Dataverzameling en interpretatie van data

Voor het vergaren van de juiste data worden er in het kader van dit onderzoek verschillende interviews gehouden met betrokken partijen van de proefprogramma’s stedelijke herverkaveling in Gelderland en Overijssel. Daarnaast wordt er ook literatuuronderzoek gedaan om aan de juiste data te komen. Om inzicht te krijgen in het beleidsarrangement rondom stedelijke herverkaveling zal er ook literatuurstudie moeten worden gedaan, waarin beleidsprogramma’s van overheden worden geanalyseerd of rapporten met betrekking tot de toepassing van stedelijke herverkaveling. Op provinciaal niveau zal de structuur en organisatie van de proefprogramma’s meer centraal staan en wordt de rol van de betrokken partijen in beeld gebracht. Op lokaalniveau wordt er meer ingezoomd op de lokale casussen. Dit zal betekenen dat er voor de analyse van het lokaal- en provinciaalniveau meer afhankelijkheid heerst door het verkrijgen van informatie middels interviews. Op macroniveau is er bijzondere aandacht voor de wettelijke regelingen, maar ook zijn ze op nationaal niveau bezig met het stimuleren van stedelijke herverkaveling. Er vinden interviews plaats met het ministerie van I&M en het Kadaster om te bekijken wat er op nationaal niveau gebeurd.

Als er een overzicht is gegeven van verkregen onderzoeksresultaten, zullen deze resultaten worden geanalyseerd aan de hand van de opgestelde theorie in het theoretisch kader. Op die manier ontstaat er inzicht in de factoren die van belang zijn voor de toepassing van stedelijke herverkaveling. Het spreekt voor zich dat het zal gaan om een kwalitatief onderzoek. Kwantitatief onderzoek ligt niet voor de hand omdat stedelijke herverkaveling in Nederland nog niet of nauwelijks is

gerealiseerd en er geen concrete resultaten beschikbaar zijn. In onderstaand schema wordt duidelijk gemaakt hoe per onderzoeksvraag de benodigde informatie wordt verzameld.

46

Tabel 3: datacollectie voor het onderzoek

Inleidende vraag onderzoeksmethode

Wat is stedelijke herverkaveling en welke randvoorwaarden zijn er voor de

toepassing van het instrument?

Literatuurstudie naar wat stedelijke herverkaveling inhoudt en welke mogelijkheden er in algemene zin zijn om het toe te passen. In het theoretisch kader wordt hier een antwoord op gegeven en deze bevindingen zullen de kapstok vormen

van dit onderzoek. Deze onderzoeksvraag zal aan de hand van een literatuurstudie

beantwoord worden.

kennisvragen onderzoeksmethode

Welke discoursen zijn leidend bij de toepassing van stedelijke Herverkaveling en hoe blijkt hier uit dat

problemen urgent genoeg zijn om stedelijke herverkaveling in te zetten?

Door betrokken partijen te ondervragen over de aanleiding om betrokken te raken bij stedelijke herverkaveling, kan er inzicht worden verkregen in de achterliggende leidende discoursen. Ook documentstudie met betrekking tot het eigendomsrecht, de rol van de faciliterende overheid en de rol van de initiatiefnemende burger zullen de belangrijkste discoursen bij stedelijke herverkaveling beschrijven. Hierbij spelen

Thema’s als leegstand en versnipperd grondeigendom ook een belangrijke rol. Door inzicht te krijgen in deze aspecten kan

de urgentie worden bekeken.

Welke coalities worden er gevormd bij de toepassing van stedelijke herverkaveling

en hoe blijkt hieruit of er voldoende draagvlak is voor het instrument?

Door middel van interviews met betrokken partijen bij stedelijke herverkaveling kunnen de belangrijkste partijen in kaart

worden gebracht door vragen te stellen over rolverdelingen, doelstellingen en

onderlinge verhoudingen kan er zicht worden verkregen in de coalitievorming

binnen het beleidsarrangement.

Over welke hulpmiddelen beschikken de betrokken partijen en hoe worden deze

ingezet om waarde creatie mogelijk te maken?

Door interviews af te nemen met de betrokken partijen en te vragen welke

hulpmiddelen zij tot hun beschikking hebben wordt er inzicht verkregen in de

middelen die ze inzetten om waarde creatie mogelijk te maken. Dit kan worden

aangevuld met documentstudie van ontwikkelingsvisies waarbij de programmering van een project inzichtelijk kan maken op welke wijze er waardecreatie

mogelijk gemaakt kan worden.

Welke spelregels zijn er nodig om stedelijke herverkaveling toepasbaar te

maken en hoe wordt de uitvoering hiermee voldoende verzekerd?

Door documentstudie te doen naar de wettelijke regelingen die van toepassing zijn bij stedelijke herverkaveling kunnen de

kaders waaraan ontwikkelingen moeten voldoen inzichtelijk worden gemaakt.

Daarnaast kan er door middel van interviews met betrokken partijen inzichtelijk worden gemaakt welke onderlinge afspraken met betrekking tot de

organisatie van projecten zoals taakverdelingen en verdeling van middelen

worden bekeken welk spelregelkader de betrokken actoren zelf opstellen. Hierdoor

kan er in samenhang met antwoorden op eerder gestelde onderzoeksvragen worden

beoordeeld in hoeverre de uitvoering van een project voldoende is verzekerd.

47

De informatie die wordt verkregen is erg context afhankelijk. Dat er urgentie en draagvlak is voor stedelijke herverkaveling in een specifieke situatie betekent niet dat dit ook het geval is voor anderen situaties. Daarnaast moeten private grondeigenaren zelf onderhandelen over de ruilverkaveling. Het is niet zeker dat betrokken partijen in alle situaties met elkaar overeenkomen omdat iedere partij binnen een bepaalde context een eigen belang heeft. Dit maakt dat de uitvoering van projecten onzeker is omdat het afhankelijk is van een overeenkomst. Het gaat tenslotte om een vrijwillig instrument. Om tot een ruilverkaveling te komen is de context dus erg belangrijk. Dit maakt dat verkregen resultaten moeilijk generaliseerbaar zijn. Wel kunnen factoren worden benoemd die van invloed zijn op de totstandkoming van een concreet herverkavelingproject.

Stedelijke herverkaveling staat in Nederland nog in de kinderschoenen en initiatieven die spelen zijn in bijna alle gevallen nog proefprogramma’s waardoor er vaak geen concrete ruilplannen zijn waarvan de uitvoering verzekerd is. Wel kan er worden gezegd dat er een aantal voorwaarden gepaard gaan met de totstandkoming van een ruilproject. Er moet urgentie en draagvlak zijn voor de toepassing van het instrument. Daarnaast moeten partijen door het inzetten van middelen

waardecreatie in het gebied mogelijk kunnen maken en moet de uitvoering voldoende verzekerd zijn doordat partijen zelf een helder spelregelkader opstellen binnen de grenzen van de wettelijke regeling. Factoren die van invloed zijn op het toepassen van het instrument zullen dus samenhangen met deze vier randvoorwaarden. In dit onderzoek zal er dus worden beschreven op welke wijze deze voorwaarden bijdragen aan de toepassing van het instrument.

3.4 Onderzoeksmodel