V R O U W 1
Zijn er zo dingen rond opvoeding die je al eens gelezen hebt?
Euh, al hetgeen ik aankrijg zoals de boekskes van den Bond en euhm, Klasse en Yeti. Dat lezen we altijd wel eens en af en toe ook een tip eruit. En als ik naar de bibliotheek gaan, dan is het zo specifieke problemen hé. Gelijk als in den tijd dan dachten we dat onze Niels NLD had, dat ga je daar achter op zoek en dan blijkt dat hij dat dus niet heeft. (lacht) Maar alléz, ge gaat daar dus achter op zoek om uit te sluiten en alléz, ge kunt dat uitproberen, maar om nu echt te zeggen dat ik hier zware literatuur ga lezen, moedergevoel doet meer hé, alléz, dat denk ik dan toch. Ja, voor de rest hebben wij niks. Botsing wel nog. In den tijd, een jaar of twee, hebben we ook zo’n boekske gekregen, we zijn daar wel nooit niet op ingeschreven, maar we kregen dat gewoon, dat was om de drie maand, een blaadje over ‘wat met pubers’
en de fasen van een kleuter enzo, dat heb ik ook wel gelezen, maar… En die boekskes
‘ouders van nu’ had ik met de geboorte van ons Nele en Lotte, ik had daar een abonnement op gekregen en dan heb ik dat wel gelezen, maar nu niet voor te zeggen dat ik er ik weet niet wat heb uitgehaald.
Maar je leest het wel.
Af en toe denk je van ‘aja, dat zou misschien wel of ik kan dat eens proberen’, maar uitproberen hé. En dat lukt dan of dat lukt niet. Meestal lukt het niet, maar ja, gewoon doen.
Ge kunt er ergens een stukske uithalen, gelijk bij onze Niels was dat dan een beloningssysteem, van ‘hoe kunnen we hem belonen’ en dus altijd wel z’n positieve kanten naar boven halen in plaats van zijn negatieve kanten en op dat punt kunt ge wel eens iets ophalen, maar… Potjes plassen, dat was ook zo iets dat ik ergens had gelezen, dat je er met een leesboekje bij moet blijven zitten, maar dan blijven die nog niet zitten ze. Maar als je dan zei dat als ze pipi hadden gedaan ze een snoepje mochten kiezen, dan lukte dat wel. Of dat dat nu uit een boekje kwam, dat weet ik niet ze. Die specifieke problemen ga ik opzoeken in de bib, maar voor de rest niks.
Lees je dat dan omdat je je daarin interesseert?
Ge leest dat dan wel van ‘misschien is er iets nieuws onder de zon waarvan ik helemaal nog niet van op de hoogte ben’, maar ik zal zeggen gelijk als in Klasse, daar haal je dikwijls wel een tip uit voor in de klas, alléz dat ge die leerkracht kunt vertellen, daar kunt aanbrengen.
Gelijk bij onze Niels in de tijd dat ze zeggen van ‘amai Niels, dat heb je goed gedaan , 6 juiste oefeningen’ in plaats van ‘ah Niels, dat zijn er hier 14 fout hé’, alléz, kwestie van faalangst vind ik wel dat je iets uit Klasse kunt halen. Tegenwoordig is dat toch heel hard bekend, terwijl dat er waarschijnlijk wel meer kinderen aan lijden dan dat je beseft hé. En daar heb ik toch wel wat aan. In den tijd als ik bij onze Niels inclusie deed, kreeg ik de Klasse voor
leerkrachten en dan zie je dat dat verschil van artikels toch heel groot is ze. In die Klasse van leerkrachten stonden ook tips in, maar dan had ik zo iets van dat er eigenlijk zo overal de noot onder stond van ‘ge zijt goed bezig en het zijn wij die het recht in handen hebben’ en dan moest ik toch wel eens lachen. Die van ouders die was opener vind ik, zo voor meer volk slikbaar. En ik denk ook zo, kwestie van autochtonen (Bie bedoelt wel allochtonen denk ik) enzo, dat is niet moeilijk geschreven, dat is volgbaar, dus die kunnen daar ook wel iets aan hebben.
Die Klasse van leerkrachten vond ik eigenlijk geen juist blaadje. Ja, ik zeg, ge haalt er altijd wel een tip uit die je dan eens probeert, en den ene lukt en den andere lukt niet hé.
En wanneer lees je dat?
Euhm, ’s avonds. Of als ik zo de nacht heb gehad en ik word ’s morgens of ’s middags wakker in het weekend, dan durf ik dat wel bij mijn bokes te lezen. Maar dan moet je daar eigenlijk echt wel je tijd voor pakken, want als je dat niet doet, dan verdwijnt dat bij het oud papier hé. Dus ik liet dat echt wel opzij leggen. Want ik denk dat als je dat niet direct uit die boekentas haalt, hier dan toch, dan verdwijnt dat. Eigenlijk vind ik het ook wel belachelijk dat ieder kind een Klasse krijgt, want zo hadden wij in den tijd hier vijf Klasses op tafel liggen, alléz, kwestie van milieu toch. Ik moet hem altijd wel opzij leggen om hem te kunnen lezen en het kan dikwijls zijn dat die hier dan wel al eerst twee weken ligt ze.
Zijn er bepaalde thema’s die u meer aanspreken dan andere?
Euhm, verkeer natuurlijk hé. En dan zo de problematiek van bepaalde kinderen, ik zal nu maar zeggen dyslexie. Blijkbaar is hij (Niels) al overal getest en mankeert hij niks, maar blijkbaar vinden ze dan wel in ’t school dat hij niet meekan. En in Klasse lees je dan de reactie van ouders en ook die van leerkrachten en dat maakt het wel boeiend. Ik lees dat eigenlijk helemaal, maar het ene met meer interesse dan het andere hé. Of in den tijd met onze Niels ging ik ook wel eens kijken op het internet. Maar ik zal nu niet zeggen dat alles heb gelezen. Maar ja, hetgeen dat u interesseert, maar dat hebt ge met alles hé, als ge de Flair leest ook hé.
Lees je soms ook zaken over opvoeding in gewone weekbladen ofzo?
Ja, als ik dat tegenkom, lees ik dat meestal. Alléz, als ik nu toevallig de Flair in mijn handen heb, of ik zit bij de dokter in de wachtzaal in een boekske te bladeren, dat is dan wel het eerste dat ik lees. Of als ik nu bijvoorbeeld hoor of zie dat er bijvoorbeeld in de Libelle van volgende week ik weet niet wat komt te staan over faalangst of over, dan kan dat wel zijn dat ik die daar speciaal voor koop.
En in de krant?
Wij hebben alleen maar de weekendkrant. Dus, en als daar iets instaat, dan lees ik dat wel.
Maar nu om te zeggen van… Als er nu bijvoorbeeld een speciale bijlage is, zo is dat eens geweest in het Laatste Nieuws over dyscalculie enzo, toen heb ik wel een hele week het Laatste Nieuws gekocht, maar anders niet. Als het mij echt aanbelangt of interesseert of ik kan het gebruiken, dan haal ik dat.
Vind je dat er een verschil is tussen het soort tijdschrift, bijvoorbeeld Klasse en Libelle?
Euhm, ja, er is wel een verschil hé. Dat boekje van den Bond, rond bepaalde leeftijden, dat is altijd wel een beetje vanuit het standpunt van ouders geschreven, terwijl, ik zeg het, die Klasse voor leerkrachten puur uit het standpunt van leerkrachten is geschreven. En in de Libelle, daar krijg je gewoonlijk een situatie en dan krijg je de uitleg van een pedagogisch verantwoorde persoon zo en dat verschil is wel groot vind ik. Als je dan zo in den Bond las, was dat zo de bevindingen van die ouders en de psycholoog of de huisarts zegt daar nog een woordje over, terwijl in de Libelle krijg je een situatie en dan gaat daar een psycholoog heel zijn visie over geven wat er dan is, dus daar zit wel een verschil in. En in de krant is dat ook zo wel meer specialistenwerk dan.
En wat vind jij persoonlijk het aangenaamste om te lezen?
De situatie die de ouders of zelfs kinderen zelf schrijven en waar dan den uitleg van een verantwoord persoon bijstaat over de voorgeschiedenis en erna enzo. Daar heb je toch meer aan vind ik.
Vind je eigenlijk dat als je zoiets leest dat dat u ondersteunt?
Ja, als dat ja. Bij den ene ondersteunt u dat wel en bij den andere niet hé. Allézja, dat hebt ge met een dokter ook hé. Den ene dokter zegt bijvoorbeeld ‘het is maar een wrat’ en den andere zegt ‘mm, dat is toch geen wrat ze’, bij den tweede gaat ge uw eigen beter voelen dan bij den eerste omdat die wrat niet weg wilt gaan hé. Zo is dat zo hé. Als ze een beetje meegaan in uw gedachtegang of ze willen uw gedachtegang verstaan, dan haal je daar ook meer uit en dan staat ge daar ook veel opener voor, denk ik dan. Mijn mening hé, maar dat kan ook verkeerd zijn, alhoewel ik toch al vijf kinderen heb grootgebracht hé. (lacht)
Heb je op voorhand verwachtingen als je iets vastpakt voor te lezen?
Euhm, als ik dat zelf ben gaan opzoeken, in de bib ofzo of gelijk in den tijd dat ons Lotte een spreekbeurt deed over kanker en dan zijn we naar het kankerfonds gegaan en dan verwacht ge daar wel de juiste en een duidelijke uitleg van die iedereen verstaat. En als dat dan over bepaalde onderwerpen is die je zelf gaat opzoeken dan heb je daar wel een aantal verwachtingen naartoe, als je dat gaat halen, dan hoop je dat die verwachtingen worden ingelost, maar euhm. Maar gewoon in Klasse niet echt, ge eet dat op hé. Ik heb zoiets van dat je datgene dat je interessant vindt eruit haalt, maar zo naar Klasse toe, als daarvoor iets speciaals moet gaan opzoeken of kopen, dan heb ik daar verwachtingen bij, maar voor de rest niet.
En heb je daar dan goede ervaringen mee?
Euhm, dat slaagt soms tegen, maar ik heb zoiets van… Op het werk in den tijd deed ik stervensbegeleiding en ik heb daar dan een paar boeken over gaan halen en dan leest ge die en dan heb ik zoiets van ‘ja, dat is het niet’. En dan heb ik eens iemand gehoord die dat dat echt wel deed, zo stervensbegeleiding, en die raadde dan een bepaalde boek aan, en dan heb je waarschijnlijk nog meer verwachtingen, maar die willigde dat dan ook wel in. Dus ik denk dat zo boeken en artikels die worden aangeraden, daar heb je nog meer verwachtingen bij,
maar dat wordt dan wel rapper ingewilligd dan dat je zo een boek in de bib gaat halen en ge verwacht er dan wat van, maar eigenlijk kan je je keuze dikwijls ook niet juist genoeg maken om te weten welk boek je moet meepakken. Dat is moeilijk hé.
Is er dan misschien te veel aanbod?
Over bepaalde onderwerpen is er veel te veel. Euhm, de bekende hé, den laatste tijd, ADHD, is er heel veel te zien, maar iedereen heeft dat nu hé. Terwijl dat eigenlijk gaat over het feit dat uw hersenen de juiste stoffen niet aanmaken en dan neem je rilatine opdat dat wel gebeurt. Maar als uw hersenen die stoffen wel aanmaken en je pakt rilatine, dan doet dat nul de ballen. Er is dus heel veel over en ook niet juist vind ik. Als uw kind niet kan stilzitten aan tafel, dan kunt ge al denken aan ADHD, alstublieft! Als gij als ouder niet zegt dat die stil moeten zitten als ze nog heel klein zijn, dan gaan ze dat zeker niet doen als ze al 10 jaar zijn.
Daar heb ik het heel moeilijk mee, dat is hetzelfde als autisme, daar heb ik het tegenwoordig ook heel moeilijk mee. Iedereen heeft autisme hé. Terwijl, alléz, ik zeg niet, het probleem is bekender en je hebt daar heel veel vormen in, maar ik zeg nog altijd en ik blijf daarbij, als ne Younes (een meervoudig gehandicapt kindje dat in de plaatselijke scouts zit) hier een maand moet meedraaien, in ons gezin, dan kan die veel meer. Allézja, ik wil zeggen, thuis gaat die niet alleen slapen bijvoorbeeld. (uitweiding over Younes, niet relevant voor mijn scriptie) En ik vrees en ik denk dat daar bij heel veel ouders de fout zit. Ge komt ’s avonds thuis om 6u, want ge zijt alletwee gaan werken, uiteindelijk moeten die al om half 8 naar bed en dan moet ge ondertussen nog eten maken, helpen met huiswerk, naar hot en her. En dan heb je geen tijd meer voor u kinderen hé. Ik denk dat daar heel veel fout zit van al die kinderen die autisme hebben en ADHD en daar heb ik het wel moeilijk mee. Onze Niels mankeert officieel niks en voor hem mocht er op school niks aangepast worden en bij Younes was het zogezegd alleen maar autisme en Younes mocht alles aangepast hebben, terwijl dat onze Niels veel meer moeite deed. Ik zeg niet dat hij geen autisme heeft, zeker niet, maar het is bij Younes niet alleen autisme, het is ook zijn mentale achterstand en alles wordt daar op dat autisme gestoken. Vroeger heb ik ook nog vrijwilligerswerk gedaan met een zware autist en dat was toch wel wat anders. Toen vond ge alleen maar literatuur over de therapie van Kaufman. Dat was al wat ge vond over autisme, voor de rest was er niks en tegenwoordig in de bibliotheek bij de letter ‘a’ heb je dus twee rekken vol hé. Het is wel goed dat er meer over bestaat, maar dan denk ik dat als ge te horen hebt dat uw kind autisme heeft en ge weet daar niks van, gaat dan maar eens in die twee rijen boeken zoeken hé. Dat is verschrikkelijk moeilijk hé. Er zijn veel soorten autisme hé. Op zo’n punt is er een veel te groot aanbod en dat heb je ook bij dyslexie, maar dan ga je zien achter dysorthografie, ons Lotte heeft dat en vrij zwaar, en daar vind je niks over. Die dingen die echt bekend zijn en waar tegenwoordig precies iedereen aan lijd, daar vind je veel over, maar als, hé met onze Niels NLD bijvoorbeeld, daar hebben we dan twee boeken over gevonden en dat was het dan hé. Er is een overaanbod gelijk dat de gemeenschap het wilt maken hé.
En heeft dat met de media te maken?
Ik denk het wel. Iedereen verstaat die woorden tegenwoordig hé, zoals ADHD. Vroeger was dat de minderheid. Maar als een juffrouw in ’t school 5 doosjes rilatine op haar bureau heeft staan, is dat geen uitzondering hé. Een kind mag ook geen kind meer zijn hé. Dat is mijn probleem zo van, iedereen denkt dat ze hier veel mogen, maar nee, ze mogen hier niet zoveel, maar datgene dat hier kan, blijft wel onder controle. Voor heel veel mensen is een kind een uitpakobject geworden hé. Tegenwoordig aan al die kinderen mankeert wel iets, ook al is het door anderen niet te zien. Ik weet dat als ik op school ben als leesmoeder, dat de juffrouw zei van ‘met die jongen is geen land te bezeilen’ en ik gaan daar mee lezen en bij mij volgt die, ik merk daar niet zoveel van, maar ze moeten van mij wel opletten en volgen, ze hebben dan ook geen beurt om te lezen, ik pik die er willekeurig uit. En ocharme, dat kind staat altijd in het straf. Ik versta dat dat niet gemakkelijk is in groep, maar laat dan toch ook die z’n goeie kanten naar boven komen. Hij spreekt Frans, laat die dan bijvoorbeeld elke dag de andere kinderen een woordje Frans leren, want voor de rest moet hij altijd onder doen.
Dan denk ik van, daar zit het dan fout hé.
Zijn dat dan tips die je terug vindt in boeken of artikels?
Euhm, ja, awel, euhm, dat zijn wel tips, dat haal je wel ergens vandaan, misschien niet specifiek die tip, maar wel iets waar je dan op voort bouwt. Daarvoor werkt dat niet op uw kind, maar ge kunt die tips wel veranderen in een richting die wel voor u kind werkt, denk ik. Maar ik kan helemaal fout zijn hé Sofie. Dan staat dat fout in uw thesis. (we lachen allebei) Literatuur kan veel doen, maar kan u ook totaal op het verkeerde spoor zetten. In de zin van, iemand leest een boek over autisme en observeert z’n kind dan en denkt dan misschien onterecht dat z’n kind autistisch is, net omdat hij er zich zo op fixeert. Dat je dus problemen ziet omdat je er te veel over leest. Ge kunt dat wel denken, maar daarom ben je het nog niet hé. Uiteindelijk denk ik dat ouderlijk verstand ook nog veel doet, een beetje objectief dan en dat je dan heel veel dingen kunt uitsluiten, het juiste er uit halen. Ik denk dat je dat als ouder nog altijd veel beter doet dan als gespecialiseerde dokters enzo, want je kent uw kind wel gelijk dat dat altijd is en niet gelijk dat dat reageert dat half uurtje. En ik denk dat als je dan objectief blijft, dat je ook veel meer uit die literatuur kunt halen.
En is het dan voor u belangrijk wie dat het artikel schrijft?
Nee, dat niet. Want dat kan evengoed een ouder zijn als dat dat een neuropsychiater of een psychiater is. Dat maakt eigenlijk niet uit. En het is dikwijls uit de ouders hun bevindingen dat je meer haalt dan dat er zo één of andere psychiater u zegt wat dat er met uw kind aan de hand is. Maar ge hebt daar dikwijls wel bevestiging van nodig.
Vind je zo vaktermen en al storend?
Mm, voor mij zijn die niet echt storend, maar ik denk voor laaggeschoolderen of buitenlandse ouders dat dat heel moeilijk is. Ik zeg tegen den dokter bijvoorbeeld ook dikwijls van ‘en nu in het Nederlands’, ik vind van, ze mogen van mij gerust vaktermen gebruiken en ik vind dat niet echt storend, maar een klein beetje uitleg tussen haakjes
erachter kan geen kwaad hé. Ge moogt u artikel bijvoorbeeld ook niet opsluiten hé voor drie vierde van de bevolking. Dat kan niet de bedoeling zijn van een artikel hé. Dus als het leesbaar moet zijn voor iedereen, mag uwe vakterm daar wel in staan, maar moet ge dat
erachter kan geen kwaad hé. Ge moogt u artikel bijvoorbeeld ook niet opsluiten hé voor drie vierde van de bevolking. Dat kan niet de bedoeling zijn van een artikel hé. Dus als het leesbaar moet zijn voor iedereen, mag uwe vakterm daar wel in staan, maar moet ge dat