Conclusie rechtmatige en transparante verwijdering van fietsen

In dit hoofdstuk beoordeelden we of de stadsdelen op een rechtmatige en

transparante manier fietsen verwijderen. We zijn nagegaan welke regelgeving geldt, in hoeverre stadsdelen rechtmatig en transparant uitvoering geven aan het verwij- deren van fietsen en wat de rol van DIVV en toekomstige ontwikkelingen is. In tabel 4.15 en 4.16 staan de conclusies over rechtmatige en transparante verwijdering van fietsen in de verschillende stadsdelen.

Tabel 4.15 - Eindconclusie rechtmatige verwijdering fietsen stadsdelen

Beoordeling stadsdeel Centrum Onderwerp Heden Toekomst Beoordeling stadsdeel Oost Beoordeling stadsdeel West Nadere invulling regelgeving    Verbetering regelgeving    Werkinstructies    Bevoegde toezichthouder     Informatie op beschikking     Uitvoering    Rechtmatige verwijdering   

Legenda:  = voldoet;  = voldoet gedeeltelijk;  = voldoet niet

Rechtmatig verwijderen

In de afzonderlijke regelgeving is duidelijk vastgelegd welke type overlastgevende fietsen verwijderd mogen worden. Echter de verschillende regels kunnen tot onduidelijkheid leiden. Zo is in het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens vastgelegd dat je fiets op het trottoir mag staan, terwijl in de APV is vastgelegd dat dit in bepaalde gevallen niet mag. In tegenstelling tot wat de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) adviseert, gelden er in de gemeente Amsterdam verschillende maximale parkeerduurtermijnen. Op sommige plekken mag je zeven dagen onaf- gebroken je fiets parkeren (Leidseplein), op andere plekken twee weken (Centraal station, Amstelstation, Muiderpoort station en station Science Park), op andere zes weken (OLVG, winkelstraten, Cremerbuurt). Daarnaast doen zich knelpunten voor ten aanzien van de mogelijkheden en de interpretatie van de APV. De gemeenteraad stelt de APV zelf vast en is dus ook vrij om de gewenste aanpassingen en onduidelijk- heden te wijzigen.

De stadsdelen geven ieder op hun eigen wijze invulling aan het verwijderen van fietsen. Ten aanzien van de rechtmatigheid valt op dat alle stadsdelen worstelen met de APV. Elk stadsdeel vindt opnieuw het wiel uit en DIVV is volgens de stadsdelen en het MOHA terughoudend met het aanpassen van de APV. Daarnaast valt op dat stadsdeel Centrum afwijkende afspraken heeft gemaakt met bewoners en fiets- verhuurbedrijven. Aan de andere kant is stadsdeel Centrum wel het enige stadsdeel

dat zich houdt aan de concept werkinstructies die zijn ontwikkeld tijdens de lean bijeenkomst stadsdelen. Stadsdeel West opereert voorzichtig en is terughoudend ten aanzien van het verwijderen van fietsen buiten de voorzieningen op drukke locaties. Doordat het stadsdeel zo voorzichtig opereert, loopt West ook minder risico.

Stadsdeel Oost handelde onrechtmatig door op het Amstelstation al fietsen buiten de voorzieningen te verwijderen die de maximale parkeerduur overschrijden. Alle stads- delen handelen onrechtmatig omdat de waarschuwingsstickers niet voldoen aan de wettelijke eisen die aan een beschikking worden gesteld.188 _{Hierdoor is het voor fiets-}

eigenaren vaak onduidelijk welke regel ze overtreden, wat de kosten zijn en hoe ze de overtreding kunnen herstellen. Voor stadsdeel Centrum geldt bovendien dat de groene burgersticker die ze in de toekomst willen gaan gebruiken verwarrend is voor fietseigenaren. Wij raden stadsdeel Centrum aan om de toekomstige onduidelijk- heden die zich voordoen ten aanzien van de bevoegdheid, informatie op de sticker en de communicatie over het nieuwe beleid tijdig op te lossen.

Stadsdeel West kiest ervoor om met name bestuursrechtelijk te handhaven. Stadsdeel Centrum past ook privaatrechtelijke handhaving toe bij het verwijderen van fietsen voor evenementen of herprofilering. Tot slot komt in stadsdeel Oost zowel bestuurs- rechtelijke, strafrechtelijke als privaatrechtelijke handhaving voor bij het verwijderen van fietsen. Dat maakt het extra complex en het heeft consequenties voor de rechts- bescherming van de burger. Buiten het feit dat er verschillend vormen van hand- having zijn, kunnen binnen een vorm van handhaving ook nog op verschillende regels worden gehandhaafd.

Tabel 4.16 Eindconclusie transparante verwijdering fietsen stadsdelen

Beoordeling stadsdeel Centrum Onderwerp Heden Toekomst Beoordeling stadsdeel Oost Beoordeling stadsdeel West Preventieve informatie    

Klachten over proces

fietsverwijdering   

Transparante verwijdering   

Legenda:  = voldoet;  = voldoet gedeeltelijk;  = voldoet niet

Transparant verwijderen

Stadsdeel West en Centrum handelen beide transparant en communicatief bij het proces van fietsverwijdering. Bij stadsdeel Oost leidt de situatie bij het Amstelstation, net als bij rechtmatigheid, tot risico´s.

188 _{De gemeentelijke ombudsman constateerde in 2007 ook al dat de sticker op de fietsen aanpassing vereisten}

aangezien er geen duidelijke termijn werd gesteld waarbinnen de fietser de fiets zelf kan verwijderen. Gemeentelijke ombudsman, Fiets in de openbare ruimte (Centrum), d.d. 13 juni 2007.

Door de grote hoeveelheid aan verschillende regels is het voor de fietser niet duidelijk in welk gebied welk regime geldt, wat de consequenties zijn van een overtreding en op welke wijze de fietseigenaar tegen de beslissing in kan gaan.

Voor alle stadsdelen geldt dat de stadsdelen ook alert moeten zijn op informele klachten van burgers. In de periode dat wij onderzoek hebben gedaan, zagen wij burgers via diverse media klagen over te snel verwijderen van goede fietsen of juist het te traag verwijderen van verwaarloosde fietsen. In dit kader is het van belang dat er een tendens is waar te nemen waarin de gemeente steeds sneller fietsen verwijderd, zoals het verwijderen van goede fietsen in woonbuurten en het sneller beoordelen van verwaarloosde fietsen als fietswrak. Hoewel het enerzijds goed is dat de

gemeente Amsterdam blijft zoeken naar manieren om de overlast tegen te gaan is het anderzijds belangrijk om daarbij de rechtmatigheid en transparantie van haar

handelen niet uit het oog te verliezen.

We komen tot de conclusie dat stadsdeel West het beste scoort qua rechtmatigheid en transparantie bij het verwijderen van fietsen. Daarna volgt stadsdeel Centrum en stadsdeel Oost scoort het minste op beide punten. Een mogelijke verklaring voor de hoge score van West is wellicht de voorzichtigheid waarmee het stadsdeel te werk gaat. Door de eenvoudigheid van de regelgeving in stadsdeel West, zijn de risico´s nu eenmaal beperkter. Bij Oost leidt met name de situatie rondom het Amstelstation tot problemen. Aanpassingen van de APV, de waarschuwingstickers en betere communi- catie kan alle stadsdelen helpen om de risico´s ten aanzien van rechtmatigheid en transparantie te beperken.

Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer

Hoewel DIVV geen actieve rol heeft bij het proces van fietsverwijdering, kan DIVV wel faciliterend optreden. DIVV stelt zich ten opzichte van de handhaving terug- houdend op, waardoor er bijvoorbeeld geen zicht is op de verschillende regimes voor bijvoorbeeld maximale parkeerduur die gelden in de stad en er nog geen oplossing is voor de gesignaleerde knelpunten in de APV.