Activering (rente en afschr. In lopende begroting) (€ 82 mln.)
De investeringsuitgaven waren voor 2013 geraamd op € 89 mln. in werkelijkheid is € 62 mln. uitgegeven. De lagere uitgaven zijn vooral het gevolg van het in de tijd doorschuiven van een aantal grote projecten.
Onder het financieel jaarverslag is een samenvatting van de restant kredieten opgenomen en per programma is een nadere specificatie per project opgenomen.
Relevante ontwikkelingen lopende projecten
Hieronder wordt een aantal specifieke projecten toegelicht in verband met het wijzigen van de projectopzet en nieuwe ontwikkelingen.
Kamperlijn:
In december is door onze raad besloten om voor de spoorverbinding Zwolle - Kampen te kiezen voor een geëlektrificeerde treinverbinding, een nieuwe halte in Stadshagen en een onderdoorgang onder het spoor ter hoogte van de halte Stadshagen.
Gelijktijdig is besloten een fietsbrug te realiseren over de Blaloweg.
Bezuinigingen groenprojecten (Nationaal Landschap IJsseldelta (NLY) over 1e en 2e fase):
De raad is geinformeerd over de gehaalde bezuinigingstaakstelling op het project NLY 1e fase. Naar aanleiding van nieuwe afspraken met de provincie kan het deelproject Stadsbroek worden doorgeschoven naar 2014. Hiervoor zal opnieuw een subsidie-aanvraag bij de provincie worden gedaan. Voor de bezuinigingen op de 2e fase heeft de provincie ermee ingestemd om de vrijvallende subsidie gelden opnieuw in te zetten. Aangezien dit mogelijk is met cofinanciering uit bestaande budgetten kan de bezuinigingstaakstelling behaald worden met behoud van maatregelen in de IJsseldelta.
Parkeergarage Katwolderplein:
Op 1 juli 2013 besloot de gemeenteraad in te stemmen met de keus voor de nieuwe planopzet voor Katwolderplein
Multi Vastgoed is verantwoordelijk voor het ontwerp van het commercieel programma (bioscoop en winkelruimten), de gemeente voor de parkeergarage en deltaWonen voor de woningen die bouwblok A afzomen naar de gerealiseerde nieuwe Vogelbuurt.Dit ontwerpproces heeft wat vertraging ondervonden door een tweetal oorzaken:
Bij de start van het 4e kwartaal 2013 heeft de gemeente aan Multi Vastgoed de zekerheid gevraagd dat het commercieel programma ook daadwerkelijk gerealiseerd wordt. Met de brief van 4 december 2013 heeft Multi Vastgoed de gemeente bevestigd dat zij voor het commerciële programma verzekerd zijn van afzet en financiering. Vervolgens is de belangrijkste stap genomen voor de nieuw op te stellen samenwerkingsovereenkomst tussen Multi Vastgoed en de gemeente.
In januari 2014 hebben de gemeente en Multi Vastgoed overeenstemming bereikt over de door Multi Vastgoed te betalen grondprijs voor het commercieel programma.
Toen dit een feit was kon het ontwerpproces worden vervolgd. Naar verwachting kan het ontwerp op VO –niveau eind 1e/begin 2e kwartaal 2014 worden afgerond.
De uitwerking van de parkeergarage wordt meegenomen in de uitwerking van het totale ontwikkelplan. Een gewijzigde projectopzet zal inclusief de effecten voor het bestaande investeringskrediet en de reserve parkeren aan de raad worden voorgelegd.
C: Vervangingsinvesteringen
Vanwege (economische) veroudering, slijtage worden jaarlijks vervangingsinvesteringen gedaan om bijvoorbeeld de veiligheid, de bedrijfsvoering etc. te waarborgen. Een deel van de vervangingsinvesteringen loopt via de daarvoor ingestelde
onderhoudsreserves, voor het andere deel worden investeringskredieten aangevraagd, waarvan de lasten gedekt zijn uit de jaarlijks te ramen vervangingsbudgetten. De vervangingsinvesteringen hebben in hoofdzaak betrekking op het beheer in de openbare ruimte, onderwijshuisvesting en de bedrijfsvoering.
Aangezien de investeringen onderwijshuisvesting zowel uit de vervangingsinvesteringen, als uit de stadsuibreidingsbudgetten en uit nieuw beschikbare gelden bij de PPN worden gedekt, is deze post opgenomen onder categorie A.
De vervangingsinvesteringen maken onderdeel uit van de lopende projecten en zijn integraal onder onderdeel B meegenomen.
Wet HOF en emu-saldo
Vorig jaar hebben wij u via een afzonderlijke informatienota inzicht gegeven in de inhoud van de wet en de gevolgen daarvan voor de gemeenten. Samengevat is de Wet HOF een vervolg op de Europese afspraak om de stabiliteit in de Eurozone te handhaven. De Europese afspraak houdt in dat de nationale begrotingen maximaal een negatief EMU-schuld mogen hebben van 3% en op termijn moet worden afgebouwd naar 0%.
Eind 2013 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel om de begrotingsnorm door te vertalen naar de gemeenten als totaal en andere decentrale overheden (eveneens als totaal). Van een individuele norm per gemeente is geen sprake evenmin dat er sancties aan een gemeente kunnen worden opgelegd. Indien de begrotingsnorm van de decentrale overheden als totaal structureel worden overschreden dan zal het rijk met de medeoverheden in overleg treden hoe de overschrijding terug te dringen. Wel is per gemeente een referentiewaarde aangegeven. Voor Zwolle is deze ca € 15 mln. negatief.
In het kader van de begroting is het verplicht informatie te verstrekken over het emu-saldo van de gemeente, met ingang van deze jaarrekening doen wij dat nu ook achteraf.
Bij de begroting was een negatief emu-saldo voor Zwolle geraamd van € 46 mln. In werkelijkheid komt het saldo uit op € 10 mln.
positief. Een afwijking van € 56 mln. Dat te verklaren valt door minder investeringsuitgaven, voordeel op de lopende begroting (m.n. hogere rijksbijdrage WWB) en specifieke verrekeningen vanwege overdracht vaste activa aan de Rova en de
Veiligheidsregio.
A. Jaarverslag
Programmaverantwoording
Programma 1 Volkshuisvesting
Beleidsverantwoording
Algemeen
In 2013 is het proces van heroriëntatie op het woningbouwprogramma dat wij in 2012 gestart zijn afgerond. Het
woningbouwprogramma is tot 2023 bijgesteld naar een gemiddelde nieuwbouwproductie van 400 tot 500 woningen per jaar.
Voor het woonbeleid van de komende jaren is de Woonagenda 2013-2017 vastgesteld. De woonagenda bevat een actieve set aan maatregelen om de woningmarkt voor de komende jaren in beweging te brengen en te houden. In de Woonagenda is de omslag gemaakt van Programmeren naar Faciliteren. Wij willen flexibel kunnen reageren op ontwikkelingen op de woningmarkt.
Binnen het woonbeleid is een aantal segmenten benoemd die wij de komende periode van extra waarde voor de ontwikkeling van de stad vinden. Het gaat om projecten met uitbreiding van de voorraad sociale huur, vrije sectorhuur, middeldure koopwoningen, bijzondere architectuur, woningen gemengd met andere voorzieningen.
Een ander belangrijk element in de heroriëntatie op het woningbouwprogramma is de nieuwe ontwikkelstrategie Stadshagen.
Kernpunt in deze nieuwe strategie is dat we de bestaande samenwerkingspartners flexibel faciliteren om woningen te realiseren die aansluiten bij de vraag, maar waarbij door de invoering van de vrije-markt poule we ook ruimte geven aan nieuwe partijen, als bestaande partijen onvoldoende woningen bouwen.
Binnen het nieuwbouwprogramma zijn in 2013 de volgende grotere projecten opgeleverd: Vogeltjesbuurt in de Kamperpoort, locaties van IJsselheem aande Hertenstraat en Bagijneweide en verschillende complexen in Muziekwijk en Dieze-Oost.
Daarnaast is gestart met de ontwikkeling van Weezenlanden (mix van koop, beleggershuur en sociale huur), de bouw van het studentencomplex aan de Roelenweg is gestart en Kraanbolwerk is in verkoop gegaan. In totaal zijn 503 woningen opgeleverd, waarvan 233 in Stadshagen.
Om de druk op de sociale huurmarkt is in 2013 een aantal maatregelen in gang gezet die ook de komende jaren hun doorwerking zullen hebben. Om de druk op de spoedmodule (bedoeld voor mensen met een urgente woningvraag) te verminderen is de spoedmodule alleen nog maar toegankelijk voor mensen uit Zwolle en Kampen. Dit heeft een positief effect.
De slaagkans is gestegen tot een gemiddelde van boven de 50%. De wachttijd in Zwolle in de wensmodule is eind 2013 gemiddeld 4 jaar. Voor de komende jaren worden afspraken met de corporaties gemaakt over een stijging van het netto aantal sociale huurwoningen in de stad. De stijging is gemiddeld netto minimaal 60 woningen per jaar tot 2017. Met de corporaties is eind 2013 een traject gestart om te kijken of het bouwprogramma verder kan worden opgevoerd.
Vanaf de tweede helft van 2013 is een verbetering van de situatie op de woningmarkt zichtbaar. Het aantal woningverkopen neemt toe en de prijzen zijn gestabiliseerd. Deze trend zet zich vooralsnog door. In 2013 is het rijk opnieuw gestart met deelname aan de starterslening (naast de participatie van provincie en gemeente). In Zwolle zijn in 2013 94 leningen versterkt.
Zwolle blijft bouwen: nieuwbouwprogramma en bevorderen (C)po Doelstellingen/maatschappelijke effecten
Keuzevrijheid voor de woonconsument: in ieder woonmilieu is aanbod.
Streefdoel/indicator
In de periode 2010 tot 2015 een kwalitatieve, hoogwaardige nieuwbouwproductie van 2670 woningen.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In 2011 zijn 582 woningen opgeleverd In 2012 worden naar verwachting circa 500 woningen opgeleverd (voorlopig cijfer).
Nieuwe norm voor bouwproductie komt voort uit de heroriëntatie van het
woningbouwprogramma.
Nieuw vastgestelde norm: 400 woningen per jaar, waarvan 180 in Stadshagen.
Gerealiseerd in 2013: 503 woningen, waarvan 233 in Stadshagen.
Doelstellingen/maatschappelijke effecten
Keuzevrijheid voor de woonconsument: stimuleren van (collectief) particulier opdrachtgeverschap. (CPO) Streefdoel/indicator
Twee projecten voor CPO zijn gerealiseerd of in aanbouw.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
Bouw van CPO Mens- en milieuvriendelijk wonen in 2012 gestart.
Bouw CPO project Mens- en milieuvriendelijk wonen Trapjeswijk.
Het project is begin 2014 opgeleverd.
Streefdoel/indicator
Minimaal 11% van de nieuwbouwwoningen wordt gerealiseerd via particulier opdrachtgeverschap.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In het nieuwbouwprogramma is 8%
opgenomen als particulier opdrachtgeverschap
2013: 11% kavels. Opgeleverd 23 kavels. Dat is 5% van de jaarproductie.
Doelstellingen/maatschappelijke effecten
Een evenwichtige bevolkingsopbouw in de wijken: aanbod van nieuwbouwwoningen in diverse prijssegmenten.
Streefdoel/indicator
De nieuwbouwproductie van 2850 woningen is verdeeld in 30% goedkoop, 40% middenduur en 30% duur.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In 2011 was er een verdeling van:
Goedkoop 33,3%
Middelduur 21,8%
Duur 28,0%
Onbekend 16,8%
In 2012 is de verwachte verdeling:
Goedkoop 58,4%
Een evenwichtige bevolkingsopbouw in de stad: aanbod van nieuwbouwwoningen voor diverse doelgroepen.
Streefdoel/indicator
Het nieuwbouwprogramma bevat een gemiddelde toevoeging van structurele 75 studenteneenheden per jaar. Voor de periode 2011-2015 worden minimaal 375 structurele studenteneenheden toegevoegd.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In 2010 zijn 24 eenheden opgeleverd (Jenaplein/ SWZ).
75 eenheden per jaar. Start bouw van 358 zelfstandige studentenwoningen Talentenplein
Aandacht voor de sociale voorraad Doelstellingen/maatschappelijke effecten
Voor de lagere inkomensgroepen in de stad blijft de voorraad sociale huurwoningen minimaal op peil.
Streefdoel/indicator
Het aantal sociale huurwoningen blijft minimaal 17.500. Nieuwbouw, verkoop en sloop van sociale huurwoningen blijft met elkaar in evenwicht.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
Nieuwbouw in 2012 235 goedkope huurwoningen, verkoop 140 woningen.
Sloopcijfer nog niet bekend.
De norm is dat de voorraad sociale huurwoningen niet kleiner mag worden.
Sloop en verkoop moeten in evenwicht zijn met de nieuwbouw.
In het Woonplan 2013-2017 is de norm verhoogd naar een groei tot minimaal 17.650-17.750 sociale huurwoningen in 2017. Dit wordt vertaald in prestatieafspraken met de corporaties.
Doelstellingen/maatschappelijke effecten Betere toegang tot de woningmarkt voor starters.
Streefdoel/indicator
Voor woningen binnen de bestaande voorraad is de starterslening beschikbaar bij voldoende inkomsten in het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland (SVN).
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In 2010 zijn 52 startersleningen verstrekt.
In 2011 zijn 26 startersleningen versterkt.
In 2012 zijn tot eind augustus 61 startersleningen verstrekt. (f)
2013: beschikbaar budget binnen revolving fund voor het verstrekken van 5 leningen.
In 2013 is het beschikbare budget verhoogd tot een leningenplafond van 240
startersleningen. Er zijn in 2013 94 startersleningen verstrekt.
Duurzaamheid en energiebesparing in de woningvoorraad Doelstellingen/maatschappelijke effecten
20% CO2 reductie in Zwolle in 2020 tov 1990.
Streefdoel/indicator
In bestaande woningvoorraad van corporaties zijn alle woningen in 2020 verbeterd naar label B of minimaal 2 labelstappen voorruit gegaan.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
2012: 450 woningen zijn verbeterd tot label B of hoger. 460 woningen zijn twee labels vooruit gegaan tot label C.
Voor 2013 worden met de corporaties afspraken gemaakt over de prestaties van de corporaties in 2013 ter uitvoering van de prestatieafspraken 2012-2015.
Middels een meerjarenuitvoeringsprogramma van de corporaties worden de volgende aantallen bereikt. SWZ: per 1-1-2018 heeft 80% van de voorraad label A t/m C.
WOB: per 1-1-2020 hebben alle woningen gemiddeld label B
DW: de woningen met label D t/m G worden opgewaardeerd tot label B
Streefdoel/indicator
In 2015 zijn in 1200 woningen in de particuliere voorraad energiebesparende maatregelen uitgevoerd.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In de periode 2010 tot augustus 2012 zijn circa particuliere 300 woningen verbeterd met de subsidieregeling duurzaamheid bestaande woningen.
Vanaf 1 oktober 2012 worden particulieren via de Overijsselse Aanpak 2.0 gestimuleerd tot het verbeteren van hun woning.
Verwachting is dat 400 woningen in Zwolle worden verbeterd met de regeling van de provincie Overijssel.
In 2013 hebben in het kader van de Overijsselse aanpak 560
subsidietoekenningen voor
duurzaamheidsverbeteringen in bestaande woningen plaatsgevonden.
Streefdoel/indicator
In 2015 is de bouw van 600 woningen gestart van woningen met een EPC lager dan 0,6 door de inzet van extra duurzaamheidsmaatregelen.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In 2012 is de bouw gestart van 88 woningen met subsidie voor extra
duurzaamheidsmaatregelen.
2013: start bouw 100 woningen met subsidie voor extra duurzaamheidsmaatregelen.
In totaal is duurzaamheidssubsidie verleend aan 243 nieuwbouwwoningen. Hiervan kenden 36 woningen een bouwstart in 2013.
Natuurlijke wijkvernieuwing in de bestaande voorraad Doelstellingen/maatschappelijke effecten
Bevorderen van een toename van de woonkwaliteit van in de bestaande wijken volgens de principes van natuurlijke wijkvernieuwing: het vernieuwingsproces verloopt op organische wijze, beheer en ontwikkeling worden samen genomen en het aanboren van de kracht en de eigen investeringen van bewoners komt meer centraal te staan.
Streefdoel/indicator
Op basis van de monitoringsuitkomsten van het Buurt voor buurt -onderzoek en het Early Warning wordt gekeken op welke plekken in de stad sprake is van een negatieve score door fysieke kenmerken. Op die plekken wordt ingezet op de verbetering van de fysieke aspecten met als doel bij de volgende monitoring tot betere scores te komen.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
Uitkomsten Buurt voor buurt 2011 en Early Warning 2011 en de genoemde waarden daarin t.a.v. fysieke aspecten.
Preventiegebieden in Early Warning 2011.
Delen van:
Holtenbroek I, II, III en IV Ittersumerlanden (Zwolle Zuid) Geren (Zwolle Zuid)
Kamperpoort
Buurt voor buurt en Early Warning zijn tweejaarlijkse onderzoeken. De
eerstvolgende onderzoeken zijn gepland in 2013.
Onderzoeken zijn uitgevoerd en er zijn stadsdeeladviezen geformuleerd.
Wonen en zorg
Doelstellingen/maatschappelijke effecten
Mensen met een beperking in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen.
Streefdoel/indicator
In 2015 is het aantal huishoudens dat in een woonservicegebied met niveau 3 (optimaal) met 10% gestegen.
In 2015 is het voorzieningenniveau in woonservicegebieden met niveau 1 en 2 (suboptimaal) voor 20% huishoudens uitgebreid/ verbeterd. (j)
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In 2011 woont 27% in een woorservicegebied met niveau 3.
30% woont in woonservice-gebied met niveau 3.
In 2013 is aan 11 projecten subsidie verleend ter versterking van de woonservicegebieden in Zwolle. Er is gestart met de publiekscampagne
”lang zult u wonen”. Naast de Liever Thuis Beurs zijn in 2013 80 huisbezoeken geweest om advies te geven over het
levensloopbestendig maken van de woning.
In 2011 woont 27% in een
woonservicegebied met niveau 1 of 2.
30% woont in woonservice-gebied met niveau 1 of 2, in deze gebieden is het voorzieningenniveau voor 10% verbeterd.
Streefdoel/indicator
Het nieuwbouwprogramma bevat een gemiddelde toevoeging van 100 seniorenwoningen per jaar. Voor de periode 2011-2015 worden minimaal 500 woningen toegevoegd die geschikt zijn voor senioren.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In 2011 en 2012 zijn 135 resp. 145 woningen opgeleverd die geschikt zijn voor senioren.
2013: toevoeging van 100 woningen die geschikt zijn voor senioren.
In 2013 zijn 103 woningen opgeleverd die geschikt zijn voor senioren
Streefdoel/indicator
Tot 2015 worden gemiddeld 40 wooneenheden voor bijzondere doelgroepen aan de woningvoorraad toegevoegd door nieuwbouw of gebruik van woningen in de bestaande voorraad.
Nulsituatie Norm voor betreffende jaarschijf Wat is er in 2013 gerealiseerd
In 2011 zijn 94 eenheden toegevoegd.
In 2012 zijn 73 eenheden toegevoegd, exclusief het Autismehuis en de 30 verpleegeenheden Fenix.
2013 toevoeging van 40 eenheden. 16 eenheden NAH Oude Mars 21 eenheden RIBW Jufferenwal 35 zorgappartementen Bagijneweide 51 zorgappartementen Berkunstede 30 zorgappartementen Hertenstraat Totaal 153 eenheden
Financieel overzicht (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde Begroting 2013 Rekening 2013 Te verklaren verschil t.o.v.
begroting 2013 t/m raad begroting 16-12-13
16-12-13 -=nadeel, +=voordeel
Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Saldo
Bijzondere doelgroepen 529 54 526 54 534 67 -8 13 5
Bestuursdwang 61 32 61 32 49 48 12 16 28
Woningbouwprogrammering 1.158 720 1.098 811 744 556 354 -255 99
Beleid stedelijke vernieuwing 4.863 2.784 4.858 2.709 2.205 259 2.653 -2.450 203
Doelgroepenbeleid 173 111 172 105 150 77 22 -28 -6
Woningexpl.toegel.instellingen 1.577 1.577 1.364 1.364 1.364 1.364
Saldo van baten en lasten 8.361 5.278 8.079 5.075 5.046 2.371 3.033 -2.704 329