De Nieuwe Regeling 2005

Om de juridisch verhoudingen tussen opdrachtgever en adviseur vast te leggen hebben De Koninklijke Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten (BNA) en de Organisatie van advies- en ingenieursbureaus (ONRI) eind 2000 een nieuwe regeling ontwikkeld. Deze regeling werd De Nieuwe Regeling 2005 (DNR2005) genoemd. De DNR2005 zijn algemene voorwaarden en kunnen bij elke opdracht in ongewijzigde vorm gebruikt worden.

Omdat de DNR2005 verschillende vakdisciplines bedienen zijn er geen honorariumtabellen, -formules of verdelingssleutels vermeld. Wel wordt er een gesproken over de advieskosten die de adviseur in rekening brengt voor zijn werkzaamheden. Deze vergoedingen bestaan uit:

1) Honorarium, vergoedingen die de adviseur ontvangt voor zijn werkzaamheden.

2) Toezichtkosten, kosten die de adviseur maakt voor het toezicht houden op de uitvoering van een project. Dit kan een voltijdtoezicht zijn voor de gehele duur van het project of deeltijdtoezicht op vooraf gestelde dagen en/of tijden of een gemiddeld percentage van de uitvoeringsperiode.

3) bijkomende kosten.

De advieskosten kunnen op de volgende manieren bepaald worden:

• Een percentage van de uitvoeringskosten, dit kan betrekking hebben op de totale uitvoeringskosten, of een te specificeren deel. Dit kunnen bijvoorbeeld alleen de constructiekosten of de installatiekosten zijn.

• De aan de opdracht werkelijk bestede tijd (op basis van REGIE). • Een vast bedrag (lump-sum).

• Een andere, tussen partijen overeengekomen maatstaf.

De advieskosten kunnen ook bestaan uit een combinatie van bovenstaande wijzen. Voor het bepalen van de advieskosten noemt De Nieuwe Regeling 2005 meerdere ‘voor de opdracht onderhavige typische gegevens en factoren. Daaronder kunnen zijn:

• de aard, omvang en complexiteit van de opdracht;

• de omvang en kwaliteit van de beschikbare gegevens, zoals het programma van eisen; • de soort en hoeveelheid te verrichten werkzaamheden;

• de geplande tijdsduur voor de uitvoering van de opdracht; • de eventuele fasering van de opdracht;

• de samenwerking met derden-adviseurs uit andere vakgebieden en/of binnen de eigen vakdiscipline;

36 – Afstudeerscriptie RuG

• in hoeverre beschikbare knowhow en resultaten van eerdere opdrachten aangewend kunnen worden;

• of de werkzaamheden binnen de eigen vestiging, elders of ook in het buitenland worden verricht;

• de invloed van overheidsvoorschriften en regelingen; • de te leveren bescheiden, documenten en stukken.’

4.3.2 Prijsopbouw binnen IC+E

De meeste opdrachtgevers van IC+E bestaan uit samenwerkingsvormen van Ballast Nedam-werkmaatschappijen, IC+E is in dit geval één van de deelnemende partijen. Daarnaast komt het voor dat IC+E zich zelfstandig inschrijft voor een opdracht. Op basis van de offerte wordt IC+E geselecteerd of niet geselecteerd. IC+E schrijft zich in op opdrachten van Ballast Nedam bedrijven en op opdrachten uit de externe markt, in alle gevallen is de opdrachtgever de projecteigenaar. Ook komt het voor dat een BN-zuster IC+E vraagt om in een voortraject een ontwerp te leveren voor de aanbestedingsfase. Er is op dat moment dus geen sprake van werk en er kunnen geen kosten gedeclareerd worden.

De prijs wordt vastgesteld door de projectleider. Hierbij wordt het project onderverdeeld in meerdere kleinere projecten (project-breakdown). Voor de deelprojecten worden vervolgens prijzen vastgesteld en er komt een totaalprijs tot stand. De prijzen zijn gebaseerd op de verwachte te besteden uren plus een opslag. De gebruikte uurtarieven zijn gerelateerd aan functiegroepen. Bij een vast bedrag (lump-sum) is er sprake van een opslag in de vorm van de te nemen risico en winst. De risico kan een technische en/of economische risico zijn, beiden worden vertaald in een bepaald bedrag. Indien er sprake is van een raming is er vooral sprake van risico. De projectleider maakt de begroting waarna het afdelingshoofd of Operational Manager de offerte ondertekend. De samenwerkingsvormen geschieden meestal op basis van REGIE (uurtje-factuurtje). Hierbij wordt er per project de werkelijk bestede uren bijgehouden en per periode gefactureerd. Een percentage van de uitvoeringskosten komt nagenoeg niet voor, wel kan dit als controlemiddel gehanteerd worden.

De laatste tijd worden er tussen de opdrachtgever en aannemer steeds vaker een Design & Construct (D&C) contract aangegaan. Ook bij Ballast Nedam en IC+E is deze trend zichtbaar. Bij een D&C-contract is er één aannemer verantwoordelijk voor de gehele bouw. In tegenstelling tot de meer traditionele bouwvormen doet de opdrachtgever in deze gevallen alleen zaken met de hoofdaannemer. Bij Design & Construct contracten is het erg lastig om de werkzaamheden te definiëren. Indien IC+E ingehuurd wordt door een BN-zuster bij een D&C-contract, dan gebeurt dit

ook altijd op basis van REGIE. Beide prijszettingen komen hier echter wel voor; op basis van REGIE en een vaste prijs.

4.4 Resumé

Aan het eind van dit hoofdstuk kan het volgende gesteld worden en onderstaande zal dienen als basis voor de opzet van de enquête en de interviews:

• Een leverancier van zakelijke producten kan bestaan door het creëren van superieure waarde voor zijn afnemers (Biemans, 2000). IC+E kan mogelijk deze superieure waarde bieden door creativiteit toe te passen in haar ontwerpen.

• IC+E kan mogelijk meerwaarde bieden aan haar klanten door creativiteit in haar ontwerpen te verwerken. Creativiteit wordt een concurrentievoordeel indien de concurrenten niet over deze creativiteit beschikken. Op deze manier kan IC+E zich onderscheiden van haar concurrenten.

• Om te achterhalen hoeveel opdrachtgevers willen betalen voor een creatief ontwerp zal ik gebruik maken van de Willingness to Pay (WTP)-theorie. De Contingent Valuation methode is zeer geschikt om de WTP te bepalen.

• Creativiteit in een ontwerp moet volgens de literatuur aan de volgende objectieve criteria voldoen; het ontwerp moet:

o Origineel, dus uniek en nieuw zijn.

o Lage Total Cost of Ownership (TCO) opleveren. o Lage totale bouwkosten opleveren.

o Verkorting van de bouwtijd opleveren.

• Er zijn twee groepen klanten te onderscheiden die een creatieve partner zoeken; klanten die zelf de creativiteit missen en een invulling zoeken voor dit gemis. En er zijn klanten die een aanvulling zoeken op hun eigen creativiteit.

• Volgens De Nieuwe Regeling 2005 (DNR2005) bestaan de advieskosten van een adviseur uit de volgende vergoedingen:

o Honorarium, vergoedingen die de adviseur ontvangt voor zijn werkzaamheden. o Toezichtkosten, kosten die de adviseur maakt voor het toezicht houden op de

uitvoering van een project. o Bijkomende kosten.

• De advieskosten kunnen op de volgende manieren bepaald worden (DNR2005):

o Een percentage van de uitvoeringskosten, dit kan betrekking hebben op de totale uitvoeringskosten of een te specificeren deel.

o De werkelijk bestede tijd aan de opdracht. o Een vast bedrag.

o Een andere, tussen adviseur en opdrachtgever overeengekomen maatstaf. o Een combinatie van bovenstaande maatstaven.

• Bij IC+E wordt de (lump-sum) prijs vastgesteld door de projectleider, hierbij wordt het project onderverdeeld in meerdere kleine projecten. Per deelproject wordt vervolgens de

38 – Afstudeerscriptie RuG

prijs vastgesteld. De offerteprijs is de som van de deelprojecten, eventueel vermeerderd met een risico- of winstopslag.

• Projecten worden door IC+E aangegaan op basis van REGIE, dus werkelijk gemaakte uren, of op basis van een vaste prijs (lump-sum).

5 Gegevensverzameling

De benodigde gegevens voor dit onderzoek met betrekking tot creativiteit zullen worden verkregen via een Klanttevredenheidsonderzoek (KTO) en een case analyse. Bijna alle klanten van IC+E van 2005 hebben via e-mail een verzoek gekregen voor het online invullen van dit KTO. De laatste vragen van dit onderzoek hebben betrekking op de creativiteit bij IC+E. In dit hoofdstuk zal de selectieprocedure van de klanten en de gestelde vragen besproken worden. Ik zal in dit hoofdstuk alleen kijken naar de geformuleerde vragen met betrekking tot creativiteit binnen IC+E. Daarnaast zullen de geselecteerde klanten van de case analyse besproken worden en de gestelde vragen in het interview.

In het derde deel van dit hoofdstuk zal gekeken worden naar de prijsopbouw van offertes. Hoe komen de prijzen die vermeld worden in de offertes tot stand en wie stelt de prijzen vast zijn vragen die hier beantwoord zullen worden.