• No results found

Discussiepunten bij realistisch reken-wiskundeonderwijs (van Zanten, 2011)

In de loop der tijd veranderen vakdidactische inzichten van nieuwe onderzoek en nieuwe ideeën over leren en onderwijzen van rekenwiskunde. Dat was zo in het verleden en zal ook altijd wel zo blijven (van

7. Vijf principes van realistisch rekenwiskundeonderwijs

7.6 Discussiepunten bij realistisch reken-wiskundeonderwijs (van Zanten, 2011)

- Er wordt soms doorgeschoten in bepaalde uitgangspunten, bijvoorbeeld dat door het belang dat wordt gehecht aan inzicht, soms gedacht wordt dat oefenen niet meer belangrijk is. Over oefenen wordt zowel gedacht dat veel oefenen vanzelf leidt tot inzicht, als dat inzichtelijke verworven kennis niet hoeft te worden geoefend. Dit zijn allebei misverstanden; zowel inzichtelijk leren als oefenen zijn belangrijk en kunnen eigenlijk niet los van elkaar worden gezien. Verschillende deskundigen pleiten daarom voor een vernieuwde balans tussen in zicht en oefenen.

- De aandacht voor verschillende oplossingsstrategieën is een discussiepunt. Het benutten van eigen, informele aanpakken van kinderne schiet soms door in aandacht voor veel verschillende strategieën waarbij weinig reflectie plaatsvindt op de effectiviteit ervan. Vooral zwakke rekenaars zien dan door de bomen het bos niet meer, is de gedachte. Helaas schiet de reactie daarop soms ook weer door, als bijvorobeeld wordt gekozen om standaar nog maar 1 strategie aan te bieden voor alle leerlingen. Daarmee worden leerlingen die wel verbanden tussen verschillende

rekenmanieren aankunnen tekort gedaan. Bovendien wordt dan niet voldaan aan de Kerndoelen en het Referentiekader.

- Er is meer aandacht voor schatten en schattend rekenen, en minder aandacht voor cijferend rekenen. De prestaties bij schattend rekenen waren daarom hoog en cijferend rekenen laag.

Bovendien lijkt het erop dat leerlingen vaak fouten maken doordatzij, ook bij complexere opgeaven, geen gebruik maken van uitrekenpapier. Als reactie hierp wordt gepleit voor meer aandacht voor cijferen, en voro het leren mamen en benutten van hulpnotaties.

- Taalzwakke leelringen hebben last van contexten, omdat deze het rekenonderwijs te talig zouden maken. Door contexten weg te laten en zoveel mogelijk kaal en formeel te rekenen, wordt het deze leerlingen makkelijker gemaakt omte kunnden rekenen, zo wordt wel geredeneerd. Een tegenargument hierbij is dat zo voorbij wordt gegaan aan het belang van horizontaal

mathematiseren voor begrip en voor het leren toepassen. Bovendien, zo benadrukken

taalkundigen, moeten taalzwakke leerlingen juist als het ware wordne ondergedompeld in taal om er veel van te leren.

8. Conclusie

De overgang van het redeneren over data naar het redeneren over de grafiek is een fundamentele stap.

Dit gaat bij leerlingen niet zonder slag of stoot. Maarten Dolk geeft als een definitie van een ´big idea´:

´Big idea’s zijn belangrijke fundamentele ideeën uit de wiskunde. Zodra kinderen zo´n groot idee doorgronden, brengt dat een belangrijke verschuiving in hun denken teweeg. Het zijn in twee opzichten grote ideeën: enerzijds zijn ze belangrijk voor de wiskunde en anderzijds betekent het doorgronden van zo´n idee een grote sprong voorwaarts in de ontwikkeling van de leerlingen.´ Het is een prachtig proces om na te denken over en oplossingen te vinden voor verschillende problemen. Welke grafiek kies je, hoe zet je de gegevens in een grafiek. Wat kan je eruit aflezen en hoe kun je ze begrijpen?

Door deze opdracht besef ik nu hoe belangrijk het is om kennis te hebben over het aflezen van grafieken. Hoe vaak ben ik wel niet misleid geweest omdat ik de lieggrafieken heb geloofd?

Dit onderwerp is een leerzame les voor de basisschool, maar ook voor mij.

9. Literatuurlijst

Dr. Aart. (z.d.). ​Formules, grafieken en verbanden​. Formules, grafieken en verbanden. Geraadpleegd 21 juni 2020, van https://www.dr-aart.nl/Formules-lineair-en-evenredig-verband.html

Ale, P., & van Schaik, M. (2017). ​Rekenen-wiskunde & didactiek​. Uitgeverij Coutinho.

Kernbegrippen Kennisbasis wiskunde Onderdel verbanden

​. (z.d.). Kernbegrippen Kennisbasis wiskunde Onderdel verbanden. Geraadpleegd 21 juni 2020, van

https://handigmetgetallen.nl/assets/uploads/sites/5/2018/08/HMG-3-en-3b-Kernbegrippen-verbanden-incl.-KB-2018.pdf

Freudenthal Group. (z.d.). ​Sophie schommelt een grafiek​. Sophie schommelt een grafiek. Geraadpleegd 20 juni 2020, van

https://panamaconferentie.sites.uu.nl/wp-content/uploads/sites/22/2017/01/06-Duijzer-WEB.pdf

Keijzer, R. (z.d.). Lieggrafieken helpen grafieken doordenken . Lieggrafieken helpen grafieken doordenken. Geraadpleegd 20 juni 2020, van

https://panamaconferentie.sites.uu.nl/wp-content/uploads/sites/22/2017/01/07-Keijzer-WEB.pdf

Kernbegrippen Kennisbasis wiskunde Onderdel verbanden

​. (z.d.). Kernbegrippen Kennisbasis wiskunde Onderdel verbanden. Geraadpleegd 21 juni 2020, van

https://handigmetgetallen.nl/assets/uploads/sites/5/2018/08/HMG-3-en-3b-Kernbegrippen-verbanden-incl.-KB-2018.pdf

leraar24. (2013, 20 januari). ​Verbanden PO​. Verbanden PO.

https://www.leraar24.nl/50170/verbanden-po/

Müller, M. (2020 maart). ​In gesprek met Emma​. Geraadpleegd op 20 juni 2020, van https://onderwijstijdschriftenplein.nl/tplein/volgens-bartjens-jrg-39-januari-2020-nr-3/

file:///home/chronos/u-bb88379e34ef2a327f84c93f06b73d264a4a5786/MyFiles/Downloads/rekenen-wisk unde-in-het-basisonderwijs-domeinbeschrijving.pdf

NWO. (2008, 1 augustus). ​Leren horizontaal mathematiseren​. Leren horizontaal mathematiseren.

https://www.nwo.nl/en/research-and-results/research-projects/i/87/17087.html

Rekenweb. (z.d.). Grafiekenmaker. Geraadpleegd 20 juni 2020, van

https://www.fi.uu.nl/rekenweb/grafiekenmaker/kenmerken.html

SLO. (2009). ​Fundamentele doelen Rekenen-wiskunde​. Geraadpleegd op 17 juni 2020, van https://onderwijsdatabank.s3.amazonaws.com/downloads/Fundamentele__doelen__rekenwisku nde__herzien_1.pdf

SLO. (2017). ​Tussendoelen rekenenwiskunde voor het primaire onderwijs​. Geraadpleegd op 17 juni 2020, van https://slo.nl/zoeken/@4587/tussendoelen-rekenen/

SLO. (2019, december). Verbanden.

https://tule.slo.nl/inhoudslijnen/pdf/inhoudslijn-po-rekenenwiskunde,verbanden(12-2019).pdf

SLO. (2019c december). ​Verbanden​. Geraadpleegd op 17 juni 2020, van

https://tule.slo.nl/inhoudslijnen/pdf/inhoudslijn-po-rekenvan der Wal, S. (2020, 26 maart).

van der Wal, S. (2020, 26 maart). Statisticus van RUG maakt gehakt van angstaanjagende grafieken coronavirus: “We weten zó weinig”.

https://www.dvhn.nl/groningen/Statisticus-van-RUG-maakt-gehakt-van-angstaanjagende-grafieken-coron avirus-We-weten-te-weinig-25502676.html?harvest_referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

van Galen, F., & Gravemeijer, K. (z.d.). ​Dynamische grafieken op de basisschool​. Geraadpleegd op 17 juni 2020, van ​

https://www.fi.uu.nl/rekenweb/grafiekenmaker/documents/dynamischegrafieken.pdf

Rekenweb. (z.d.). ​Grafiekenmaker​. Geraadpleegd op 20 juni 2020, van

https://www.fi.uu.nl/rekenweb/grafiekenmaker/kenmerken.html

van Galen, F., & Gravemeijer, K. (z.d.-b). ​Op 10 mikken​. Op 10 mikken. Geraadpleegd 20 juni 2020, van

https://onderwijstijdschriftenplein.nl/tplein/volgens-bartjens-jrg-38-maart-2019-nr-4/

van Oevelen, I. (2012–2013). ​Big Idea in een stageklas​. Big Idea in een stageklas.

https://www.yumpu.com/nl/document/read/23024706/big-idea-in-een-stageklas-volgens-bartjens

van Zanten, M. (2011, 13 mei). ​Rekenen-wiskunde op de basisschool Reken-wiskundedidactiek​.