De relatie tussen de verschillende CbCR initiatieven

Op dit moment zijn er verschillende initiatieven die gericht zijn op CbCR. Het EITI was als eerste van kracht, maar is nog steeds gebaseerd op een vrijwillige deelname door overheden. Het overgrote deel van de initiatieven is gericht op de extractieve industrie (EITI, Dodd-Frank Act, EU-jaarrekening richtlijn), maar daarnaast is CbCR ingevoerd voor de financiële sector en met het BEPS actieplan zullen ook multinationals in overige sectoren gehouden zijn op Country-by-Country basis te rapporteren.

Uit voorgaande hoofdstukken is wel duidelijk geworden dat het overkoepelende doel van alle initiatieven gericht is op het verbeteren van transparantie van financiële informatie. In de extractieve industrie betreft het niet alleen verbetering van transparantie van financiële informatie van multinationals, maar ook van overheden. De initiatieven verschillen voor wat betreft de overige doelstellingen die zij nastreven, naast het verbeteren van transparantie.

Voor CbCR zijn drie verschillende doelstellingen te noemen, die niet voor elk initiatief de drijfveer waren voor de implementaties. Zo is de CbCR template van het BEPS actieplan niet gericht op het ter verantwoording roepen van overheden met betrekking tot de exploitatie van natuurlijke rijkdommen en

47

het stimuleren van goed bestuur van overheden. Daarentegen is de afdracht van een fair-share niet een primaire doelstelling geweest voor de implementatie van EITI.

Een ander belangrijk verschil is het publiekelijk maken van de informatie. Met name in de extractieve industrie wordt de gerapporteerde informatie publiekelijk gemaakt doormiddel van een apart rapport (EITI), of als onderdeel van het jaarverslag (EU jaarrekening- en transparantierichtlijn). Voor de CbCR volgens de richtlijn kapitaalvereisten voor de financiële sector geldt dat de onderdelen gelijktijdig met de jaarrekening of geconsolideerde jaarrekening openbaar moet worden gemaakt. Er is echter voor de laatste drie onderdelen een uitzondering gemaakt, omdat de Europese Commissie eerst zal onderzoeken of het openbaar maken van dergelijke informatie ongewenste gevolgen kan hebben.

Het succes van de toepassing van CbCR in de extractieve industrie met betrekking tot het vergroten van transparantie is voor de CbCR template van het BEPS actieplan een drijfveer geweest om de template te ontwikkelen en na te denken over rapportage per land waar een multinational opereert.

Als we kijken naar de inhoud van de te rapporteren informatie zien we ook enkele verschillen. Bij de CbCR in de extractieve industrie ligt de focus vooral op de rapportage van betalingen aan overheden in verschillende vormen zoals: productierechten, belastingen, royalty’s en overige betalingen. Bij de financiële sector en bij het BEPS actieplan zien we dat de nadruk toch meer ligt op de belastingafdracht. De andere informatieverplichtingen zijn een middel om een juist beeld te kunnen vormen van de multinational en om te kunnen beoordelen of de afgedragen belasting in lijn ligt met wat redelijkerwijs mag worden verwacht. Uit de literatuur en de rapporten van de OECD blijkt niet direct dat de eerdere initiatieven invloed hebben gehad op de uitvoering van de CbCR template van het BEPS actieplan. Ik verwacht dat de oorzaak met name is gelegen in de verschillende doelstellingen en ook de belanghebbenden waarvoor de informatie bedoeld is.

5.4

Conclusies

In dit hoofdstuk is een aantal gebieden geanalyseerd waar CbCR al is ingevoerd. Doel van deze analyse is om te bezien wat de ervaringen in die andere gebieden zijn met CbCR en of deze van invloed zijn geweest op de CbCR van het BEPS actieplan. Op basis van deze analyse kan het volgende worden geconcludeerd:

 CbCR heeft in eerste instantie zijn intrede gedaan in de extractieve industrie en later ook in de financiële sector. De eerste initiatieven zijn ontstaan in 2003 toen de EITI standaard is opgesteld.

48

In 2014 is CbCR ook ingevoerd in de financiële sector en vastgelegd in de richtlijn kapitaalvereisten IV;

 Het overkoepelende doel van de CbCR is het creëren van meer transparantie door het laten publiceren van financiële informatie per land waar de multinational actief is. Echter, de CbCR in de extractieve industrie is vooral gericht op het tegengaan van corruptie in de extractieve industrie en het verantwoordelijk houden van overheden en multinationals van goed bestuur van het exploiteren van natuurlijke grondstoffen;

 In de financiële sector is de CbCR vooral gericht op het inzicht geven in de financiële positie van de financiële instelling. Hierbij ligt de focus al meer op de afdracht van een fair-share belasting;

 De reacties op de gepubliceerde EITI rapporten laten zien dat de invoering van CbCR een positieve werking heeft voor het vergroten van transparantie van de financiële informatie van zowel overheden als multinationals. Echter blijkt dat de invoering van CbCR niet direct een oplossing is tegen corruptie, maar wel voor het bespreekbaar maken van discussiepunten met de bevolking in de landen waar natuurlijke grondstoffen worden gewonnen;

 Voor de CbCR in de financiële sector is het van groot belang dat de toelichting op de cijfermatige rapportage voldoende is, zodat de cijfers een transparant beeld vormen;

 De initiatieven van CbCR in de extractieve industrie en de financiële sector zijn een aanleiding geweest voor het initiëren van CbCR in de overige sectoren. Uit de literatuur blijkt echter niet direct welke invloed de eerdere initiatieven hebben gehad op de inhoud van de CbCR template van het BEPS-actieplan.

49