VIRIATA, ANTISTIA, THAMIRA, ARKAS.
THAMIRA.
Helaes, Mevrouw!
VIRIATA.
Wat let
U, Thamira, wat maekt uw wezen dus verzet? Wat zegt ons uw geschrei?
THAMIRA.
Helaes! gy zyt verlooren,
Ach! die beroemde Helt, tot uw behout gebooren...
VIRIATA. Sertorius! THAMIRA. Helaes! Sertorius.... VIRIATA. Vaar voort; Wat houdt uw woorden op?
THAMIRA.
Mevrouw, die legt vermoort.
VIRIATA.
Vermoort! ô Hemel! maer zou 't waer zyn? zyne dagen, Zo waert....
THAMIRA.
Zyn Moorders zelf zyn 't, die daer roem op draegen. Men ziet die Monsters, door wie godtloos en verwoet Door eens Trouwloozens last, op 't Feest, dat dierbaer bloet Gestort is, daer van nog bedekt, de Stat doorloopen, Wyl zy het volk en 't Heir daer door te ontroeren hoopen. Perpenna, tot hun Hooft bevestigt, toont wie 't snoot
En myne keur alleen, waer door hy 't leeven liet. Mevrouw, wacht, na 't verlies by my in hem geleden, Van my geen traenen, geen gezucht, noch tederheden. Wanneer een ed'le toorn, en wraekzucht het gemoet Ontsteekt, wordt onze Drift door geen geween geboet.
Door 't schreien wordt ze flaeuw, door 't zuchten zonder krachten. Een Koningklyke ziel wreekt zich geenszins door klagten, En myne droefheit, die niets peinst, als wraek van 't bloet...
ANTISTIA.
Mevrouw, bedenk dat gy 't gevaer ontvlieden moet. Of dat....
THAMIRA.
Zulks is te laet, het Hooft der moordenaeren Laet door Aufidius 's Hofs Poorten reets bewaeren: Als zyn Gevang'ne staet die by hem voor u in. Hy koomt. Ik bid bedwing u toch, myn Koningin, En denk, tot dat voor u een beter tyt zal koomen, Dat ge een Gevang'ne zyt.
VIRIATA.
Myn hart is zonder schroomen. Ik weet wie 'k ben, en zal het altyt zyn, al liet My ieder een ontbloot van hulp, in myn verdriet.
Vierde tooneel.
PERPENNA, ANTISTIA, VIRIATA, THAMIRA, PERPENNA.
PERPENNA.
Sertorius is doot, gy zyt van zorg ontslaegen
Hoe geu ontrent den rang van zyne Vrouw zoudt draegen. Dat dan niet meêr uw ziel door onrust zy gequelt,
Mevrouw, dat ze immermeer voor u zal zyn gestelt. En zo gy ooit scheent voor Antistia te vreezen, Door my kunt gy voor haer en and're zeker weezen, En gy wordt door deez' slag in veiligheit gestelt Voor 't tegen woordige en toekoomende gewelt.
Hy was een dapper Helt; maer van geen bloet, noch jaeren Mevrouw, die uwen staet of uwer waerdig waren:
'k Weet, dat zyne Achtbaerheit, spyt die Gebreklykheên, Gewelt deet aen uw hart, en dat de naem alleen
Van Opperhooft voor hem uw min en gunst kost winnen, Ja boven Koningen, en my hem deedt beminnen. Gy wierdt door 't hoog gezag, en door den naem verblint, Maer zie my hier, Mevrouw in wien gy 't beide vindt, En (zo ik 't zeggen mag) nog meêr hoedaenigheden, Meêr waerdig uwe zyde en Zetel te bekleeden. Een die gebiedt, Romein, en zelfs van Konings bloet, ('k Rep van de jaeren niet) mag met een vry gemoet Verwachten, dat hy zal geen Koningin mishaegen, Voornamelyk nu dat zyn arm haer heeft ontslagen Van een verachte keur, en zy gewroken ziet,
Door zyne min, den hoon, aen een Vorstin geschiedt.
ANTISTIA.
Na dat ge uw Opperhooft moordaedig hebt doen sneeven, Eerlooze mensch, wien zelf de schaduw kon doen beeven Van een meêminnaer, zo volmaekt, en vroom, durft gy, Nog rookent van 's Helts bloet, nog dul van razerny, Op 't alleronbeschaemst trotseeren zwakke Vrouwen, Een Koningin zelf in haer Hof gevangen houwen? Haer schroomloos melden uw verfoeijelyken brant, En eischen nog tot loon uws gruweldaets haer hant? Schelm, vrees der Goden straf, en gramschap allerwegen, Vrees hunnen bliksem, of vrees voor Pompejus degen; En wat voor hovaerdy, of waen u thans verblindt, Beef, beef, verraeder, weet dat hy my ook bemint. Gy zult hem, eêr gy 't denkt, zien binnen deeze muuren, En loon naer waerde van uw' Godloosheên bezuuren.
PERPENNA.
'k Ben, zo hy na u hoort, verzekert van myn val. Maer 't kan ligt zyn dat hy u niet gelooven zal, En als hy my tot Hooft eens heirs zal zien verheeven, Dat hem zo meenigmael te rugge heeft gedreeven, Zal hy gemakk'lyk zich tot Vrede laeten raên, Wyl hy daer heden zelf het meest om scheen begaen: Ik heb, om daer toe met genoegen te geraeken,
Zelf pant genoeg, 't geen Vreê zal naer myn zin doen maeken. Het voegde aen u ligt best wat min' oploopentheit
Te toonen aen een, die in 't minste u niet miszeit. Gy kunt de moeite van zulk kracht'loos dreigen spaeren. Laet zich de Koningin ontrent myn zaek verklaeren. En zonder dar ge een min, die u niet raekt, vervloekt, Is 't best, dar gy weer 't hart uws mans te winnen zoekt.
VIRIATA.
ô Ja, Mevrouw, 'k beken het is myn plicht te spreeken; Want myn stilzwygenheit zou een onfeilbaer teken Zyn van ondankbaerheit; zo eerelyken aert, En heerelyk bedryf, zyn dank en pryzens waert. Ik doe hem ongelyk hem straks geen dank te geeven. Hy heeft ontwyffelbaer iets groots voor my bedreeven; Doch hy weet naeuw' de helft van 't geen hy heeft verdient. Sertorius was zyn oprechte, en trouwe Vrient.
Weet, Heer, (want ik geloof die naem u toe te hooren, Nu gy in zyne plaets tot Veltheer zyt verkooren, En om den korten tyt, die ze u ligt duuren zal, Acht ik die aen u toe te geeven niets met al,) Weet dan, dat hy my dorst om uwent wil mishaegen, Dat hy om uwent wil myn gramschap moest verdraegen; Dat, ondanks zyne liefde, hy steets met ziel en zin Myn hart te buigen zocht voor u tot wedermin; En dat, ten waer hy uw toestemming had bekoomen, Het alles vruchtloos was, wat ik hadt voorgenomen;
Dat hy om u myn hart aen my geweigert heeft.
ANTISTIA.
En gy, gy zyt het, schelm, die hem den doodsteek geeft!
VIRIATA.
Mevrouw, de grootheit van zyn wanbedryf kan toonen Hoe groot een min tot my moet in zyn boezem woonen. In 't midden van een Feest, tot zynent zelfs, verwoet, Van zo volmaekten Vrient te storten 't edel bloet, En een slachtoffer van zyn opperhooft te maeken, Daer hem zyn vrintschap tot zyn wit wou doen geraeken, De deugt verzaeken, de eer verraeden, voor altyt
Te aanvaerden schande, schrik, en eindeloos verwyt, My in myn eigen Hof geweldiglyk te tergen,
My weêrloos houden, om door dwang myn hant te vergen: Dit alles spreekt my klaer van zyn verliefden zin
En leert hoe zeer ik ben verplicht aen zulk een min. Dit alles toont een vlam ten hoogsten top gereezen. Hadt hy my min' bemint, hy zou min' schuldig weezen. En wyl 'k myn dankbaerheit aen hem verschuldigt acht, Raede ik hem, dat hy toch na myne trouw niet tracht; Zulks was zyn vyandin gelegenheit gegeeven Om ieder uur meest'res te weezen van zyn leeven, En ik zou om hem wis te treften zo veel eer Alleen aanvaerden. Zie wat vruchten u, myn Heer, Van myne dankbaerheit en liefde staen te wachten. Gebie voor 't ov'tig. 'k Weet dat ik my thans moet achten Als uw' Gevang'ne. Durft ge? ontfang myn hant.
PERPENNA.
Mevrouw,
Gy biedt me uw hant, en waent gy dat ik die niet zou Aanvaerden durven? Om myn misdaet my te ontleden. Behoeft gy zo veel kunst, noch woorden te besteeden; Ik ken meêr dan te wel haer snootheit, en myn schult, En 't heeft my, eêr dat zo veel gruuw'len zyn vervult,
Genoeg gekost, om die volkomentlyk te kennen:
'k Weet zonder wroegingen kan men zich nooit gewennen Tot zo veele ontrouw, en zo snoode ondankbaerheên. Ik heb die in myn hart gesmoort, om u alleen.
Draeg ik de schant daer van, ik zal de vrucht ook plukken. Vervloek myn misdaet, tracht my 't leeven zelfs te ontrukken. Van dat bedryf, en van die misdaet zult gy 't loon
Verstrekken moeten, dies kunt ge u bereiden (schoon Ik maer één dag of twee mogt myn geluk beleeven) Mevrouw, om morgen my uw hant ten trouw te geeven. 'k Aanvaerd kloekmoediglyk uw' wel verdienden haet. Ik heb dien wel voorzien, en weet hoe ver die gaet. Myn zege zal...
Vyfde tooneel.
AUFIDIUS, ARKAS, ANTISTIA, PERPENNA, VIRIATA, THAMIRA.
AUFIDIUS.
MYn Heer Pompjeus is gekoomen,
De Poort is door zyn naem alleen fluks ingenomen. Ons krygsvolk muit, en 't graeuw, oproerig en verwoed, Roept als ontzint, om wraek van des vermoordens bloet; Alle onze Vrienden zyn verslagen, of verdreeven. 'k Heb Manlius en ook Antonius zien sneeven;
't Volk kon zyn woede aen hen noch wraeklust niet verzaên, Noch hun bebloede romp de razerny ontgaen.
Men zoekt op't vinnigst naer al de and're t'saem gezwooren, Wien alle een' zelfde straf wordt door hem zelf beschooren.
'k Deed op myn post vergeesse en yd'le tegenstant, En deeze wonde ontfing ik van zyne eigen hant. Hy heeft het Hof reets doen met and'ren wacht bezetten. Ik sterf, de rest raekt u, wil op uw zaeken letten.
ANTISTIA.
Wat uur, myn Heer, verkiest gy tot de zegeprael Die u verzekert wordt door zulk een groot verhael? Hebt gy nu pants genoeg om aen de Vreê te raeken, En zelfs met voordeel uw' verzoeninge te maeken?
PERPENNA.
Mevrouw, bekommer u niet met myn Vreê noch zoen Ik heb hier pants genoeg, om zulks naer wensch te doen.