De Categorieën

Categorie 1: Sterren die door hun werk wereldberoemd waren geworden, en ook in Nederland bij velen bekend waren.

Bij de ontwikkelingen in de eerste categorie, de categorie met de grote wereldsterren, valt op dat voornamelijk de ontwikkelingen bij De Telegraaf en NRC Handelsblad in lijn zijn met de

verwachting dat er een toename te zien zou zijn in het aantal berichten. Bij De Telegraaf is bij bijna alle opeenvolgende casus een toename in het aantal berichten te zien. Alleen in het geval van Elvis Presley plaatste de krant een stuk minder berichten. NRC Handelsblad laat een vergelijkbare ontwikkeling zien. Deze krant had echter de dip bij de casus van Grace Kelly. Ondanks deze dipjes is er bij beide kranten wel een weg omhoog afgelegd tussen 1962 en 2009. Bij de Haagsche Courant is dit duidelijk niet het geval. Hoewel de Haagsche Courant in de drie laatste casus niet teruggaat naar het lage aantal artikelen die de krant plaatste bij Marilyn Monroe is er ook geen weg omhoog te zien. De Haagsche Courant bleef na Elvis Presley op hetzelfde niveau hangen qua aantallen artikelen, er lijkt na 1977 een constante nieuwswaarde aan dit type shownieuws te worden gegeven, die niet meer stijgt.

De plaatsing van de artikelen in de krant laat eenzelfde beeld zien: er is een weg omhoog zichtbaar, al hebben de kranten op bepaalde punten wel hun dips. NRC Handelsblad is in het geval van plaatsing echter een verhaal apart. De krant blijft eenzelfde aantal artikelen op de voorpagina plaatsen.

0 5 10 15 20 25 30

Monroe Presley Kelly Jackson

Telegraaf NRC HC

In 1977 met het overlijden van Elvis Presley plaatste de krant één artikel op de voorpagina, 32 jaar later, in 2009 plaatste de krant opnieuw één bericht op de voorpagina als Michael Jackson komt te overlijden. In de tussentijd is het totale aantal berichten in de krant echter wel omhoog gegaan. Dus hoewel de aantallen berichten omhoog gegaan is, is de prioriteit van het nieuws, in vergelijking met ander voorpagina nieuws, niet omhoog gegaan bij NRC Handelsblad.

In de categorie van de grote, wereldberoemde sterren is er één casus die met kop en schouders boven alle andere uitsteekt: de casus van Michael Jackson. Hoewel de toename in het aantal berichten bij de Haagsche Courant niet aanwezig is, is er bij de andere twee kranten een explosieve groei in het aantal artikelen te zien. Het is moeilijk te zeggen waar deze explosieve groei aan te wijten is. Om te bevestigen dat bijvoorbeeld veranderingen in de samenleving verantwoordelijk zijn voor de groei moet er verder onderzoek gedaan worden naar de manier waarop de drie kranten verslag deden van het overlijden van andere bekende sterren in 2008, 2009 en 2010. Mogelijk zijn er vergelijkbare resultaten te vinden als er bijvoorbeeld gekeken wordt naar het overlijden van Hollywood acteur Heath Ledger.

Categorie 2: Sterren die hun grootste successen in de popcultuur een redelijk tijd achter hun hadden liggen.

Zowel bij Roy Orbison als Christopher Reeve waren de kranten minimaal in hun

berichtgeving. Toch is er wel een toename te zien in het aantal berichten dat in de kranten geplaatst werd. Deze toename is echter wel zeer minimaal. Vooral als er gekeken wordt naar het bericht dat bij De Telegraaf en de Haagsche Courant voor de groei zorgde: een Tv-aankondiging. De andere berichten die in 2004 in de drie kranten geplaatst werden waren ook weinig verschillend met die in 1988. Alle drie de kranten publiceerden zowel bij Orbison als bij Reeve

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 Orbison Reeve Telegraaf NRC HC

een nieuwsbericht en een necrologie of achtergrondartikel. Het is te zeggen dat er tussen beide casus weinig verschil zit. Het lijkt erop dat de kranten geen duidelijke ontwikkeling hebben doorgemaakt in de manier waarop ze omgaan met de dood van een ster die zijn of haar grootste verdienste al redelijk ver achter zich heeft liggen.

Sterren die bekend waren bij een kleine, veelal alternatieve, groep in de Nederlandse samenleving.

In vergelijking met de andere twee categorieën zijn er meer verschillen en ontwikkelingen te zien als er gekeken wordt naar de resultaten van Janis Joplin en Kurt Cobain. Als de berichten in deze categorie met elkaar

vergeleken worden is er tussen 1970 en 1994 in alle drie de kranten een lichte toename te zien in het aantal geplaatste artikelen. Met name NRC Handelsblad had in 1994 meer aandacht voor de

overledene. Waar de krant het bij Janis Joplin hield bij een nieuwsbericht plaatste ze bij het overlijden van Kurt Cobain ook meerdere achtergrondartikelen. Zoals eerder gezegd is NRC Handelsblad van de drie onderzochte kranten het meest elitair, en daardoor ook het meest gericht op ontwikkelingen in de hoogcultuur. Het feit dat de krant in 1994 zoveel meer aandacht had voor een vrij alternatieve rockster dan in 1970 laat zien dat de manier waarop de maatschappij naar popmuziek en popcultuur keek al veranderd was. NRC Handelsblad vond het duidelijk belangrijk dat haar lezers goed op de hoogte waren van het nieuws rond het overlijden van Cobain. Er werden zelfs delen uit zijn afscheidsbrief geciteerd. Dat is zeer veel detail voor een krant die bij Joplin op pagina vijf een beknopt artikel plaatste dat alleen de doodsoorzaak en in het kort haar carrière beschreef.

Ook de andere twee kranten gaven in 1994 meer aandacht aan het overlijden van een

alternatieve rockster dan in 1970. Er werd door de dagbladen over het algemeen meer ruimte gemaakt voor zogenaamde follow-up berichten, zoals een nieuwsartikel over een herdenking en een artikel over

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 Joplin Cobain Telegraaf NRC HC

de impact die het overlijden van Cobain had op zijn fans. De herdenking, die ruim van te voren was aangekondigd en die midden in Seattle werd gehouden, zou kunnen worden gezien als een

pseudogebeurtenis. En ook het kleine interview met Courtney Love na het overlijden van Cobain wat door de Haagsche Courant geplaatst werd op 12 april is een pseudogebeurtenis. Het interview werd alleen maar gehouden om op het nieuws van het overlijden van Cobain verder te kunnen borduren. Zulk soort interviews en pseudogebeurtenissen die er rond het overlijden van Cobain georganiseerd werden zag men niet bij het overlijden Joplin. Er is in deze categerie in de jaren '90 duidelijk meer aandacht voor nieuws uit deze hoek van de popcultuur dan de jaren '70.