Van de interventies wordt kort ingegaan op de aard, het doel en de gebruikte middelen. Daarnaast wordt een indicatie gegeven waar de belangrijkste directe en indirecte effecten op het primaire proces worden verwacht. Directe en indirecte effecten voor medewerkers; uitruil van kwaliteitsbeleving voor bewoners (outputfactor met de hypothese dat bewoners daardoor minder aandacht vragen voor kleine dingen) versus productiviteitsverhoging door medewerkers.
De interventies zijn gericht op een drietal aspecten: - Kwaliteit van leven
- Ondersteuning zorgverleners - Facilitaire ondersteuning
Bij de mogelijke effecten is onderscheid gemaakt tussen directe producti- viteitseffecten en effecten die indirect verlopen door het verbeteren van de relaties tussen de cliënt en:
- andere cliënten - de bezoekers - de mantelzorgers - de verzorgenden
4.2.1 Ruimtelijke interventies
Bij ruimtelijke interventies gaat het om het bouwkundig aanpassen van het gebouw. Belangrijkste doelen kunnen zijn het aanpassen van de lay-
out ter verbetering van de logistieke relaties en het verbouwen van meer- persoonskamers naar 1 en 2 persoonskamers. Dit laatste ter verbetering van de privacy en de rust van de cliënten.
Schematisch zijn de ruimtelijke interventies aangegeven in onderstaande figuur. Dezelfde weergave van de interventies is gebruikt in de analyse van kwantitatieve effectenin hoofdstuk 5.
Figuur 4.1 Schematische weergave: Ruimtelijke interventies
4.2.2 Aanpassing van sfeer en interieur
Het interieur van gebouwen heeft een sterke relatie met de emotie van mensen. Dit geldt het sterkst in woonverblijven, maar zeker ook in gemeenschappelijke verblijfsruimten. Het zijn dus de zachte factoren die hierbij een rol spelen, zoals de beleving van oriëntatie, kleur, tapijt, afwerking en inrichting. Uit de interviews is gebleken dat bijzonder goede resultaten op het gebied van het welbevinden van bewoners van verpleeghuizen zijn bereikt. Ook de ervaringen met het gedrag van bezoekers zijn positief. Het bezoek voelt zich beter thuis en blijft ook langer.
INTERVENTIES 1: Ruimtelijke interventies
Doel: Middelen: Doel: Middelen: Doel: Middelen: Omschrijving directe
effecten clienten bezoek mantelzorg verzorgers
Betere logistiek ++
Welbevinden clienten + + +
Welbevinden bezoekers + + +
Nachtrust + + +
Zelfredzaamheid + +
Logistieke verbetering (looplijnen)
Verplaatsing functies ter bevordering efficiency Facilitaire ondersteuning
Logistieke verbetering (looplijnen) Kwaliteit van leven
Privacyvergroting
Van 6 - 2 ps kamer -> 1-2 ps appartement Ondersteuning zorgverleners
Verplaatsing functies ter bevordering efficiency
Directe en indirecte effecten op kwaliteit en proces
Figuur 4.2 Schematische weergave interventie: Sfeer en interieur
4.2.3 Bouwfysische aanpassingen op het gebied van het binnenmilieu
Bij de bouwfysische aanpassingen gaat het om het verhogen van de kwa- liteit en het beheersen van het binnenmilieu van het gebouw. Te denken valt daarbij aan de volgende aspecten:
- Het afstemmen van temperatuur en vochtigheid op de behoefte van de cliënten, verzorgenden en bezoekers.
- Het variëren en op maat regelen van de verlichtingsniveaus van zowel daglicht als kunstlicht.
- Het nemen van akoestische maatregelen, o.a. speciale geluiddem- pende vloerbedekking in gangen en kamers.
- Het verbeteren van de regelbaarheid van de installaties teneinde een optimale afstemming te krijgen van installaties en binnenklimaat. Zowel uit de literatuur alsmede uit zeer interessante aspecten van onze interviews is gebleken dat er sterk positieve effecten ontstaan voor zowel de cliënten als de verzorgenden.
Schematisch zijn de bouwfysische interventies aangegeven in figuur 4.3.
INTERVENTIES 2: Sfeer en interieur
Doel: Middelen: Doel: Middelen: Doel: Middelen: Omschrijving directe
effecten clienten bezoek mantelzorg verzorgers
Prettiger werkomgeving ++
Welbevinden clienten + + +
Welbevinden bezoekers ++ + +
Sociale contacten ++
Extra tijd voor schoonmaak, planten, evt 'levende have' met bijbehorende sociale contacten
Directe en indirecte effecten op kwaliteit en proces
indirecte effecten via client in relatie met
Kwaliteit van leven
Sociaal psychisch welbevinden vergroten
Kleur, vloerbedekking, sociale ontmoetingsruimten, orientaties Ondersteuning zorgverleners
verbeteren werksfeer
Kleur, vloerbedekking, sociale ontmoetingsruimten, orientaties Facilitaire ondersteuning
Figuur 4.3 Schematische weergave: Bouwfysische interventies
4.2.4 Toepassing van moderne en toegesneden ICT,
Domotica en zorgtechnologie
De toepassing van moderne ICT is veel in het nieuws en de aanbieders van deze technologie beloven soms wel erg veel. Als het op een juiste afgewogen manier gebeurt, waarbij de garantie bestaat dat apparatuur van verschillende leveranciers goed op elkaar kan worden aangesloten, kunnen veelbelovende resultaten ontstaan. Een van de auteurs/onderzoe- kers is intensief betrokken bij de ontwikkeling van op de zorgsector toe- gesneden informatietechnologie.
Het zou te ver voeren in het kader van deze studie daar uitputtend op in te gaan.
De uitgangspunten die gekozen zijn bij het Leo Polakhuis te Amsterdam voor een samenhangend pakket van ICT, Domotica en Zorgtechnologie zijn als voorbeeld gebruikt in deze studie.
Deze uitgangspunten zijn in hoofdlijnen (Functioneel PVE Leo Polakhuis):
1 Kwaliteit van leven
a. afstemmen van licht, geluid, geur, op de behoeften van de individuele bewoner
b. afstemmen van klimaat
c. verruiming van de leefruimte voor de individuele bewoner, afgestemd op de individuele beperkingen, maar wel met behoud van de veiligheid
d. veilige apparatuur
2 Ondersteuning van de zorgverleners a. signalering in de nachtsituatie b. overige signaleringen
c. toegang (alleen van toepassing bij zelfstandig wonen) d. goede informatievoorziening INTERVENTIES 3: Bouwfysisch Doel: Middelen: Doel: Middelen: Doel: Middelen: Omschrijving directe
effecten clienten bezoek mantelzorg verzorgers
Beter werkklimaat ++
Welbevinden clienten + + ++
Welbevinden bezoekers ++ + +
Nachtrust ++ ++
Bio fysisch werkklimaat verbeteren
Temperatuur, vochtigheid, akoestiek, daglicht, kunstlicht Facilitaire ondersteuning
Beheersing van gebouwfuncties Kwaliteit van leven
Bio fysisch welbevinden vergroten, nachtrustbevordeing Temperatuur, vochtigheid, akoestiek, daglicht, kunstlicht Ondersteuning zorgverleners
Sturing op optimale balans beleving en regelbaarheid binnenklimaat door client vs medewerker
Directe en indirecte effecten op kwaliteit en proces
3 Facilitaire ondersteuning
a. Beheersing van gebouwfuncties Daaraan is toegevoegd:
- Slimme registratie technieken (o.a. tijdschrijven). - Telemedische voorziening, zoals meten op afstand.
Schematisch zijn de ICT en Domotica interventies aangegeven in onderstaande figuur.
Figuur 4.4 Schematische weergave: ICT en Domotica