Heb je wel eens last gehad van depressieve klachten? Ik heb me wel bepaalde periode heel down gevoeld en dat ik geen idee had hoe ik hier uit ging komen. Op het moment dat ik gediagnosticeerd werd met Lyme heb ik die gevoelens niet meer gehad.
Wij onderzoeken ook de tijdlijn van mismatch factoren en depressieve klachten, begint het een eerder dan het ander, als je terugkijkt naar je studententijd?
Mijn studie was voor mij eigenlijk juist meer een bevrijding, mijn ouders hebben me altijd gesupporterd qua financiën dus daar heb ik geen zorgen over gehad. Bij mij was de middelbare schooltijd een stuk minder leuk en daar heb ik ook het perfectionisme gecreëerd omdat er zo veel geoordeeld werd over elkaar. Iedereen is ook zo onzeker in de pubertijd. Daar begon ik met het meer waarde hechten aan andermans mening dan aan mijn eigen mening. Hoe was dat verloop gegaan? In de brugklas was ik heel anders en vanaf tweede klas ben ik me veel meer normaal gaan gedragen en me aan gaan passen. Hoe anders? Ik droeg in hele aparte kleding en make-up daarmee probeerde ik veel dingen uit. Ik had moeite m’n draai te vinden want ik kwam uit een dorp en ging in Amsterdam naar school. Voor mij was die kleding en make-up een vorm van vrijheid en ontdekken wat ik leuk vond. Alleen op de middelbare school werd ik daar keihard op m’n plaats gezet. Het was vooral een mentaal gevoel, ik voelde me altijd het 3e wiel aan de wagen. Bovendien had ik ook een periode last
van eczeem en klasgenoten konden daar heel naar over doen.
HSP
Ben je bekend met het begrip HSP? Nee, daar ben ik niet bekend mee. Je hebt een score van 5.11 en dat is aardig hoog, het gemiddelde was 4.3 in onze sample. Ervaar je dat bepaalde
indrukken/veranderingen etc. meer invloed op jou hebben dan vergeleken met anderen? Ik merk wel dat ik heel gevoelig ben voor veranderingen en dat ik veel makkelijker dingen uit, die anderen mensen eigenlijk ook voelen maar die dat dan niet uitten. Een voorbeeld was op vakantie met mijn familie, dan ben ik meestal degene die emoties uit en het ter sprake brengt terwijl de rest van de familie het ook voelt maar die laten dat gewoon en zeggen niks. Ik moet het echt loslaten en uitten
voordat ik weer verder kan. Als er iets heel heftigs is en ik laat het gewoon zijn, want ik kan het toch niet tegenhouden, dan is het ook zo weer weg. Maar dat komt bij mij dus wel snel naar boven; prikkels, veranderingen en gevoelens van mensen om me heen. Ik word er heel ongemakkelijk door als ik het probeer te onderdrukken, dan ben ik heel erg afwezig en dan merken anderen dat ook. Was je als kind ook al gevoelig? Dat weet ik echt niet. Ik weet wel dat ik als kind supersnel huilde om allerlei dingen. Zo worden hoog sensitieve kinderen wel vaak omschreven. Dit was niet per se als baby maar meer toen ik 6 jaar was ongeveer. Ook al ik mezelf vergelijk met vriendinnetjes was ik veel gevoeliger voor allerlei dingen en zij hadden zoiets van ‘nou stel je niet zo aan’. Weet je hier nog een voorbeeld van? Vroeger ging ik vaak paardrijden en er was dan altijd zo’n groep op de manege (we reden bij een boer) en er werd daar veel geroddeld. Als er over anderen geroddeld werd was ik daar neutraal in maar zodra het op mij gericht was dan voelde ik dat heel sterk aan. Ik heb vaak gehad dat ik dan huilend weg ben gelopen omdat ik dat dan niet aankon. Ik had wel het idee dat andere kinderen dat makkelijker van zich af konden laten glijden terwijl het bij mij echt heel erg binnen kwam.
Ik leg wat uit over HSP en biologische verschil. Dit gesprek helpt mij al zo erg want ik dacht altijd dat ik me super aan stelde en begreep nooit waarom ik soms zo anders reageer dan anderen. Uitleg over dat er introverte en ook extraverte HSPs zijn.
Zie je jezelf meer als introvert of extravert? Ik ben echt meer introvert, ik luister veel liever dan dat ik aan het woord ben. Dit vind ik bijvoorbeeld heel gezellig, rustig met z’n tweetjes en dan voel ik me snel comfortabel maar in groepen hou ik mezelf liever op de achtergrond.
Heb je moeite met sociaal beoordeeld worden (socially judging) en wedijveren (competing) met anderen? Socially judging heb ik inderdaad heel erg en qua concurreren heb ik dat met schrijven wel. Ik lees poëzie ook van anderen en die mensen zijn er dan al super lang mee bezig en dan denk ik waarom doe ik dit dan nog. Zij zijn al zo goed waarom zou ik dan nog gaan schrijven, dan heeft dat toch helemaal geen zin.
Ik denk ook veel meer na, anderen mensen die doen gewoon. Ik was bijvoorbeeld met de minor in een nieuwe klas en dan is het voor mijn gevoel dat iedereen super gemakkelijk meteen met elkaar omgaat. Ik sta dan ergens in een hoekje, terwijl dat misschien helemaal niet zo is, maar zo zie ik mezelf dan wel. Ik vertel ook mijn eigen ervaring als HSP om meer inzicht te geven.
Hoe ga je er mee om nu je weet dat dit met hoog gevoeligheid te maken heeft, heb je bepaalde factoren of dingen die helpen? Sinds kort ben ik er wel achter gekomen dat ik meer introvert ben en nu vind ik dat eigenlijk wel prima en het is oké om wat meer te luisteren en wat meer op de
achtergrond te zijn. Ik merk dat ik mezelf daar sinds kort wel meer ruimte in geef en dat ik daarin zachter naar mezelf kijk. Bovendien mediteer ik best wel veel en daar haal ik wel veel rust uit. Tijdens spannende en heftige momenten kan ik door te mediteren weer even bij mezelf komen en weer opnieuw rust vinden, dat helpt me om me af te sluiten van wat er allemaal gebeurt. Heb je ook het idee dat je meer je rust moet pakken vergeleken met anderen? Ja, absoluut. Ik ben sowieso altijd veel vermoeider dan anderen. Ik was altijd degene die als eerste naar huis ging bij een feestje, altijd degene die als eerste ging slapen omdat ik te moe was en niet meer op kon blijven. En dat is zo logisch, hoog sensitieve personen verwerken gewoon veel meer (stel normaal 40% van de omgeving en jij 70% dat kost meer energie). En HSPs hebben ook zoveel voordelen en letten meer op kleine details. Ja, dat is echt zo inderdaad. Want als ik buitenloop bijvoorbeeld dan zie ik overal combinaties en linkjes, dat schrijf ik nu op en hiermee creëer ik metaforen. Dat zie ik veel sneller dan anderen. Soms als ik met iemand anders loop, zeg ik dat wel eens en dan zegt die ander ‘waar haal je dat nou weer vandaan’ en die staan daar dan helemaal niet bij stil.
Denk je dat als je minder gevoelig zou zijn geweest, je minder last zou hebben van mismatch factoren en je uiteindelijk minder depressieve klachten zou hebben ontwikkeld? Ik kan me wel voorstellen dat
als je minder gevoelig bent, dan ben je ook minder gevoelig voor hoe krom het eigenlijk allemaal in elkaar zit en hoe we eigenlijk in een soort van tunnelvisie bezig zijn. Op het moment dat je gevoelig bent voor wat er allemaal gebeurt, zie je ook steeds meer hoe het ook kan en zie je hoe krom alle verhoudingen zijn. Dan denk je veel sneller van ‘hoezo doen we dit allemaal’. Dan wil je eigenlijk B doen terwijl iedereen nog A doet.