TIJDLIJN RES U16
3.5 Bouwblok 2: Ambitie voor zon op dak
We zetten in de RES U16 maximaal in op zon op dak. Deze techniek kan rekenen op grote maat-schappelijke acceptatie, zo bleek uit de lokale zoekprocessen die de gemeenten van de U16 hebben doorlopen. In de Ontwerp-RES noemden we een geschatte hoeveelheid van 0,5 TWh zon op dak als bijdrage aan de ambitie van onze regio. Deze ambitie hebben we bepaald op basis van eerste globale verkenningen van het potentieel in onze regio en aannames over de daadwerkelijke realisa-tiegraad van dat potentieel. De afgelopen maanden hebben we hard gewerkt en veel onderzoek gedaan om de realisatiekans van zon op dak in onze regio verder te onderbouwen.
Zon op dak is de afgelopen jaren sterk gegroeid en we willen deze groei voortzetten met een ambiti-euze en realistische aanpak. In onze Ontwerp-RES namen we een aantal voorwaarden op om van zon op dak een succes te maken. Deze voorwaarden zijn voor een belangrijk deel ingevuld. Zo is de
regeling voor Stimulering duurzame energiepro-ductie (SDE) aangepast, waardoor zon op dak beter kan concurreren met veldprojecten. Bovendien bereidt het kabinet een wijziging van het Besluit bouwwerken leefomgeving (het Bouwbesluit) voor, die gemeenten meer bevoegdheden geeft om het installeren van zonnepanelen op daken af te dwingen. Waarschijnlijk treedt het gewijzigde besluit in werking op 1 januari 2022, tegelijk met de Omgevingswet.
Op basis van de onderzoeken en overige infor-matie4 zetten we in op een hoeveelheid duur-zaam opgewekte elektriciteit uit grootschalige dakprojecten van 0,3 tot 0,5 TWh. Nu leveren de zonnedaken, met een vermogen van meer dan 15 kilowattpiek (kWp), ongeveer 0,194 TWh aan duurzame elektriciteit. Het aandeel gerealiseerd is onderdeel van onze ambitie voor zon op dak.
Hieronder onderbouwen we onze ambitie voor zon op dak. Dit doen we langs twee lijnen:
a. Een verdiepende analyse van de potentie en realisatie van zon op dak in de RES U16;
b. Een verdiepende analyse van de aansluitbaar-heid van zon op dak op de infrastructuur van Stedin.
Potentie en realisatie
De RES U16 heeft een onderzoek laten uitvoeren naar de potentie en realisatie van geschikte daken voor het opwekken van zonne-energie in de regio en zal dit de komende drie jaar jaarlijks laten herhalen. De uitkomsten van het onderzoek vindt u in Bijlage 25. Het gaat om daken waarop installa-ties voor het opwekken van zonne-energie kunnen worden geplaatst met een vermogen groter dan 15 kWp. De theoretische potentie die uit het onder-zoek komt, bedraagt 1,349 TWh. Met theoretisch bedoelen we dat we hierbij geen rekening houden met technische en andere belemmeringen die de realisatie van zon op dak in de weg kunnen staan.
Anders dan vaak wordt gedacht (‘Leg gewoon alle daken vol’) is het realiseren van grootschalige dakprojecten geen gemakkelijke opgave.
RES 1.0 | Regio U16 | Elektriciteit
Bij de installatie van zonnepanelen op daken moeten vaak meerdere hindernissen worden genomen, geïllustreerd in onderstaande figuur.
De theoretische potentie aan de onderzijde van de piramide wordt dus niet zonder meer ingevuld. De volgende belemmeringen spelen een rol:
• Medewerking: de (particuliere) dakeigenaar moet meewerken met de ontwikkeling van zon op dak.
• Organisatorische belemmeringen: vaak is de eige-naar van het (bedrijfs)pand niet de gebruiker.
• Technische belemmeringen: niet alle daken blijken in de praktijk geschikt. De draagkracht
van de dakconstructie en obstakels op het dak hebben invloed op de mogelijkheden voor zon op dak.
• Businesscase: zon op dak wordt pas aantrekke-lijk bij een positieve businesscase. Onder andere aanvullende eisen van verzekeraars verslech-teren die soms.
• Aansluitbaarheid: zon op dak moet binnen een bepaalde straal rond het elektriciteitsnet ontwik-keld worden. Daarnaast moet er netcapaciteit beschikbaar zijn.
Conclusie: van de theoretische potentie van 1,349 TWh is er in theorie voor circa 33% voldoende netcapaciteit. Dat is 0,58 TWh.
Wanneer we overgaan tot concrete projecten moet er rekening worden gehouden met bovengenoemde afhankelijkheden.
RES 1.0 | Regio U16 | Elektriciteit
Figuur 3.1 Percentage theoretisch geschikt dakoppervlak dat kan worden aangesloten op beschikbare netcapaciteit, Stedin, 2021.
Aansluitbaarheid
Stedin heeft voor onze regio de aansluitmogelijk-heden voor zon op dak onderzocht. Zon op dak wordt door Stedin aangesloten op de zogenaamde midden-spanningsringen (MS-ringen). Op dit moment heeft Stedin 0,58 TWh beschikbaar op het totaal aan MS-ringen in het U16-gebied. Op het spanningsni-veau van de MS-ringen bevinden zich aansluitingen geschikt voor 500 tot 5.000 zonnepanelen.
Onderstaande kansenkaarten van Stedin laten zien waar mogelijkheden zijn voor het terugleveren van elektriciteit die is opgewekt met grootschalig zon op dak.
RES 1.0 | Regio U16 | Elektriciteit
Figuur 3.2 De beschikbare netcapaciteit per MS-ring (totaal 0,58 TWh), Stedin, 2021.
Als we de inzichten uit figuur 1 en figuur 2 combi-neren, wordt duidelijk welke gebieden het meest geschikt zijn voor het stimuleren van grootschalig zon op dak. Daarnaast weten we in welke gebieden investeringen in het vergroten van de netcapaciteit in MS-ringen het meest renderen in termen van op te wekken vermogen uit zon op dak (zie Bijlage 3).
Deze inzichten willen we als regio gebruiken om de maximale potentie van zon op dak te benutten.
Dit is een belangrijk onderdeel van de thematische agenda (zie bijlage 8). In overleg met Stedin en met regionale afstemming kunnen we kansen verzil-veren en toekomstige knelpunten tijdig vaststellen.
RES 1.0 | Regio U16 | Elektriciteit
RES 1.0 | Regio U16 | Elektriciteit