Casusbeschrijving gemeente Haarlem

De gemeente Haarlem vangt tussen de vijf en tien uitgeprocedeerde asielzoekers op. In de loop van 2015 werd dit echt een punt van aandacht in Haarlem en toen heeft de gemeenteraad expliciet benoemd een duidelijk beleid te willen voeren ten aanzien van deze groep. In de gemeente Haarlem slaapt niemand buiten zijn wil om, op straat (Interview vier).

Uitgeprocedeerde asielzoekers moeten zich eerst melden bij de Brede Centrale Toegang (BCT) om in aanmerking te komen voor de bed-bad-en-broodvoorziening. Bij de BCT krijgen ze dan een intakegesprek en hier moet de uitgeprocedeerde asielzoeker met documenten kunnen aantonen waarom hij/zij niet in eigen huisvesting kan voorzien. De bed-bad-en- broodvoorziening is het laatste vangnet, waar iemand alleen gebruik van mag maken als je geen sociaal netwerk hebt waar je op kunt terugvallen. Na aanmelding bij het BCT wordt gekeken waar de uitgeprocedeerde asielzoeker terecht kan. In Villa Zonneheuvel in

Bennebroek worden uitgeprocedeerde asielzoekers zonder psychische klachten opgevangen, samen met de economische daklozen.120 Als de uitgeprocedeerde asielzoeker wel psychische of psychiatrische klachten heeft, kan hij/zij terecht in de opvang aan de Wilhelminastraat in

119

StatLine CBS (2016) ‘Bevolking op 1 januari Amsterdam’

http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=70648ned&D1=0&D2=0&D3=a&D4=126&D5=l& VW=T (bezocht op 5 juni 2016)

120

HVO Querido (2016) ‘Zonneheuvel Bennebroek’ http://hvoquerido.nl/locatie/zonneheuvel-bennebroek/

Haarlem. In Haarlem worden uitgeprocedeerde asielzoekers samen met dak- en thuislozen opgevangen. In specifieke gevallen, bijvoorbeeld als er een moeder met minderjarige kinderen om opvang vraagt, biedt de gemeente Haarlem maatwerk. In zo’n geval wordt er dan vaak een appartement gehuurd door de gemeente, waarin het gezin kan wonen (Interview vier).

Haarlem is een centrumgemeente, waardoor zij de opvang voor de regio’s Midden-

Kennemerland, Zuid-Kennemerland, IJmond en de Haarlemmermeer faciliteert. Mocht zich in één van die gemeenten een uitgeprocedeerde asielzoeker zich melden, zal die in vrijwel alle gevallen worden doorwezen naar de BCT in Haarlem (Interview vier).

In 2015 heeft Burgemeester Bernt Schneiders zich uitgesproken over het akkoord dat de VVD en PvdA over de bed-bad-en-broodvoorziening hebben gesloten. Volgens hem zijn de

afspraken die de coalitiepartijen met elkaar hebben gemaakt, onhoudbaar.121 In de

raadsvergadering van 23 april 2015 is tevens besproken dat de gemeente Haarlem doorgaat met het opvangen van uitgeprocedeerde asielzoekers totdat de Raad van State zich hier verder over heeft uitgesproken.122123 In het interview met een beleidsmedewerker van de gemeente Haarlem blijkt dat de gemeente Haarlem in 2016 nog steeds opvang biedt aan

uitgeprocedeerde asielzoekers, totdat er een bestuursakkoord is tussen het Rijk en de gemeenten.

Naast de gemeente vangt ook de oecumenische organisatie Stem in de Stad een paar

uitgeprocedeerde asielzoekers op. Stem in de Stad heeft sinds 2013 het Verblijfhuis waar vier uitgeprocedeerde asielzoekers wonen. Stem in de Stad voert het Verblijfhuis uit in opdracht van de gemeente Haarlem. De gemeente Haarlem draagt hier op jaarbasis 20.000 euro aan bij. Dit geld is ook bestemd voor het leefgeld voor één uitgeprocedeerde asielzoeker en de

begeleiding van een aantal ex-AMA’s (Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers). Stem in de Stad rapporteert aan de gemeente Haarlem hoe ze de subsidie heeft besteed (Interview drie) Stem in de stad heeft een spreekuur voor uitgeprocedeerde asielzoekers, waar gekeken kan worden naar hun status en hun eventuele perspectief op een verblijf in Nederland.

De uitgeprocedeerde asielzoekers die in het verblijfhuis wonen, moeten wel aan een aantal

121 _{RTV NH (2015) ‘Burgemeester Schneiders: ‘Haarlem gaat voorlopig door met de opvang illegalen’} http://www.rtvnh.nl/nieuws/163274/burgemeester-schneiders-quothaarlem-gaat-voorlopig-door-met-opvang- illegalenquot-video (Bezocht op 2 mei 2016)

122

Haarlemsdagblad (2015) ‘Gemeenteraad Haarlem wil geen andere asielopvang’

http://www.haarlemsdagblad.nl/regionaal/haarlemeo/article27375386.ece/Gemeenteraad-Haarlem-wil-geen- andere-asielopvang_ (bezocht op 2 mei 2016)

123

Gemeente Haarlem (2015) ‘Raad 23 april 2015 19:30’  04-23 vastgesteld verslag Raad pdf’

voorwaarden voldoen: zelfstandig kunnen leven, werken aan hun ontwikkeling door middel van ontwikkelgesprekken en een vorm van vrijwilligerswerk doen bij of buiten Stem in de Stad. Het werken aan hun ontwikkeling houdt in dat de uitgeprocedeerde asielzoekers verder naar hun toekomst gaan kijken. Die kan gericht zijn op een verblijfsvergunning in Nederland, maar kan ook gericht zijn op terugkeer naar het land van herkomst. Stem in de Stad helpt uitgeprocedeerden met het zoeken van een stage of geeft ondersteuning in het doornemen van theorie, zodat de uitgeprocedeerde asielzoeker zich kan oriënteren en voorbereiden op een toekomst. Zo is er nu een uitgeprocedeerde asielzoeker die een stage loopt op een boerderij, waar hij leert voor het beroep van veehouder (Interview drie).

Onder de inwoners van de gemeente Haarlem leefden het onderwerp van uitgeprocedeerde asielzoekers in 2014. In het voorjaar van 2014 werd de uitgeprocedeerde asielzoeker

Mohammed Rugamana opgepakt.124 Volgens Diane Martens van Stem in de Stad begon het onderwerp van uitgeprocedeerde asielzoekers toen veel meer te leven onder de inwoners van Haarlem, omdat zij ook een gezicht kregen bij het probleem. Tijdens het landelijke akkoord tussen de PvdA en de VVD was het ook nog wel een onderwerp dat aandacht kreeg

(Interview drie en vier). Nu is de aandacht rondom de uitgeprocedeerde asielzoekers weggeëbd en overgegaan in aandacht voor statushouders (Interview vier en drie).

In de gemeente Haarlem is er na het akkoord van de coalitie niet zo veel veranderd. Er wordt nog steeds doorgegaan met de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. De afgelopen tijd zit er een beetje verloop in de mensen, maar het gaat nog steeds om een vrij beperkte groep. Stem in de Stad bied ook opvang aan uitgeprocedeerde asielzoekers en ook hier gaat het om een vrij kleine groep. De bed-bad-en-broodvoorziening werd eerst door het Rijk gefinancierd, met als afspraak totdat er een nieuw bestuursakkoord zou komen in november 2015. Ondanks dat er nog geen nieuw bestuursakkoord is, houdt de gemeente Haarlem nog steeds rekening in de begroting met de financiering die zij hiervoor van het Rijk zal ontvangen.

In de gemeente Haarlem wordt de bed-bad-en-broodvoorziening nog steeds gezien als laatste humanitaire ondergrens voor de uitgeprocedeerde asielzoekers, niemand slaapt in de

gemeente Haarlem buiten zijn wil om op straat. Op het gebied van openbare orde en

veiligheid is het ook niet goed als er mensen ’s nachts op straat slapen. Het is niet goed voor het beeld en de leefbaarheid van de stad (Interview vier).

124 _{Dichtbij (2014) ‘Detentie Rugamana: Burgemeester nodigt stem in de stad en politietop uit voor overleg’} http://www.dichtbij.nl/zuid-kennemerland/regio/artikel/3586800/detentie-rugamana3a-burgemeester-nodigt- stem-in-de-stad-en-politietop-uit-voor-overleg.aspx (bezocht 2 mei 2016)

De gemeente Haarlem laat haar stem in de onderhandelingen gelden via de VNG. De VNG behartigt de belangen van alle gemeenten, waaronder ook die van de gemeente Haarlem. De gemeente Haarlem maakt ook onderdeel uit van de G32. De G32 hebben geen specifieke rol in de onderhandelingen rondom de bed-bad-en-broodregeling. Volgens Henk Esselink heeft de G4 meer gewicht in onderhandelingen met het kabinet dan de G32 (Interview 4).

Plaats Haarlem

Aantal inwoners 2015 156 645125

Bed-bad-en-broodvoorziening sinds In de daklozenopvang en sinds 2013 bij Stem

in de Stad in het verblijfshuis

Aangewezen als bed-bad-en-

broodvoorziening in het akkoord tussen VVD en PvdA uit april 2015

Nee

Aantal personen in bed-bad-en- broodvoorziening in 2015

9 in de gemeentelijke en nog eens 4 in de opvang van Stem in de Stad

Openingstijden 16:30-09.00126

Begeleiding Nee

Betrokken organisaties HVO Querido

Inspraak in onderhandelingen op landelijk niveau

Nee niet direct, alleen indirect via VNG

Figuur 7: Overzicht bed-bad-en-broodvoorziening in Haarlem