Hoe andere gevangenissen in België het Kinderbezoek en andere initiatieven om ouder-kindrelatie te behouden, gaan organiseren, is interessant om weten. Zo kunnen ideeën ontstaan om kleine veranderingen te doen in de gevangenis van Dendermonde.
De bevraging van de gevangenissen gebeurde in eerste instantie via mail.
Aangezien JWW meestal de kinderbezoeken organiseert, nam ik contact op met hen.
Volgende gevangenissen werden bevraagd:
De Nieuwe Wandeling in Gent;
Penitentiair Complex te Brugge;
Leuven Centraal;
Ik zocht op voorhand informatie op over de gevangenissen. Over het kinderbezoek zelf was slechts weinig te vinden. Het was nodig om de gevangenissen zelf te bevragen.
Ik stelde een standaardmail op, met enkele vragen over het kinderbezoek.
Hieronder staan enkele standaardvragen die zich richten op zowel procedure als inhoud :
Wanneer gaat het kinderbezoek door? Hoe vaak wordt het georganiseerd?
Tot welke leeftijd mag er deelgenomen worden aan het kinderbezoek?
Hoeveel kinderen komen naar het kinderbezoek? Hoeveel ouders mogen er deelnemen?
Mogen de partners ook deelnemen? Zo nee, wordt er dan iets ondernomen met de partners? Ik denk hierbij aan praatgroepen, vorming, …
Wordt er echt een activiteit georganiseerd? Zo ja, welke activiteiten? Wie organiseert dit dan?
Hoe wordt er ingeschreven? Zijn er wachtlijsten nodig?
Hebben jullie en aparte bezoekzaal? Zo ja, hoe is deze ingericht?
Worden de kinderen voorbereid op het kinderbezoek? Ik denk hierbij aan folders, gesprekken, boekjes, …
Worden de kinderen na het bezoek opgevangen?
Zijn er nog andere initiatieven die jullie organiseren om de ouder-kindrelatie te behouden tijdens detentie?
De meeste JWW‟s gaven me antwoord via mail.
Op vraag van JWW Oudenaarde, nam ik telefonisch contact met hen op. Ik regelde ook een afspraak om het kinderbezoek, exclusief voor vader en kind, mee te gaan volgen op 14 april.
Van Leuven Centraal kreeg ik informatie via mail. Ook werd er voorgesteld om een kinderbezoek mee te maken. Uiteraard greep ik deze kans. Op 24 maart 2010 bracht ik een bezoek aan deze gevangenis.
De gevangenissen van Hasselt, Leuven Hulp en Brugge bezorgden mij geen antwoord, dus heb ik geen informatie over hun kinderbezoek.
Het JWW van De Nieuwe Wandeling in Gent maakte enkele jaren geleden een DVD
„Op bezoek bij papa in de gevangenis‟, waar alle informatie, over onder andere kinderbezoek, te vinden is. Zij stelden voor om deze DVD te bekijken om de nodige informatie te verkrijgen.
Op de volgende pagina is een tabel te zien waarbij de informatie van de verschillende gevangenissen genoteerd staat.
Verder volgt een verslag van het bezoek aan de gevangenis van Leuven Centraal en Oudenaarde.
Tabel 1: Kinderbezoek in andere gevangenissen in België
GENT MERKSPLAS OUDENAARDE LEUVEN CENTRAAL HASSELT
Hoe vaak en
- Familiebezoek - privéfeestjes - familiedag (1 x per
Bezoek aan gevangenis Leuven Centraal: 24/03/2010
Op woensdagnamiddag, 24 maart, werd ik verwacht in de gevangenis Leuven
Centraal. Ik had al veel gehoord over de kindvriendelijke bezoekzaal en wilde dit zelf ook waarnemen. Uit deze observatie zou ik dan ideeën krijgen naar eventuele
aanpassing en optimalisering van het kinderbezoek in de gevangenis van Dendermonde.
Om 13.30u. werd ik verwacht in de gevangenis. Eenmaal binnen volgde de normale procedure.
Ik ging naar de wachtzaal en daar kwam M. (Organisatie Ondersteuner) me ophalen.
Samen gingen we via een trap, naar de bezoekerszaal en de Roefelzaal. Terwijl gaf hij wat uitleg over de werking van de gevangenis en over de Roefelzaal.
Eerst liepen we door de bezoekerszaal. Het was een hele grote zaal, met heel veel tafels (50).
De inkleding van de zaal paste binnen het thema Lente. Er waren immers bloemen bevestigd aan het plafond. Het was niet overdreven, maar het creëerde een sfeer.
Ik hoorde het vele lawaai dat uit de Roefelzaal kwam. Eerst moesten we een stevige deur opendoen, om zo in de zaal binnen te komen. Er zat een Penitentiaire beambte, aan het eerste tafeltje, die alles nauwlettend in het oog houdt.
Er was veel volk, er waren immers maar 2 tafels vrij. We gingen aan een tafel zitten, om zo weinig mogelijk op te vallen.
Er waren kinderen van alle leeftijden. Er waren kinderen met 2 begeleiders, maar ook kinderen waarvan de mama of verzorgster, … begeleidde.
Sommige kinderen bleven dicht bij hun papa, terwijl andere kinderen volop aan het spelen waren met het speelgoed. De meeste kinderen speelden even en gingen dan terug naar hun papa om iets te vertellen. Ook kenden sommige kinderen elkaar. Zij speelden dan samen en keken samen naar de televisie.
Er was ook één vader die erg aan het ravotten was met zijn kind. Ze vielen op de grond en rolden heen en weer. Ze lachten heel erg luid.
De zaal was mooi ingericht. Er waren tekeningen op de muur geschilderd, er stonden mooie rode tafeltjes met oranje stoelen, speelgoed, … Het was erg kindvriendelijk ingericht. Door al deze elementen leek de gevangenissfeer even ver weg, wat een goed contact sterk kan bevorderen.
M. vertelde me over de werking en het ontstaan van de Roefelzaal, de activiteiten die gegeven worden, de vrijwilligers, … Hij liet me ook de tijd om de zaal en de vaders eens wat te observeren.
Nadat hij alles verteld had en ik de roefelzaal helemaal in mijn gedachten had opgeslagen, leidde hij me naar de uitgang. Daar kon ik mijn spullen ophalen en de gevangenis verlaten met als bagage een interessante observatie en leerrijke ervaring.
Bezoek Gevangenis Oudenaarde: 14/04/2010
Op woensdagnamiddag, 14 april, werd ik verwacht voor het kinderbezoek dat exclusief voor de vader en het kind bestemd was. Het was de bedoeling dat ik de vaders en kinderen zou observeren tijdens het kinderbezoek en er interpretaties zou kunnen uit trekken.
Om 13.45u. werd ik verwacht. Eerst volgde de normale procedure (aanmelden, paspoort afgeven, metaaldetectie) en daarna werd ik onthaald door L. van JWW.
Samen met een stagiaire en 2 vrijwilligers werd ik naar de bezoekzaal geleid. Daar stonden 13 gewone tafels, allemaal afzonderlijk. De zaal was ingekleed in het thema
„Pasen‟. Er hingen verschillende grote paaseieren aan de muur en ook paashaasjes aan het plafond.
De kantine die opengehouden wordt door gedetineerden, verkocht drank, snoep, koekjes, chips, ijsjes, … De vaders konden daar iets kopen voor hun kind(eren).
De vrijwilligers en 1 gedetineerde zetten al het materiaal klaar.
In de middengang, waar geen tafels stonden, werd allerlei speelgoed geplaatst, zoals een speelhuisje, miniwip, speelmat met auto‟s, poppenwiegjes, grote poefs, … Al het knutselgerief werd uitgestald op een aparte tafel. Aan deze tafel staan de vrijwilligers. De gezelschapsspelen worden achter hen geplaatst, zodat de
gedetineerden er kunnen om vragen. Zo wordt er toch nog controle over gehouden.
Er werden pomponnetjes gemaakt van wol. Alle materiaal voor deze activiteit werd voorzien, maar ook ander knutselgerief was ter beschikking.
Na het kinderbezoek werd al het materiaal opgeborgen in grote kasten die zich in de bezoekzaal bevonden. Enkele gedetineerden hielpen ook met opruimen.
Er waren 3 gedetineerde vaders en 6 kinderen aanwezig op het kinderbezoek. De vrijwilligers gaven aan dat dit een klein aantal was en dat er normaal meer volk aanwezig is. Oorzaken hiervoor zijn niet gekend.
Het weinig aantal deelnemers zorgde er echter wel voor dat ik de vaders gericht kon observeren.
Hieronder volgen 3 korte observatieverslagen van de verschillende deelnemers. De namen die gebruikt worden zijn fictief.
Papa 1: Jan
1 kind: Jonas (kleuterleeftijd)
Jonas blijft zitten op stoel wanneer papa binnenkomt. Jan gaat er zelf naartoe en geeft hem een kus.
Jonas speelt alleen, blijft wel in nabijheid van papa.
Jonas speelt met een ballon, samen met de vrijwilligster. Jan kijkt toe en blijft aan de tafel zitten.
Jonas gaat even aan tafel zitten. Papa snijdt zijn eten. Samen eten ze iets.
Papa komt een gezelschapsspel halen. Af en toe gaat Jonas ernaartoe om even mee te spelen.
Jan zegt tegen Jonas dat hij flink moet zijn. Echter blijft Jan op zijn stoel zitten.
Jonas speelt met de poefs, komt wel vaak terug naar zijn papa.
Afscheid nemen: Jonas geeft een knuffel aan papa en speelt verder.
Interpretatie:
Jonas vindt het fijn om zijn vader terug te zien, maar begrijpt niet goed in welke context zijn vader zich bevindt en waarom. Hij worstelt duidelijk nog met zijn gevoelens en ervaart een loyaliteitsconflict.
Jonas voelt zich veilig genoeg om te exploreren. Zijn vader is de uitvalsbasis waaruit hij vertrekt en waarnaar hij vaak kan terugkeren.
Jan heeft het gevoel dat hij zijn kind geen regels kan opleggen, omdat hij in de gevangenis zit. Hij laat zijn kind vrij en heeft geen gezag. Hij heeft moeite om gezag te gebruiken op de juiste manier.
Hij wil zijn kind een leuk moment bezorgen en het niet voortdurend regeltjes opleggen.
Papa 2 Mark
2 kinderen: Sofie en Frank (lagere school)
Lopen onmiddellijk naar papa toe, wanneer hij binnenkomt
Knuffelen en kussen hun papa veel
Frank blijft steeds dicht bij papa, gaat op schoot gaan zitten
Sofie gaat knutselgerief gaan halen. Ze vraagt aan papa om te helpen.
Samen maken ze het pomponnetje, terwijl ze ook op zijn schoot gaat zitten.
Frank speelt met een ballon, bij tafel van papa.
Papa geeft veel kussen en knuffels en zijn kinderen.
Ze lachen vaak, ze blijven dicht in de buurt van hun papa.
Afscheid nemen: geven uitgebreid kussen en knuffels aan papa.
Wanneer hij bijna weg is, lopen ze er beiden nog naartoe om knuffels te geven. Ze roepen nog na dat ze hem graag zien.
Interpretatie:
Sofie en Frank zijn heel erg blij om hun vader terug te zien. Mark geeft de indruk hetzelfde gevoel te ervaren tegenover hen.
Ze beseffen in welke context ze zich bevinden, maar gaan er goed mee om. Ze zijn enorm loyaal tegenover hun vader en genieten van het moment dat ze samen beleven. Dit uit zich door het steeds in de nabijheid willen blijven van hun vader. Het fysieke contact is voor alle partijen ook van groot belang.
Mark geeft enorm veel om zijn kinderen en vindt het belangrijk dat ze op bezoek komen. Hij geeft de volle aandacht aan beide kinderen.
Afscheid nemen valt hen dan ook heel erg zwaar.
Papa 3: Louis
3 kinderen: Laura (baby), Sara en Kurt (kleuterleeftijd)
Louis neemt onmiddellijk Laura uit armen van vrijwilliger en Laura lacht
Begroet Sara en Kurt met een knuffel en een kus
Gaat samen met 3 kinderen aan tafel zitten. Koopt voor alle 3 iets om te eten en te drinken. De kinderen blijven bij papa
Sara en Kurt spelen samen met het vele speelgoed, wel in nabijheid van papa. Ze gaan vaak terug naar papa.
Louis speelt en knuffelt met Laura. Laura lacht
Louis laat Laura ook met speelgoed spelen. Terwijl speelt hij met Sara, op de wip. Ze lachen.
Hij ravot met Kurt. Ze lachen erg luid.
De 3 kinderen spelen nu samen op de poefs.
Afscheid nemen: Louis neemt afscheid van zijn drie kinderen met een knuffel en kussen. Hij speelt nog even met Laura en knuffelt haar.
Interpretatie:
Louis stelt het enorm op prijs dat zijn drie kinderen op bezoek komen.
De kinderen vinden het fijn om terug bij vader te kunnen zijn en spelen graag met hem. Het besef van de context is er nog niet helemaal, maar ze blijven loyaal tegenover Louis. Ze hebben geen negatieve gevoelens, tijdens het kinderbezoek.
De kinderen voelen zich veilig in de omgeving van vader. Ze durven exploreren en nemen vader als uitgangsbasis waarnaar ze steeds kunnen terugkeren.
De drie kinderen hebben veel steun aan elkaar. Ze spelen samen en verwerken zo de moeilijke situatie.
Louis geeft evenveel aandacht aan zijn drie kinderen en benadert ze elk op een eigen manier. Hij kent zijn kinderen en weet wat ze leuk vinden. Hij geniet van elk moment dat de kinderen bij hem zijn.