Doorslaggevende factoren bij de keuze van een nieuwe woonlocatie

Tabel 8.7 laat zien welke locatiekenmerken, uitgesplitst naar woning, buurt en ligging, de kenniswerkers het vaakst noemen als één de drie meest doorslaggevende factoren bij het kiezen van een nieuwe woonlocatie wanneer zij op zoek zouden zijn naar een nieuw huis. Deze kenmerken zijn gewaardeerd op een schaal van 1 (meest genoemd) tot 21 (minst vaak genoemd). Uit de tabel blijkt dat internationale kenniswerkers niet sterk verschillen van Nederlandse hoogopgeleiden als het gaat om de meest doorslaggevende locatiefactoren. Voor beide groepen hoort een rustige leefomgeving het vaakst bij de belangrijkste drie kenmerken. Verder hechten beide groepen vooral belang aan kenmerken van de woning, terwijl buurtkenmerken slechts een kleine rol lijken te spelen. Alleen de bevolkingssamenstelling (vooral door Nederlanders) en de nabijheid van de dagelijkse winkelvoorzieningen (vooral door internationale

kenniswerkers) worden met enige regelmaat genoemd als doorslaggevend locatieaspect, maar beide behoren niet tot de vijf meest genoemde kenmerken. Qua ligging worden vooral de nabijheid van werk (vooral door internationale kenniswerkers) en de nabijheid tot het stadscentrum regelmatig genoemd als doorslaggevend

locatieaspect. Het belangrijkste relatieve verschil tussen Nederlandse en internationale kenniswerkers is het belang dat zij hechten aan een eigen tuin. Onder Nederlanders is dit, samen met een rustige

woonomgeving, het meest genoemde kenmerk, terwijl dit voor internationale kenniswerkers slechts op de zesde plaats komt.

Binnen de groep internationale kenniswerkers vallen enkele verschillen op. Zo blijken westerse migranten meer waarde te hechten aan eigenwoningbezit dan migranten uit de overige, vaak minder ontwikkelde, landen. Ook hebben zij een sterkere voorkeur voor de stedelijke milieus. De nabijheid tot het stadscentrum is het op één na vaakst genoemde doorslaggevende locatiekenmerk: dit aspect komt nog vóór een rustige woonomgeving. Vergeleken met de overige migranten hechten de westerse migranten relatief minder waarde aan lage woonkosten, een eigen tuin en de nabijheid van werk. Verder zijn de internationale kenniswerkers in de creatieve industrie stedelijker georiënteerd dan internationale kenniswerkers in de technische en de overige sectoren. Een ligging in of nabij het stadscentrum is voor de creatieve groep zelfs de meest genoemde doorslaggevende locatiefactor; voor technische en overige kenniswerkers komt dit aspect op de achtste plaats. In vergelijking tot beide andere categorieën vinden de creatieve kenniswerkers ruimte minder belangrijk, en lage woonkosten juist belangrijker. Toch hecht deze groep ook relatief veel waarde aan het eigenwoningbezit. De technische beroepsgroep wijkt niet veel af van de totale groep internationale kenniswerkers. Wel vinden de technici de nabijheid van werk relatief belangrijker.

Figuur 8.5 Regio Amsterdam Eindhoven Beroepsgroep Creatief Technisch Overige beroepen Herkomst Westers Niet-westers Bron: UvA 2014 pbl.nl

Tevredenheid met betaalbare woonruimte door internationale kenniswerkers, 2014

Zeer tevreden Zeer

117

De woonvoorkeuren van internationale kenniswerkers |

ACHT ACHT

Tot slot hebben we gekeken naar de rol die de nabijheid van werk en de nabijheid tot het stadscentrum spelen bij de locatiekeuze (tabel 8.8). Voor wat betreft de nabijheid tot het werk zijn de verschillen tussen internationale kenniswerkers en Nederlandse hoogopgeleiden minimaal, al lijkt dit voor slechts een minderheid een doorslaggevende locatiefactor te zijn. Wel bestaan er grote verschillen binnen de groep internationale kenniswerkers. Voor westerse migranten (21 procent) speelt de nabijheid van werk iets minder vaak een doorslaggevende rol dan voor de andere

herkomstcategorieën (28,5 procent). De grootste verschillen bestaan tussen de verschillende

beroepscategorieën. De nabijheid van werk is vooral belangrijk voor de technische beroepsgroep: met 31,5 procent scoort deze locatiefactor drie keer zo hoog als bij de creatieve beroepsgroep (10 procent) en twee keer zo hoog als bij de overige beroepsgroepen (16 procent). Ook expats lijken liever dichter bij het werk te wonen dan

internationale kenniswerkers die al langer in Nederland wonen: 31 procent tegenover 22 procent.

Een locatie in of dichtbij het stadscentrum is even populair onder Nederlandse als onder internationale kenniswerkers: voor 19 procent van beide groepen is dit één van de drie meest doorslaggevende factoren. Wel vallen binnen de groep internationale kenniswerkers enkele grote verschillen op. Allereerst hechten westerse migranten veel meer belang (28 procent in top 3) aan een centrumlocatie dan migranten uit andere landen (10 procent). Ook noemen internationale kenniswerkers werkzaam in de creatieve industrie een locatie vlakbij het centrum veel vaker als één van de drie meest

doorslaggevende factoren (37 procent) dan internationale kenniswerkers die tot de technische (17 procent) of overige beroepsgroep (14.5 procent) behoren. Ook lijken expats wat vaker (25 procent) dan internationale kenniswerkers met een langere woonduur (17 procent) in of dichtbij het centrum te willen wonen.

Tabel 8.7

Bij de woningkeuze doorslaggevende kenmerken van huis (H), buurt (B) en ligging (L), ranking van 1 tot 21, per categorie

Nederlands Internationaal totaal Westers Overige herk

omstgroepen

Technisch Creatief Overige beroepsgroepen Expat Langere woonduur

H: Eigen tuin 1 6 8 5 6 12 4 7 5

H: Bouwstijl en architectuur 15 12 12 12 11 7 15 15 10

H: Eigen woning bezitten 5 3 1 4 3 2 5 3 3

H: Geen boven- of benedenburen 9 15 18 11 15 9 12 15 15

H: Relatief lage woonkosten 4 2 4 2 4 2 2 1 4

H: Ruimte woning 3 4 4 5 5 6 3 9 2

H: Vrij uitzicht 12 13 12 15 17 12 11 18 12

B: Samenstelling buurtbevolking 8 10 11 8 12 9 6 11 11

B: Openbaar groen / parken 13 11 10 12 10 12 14 10 14

B: Rustige woonomgeving 1 1 3 1 1 4 1 3 1

B: Bakker, slager of groenteboer op loopafstand 11 8 6 8 7 8 8 6 8

B: Cafés, restaurants en barretjes in de buurt 18 16 14 16 13 12 15 13 16

B: Goede boekhandel 21 21 21 21 21 20 21 21 21 B: Architectuur en bouwperiode 19 19 19 17 20 19 18 20 17 L: Dichtbij werk 6 4 7 3 2 9 7 2 6 L: Dichtbij snelweg 20 20 20 20 18 20 20 18 20 L: Dichtbij openbaarvervoersknooppunt 14 9 9 7 9 4 8 7 8 L: Dichtbij of in stadscentrum 7 7 2 14 8 1 8 5 7 L: Dichtbij familie 16 18 16 17 18 12 17 13 18 L: Dichtbij vrienden 17 17 15 17 13 12 19 12 19 L: Dichtbij natuurgebieden 10 14 16 8 15 12 12 15 13

ACHT

Tabel 8.9 laat de uitkomsten zien van een regressiemodel, waarin is gemeten voor welke typen internationale kenniswerkers de nabijheid van werk relatief vaak één van de drie meest doorslaggevende locatieaspecten is. De resultaten in model a bevestigen dat voor de technische kenniswerkers de nabijheid van werk vaker belangrijk is dan voor werknemers in de overige sectoren. Tussen de verschillende herkomstgroepen (model b) en op basis van woonduur (model c) bestaan er geen significante verschillen. Van de controlevariabelen heeft alleen leeftijd een significant verband met het relatieve belang van de nabijheid van werk: naarmate men ouder wordt, speelt dit minder vaak een doorslaggevende rol.

Het regressiemodel in tabel 8.10 laat zien dat technische internationale kenniswerkers minder vaak een

centrumlocatie belangrijk vinden, terwijl deze factor voor westerse migranten juist vaker van belang is. Tussen expats en migranten die al langer in Nederland wonen, bestaan geen significante verschillen. Alleen

eenpersoonshuishoudens lijken vaker in of nabij het centrum te willen wonen dan andere typen huishoudens. Dit verband vervalt echter wanneer herkomst of woonduur in het model worden opgenomen.

Tabel 8.8

Locatievoorkeuren van Nederlandse en internationale kenniswerkers

Nederlanders hoogopgeleid Totaal internationale kenniswerkers Westerse migranten Overige migranten Creatieve beroeps- groep Technische beroeps- groep Overige beroeps- groep Expats (< 3 jaar) Woonduur > 2 jaar) Dichtbij werk bij drie belangrijkste locatieaspecten 20% 24,5% 21% 28,5% 10% 31,5% 16% 31% 22% Dichtbij stadscentrum bij drie belangrijkste locatieaspecten 19% 19% 28% 10% 37% 17% 14,5% 25% 17% n 1.973 353 175 177 32 181 76 99 250 Tabel 8.9

Nabijheid van werk als één van de drie doorslaggevende locatieaspecten

Afhankelijke variabele a) Nabij werk in Top 3 b) Nabij werk in Top 3 c) Nabij werk in Top 3 Onafhankelijke variabelen Gestandaardiseerde B Gestandaardiseerde B Gestandaardiseerde B

Geslacht (=vrouwelijk) ,030 -,048 -,010

Leeftijd -,031 -,047* -,047*

Huishouden met kinderen -,506 -,518 -,541

Eenpersoonshuishouden -,185 -,095 -,124 Hoog huishoudensinkomen (> €100.000) ,083 ,366 ,316 Laag huishoudensinkomen (< €35.000) ,209 -,120 -,055 Opleiding: master of PhD -,606 -,621 -,522 Werkplaats Metropoolregio Eindhoven -,141 ,448 ,528

Werksector overig (REF) X X

Werksector creatief -,527 X X Werksector technisch 1,229* X X Westerse migrant X -,358 X Expat (< 2 jaar) X X -,007 Constante -,284 1,018 ,690 Model fit R² ,152 ,110 ,100 *** p <0,001; ** p<0,01; * p<0,05

119

De woonvoorkeuren van internationale kenniswerkers |

ACHT ACHT

8.5 Voorkeuren voor woonmilieus en