• No results found

ASF Archief van Senaat en Faculteiten, Universiteitsbibliotheek Leiden. CB Collectie Brantsen, Nationaal Archief.

LTK Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, Universiteitsbibliotheek Leiden.

MMW Archief van het Museum Meermanno-Westreenianum. BPL Bibliotheca Publica Latina, Universiteitsbibliotheek Leiden.

Werken van Adriaan Kluit

Wederlegging der ontzwagtelde en gezuiverde aldervroegste Vaderlandze Oudheden van den Heer J. Bent, benevens ene korte bijlage over het Westfriese Jagtregt van denzelven (Den Haag 1761).

Conspectus historiae criticae Comitatus Hollandiae et Zelandiae. Accedit epistola ad P.H. van de Wall, de nonnullis, quae in nup. editiones chron. vernaculi rhytmici Aem. Stoke occurrant (Utrecht 1773).

Historia critica Comitatus Hollandiae et Zelandiae, sistens Chronicon Hollandiae vetustissimi anonymi monachi Egmondani ab anno DCLVII ad annum MCCV, cum notis Matthaei, Douzae aliorumque nec non perpetuo editoris comment. illustratum. Accedit Codex diplomaticus et probationes 2 dln. 4 stk. (Middelburg 1777-1784). Inwijingsrede over ‘t Recht, ‘t welk de Nederlanders gehad hebben, om hunnen wettigen

Vorst en Heer Philips, Koning van Spanje, af te zweren. Uit het Latijn in ‘t Nederduitsch vertaald, en met een Voorrede, nadere Ophelderingen en Bylagen verrykt. (Johannes le Mair, Leiden 1779).

‘Brief van den hooggeleerden heer A. Kluit’ (8 november 1779), Algemeene Vaderlandsche Letter-oefeningen I (1779) 2e stuk, 625-636.

Primae Lineae Collegii Diplomatico-Historico-Politici, sistentes vertus jus publicum Belgicum historice enarratum et ext antiqui monumentis et veteris aevi diplomatibus illustratum (Leiden 1780).

Academische Redevoering, over het misbruik van ‘t algemeen staatsrecht, of over de nadeelen en onheilen, die uit het misbruik in de beoefeninge voor alle burgermaatschappijen te wachten zijn (Leiden 1787).

De Souvereiniteit der Staaten van Holland verdedigd tegen de hedendaagsche leer der Volksregeering, voornamelijk tegen het geschrift: Grondwettige herstelling van Nederlands Staatswezen zoo voor het algemeen bontgenootschap, als van elke bijzondere provincie (Leiden 1785, 2e editie 1788).

Primae Lineae Historiae Federum Belgii Federati 3 dln. (Leiden 1790-1791).

Staatkundige Academie-verhandelingen over gewichtige onderwerpen ter opheldering der Vaderlandsche Historie en Rechten 2 dln. (P.H. Trap, Leiden 1792). [Dissertaties] Een patriot [Adriaan Kluit], De rechten van den mensch in Vrankrijk, geen gewaande

rechten in Nederland, en iets over onze vrijheid en ons patriotismus (Wouter Brave, Amsterdam 1793).

Iets over den laatsten Engelschen oorlog met de republiek, en over Nederlands Koophandel, deszelfs bloei, verval, en middelen van herstel (Wouter Brave, Amsterdam 1794).

L.P. [Adriaan Kluit], Aanmerkingen op het request der Roomschgezinden tegen dat der gereformeerde gemeentens, nopens den eigendom der geestelijke goederen en fondsen (Wouter Brave, Amsterdam 1800).

Historie der Hollandsche Staatsregering tot aan het jaar 1795 of Geschied- en staatkundig onderzoek, in welken zin de staten van Holland, gedurende de republikeinse regering, zijn geweest de wettige souvereine vertegenwoordigers van ‘t gansche volk van Holland, of der gehele natie 5 dln. (Wouter Brave, Amsterdam 1802-1805)

‘Aanprijzend voorbericht’, in: Frederic von Gentz, Proeve over den tegenwoordigen staat van het bestier der geldmiddelen, en van den nationalen rijkdom van Groot- Britanniën (J.L. Augustini, Haarlem 1802).

Overige gedrukte bronnen

Achenwall, Gottfried, Die Staatsklugheit nach ihren ersten Grundsa!tzen entworfen (Göttingen 1763).

Algemeene bibliotheek, vervattende naauwkeurige en onpartydige berigten van de voornaamste werken, in de geleerde waereld alom van tyd tot tyd uitkomende (Jan Dóll, Amsterdam 1782).

[Allart, Johannes], De vryheid (Johannes Allart, Amsterdam 1783).

Besluiten der Eerste Kamer van het Vertegenwoordigend Lichaam des Bataafschen volks (Den Haag 1799).

Bilderdijk, Willem, en Matthijs Siegenbeek, ‘Levensschetsen van de Hoogleeraren Kluit en Luzac’, in: idem, Leydens Ramp (Leiden 1808) 83-123.

Bondam, Rutger, Over het beroep der meeste Gelderse steden op de Zutphense vierschaar (Utrecht 1778).

Canter de Munck, Johan, De Tegenswoordigen Regeeringsvorm der Zeven Vereenigde Provintien gehandhaafd en verdeedigd (Middelburg 1787).

[Capellen tot den Pol, Joan Derk van der], Aan het volk van Nederland. Het democratisch manifest. Editie W.F. Wertheim en A.H. Wertheim-Gijse Weenink (Weesp 1781/1981).

–——, Aanmerkingen over den aart der burgerlyke vrijheid, over de gronden der regeering, en over de regtveerdigheid en staatkunde van den oorlog met Amerika ... door Richard Price (Leiden 1776).

Colenbrander, H.T. (red.), Gedenkstukken der Algemeene Geschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840 (Den Haag 1906).

Déclaration des Droits de l’Homme et du Citoyen de 1789.

Drysdale, Reverend John, Sermons by the Late John Drysdale (Londen 1793).

[Goens, Rijklof Michaël van], De ouderwetse Nederlandsche patriot, 65 nrs. (Den Haag 1781-1783).

Gou, Leonard de, Het Plan van constitutie van 1796: chronologische bewerking van het archief van de Eerste Constitutiecommissie (Den Haag 1975).

–——, De staatsregeling van 1801: bronnen voor de totstandkoming (Den Haag 1995). Handelingen der jaarlijksche vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche

Letterkunde te Leyden (Leiden 1770).

J.Q., Drie brieven, aan den ... heere A. Kluit. Behelzende eenige aanmerkingen op deszelfs. Inw!ings-rede (Anthony Mens Jansz, Amsterdam 1779) [Knuttel 19328].

Leydsche Courant

–——, Beschrijving der Aloude Regeeringswijze van Holland (Leiden 1744).

–——, Historisch Bewys, dat het Graafschap van Holland, sedert het begin der Leenen tot den afgezwooren Philips den II toe, altyd een Leen des Duytschen Ryks geweest is, 3 dln. (Leiden 1748).

Lüder, August Ferdinand, Einleitung in die Staatskunde nebst einer Statistik der vornehmsten Europaïschen Reiche (1792).

Luzac, Elie, Hollands Rijkdom, behelzende den Oorsprong den Koophandel en van de Magt van dezen Staat, etc., 4 dln. (Leiden 1780-1783).

[–——], Reinier Vryaarts Openhartige Brieven, Om te dienen tot opheldering en regte kennis van de Vaderlandsche Historie, etc. 12 dln. (Leiden 1781–1784).

Manen, Jacob van, Voorstellen, bedenkingen en ontwerpen tot het daar stellen eener constitutie (Den Haag 1797).

Meerman, Johan, De burgerlijke vrijheid in haare heilzaame, de volksvrijheid in haare schadelyke gevolgen voorgesteld, inzonderheid met betrekking tot dit gemeenebest (J. Luchtmans, Leiden 1793).

Mieris, Frans van, Verhandeling over de Leenroerigheid van het Graafschap in Holland, mitsgaders eenige aanmerkingen op ‘t werk van Mr. Gerard van Loon (Pieter van Eyk, Leiden 1748).

Molhuysen, P.C., Bronnen tot de geschiedenis der Leidsche universiteit 1574-1811 (Den Haag 1913).

Nederlandsche courant (Jan Verlem, Amsterdam 1784).

Paulus, Pieter,Verklaring der Unie van Utrecht. Vooraf gaat de vertaling van ‘t latynsche werk van Mr. N. Bondt, bestaande (behalven de opdragt en voorrede) in de verklaring der inleiding, en van ‘t eerste, tweede, en derde, Artikel der Unie van Utrecht 4 dln. (Utrecht 1775– 1777).

De Post van den Neder-Rhijn, 12 dln., 614 nrs. (Utrecht 1781-1787).

‘Rechten van den Mensch in Vrankrijk, enz.’, Vaderlandsche Bibliotheek van wetenschap, kunst en smaak, VI, 1e stuk (Martinus de Bruyn, Amsterdam 1794) 507-512.

‘Rechten van den Mensch, enz.’, Algemene Vaderlandsche Letteroefeningen, 1e stuk (Van der Kroe en Yntema, Amsterdam 1795) 296-302.

Rendorp, Joachim, Memorien, dienende tot opheldering, van het gebeurde geduurende den laatsten Engelschen oorlog (Amsterdam 1792).

Slingelandt, Simon van, Staatkundige geschriften (Petrus Schouten, Amsterdam 1784). Swildens, J.H., en A.M. Cerisier, Grondwettige herstelling van Nederlands staatswezen

zo voor het algemeen bondgenootschap, als voor het bestuur van elke byzondere provincie 2 dln. (J. Allart, Amsterdam 1784-1786) [Knuttel 20853 en 21282].

Te Water, J.W., ‘Levensbericht Adriaan Kluit’, Handelingen der jaarlyksche vergadering van de maatschappy der Nederlandsche letterkunde te Leyden (1807) 2-8.

Trotz, Christiaan Hendrik, Commentarius legum fundament. foederati Belgii, of Verklaaring van de grondwetten der Vereenigde Nederlanden (Harlingen en Amsterdam 1778).

Tydeman, H.W., Theorie der Statistiek of Staats-kunde, naar het Hoogduitsch van Aug. Ludw. von Schlözer (Groningen 1814) De Vredebazuin (Amsterdam 1784).

Wagenaar, Jan, Vaderlandsche historie vervattende de geschiedenissen der nu Vereenigde Nederlanden (Isaak Tirion, Amsterdam 1749).

Zillesen, Cornelis, Vrije gedagten en aanmerkingen over het ingeleverd Ontwerp der Constitutie ter Nationaale Vergadering (Leiden 1796).

Literatuur

Baker, Keith Michael, Inventing the French Revolution (Cambridge 1990).

Ball, Terence, James Farr en Russell L. Hanson (red.), Political innovation and conceptual change (Cambridge 1989).

Bilt, Igor, Landkaartschrijvers en landverdelers. Adriaen Verwer (ca. 1655–1717), Adriaan Kluit (1735– 1807) en de Nederlandse taalkunde van de achttiende eeuw (Amsterdam, 2009).

Berg, Peter van den, ‘Nationalisme, soevereiniteit en representatie: de politieke opvattingen van Jacob van Manen Adrz. (1752-1822)’, Theoretische Geschiedenis 3 (2000) 380-396.

–——, ‘Recht en nationale identiteit in de Bataafs-Franse periode’, in: Frans Grijzenhout, Niek van Sas en Wyger Velema (red.), Het Bataafse experiment. Politiek en cultuur rond 1800 (Amsterdam 2013) 103-123.

Blakemore, Steven, Burke and the Fall of Language: The French Revolution as Linguistic Event (Hanover en Londen 1988).

Blom, Hans, ‘Vrijheid in de naturrechtelijke politieke theorie in de zeventiende- eeuwse Republiek’, in: E.O.G. Haitsma Mulier en W.R.E. Velema (red.), Vrijheid. Een geschiedenis van de vijftiende tot de twintigste eeuw (Amsterdam 1999) 133-156. Boogman, J.C., Raadpensionaris L.P. van de Spiegel: een reformistisch-conservatieve

pragmaticus en idealist (Amsterdam 1988).

Bourke, Richard, ‘Enlightenment, Revolution and Democracy,’ Constellations 15(1) (2008) 10-32.

Boutelje, G.A. , Bijdrage tot de kennis van A. Kluits opvatting over onze oudere vaderlandsche geschiedenis (Groningen en Den Haag 1920).

Brückner, Jutta , Staatswissenschaften, Kameralismus und Naturrecht. Ein Beitrag zur Geschichte der Politischen Wissenschaft im Deutschland des späten 17. und frühen 18. Jahrhunderts (München 1977).

Burg, F.H. van der, en H. Boels, Tweehonderd jaar Rechten van de Mens in Nederland (Leiden 1994).

Colenbrander, H.T., De patriottentijd, hoofdzakelijk naar buitenlandsche bescheiden, 3 dln. (Den Haag 1897-1899).

Deursen, A.Th. van, ‘Geschiedenis en toekomstverwachting. Het onderwijs in de statistiek aan de universiteiten van de achttiende eeuw’, in: P.A.M. Geurts en A.E.M. Janssen (red.), Geschiedschrijving in Nederland, II (Den Haag 1981) 110- 130.

Dijn, Annelien de, ‘The politics of Enlightenment: from Peter Gay to Jonathan Israel’, The Historical Journal 55(3) (2012) 785-805.

Eijnatten, Joris van, ‘Between Practice and Principle. Dutch Ideas on Censorship and Press Freedom, 1579-1795’, Redescriptions. Yearbook for Political Thought and Conceptual History 8 (2004) 85-113.

Epstein, Klaus, The Genesis of German Conservatism (Princeton 1966).

Fritzsche, Peter, Stranded in the Present. Modern time and the Melancholy of History (Cambridge, Mass., 2004).

Furet, François, The French Revolution 1770-1814 (Oxford 1996).

Gelderen, Martin van, The Political Thought of the Dutch Revolt 1555–1590 (Cambridge 1992).

Gobbers, Walter, Jean-Jacques Rousseau in Holland: een onderzoek naar de invloed van de mens en het werk (Gent 1963).

Goslinga, W.J., De rechten van den mensch en Burger: Een overzicht der Nederlandsche geschriften en verklaringen (Den Haag 1936).

Gossmann, Lionel, Medievalism and the Ideologies of the Enlightenment: The World and Work of La Curne de Sainte-Palaye (Baltimore 1968).

Gumbert-Hepp, M., J.P. Gumbert, J.W.J. Burgers (red.), Annalen van Egmond (Hilversum 2007).

Haitsma Mulier, E.O.G., ‘‘Hoofsche papegaaien’ of ‘redelyke schepsels’: Geschiedschrijvers en politiek in de Republiek in de eerste helft van de achttiende eeuw’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden 102(3) (1987) 450-475.

–——, ‘Between Humanism and Enlightenment: The Dutch writing of history’, in: Margaret C. Jacob en Wijnand W. Mijnhardt (red.), The Dutch Republic in the Eighteenth Century. Decline, Enlightenment, and Revolution (Ithaca en Londen 1992) 170-187.

–——, ‘Het begrip ‘vrijheid in de Nederlandse geschiedschrijving van de zeventiende eeuw tot de negentiende eeuw’, in: E.O.G. Haitsma Mulier en W.R.E. Velema (red.), Vrijheid. Een geschiedenis van de vijftiende tot de twintigste eeuw (Amsterdam 1999) 213-232.

Hammerstein, Notker, Jus und Historie. Ein Beitrag zur Geschichte des historischen Denkens an deutschen Universitäten im späten 17. und 18. Jahrhundert (Göttingen 1972).

Heel, Jos van, Een wereld van verzamelaars en geleerden: Gerard en Johan Meerman, Willem van Westreenen en Pieter van Damme en hun archieven (Hilversum 2012). Himbergen, E.J. van, ‘Grondwettige Herstelling’, in: Figuren en figuraties. Acht

opstellen aangeboden aan J.C. Boogman (Groningen 1979) 27-39.

Hoeven, H. van der, Gijsbert Karel van Hogendorp. Conservatief of Liberaal? (Groningen 1976).

Hugenholtz, F.W.N., ‘Adriaan Kluit en het onderwijs in de mediëvistiek’, in: P.A.M. Geurts en A.E.M. Jansen (red.), Geschiedschrijving in Nederland, I (Den Haag 1981) 143-164.

Hunt, Lynn, Politics, Culture, and Class in the French Revolution (Berkeley 1984). Jansen, C.J.H., Natuurrecht of Romeins recht. Een studie over leven en werk van F.A. van

der Marck (1719-1800) in het licht van de opvattingen van zijn tijd (Leiden 1987). Kampinga, Herman, De opvattingen over onze oudere vaderlandsche geschiedenis bij de

Hollandsche historici der XVIe en XVIIe eeuw (Utrecht 1980).

Klein, S.R.E., Patriots Republikanisme: Politieke cultuur in Nederland 1766-1787 (Amsterdam 1995).

Klein, Stephan, en Joost Rosendaal. ‘Democratie in context. Nieuwe perspectieven op het Leids Ontwerp’, De Achttiende Eeuw 26 (1994) 71–100.

Klep, Paul M.M., en Ida H. Stamhuis (red.), The statistical mind in a pre-statistical era. The Netherlands 1750–1850 (Amsterdam 2002).

Korbeld, Christian, Over de vryheit van gevoelen en spreken den rechtsgeleerden eigen. Leven en werk van Christiaan Hendrik Trotz (1703-1773) (Proefschrift, Nijmegen 2013).

Koselleck, Reinhart, ‘Einleitung’, in: Otto Brunner, Conze Werner en Reinhart Koselleck (red.), Geschichtliche Grundbegriffe. Historisches Lexikon zur politisch- sozialen Sprache in Deutschland (Stuttgart 1972-1997).

–——, ‘Erfahrungswandel und Methodenwechsel. Eine historisch-antropologische Skitze’, in idem, Zeitschichten. Studien zur Historik (Frankfurt a.M. 2000) 27-77. Kossmann, E.H., Verlicht conservatisme: over Elie Luzac (Groningen 1966).

–——, ‘Dutch Republicanism’, in: idem, Politieke theorie en geschiedenis (Amsterdam 1985/1987) 211-233.

Kossmann, F.K.H., Opkomst en voortgang van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden: Geschiedenis van een initiatief (Leiden 1966).

Leeb, I. Leonard, Ideological Origins of the Batavian Revolution: History and Politics in the Dutch Republic 1747-1800 (Den Haag 1973).

Maddox, Graham, ‘Constitution’ in: Terence Ball, James Farr en Russell L. Hanson (red.), Political innovation and conceptual change (Cambridge 1989) 50-67.

Malettke, Klaus, ‘La perception de la supériorité territoriale et de la souveraineté des princes d’Empire en France au XVIIe siècle’, in Jean-Fraçois Kervégan en Heinz Mohnhaupt (red.), Influences et réceptions mutuelles du droit et de la philosophie du droit en France et en

Allemagne (Frankfurt a.M. 2001) 69-90.

Nijenhuis, Ida J.A., ‘De ontwikkeling van het politiek-economische vrijheidsbegrip in de Republiek’, in: E.O.G. Haitsma Mulier en W.R.E. Velema (red.), Vrijheid. Een geschiedenis van de vijftiende tot de twintigste eeuw (Amsterdam 1999) 233-252. Nijhoff, Isaac Anne, ‘Naamlijst der verhandelingen omtrent de geschiedenis en het

staatsregt van ons vaderland, voortgekomen uit de school van den hoogleeraar A. Kluit’, Bijdragen voor de Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde, II (1838) 196- 200.

Palmer, R.R., The Age of Democratic Revolution, 2 dln. (Princeton 1959-1964).

Pocock, J.G.A., ‘Burke and the Ancient Constitution. A Problem in the History of Ideas’, The Historical Journal, 3(2) (1960) 125-143.

–——, The Machiavellian Moment. Florentine Political Thought and the Atlantic Republican Tradition (Princeton 1975/2003).

–——, ‘Virtues, rights, and manners: a model for historians of political thought’, in: idem, Virtue, Commerce, and History (Cambridge 1985) 37-50.

–——, ‘Josiah Tucker on Burke, Locke, and Price: A study in the varieties of eighteenth-century conservatism’, in: idem, Virtue, Commerce, and History (Cambridge 1985) 157-192.

–——, ‘The Political Economy of Burke’s Analysis of the French Revolution’, in: idem, Virtue, Commerce, and History (Cambridge 1985) 193-212.

–——, The Ancient Constitution and the Feudal Law. A Study of English Historical Thought in the Seventeenth Century. A Reissue with a Retrospect (Cambridge 1987). –——, ‘Introduction’, in: Edmund Burke, Reflections on the Revolution in France

(Cambridge 1987).

–——, ‘The Dutch Republican Tradition’, in: Margaret C. Jacob en Wijnand W. Mijnhardt (red.), The Dutch Republic in the Eighteenth Century. Decline, Enlightenment, and Revolution (Ithaca en Londen 1992) 188-193.

–——, Political Thought and History: Essays on Theory and Method (Cambridge 2009). Ponsen, Arti, en Ed van Vlist, Het fataal evenement: de buskruitramp van 1807 in

Popkin, Jeremy D., News and Politics in the Age of Revolution: Jean Luzac’s Gazette de Leyde (Ithaca en London 1989).

Rassem, Mohammed H. en Guido Wölky, ‘Zur Göttinger Schule der Staatswissenschaften bis den Freiheitskriegen’, in: Willem Bleek en Hans J. Lietzmann (red.), Schulen in der deutschen Politikwissenschaft (1999) 79-104.

Rees, Otto van, ‘Het collegie van Adriaan Kluit over de statistiek van Nederland’, Tijdschrift voor staatshuishoudkunde en statistiek XII (1855).

Reichardt, Rolf, ‘Einleitung’, in: Rolf Reichardt, Eberhard Schmitt e.a. (red.), Handbuch politisch-sozialer Grundbegriffe in Frankreich 1680-1820, I (München 1985) 40-50.

Riley, Patrick, ‘The General Will before Rousseau’, Political Theory 6(4) (1978) 485- 516.

Roelevink, Johanna, Gedicteerd verleden: het onderwijs in de algemene geschiedenis aan de universiteit te Utrecht, 1735-1839 (Amsterdam en Maarssen 1986).

–——, ‘Bewezen met authenticque stukken. Juridisch-oudheidkundige drijfveren tot het uitgeven van teksten op het terrein van de vaderlandse geschiedenis in de achttiende eeuw’, in: K. Kooijmans, e.a. (red.), Bron en publikatie. Voordrachten en opstellen over de ontsluiting van geschiedkundige bronnen, uitgegeven hij het 75-jarig bestaan van het Bureau der Rijkscommissie voor Vaderlandse Geschiedenis (‘s- Gravenhage, 1985) 79-100.

Rutjes, Mart, Door gelijkheid gegrepen. Democratie, burgerschap en staat in Nederland 1795-1801 (Nijmegen 2012).

Sas, Niek C.F. van, ‘Opiniepers en politieke cultuur’, in: Frans Grijzenhout, W.W. Mijnhardt en N.C.F. van Sas (red.) Voor vaderland en vrijheid. De revolutie van de patriotten (Amsterdam 1987) 97-130.

–——, Metamorfose van Nederland: Van oude orde naar moderniteit 1750-1900 (Amsterdam 2004).

–——, ‘De representatieve fictie. Politieke vertegenwoordiging tussen oude orde en moderniteit’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden 120(3) (2005) 397-407.

–——, Bataafse Terreur. De betekenis van 1798 (Nijmegen 2011).

–——, ‘De Republiek voorbij. Over de transitie van republicanisme naar liberalisme’, in: Frans Grijzenhout, Niek van Sas en Wyger Velema (red.), Het Bataafse experiment. Politiek en cultuur rond 1800 (Amsterdam 2013) 65-100.

Schama, Simon, Patriots and Liberators. Revolution in the Netherlands 1780-1813 (New York, 1977).

Schöffer, Ivo, Adriaan Kluit, een voorganger (Leiden 1988).

Schulte Nordholt, J.W., Voorbeeld in de verte. De invloed van de Amerikaanse revolutie in Nederland (Baarn 1979).

Shklar, Judith, Men and Citizens: Rousseau’s Social Theory (Cambridge 1969).

Skinner, Quentin, The foundations of modern political thought, 2 dln. (Cambridge 1979). –——, Liberty before Liberalism (Cambridge 1998).

–——, Visions of Politics, vol. 1: Regarding Method (Cambridge 2002).

Stamhuis, Ida, ‘Sources of information of Dutch university statisticians after 1800’, in: Paul M.M. Klep en Ida H. Stamhuis (red.), The statistical mind in a pre-statistical era. The Netherlands 1750–1850 (Amsterdam 2002) 193–216.

Stapelbroek, Koen, Ida H. Stamhuis en Paul M.M. Klep, ‘Adriaan Kluit’s statistics and the future of the Dutch state from a European perspective’, History of European Ideas 36(2) (2010) 217-235.

Tribe, Keith, Governing economy: The reformation of German economic discourse 1750- 1840 (Cambridge 1988).

–——, Strategies of economic order: German economic discourse, 1750-1950 (Cambridge 1995).

Velema, Wyger R.E., ‘Homo mercator in Holland: Elie Luzac en het achttiende- eeuwse debat over de koophandel’. Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 100(3) (1985) 427-444.

–——, ‘Post-revisionistische perspectieven. De Franse revolutie als transformatie van de politieke cultuur?’, Theoretische Geschiedenis 16(1) (1989) 75-96

–——, Enlightenment and conservatism in the Dutch Republic: The political thought of Elie Luzac 1721-1796 (Assen en Maastricht 1993).

–——, ‘1795 en de geschiedenis van het Nederlandse republikanisme’, De achttiende eeuw 28 (1996) 29-38.

–——, ‘Revolutie, Republiek en Constitutie: de ideologische context van de eerste Nederlandse Grondwet’, in: Niek van Sas en Henk te Velde (red.), De eeuw van de Grondwet. Grondwet en politiek in Nederland, 1798-1917 (Deventer 1998) 20-44. –——, ‘Vrijheid als volkssoevereiniteit. De ontwikkeling van het politieke

vrijheidbegrip in de Republiek, 1780-1795’, in: E.O.G. Haitsma Mulier en W.R.E. Velema (red.), Vrijheid. Een geschiedenis van de vijftiende tot de twintigste eeuw (Amsterdam 1999) 287-304.

–——, Republicans: Studies in eighteenth-century Dutch political thought (Boston en Leiden 2007).

–——, ‘Conversations with the Classics: Ancient Political Virtue and Two Modern Revolutions’, Early American Studies 10(2) (2012) 415-438.

Veen, Theo, ‘Legitimatie van de souvereiniteit van der staten bij Huber en Kluit’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden 97 (1982) 185-215.

Vliet, Rietje van, Elie Luzac, Boekverkoper van de Verlichting (Nijmegen 2005).

Vrij, E.V., ‘Het collegegeschil tussen de hoogleraren Adriaan Kluit en Jean Luzac’ Leids Jaarboekje 63 (1971) 121-142.

Wit, C.H.E. de, De strijd tussen aristocratie en democratie in Nederland 1780-1848 (Heerlen 1965).

–——, De Nederlandse revolutie van de achttiende eeuw 1780-1787: Oligarchie en proletariaat (Oirsbeek 1974).

Worst, I.J.H., ‘Staat, constitutie en politieke wil. Over F. W. Pestel en de variëteit van het achttiende-eeuwse orangisme’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden 102(3) (1987) 498-515.

–——, ‘Constitution, History, and Natural Law’, in: Margaret C. Jacob en Wijnand W. Mijnhardt (red.), The Dutch Republic in the Eighteenth Century. Decline, Enlightenment, and Revolution (Ithaca en Londen 1992) 147-169.

Zanten, Jeroen van, Schielijk, winzucht, zwaarhoofd en bedaard. Politieke discussie en oppositievorming 1813-1840 (Amsterdam 2004).