Casusbeschrijving gemeente Leiden

In de gemeente Leiden wordt de bed-bad-en-broodvoorziening uitgevoerd door de Stichting Uitgeprocedeerde Vluchteling (STUV). Deze stichting is in 1997 opgericht door de gemeente Leiden, Vluchtelingenwerk en de Diaconie.127 Voor die tijd hielp de Diaconie mensen die het moeilijk hadden en dit leidde zelfs tot een medewerker die juridisch ging kijken hoe de uitgeprocedeerde asielzoeker zo snel mogelijk weer in een AZC terecht kon, zodat de opvang niet zo lang hoefde te duren. In 1997 is STUV opgericht en deze organisatie had vooral een juridische insteek. Mensen konden bij STUV terecht als zij nog kans hadden op een

125 _{StatLine CBS (2016) ‘Bevolking op 1 januari Haarlem’}

http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=70648ned&D1=0&D2=0&D3=a&D4=325&D5=l& VW=T (bezocht op 5 juni 2016)

126 _{HVO Querido (2016) ‘Zonneheuvel Bennebroek’ http://hvoquerido.nl/locatie/zonneheuvel-bennebroek/}

(bezocht op 2 juni 2016)

127

STUV-Leiden (2016) ‘Doelgroep, Doel, Werkwijze’ http://www.stuv-leiden.nl/doelgroep-doel-werkwijze/

verblijfsvergunning in Nederland. STUV huurt voor de perspectiefgroep panden bij de woningbouwvereniging voor hun onderdak.

In november 2014 diende de ChristenUnie Leiden een motie in, waarin ze aandacht vroeg van het College om een oplossing te vinden voor de grote groep (die nog steeds groeit in Leiden) mensen zonder verblijfsvergunning in Leiden en om voor iedereen de basisvoorzieningen van bed-bad-en-brood te blijven verzorgen.128 De motie werd met een meerderheid aangenomen en alleen de VVD en Groep Kok stemden tegen (Interview 5).129 Naar aanleiding van die motie is de gemeente in overleg gegaan met verschillende partijen en er kwam eruit dat STUV de geschikte partij was, om de bed-bad-en-broodvoorziening vorm te gaan geven. Omdat STUV niet een geschikte locatie had om dertig mensen op te vangen, heeft de gemeente Leiden een ander pand geregeld voor STUV. Sinds december 2015 zitten zij nu in een gebouw aan het Maansteenpad in Leiden.130

In deze bed-bad-en-broodvoorziening zitten mensen die geen perspectief hebben op verblijf in Nederland, hun verblijf is vooral gericht op terugkeer. De perspectiefgroep verblijft nog steeds in panden die STUV huurt bij de woningbouwcorporaties. Een persoon uit de

perspectiefgroep mag maximaal 1,5 jaar in de opvang blijven. Voor de opvang in de bed-bad- en-broodvoorziening aan het Maansteenpad is geen maximale opvangtermijn (Interview 5). STUV wordt voor 90 procent gefinancierd door de gemeente Leiden. De overige financiering komt van fondsen en donateurs. De fondsen ondersteunen STUV vaak in bepaalde projecten, maar niet in iets structureels. STUV maakt jaarlijks een jaarverslag, waarin de gebeurtenissen en cijfers van afgelopen jaar beschreven staan, tevens maakt zij een accountantsverslag, waarin de financiële administratie staat. De gemeente is in principe verantwoordelijk voor de uitvoering van de bed-bad-en-broodvoorziening. Als er klachten over STUV zijn, dan komen die bij de gemeente terecht. Er zijn nu gesprekken gaande tussen STUV en de gemeente Leiden, over wie er het beste verantwoordelijk kan zijn voor de bed-bad-en-broodopvang (Interview 5).

128 _{ChristenUnie Leiden (2014) ‘CU-voorstel opvang ongedocumenteerden aangenomen’}

http://leiden.christenunie.nl/k/n3017/news/view/866321/43718/cu-voorstel-opvang-ongedocumenteerden- aangenomen.html (bezocht op 12 mei 2016)

129 _{Gemeente Leiden (2014) ‘Vergadering 11-11-2014, 22. Motie Vreemd aan de Orde van de Dag inzake}

Opvang Vluchtelingen’ http://leiden.raadsinformatie.nl/vergadering/102331/Gemeenteraad%2011-11-2014

(bezocht op 2 juni 2016)

130 _{Gemeente Leiden (2015) ‘bed-bad-broodvoorziening aan het Maansteenpad}

http://gemeente.leiden.nl/nieuwsitem/artikel/bed-bad-broodvoorziening-aan-het-maansteenpad/ (bezocht op 2 juni 2016)

In de bed-bad-en-broodopvang aan het Maansteenpad, verblijven nu 25 mensen en in de perspectiefopvang krijgen 12 mensen opvang aangeboden. Voor de verhuizing naar het Maansteenpad, verbleven er 12 mensen in de bed-bad-en-broodopvang, waarvan zes boven het kantoor van STUV en 6 in panden elders in de stad. De opvang is dus gegroeid sinds STUV verhuisd is. Er is in de opvang aan het Maansteenpad plaats voor 30 mensen, die daar ‘vast’ kunnen verblijven en er is de mogelijkheid om 10 passanten op te vangen voor een iets kortere tijd.131 Uitgeprocedeerde asielzoekers die in een opvang van STUV willen, moeten een binding hebben met Leiden. Ze moeten hier hun netwerk hebben of gewoond hebben, dit wordt ook getoetst, door vragen te stellen over Leiden en over de omgeving waarin zij

woonden. Voor de perspectiefopvang is er daarnaast nog de voorwaarde dat mensen een reële kans hebben op een verblijf in Nederland of echt aan de slag zijn met terugkeer naar het land van herkomst (Interview 5).

De mensen die in de bed-bad-en-broodopvang verblijven, worden 24 uur per dag opgevangen. Om 9 uur moet iedereen opgestaan zijn en dan hebben de bewoners tot 10 uur de tijd om te douchen en eten klaar te maken. In de ochtend zijn er een aantal vaste taken, zoals het schoonhouden van het gebouw, de tuin in orde brengen en de fietsen worden gerepareerd en overige taken. Deze activiteiten worden aangestuurd door vrijwilligers van STUV. In de middag zijn er meestal geen activiteiten en gaat ieder zijn eigen weg. Het avondeten wordt niet centraal gekookt, maar iedereen in de opvang krijgt 30 euro leefgeld per week en er wordt gebruik gemaakt van de voedselbank. Er is voor een 24-uursopvang gekozen omdat STUV de uitgeprocedeerde asielzoekers liever binnen heeft en ze helpt met terugkeer, dan dat mensen op straat gaan zwerven. Elke bewoner heeft één keer in de drie weken een gesprek, waarin zijn stappenplan besproken wordt. Er komt niet altijd evenveel terecht van het stappenplan, omdat het bijvoorbeeld lastig is om contacten te leggen in het land van herkomst of om documenten rond te krijgen (Interview 5).

In de gemeente Leiden wordt de laatste jaren redelijk positief over de uitgeprocedeerde asielzoekers gesproken. De gemeente steunt STUV en denkt mee als er problemen zijn. De gemeente heeft daarnaast ingestemd met een uitgebreidere bed-bad-en-broodvoorziening in de gemeenteraad in 2014. In april 2015 was er onenigheid op landelijk niveau over de bed-bad- en-broodregeling. De gemeente Leiden heeft toen gezegd dat zij opvang zouden blijven

131 _{Gemeente Leiden (2014) ‘Bed-bad-broodvoorziening aan het Maansteenpad’}

http://gemeente.leiden.nl/nieuwsitem/artikel/bed-bad-broodvoorziening-aan-het-maansteenpad/ (bezocht op 2 juni 2016)

bieden aan uitgeprocedeerde asielzoekers ook als ze daar een boete voor zouden krijgen (Interview 5). De omwonenden van het Maansteenpad waren niet blij dat er bed-bad-en- broodopvang zou komen bij hen in de buurt. De gemeente had de buurt vrij laat geïnformeerd en de bewoners uitte hun onvrede naar STUV. De verhoudingen zijn wel beter geworden, nadat buurtbewoners op een informatieavond geïnformeerd waren over de werkzaamheden van STUV. Ook hoorden zij dat het om een kleine groep uitgeprocedeerde asielzoekers gaat. Ook mochten de buurtbewoners een kijkje nemen bij STUV. Er zijn nu zelfs een aantal buurtbewoners die zich hebben aangemeld als vrijwilliger van STUV (Interview 5).

Plaats Leiden

Aantal inwoners 121 562132

Bed-bad-en-broodvoorziening sinds 1997 bij STUV, sinds 2015 in opdracht van

de gemeente Leiden bij STUV

Aangewezen als bed-bad-en-

broodvoorziening in het akkoord tussen VVD en PvdA uit april 2015

Nee

Aantal personen in bed-bad-en- broodopvang 2015

25 mensen in de opvang bij STUV en 12 mensen in de perspectiefopvang

Openingstijden 24 uur per dag

Begeleiding Ja, eens per drie weken een gesprek

Betrokken organisaties Stichting Uitgeprocedeerde Vluchteling

Inspraak in onderhandelingen op landelijk niveau

Nee niet direct, alleen indirect via VNG

Figuur 8: Overzicht bed-bad-en-broodvoorziening in gemeente Leiden