 247,058 459,955 246,200
ƒ 9,643,681 181,940
89,260 813,442
/ 463,257 1,210,342
55,175 37,488 160,000 66,000 4,647,055 444,773 64,221 358,836 60,750 60,366
ƒ 10,407,122
/ 36,282,469
105
UITGAVEN.HOOFDSTUK. O M S C H E 1 J V I N G .
Per transport . . Civiel bouw-departement.
Civile gebouwen en waterstaat (personeel) . . . . Gebouwen en waterstaat (materieel)
Verschillende inrigtingen van waterleidingen, steenbak-kerijen, brandspuiten en transport-etablissementen.
Finantien, cultures en koophandel A.
Generale directie van finantien
Beheer van 's Lands algemeene geldkassen. . . • Kosten op de verpachtingen
Kosten op het kleinzegel
Kosten op 's heeren geregtigheid en op de collaté-rale successien
Civile haveninrigtingen en kosten op de ankeragiegelden Beheer der inkomende en uitgaande regten . . . Kosten op de ijking van maten en gewigten . . . Consultaat in China
Kosten der posterijen in het algemeen Beheer der openbare verkoopingen Kosten der Lands-drukkerij
Beheer van 's Lands civiele pakhuizen, emballagie en gemengde onkosten
Eenten en aflossingen
B. Landbouw, landelijke iukomsten en cultures.
Landbouw, paardenstoeteiijen en veefokkerijen . . Kosten op de landelijke inkomsten en andere
grondlasten
Cultures in het algemeen Inkoop en kosten van Peper •
„ houtwerken (bosschen). . .
„ koffij
HOOFDSTUK. O M S C H B I J V I N G .
Per transport Diverse en buitengewone inkomsten.
Praauwen-veren Waterleidingen
Stortingen door bedevaartgangers naar Arabie. . . Verkoop en verhuur van huizen en gronden . . . Boeten en confiscatien
Inkomsten van het land Nangoelan Diverse inkomsten
Inhoudingen op de jaarwedden ter zake van bur-gerlijke pensioenen
Contributien van tot het zeewezen van Nederlandsch Indie behoorende officieren
Civiele proces-kosten
Departement van Oorlog.
Verstrekkingen aan particulieren en verkoop van onbruikbare goederen
Departement van Marine.
Verstrekkingen aan particulieren en verkoop van onbruikbare goederen
Maritiem etablissement op het eiland Onrust. . . Stoompakketvaart tusschen Java en Singapore. . .
BEDBAG. TOTAAL,
/
Transporteren
17,815 676 11,000 38,848 91,636 29,126 774,694 200,000 2,025 20,000
ƒ 25,500 135,094
30,500
/ 36,282,469
ƒ 37,786,061
J ^
Inkoop en kosten van thee •
„ tabak . .
„ rameh
„ goeniezakken
„ cochenille
„ kaneel
Voorschotten voor landbouwkundige ondernemingen.
C. Koophandel.
Inkoop en kosten van diverse goederen Kosten op den handel met Japan
Kosten van de amfioen-pacht en inkoop van amfioen.
Inkoop en kosten van vogelnestjes
„ t i n . . . .
„ „ „ „ houtwerken (stapelplaatsen) . Kosten van zout
Inkoop en kosten van rijst
„ areng-suiker .. stofgoud
Onkosten aan de factorij der Nederlandsche Handel-maatschappij te voldoen op de producten naar Nederland verzonden wordende
Provisie-penningen aan de factorij voornoemd, te voldoen op idem
Departement van Oorlog, Voor het Nederlandsch-Indisch leger
„ pradjoerits, barissans en andere inlandsche corp-sen, niet behoorende tot de vaste landmagt .
„ buitengewone fortificatie-werken Departement van Marine.
Uitgaven, en wel dat gedeelte, hetwelk niet komt ten laste der Nederlandsche Staatsbegrooting, als:
voor schepen en vaartuigen van oorlog
„ de stoompakketvaart tusschen Java en Singapore.
Transporteren . .
BEDEAG. TOTAAL.
/ 22,536,198
ONTVANGSTEN. 108
HOOFDSTUK. O M S C H R I J V I N G .
Per transport
BEDRAG.
TOTAAL DER ONTVANGSTEN VAN DE KOLONIALE ADMINISTRATIE
Transporteren
TOTAAL.
ƒ 37,786,061
/ 37,786,061
/ 37,786,061
M,
— 109 — UITGAVEN.
voor sedentaire inrigtingen ten dienste van hetzee-wezen
„ gouvernements-sehoeners en kruisbooten . .
„ het maritiem etablissement op het eiland Onrust Pensioenen en gestichten van weldadigheid.
Civiele pensioenen Militaire idem Inlandsche idem
Pensioenen aan weduwen van civile, militaire en inlandsche personen
Godshuizen en gestichten van weldadigheid . . . Uitgaven van onderscheiden aard.
Hofhouding van inlandsche Vorsten, schadeloosstel-lingen en gratificatien aan dezelven
Kosten der ambachtskwartieren Kosten van den constructiewinkel
Onderhoud van inlandsche gezanten, grooten en staatsgevangenen
Uitgaven van het land Nangoelan
Geschenken aan inlandsche Vorsten en grooten . . Publieke feesten
Civiele transportkosten uit en naar Nederland. . . Eeis- en transportkosten in Indie
Gratificatien Personele toelagen
Nonactiviteits-tractementen en wachtgelden. . . . Verlofs-tractementen
Dagelijksche onvoorziene uitgaven
Buitengewone uitgaven en onvoorziene tegenspoe-den
TOTAAL DEK UITGAVEN VAN DE KOLONIALE ADMINISTEATIE
ONTVANGSTEN. — 110
HOOFDSTUK.
VIII.
O M S C H R I J V I N G .
Per transport.
Ontvangsten voor rekening van anderen.
Van den Keizer van Soerakarta, in restitutie van voor denzelve te doene betalingen
Van den Sultan van Djokjokarta, idem Van diverse personen, idem
Civiel weduwen- en weezenfonds Militair weduwen- en weezenfonds Verhoogd militair pensioenfonds Delegatien (civiele)
„ (militaire)
„ (marine)
Van de officieren der landmagt in restitutie van in Nederland te doene uitgaven, voor goederen ten dienste van het officiers-kleedingmagazijn. . . .
Voor zooveel het administratief kapitaal, onder ultimo December 1849 bevonden is meer te bedragen dan de bepaalde som
Nadeelig verschil tusschen de geldelijke ontvangsten en uitgaven in Indie, om te worden gedekt uit den verkoop der producten in Nederland . . .
BEDRAG.
13,280 16,876 8,980 494,404 207,000 247,500 420,882 155,000 14,917
80,979
TOTAAL.
ƒ 37.786,061
1,659,818
ƒ 39,435,869
925,332
12,894,816
/ 53,266,027
- I l l UITGAVEN.
HOOFDSTUK.
XIV.
O M S C H R I J V I N G . BEDRAG.
Per transport Betalingen voor rekening van anderen.
Voor rekening van den Keizer van Soerakarta
„ „ „ „ Sultan van Djokjakarta
„ „ „ diverse personen . . . Civiel weduwen- en weezenfonds
Militair weduwen- en weezenfonds . . . . Verhoogd militair pensioenfonds
Voor vaste tractementen aan van de voormalige loniale marine afkomstige officieren in Indie
ko
ƒ 52,646,575
/ 13,280 16,588 8,980 334,404 144,500 99,500 2,200
TOTAAL.
619,452
ƒ 53,266,027
BIJLAGE C.
R A M I N G
DEB
ONTVANGSTEN EN U I T G A Y E N
VAN DE
I N D I S C H E A D M I N I S T R A T I E
OVER
1 8 5 0.
.>.<_
ONTVANGSTEN EN UITGAVEN
IN
1850, S
ONTVANGSTEN. — 114 —
O M S C H R I J V I N G . BEDKAG.
Gouvernements-producten in 1850 Ie verkoopen:
Koffij Winst op assurantie .
Besparing op onkosten Diverse ontvangsten .
Ontvangsten voor rekening van anderen.
Civiel weduwen- en weezenfonds. . , Militair weduwen- en weezenfonds Verhoogd militair pensioenfonds
Van het Departement van Marine, in restitutie van in Indie betaalde vaste tractementen aan officieren, afkomstig van de voormalige koloniale marine.
/30,873,903.00
— 115 UITGAVEN.
O M S C H R I J V I N G .
Tot dekking van het nadeelig verschil tusschen de ontvangsten en uitgaven in Indie
Renten der Oost-Indische schulden, volgens de wetten van 24 April 1836, 11 Maart 1837, 27 Maart 1838 en 22 December 1838
Senten der restant-schuld à ƒ 10,000,000 aan de Nederlandsche Handel-maat-schappij, volgens de wetten van 6 Maart en 23 November 1844 en 14 September 1849
Scheeps- en oorlogsbehoeften en goederen van onderscheiden aard naar Indie te zenden, voor de administratie aldaar
Pensioenen ten laste der Indische kas Verlofs-tractementen
Kosten van het koloniaal werf-depôt te Harderwijk . . . ƒ 205,149.00
Uitzending van suppletie-troepen 53,000.00 Transportkosten van repatrierende militairen
Studiekosten van jongelingen op de militaire academie te Breda, bestemd voor de Oost-Indische dienst . . . . Opleiding van jongelingen tot genees- en scheikundigen,
voor de Oost-Indische dienst
Diverse betalingen aan terugkeerende militairen . . . .
BEDRAG.
16,000.00 21,700.00 8,400.00 Uitgaven ten behoeve der natuurkundige commissie
Kosten van het onderwijs in de Oostersche taal, land- en volkenkunde aan de academie te Delft
Kosten, vallende op de uitzending van burgerlijke ambtenaren, zeevarenden enz.
•Diverse uitgaven