waar te nemen aan de vernauwing in de rechter hoofdbronchus boven de anterobasale afsplitsing. Mogelijk was dit een afsluiting, alleen door druk veroorzaakt, aan het slijmvlies werden nooit afwijkingen gevonden. Ook op het bronchogram waren geen belangrijke afwijkingen.
39. � Patient ging in ]m1i '50 op l.J.-jarige leeftijd naar Consultatiebureau voor contactonderzoek. PIRQUET positief. B.S.E.
27
mm.Rótltgenfoto: vergrote rechter hilus met aansluitend rechts midden een matig dichte schaduw, waarin mogelijk een opheldering.
Bedrust en p.a.s. (5 g. per dag).
Sept. '50: opgenomen in "Bcatrix.oord".
Algemetze toeslat�d: goed. Hoest niet. Temperatuur normaal. B.S.E. 10 mm.
Cultuur nuchtere maaginhoud steeds negatief.
Phys. onderzoek: rechts voor onder verkorte percussie en verzwakt adem
geruis.
Rónlget�folo: rechts midden een sinaasappelgrote, iets vlekkige schaduw, met vage begrenzing.
Dwarse foto: een dichte schaduw in de middenkwab, voornamelijk in het laterale deel.
Plat�igram: om de bronchus van de middenkwab een vrij kleine verdichting;
in de middenkwab dunnere schaduw.
Bronchoscopie Oct. '50: op de mediale wand van de stambronchus, net boven de middenkwabbroncbus, een granuloom, waarvan een gedeelte ver
wijderd wordt. Aangestipt met adrenaline. De ingang van de middenkwab
bronchus is vernauwd, met rode en gezwollen carina. middenkwabbronchus zijn iets van elkaar gedrongen.
Röntgenfoto Nou. '51: geringe dunne streperige schaduw in de rechter middenkwab.
Epicrise:
afgesloten segment van de middenkwab door een tuberculeuze hilusklier, met granulatievorming in de bronchuswand, hetgeen op een doorwoekering van het proces in de bronchus wees. Na venvijderen van het granuloom, aanstippen met adrenaline 1 % en nitras argenti 25%, genezen met schrompeling van het middenkwabsegrnent, waarin enige kalkafzetting.
40.
c!
Patiënt kreeg in Nov. '46 op 2-jarige leeftijd mazelen, bleef daarna hangerig, kreeg pneumonie met hoge koorts, die goed op chemotherapeutica reageerde. PIRQUET positief.
In April '47 weer ziek, koorts, piepen op de borst.
RIJnJgenfoto: grote knolvormige rechter hilus.
RöntgenfotoNou. '47: dichte beschaduwing van rechter midden-en ouderge bied en matige verplaatsing van het hart naar rechts bij inspiratie. Thuis en in ziekenhuis verpleegd, waarbij weinig verandering in het ziektebeeld kwam.
Dec. '48: opgenomen in "Beatrixoord".
Hoest veel, niet benauwd. B.S.E. 10 mm.
Phys. onderzoek: percussie: rechts midden en onder verkort; auscultatie:
rechts bronchiaal ademen met vochtige rhonchi. Geen wheeze.
Doorlichten: positieve HoLZKNECHT. Cor reikt bij inspiratie tot de laterale wand van de rechter thoraxhelft.
Röntgenfoto: hoogstand rechter diaphragma. Sterke beschaduwing van het gehele rechter midden- en ondergebicd. (Afb. 19).
Planigram: sterk vernauwde tak van de rechter onderkwabbronchus en misschien van de middenkwabbronchus.
Bronchoscopie januari '49: onregelmatige en rode zwelling in rechter stam
bronchus, welke zwelling niet te passeren is met de bronchoscoop.
Rechter bovenkwabbronchus wijst naar beneden.
Bronchogram : rechter stambronchus sterk vernauwd ! cm voorbij de af
splitsing van de bovenkwabbronchus. De midden- en onderkwabtakken zijn ectatisch, de kwabben zijn sterk verkleind. (Afb. 20).
Diag11ose: schrompelend, atelectatisch, infiltratief proces in rechter midden
en onderkwab met bronchii..'ctasievorming van de midden- en onder
kwabtakken.
111
Therapie: streptomycine 31 g. en p.a.s. 351 g.
Algemene toestand is matig, patient ziet er niet gezond uit. De cultures van sputum en van nuchtere maaginhoud zijn steeds negatief. De sterk bronchiëctatische rechter midden- en onderkwab blijven echter een gevaar voor de toekomst, zodat 17 Ju/i '50 de kwabben worden verwijderd.
De operatie wordt goed doorstaan en er doen zich geen complicaties voor.
De rechter bovenkwab, die voor de operatie bijna de gehele rechter thorax
helft vulde, is goed ontplooid. Het hart blijft in de rechter thoraxhelft staan.
Oct. '50: in goede toestand ontslagen.
Pathologisch-at�atomisch onderzoek van de verwijderde rechter" midden- en onderkwab. Alle bronebi zijn sterk ectatisch verandeJ"d. Geen tuberculeuze afwijkingen in long of bronchus aan te tonen. Volgens de patholoog
anatoom wil dit niet zeggen, dat bronchusvemauwing door" tuberculeuze hilusklieren, met obstructief infiltraat als gevolg, niet de oor"zaak van de ectasie is geweest.
Epicrise:
het is niet zeker te zeggen, of de mazelen inNov. '46
activering van de primaire longtuberculose veroorzaakten en de pneumonie door tijdelijke afsluiting van een bronchus was ontstaan. Tussen
April
enNov. '47
trad definitieve afsluiting op.Minstens 15 maanden later werd bij de eerste bronchoscopie een vernauwde stambronchus gezien, zonder perforatie of litteken;
wel kwam er vrij veel secreet uit de rechter onderkwab. De oorzaak moet obstructie door tuberculeuze hilusklieren zijn geweest.
41. é! Patient had op 11-jarigc leeftijd enige tijd temperatuursverhoging en vermageJ"de.
Röntgenfoto April '50: vergrote rechter hilus en een dichte driehoekige schaduw naast de rechter hilus. Bedrust.
]rmi '50: opgenomen in .,Beatrixoord".
Algemene toestand: bleek, mager. Hoest niet. Temperatuur normaal. B.S.E.
31 mm. Cultuur van de nuchtere maaginhoud steeds negatief.
Phys. onderzoek: rechts midden achter verkorte percussie en verscherpt ademen.
Rontgenfoto: rechts midden een dichte, onscherp begrensde driehoekige schaduw naast het hart. ingang van de apicale tak van de rechter onderkwab, juist achter de ver
nauwing gelegen, is niet afgesloten. Er is iets secreet in te zien.
Therapie: p.a.s.
7
g. per dag, totaal 700 g.Bronchoscopie Oei. '50: dezelfde vernauwing, vnl. in zijdelingse richting is nog aanwezig. De middenkwabbronchus is a.h.w. vliesvormig afgesloten, met slechts een kleine ronde opening.
Dec. '50: ongeveer hetzelfde beeld.
Rönlgmfoto Dec. '50: de schaduw rechts midden is afgenomen, er is een interlobairlijntje, van de vergrote rechter hilus komend, te zien.
Eind December '50, na de bronchoscopie, heeft patient gedurende 12 dagen hoge temperatuur tot 39°, waarbij een flinke toename van de atelectatisch
pneumonitische schaduw is opgetreden.
Bronchoscopie Jan. '51: de stambronchus is vernauwd. Het slijmvlies is
Therapie: 20 dagen ! gram streptomycine intramusculair.
Bronchoscopie Maart • 51: de stenose van de stambronchus is onveranderd aanwezig, doch de ingang van de apicale tak van de rechter onderkwab is normaal en het slijmvlies glad.
Röt�tgenfoto Nov. '51: de schaduwen in het rechter middengebied zijn dunner geworden, er zijn kalkafzettingen in te zien.
Epicrise:
Tuberculose van de hiluslymphklier, waarschijnlijk van de lymphoglandulae tracheobronchiales inferiores bad bier zowel een stenose van de stambronchus als een afsluiting van het apicale segment van de rechter onderkwab veroorzaakt. De stenose van de stambroncbus maakte de indruk reeds lange tijd te hebben bestaan. De hoge temperatuur na de 3e bronchoscopie werd waarschijnlijk door een niet specifieke ontsteking achter de afsluiting van het apicale segment van de onderkwab veroorzaakt.42.
c1
Patient heeft in Nov. '48 op 23-jarige leeftijd koorts gekregen. Na 14 dagen daalde de temperatuur. PxRgUET positief. Had last van nachtzweet. Soms pijn in rechter zij.
R6tllgenfoto: afwijking in rechter long. Bedrust.
April '49: opgenomen in .,Beatrixoord".
Algemene toestand: goed. Hoest zelden. Temperatuur onrustig. B.S.E.
27 mm. In het witte bloedbeeld 9 staafkernigen.
Spldlltn: steeds negatief.
Röntgenfoto: knolvormige rechter hilus; dichte, wat streperige beschaduwing van rechter midden- en ondergebied.
Pla11igram: brede rechter hilus, uit verschillende klierschaduwen opgebouwd.
Bronchoscopie Aug. '49: de ingang van de rechter bovenkwabbronchus is rood en gezwolJen, de stambronchus is iets vernauwd.
Kleine granulatie op laterale wand van de stambronchus. Bij herhaling van de bronchoscopie, twee maanden later worden behalve enige roodheid, geen afwijkingen meer gezien.
s S
113
RänJgenfoto's: geleidelijk kleiner en scherper worden van de schaduwen rechts onder.
Bronchogram Febr. '50: bovenkwabbronchi goed gevuld; bovenkwab duidelijk naar beneden verplaatst. Middenkwab normaal. Onderkwab iets ge
schrompeld met bronchiëctasie van de ramus basalis anterior.