Casusbeschrijving gemeente Den Haag

In de gemeente Den Haag wordt in de Zilverstraat een bed-bad-en-broodregeling aangeboden aan uitgeprocedeerde asielzoekers. De bed-bad-en-broodvoorziening is gesitueerd in de nachtopvang van dak- en thuislozen. De bed-bad-en-broodvoorziening bestaat sinds januari 2015 en heeft in principe een tijdelijk karakter. Omdat er op rijksniveau nog geen nieuw bestuursakkoord is over de bed-bad-en-broodvoorziening, is de tijdelijke voorziening door de gemeente Den Haag al een aantal keer verlengd.103 In januari 2016 is de tijdelijke regeling verlengd tot 1 juli 2016, in afwachting van het rijksbeleid. Mocht het bestuursakkoord er komen, dan zal de bed-bad-en-broodvoorziening in Den Haag permanent zijn (Interview 1). Ongeveer 30 personen hebben sinds januari 2015 gebruik gemaakt van de bed-bad-en- broodvoorziening. Sommige mensen hebben er maar één keer overnacht en er is een groep van ongeveer 15 mensen die vrijwel elke nacht gebruik maakt van de bed-bad-en-

broodvoorziening. Wanneer in andere steden de bed-bad-en-broodopvang vol zit en Den Haag nog plekken heeft dan kunnen de uitgeprocedeerde asielzoekers daar in de opvang terecht (Interview 1).

De bed-bad-en-broodvoorziening gaat om 18 uur open en uitgeprocedeerde asielzoekers kunnen zich dan tot 22 of 22.30 melden voor een slaapplek. Om 23 uur gaat iedereen slapen en de volgende dag moeten de mensen om 9 uur weer weg zijn. In de avond krijgen zij een avondmaaltijd en in de ochtend een ontbijt. Overdag moeten de uitgeprocedeerde asielzoekers op straat besteden. Er zijn in Den Haag een aantal kerkelijke organisaties die een

inloopmoment hebben voor hen, waar zij terecht kunnen voor een kopje koffie en een praatje (Interview 1).

Daarnaast wordt er aan een andere groep uitgeprocedeerde asielzoekers 24-uurs opvang geboden in de Zilverstraat. Deze groep bestaat uit oude bewoners van de Sacramentskerk in Den Haag. Eind 2014 kwam een groep uitgeprocedeerde asielzoekers in Den Haag in het nieuws. Zij verbleven al 1,5 jaar in de Sacramentskerk, die leegstond. In het begin bestond

101 _{G4 EU (2014) ‘De vier grootste steden van het Nederland: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht}

hebben sinds 2003 een eigen vertegenwoordigingskantoor in Brussel’ via http://www.g-4.eu/ (bezocht op 17 maart 2016)

102 _{G32 (2016) ‘Over het G32 stedennetwerk’ http://www.g32.nl/ (bezocht op 6 mei 2016)} 103

Gemeente Den Haag (2015) ‘Brief: Rijks aanpak opvang in BBB, 29 mei 2015’

deze groep uit ongeveer 80 mensen. 104 In september 2014 is de kerk ontruimd, omdat na meerdere brandweercontroles de situatie te onveilig bleek. De bewoners kregen toen tijdelijk onderdak aangeboden in de Zilverstraat, in ruil voor medewerking aan hun dossier.105 De opvang zou in eerste instantie maar twee maanden duren, maar is hierna meerdere malen verlengd. (Interview 1). Ongeveer anderhalf jaar later verblijven er nog 15 personen in deze opvanglocatie en zij zijn ook in een traject voor verblijf in Nederland (Interview 1).

In de gemeente Den Haag was er rond april 2015 aandacht voor de bed-bad-en- broodvoorziening. De burgemeester Jozias Aartsen liet zich in de media uit over de meningsverschillen tussen de VVD en de PvdA over dit onderwerp. Hij vond dat het aanbieden van de bed-bad-en-broodregeling een Rijksverantwoordelijkheid is en dat ze die niet over de heg moeten gooien naar de gemeenten. Het is dus het probleem van het Rijk en niet van de gemeenten. 106 De burgemeester wilde geen zwervende types hebben in zijn gemeente. De bed-bad-en-broodregeling die de gemeente Den Haag heeft is een goede regeling volgens van Aartsen. Hij stelde toen dat het Binnenhof er een potje van aan het maken was. 107 Ook in de gemeenteraad is regelmatig gesproken over de bed-bad-en- broodregeling. In eerste instantie ging het over de opvang van de bewoners uit de

Sacramentskerk. In april en mei 2015 stond de bed-bad-en-broodvoorziening regelmatig op de agenda in de raads- en commissievergaderingen in Den Haag.108 Eind 2015/begin 2016 leefde het onderwerp van bed-bad-en-brood veel minder onder de inwoners en in de gemeenteraad. De huisvesting van vele nieuwe vluchtelingen is veel belangrijker geworden en buiten de direct betrokkenen zijn er niet veel mensen die zich met de bed-bad-en-broodopvang bezighouden (Interview 1).

De bed-bad-en-broodvoorziening in Den Haag is niet heel erg veranderd, sinds zij geopend is. De financiering is nu anders, omdat het Rijk sinds 1 november 2015 geen financiering

104

Nu.nl (2014) ‘Den Haag biedt asielzoekers sacramentskerk tijdelijke opvang’

http://www.nu.nl/binnenland/3866327/haag-biedt-asielzoekers-sacramentskerk-tijdelijke-opvang.html (bezocht op 6 april 2016)

105 _{Gemeente Den Haag (2014) ‘Brief: Ontwikkelingen Sacramentskerk, 3 september 2014’} http://denhaag.raadsinformatie.nl/document/3345041/1 (bezocht op 2 juni 2016)

106 _{Omroep West (2015) ‘Den Haag gaat gewoon door met bed-, bad-, en broodregeling in de stad: ‘ze doen}

maar op het Binnenhof’, zegt Van Aartsen’

http://www.omroepwest.nl/nieuws/2831089/Den-Haag-gaat-gewoon-door-met-bed-bad-en-broodregeling-in-de- stad-Ze-doen-maar-op-het-Binnenhof-zegt-Van-Aartsen (bezocht op 6 april 2016)

107

NOS (2015) ‘Van Aartsen: ze doen maar op het Binnenhof’ http://nos.nl/artikel/2030591-van-aartsen-ze- doen-maar-op-het-binnenhof.html (bezocht op 1 april 2016)

108 _{Gemeente Den Haag (2016) ‘Zoekresultaten bed-bad-en-brood’}

http://denhaag.raadsinformatie.nl/zoeken?keywords=bed+bad+brood&sorteren=date_desc&limit=10&document _type=&submit_check=zoeken (Bezocht 6 mei 2016)

verstrekt voor de bed-bad-en-broodvoorziening. Het is nog onduidelijk of de gemeenten dit voorgeschoten geld terugkrijgen. De gemeenten kregen geld tot 1 november 2015, omdat toen het vorige bestuursakkoord afliep, maar er is nog geen nieuw bestuursakkoord en daarom is er onduidelijkheid over de financiering (Interview 1). Het aantal ex-Sacramentskerkbewoners is sinds september 2014 wel behoorlijk verminderd. Waar er in september 2014 nog 80 mensen in de opvang verbleven, zijn dat er nu nog 15. Alle mensen hebben naar hun perspectief gekeken, zij konden of in Nederland blijven of er was alleen nog een mogelijkheid tot terugkeer (Interview 1).

In de onderhandelingen op rijksniveau voor het bestuursakkoord is de gemeente Den Haag indirect betrokken. In de klankbordgroepen zitten alle leden van de G4, waar Den Haag er één van is. De onderhandelingen met de staatssecretaris worden gevoed door de

Plaats Den Haag

Aantal Inwoners 514 861109

Bed-bad-en-broodvoorziening sinds Januari 2015

Aangewezen als bed-bad—en-

broodvoorziening in het akkoord tussen VVD en PvdA uit april 2015

Ja

Aantal personen in bed-bad-en-brood 2015

Ongeveer 30 unieke personen

Openingstijden 18.00-09.00

Begeleiding Nee

Betrokken organisaties Gesitueerd in nachtopvang

Inspraak in onderhandelingen op landelijk niveau

Ja via klankbordgroep VNG

Figuur 5: Overzicht bed-bad-en-broodvoorziening in Den Haag