Belevingswereld van de lezer

Uit onderzoek is gebleken dat de factor die de meeste invloed heeft op de motivatie van de lezer, de persoonlijke relevantie van het onderwerp is (O’Keefe, 2012: 141). Zodra een gegeven onderwerp persoonlijk relevant wordt voor de ontvanger, is de ontvanger gemotiveerder om haar aandacht aan het bericht te schenken. Hoe groter de persoonlijke relevantie wordt voor de ontvanger, des te groter wordt de motivatie van de ontvanger om na te denken over de gegeven boodschap. Refererend aan het ELM en het HSM geldt dat de lezer op die manier minder snel voor heuristieken of perifere cues kiest om zich te laten overtuigen, maar juist de centrale route neemt om de argumenten aandachtig te lezen. Onderzoek heeft dit ook uitgewezen Voor de Facebookberichten geldt dat de aandacht van de lezer getrokken moet worden, om vervolgens te zorgen dat deze aandacht van de lezer vastgehouden wordt door het Facebookbericht zodat de lezer genoeg motivatie heeft om door te klikken. De persoonlijke relevantie is hierbij een manier om de aandacht van de lezer te trekken.

De individuele interesse van de lezer is een factor waarop Follow Fashion met bepaalde Facebookberichten inspeelt. Sommige onderwerpen van Facebookberichten zijn voor een deel van de groep interessant, maar niet voor een andere groep. Naast dat tevens de aard van de informatie belangrijk is voor de interesse van de lezer, heeft de persoonlijke gerelateerdheid van de informatie ook invloed op de interesse (Schank, 1979: 281). Zodra de persoon een grotere affectie, een sterkere relatie met de informatie heeft, is de interessantheid van deze informatie voor die lezer ook groter (Van Oostendorp en Peeters, 1996 in Hoeken, Hornikx en Hustinx, 2012: 64). Hier maakt Follow Fashion gebruik van door in te spelen op de belevingswereld van de lezer. In paragraaf 4.3.1 en 4.3.2 wordt uitgelegd hoe zij dit middels verschillende Facebookberichten doet.

4.3.1 Geldt dit voor jou?

Kroonstuiver en Seegers (2017) geven aan dat mensen nieuwsgierig kunnen worden wanneer er ingespeeld wordt op het gevoel van de lezer. Dit is een voorbeeld van een haakje die de nieuwsgierigheid kan prikkelen van de lezer. Zij hebben het hier over een “heb jij dat ook gevoel”. Dat is wat Follow Fashion gebruikt om de belevingswereld van de lezer aan te spreken. Hoe dichter het onderwerp bij de lezer staat, hoe interessanter het artikel voor de lezer is. We nemen hier Facebookbericht 1 uit de dataset als eerste voorbeeld.

De overtuiging van Facebookbericht 1 zit in de herkenning, de mate waarin de lezer zichzelf aangesproken voelt door dit onderwerp en of dit onderwerp ook betrekking heeft en dus geldt voor de lezer. ‘Blij zijn met een familielid’, in dit geval een zus, hier zou de lezer zich mee kunnen identificeren. Dit wordt gelinkt aan de headline, waarin vermeldt wordt dat het leuk is om een zus te hebben en dat hier redenen voor zijn (door het aangeven van ‘waarom het leuk is om een zus te hebben’). Die

46 redenen worden echter niet genoemd, daarvoor moet doorgeklikt worden. De lezer kan zich zowel in het Facebookbericht herkennen (ben jij blij met je zus?) als in de redenen die in het doorgelinkte artikel worden gegeven. Daarvoor wordt in de lead buitentekstelijk naar verwezen: “dit zijn de redenen”. Op deze manier wordt de nieuwsgierigheid gewekt; welke redenen worden er gegeven waarom het zo leuk is om een zus te hebben? De lezer kan die redenen pas vinden wanneer er wordt doorgeklikt en dan kan de herkenning die nu wordt opgeroepen, pas bevestigd worden. De afbeelding is een foto van twee meisjes en deze kan gezien worden als een exemplification; het is een voorbeeld van twee zusjes. De twee zusjes zijn representatief voor het zijn van zussen; op basis van een gelijkenis met de “echte” wereld, waarbij we weten dat zussen op elkaar lijken. Het woord “sisters” bekrachtigt dit.

We gebruiken Facebookbericht 11 als tweede voorbeeld. De overtuiging van dit Facebookbericht zit ook bij dit bericht in de herkenning, de mate waarin de lezer zichzelf aangesproken voelt door het “heb jij dat ook gevoel”. In dit geval gaat dat er om of de lezer moet wennen aan de koude temperaturen buiten en dat ‘het item’ een uitkomst hiervoor is. Het beeld beeldt een grijs vest af, via het maken van inferenties kan de lezer dit koppelen aan de tekst, maar Follow Fashion benoemd het item niet expliciet. In de headline wordt vervolgend aangehaald dat het item warm en stijlvol is. Daarmee wordt ingespeeld op het gevoel van de lezer; iemand wil het in de herfst- en winterperiode (in deze periode is het Facebookbericht geplaatst) waarschijnlijk warm hebben, en stijlvol voor de dag is ook iets wat waarschijnlijk liever nagestreefd wordt er niet stijlvol uitzien. Dit zijn twee kenmerken die het item op een positieve manier bekrachtigen. De lead gaat vervolgens door, waarbij aangehaald wordt dat het item een must is om in de kast te hebben hangen, daarna volgt een voorbeeld van hoe het item stijlvol gecombineerd kan worden, waardoor de lead doorloopt op de headline: met een skinny jeans en laarsjes of sneakers. Om de nieuwsgierigheid te blijven prikkelen, is het verklaarbaar dat er in geen enkel aspect van het bericht genoemd wordt wat het item nu precies is, omdat de lezer anders de noodzaak om door te klikken kan verliezen. We kunnen de manier waarop Follow Fashion gebruikmaakt van de mate waarin de lezer zich aangesproken voelt, vertalen naar “Herken jij jezelf in X, klik dan door.” 4.3.2 Wat vind jij?

Follow Fashion speelt ook in op de belevingswereld van de lezer door te vragen wat de lezer vindt van een bepaald onderwerp waarover het Facebookbericht gaat. Enerzijds is dit een uniek aspect dat sociale media biedt: je vraagt naar de mening van de lezer en de lezer is in staat om hierop te reageren door middel van het plaatsen van een reactie of een vind ik leuk, omdat dit een affordance van Facebook is. Eerdere onderzoeken halen het stellen van vragen ook aan om

interactie op te roepen (Toonen, 2015: 12). Dit soort vragen zijn te vergelijken met de vragen waarmee echt een antwoord van de lezer zou kunnen worden beoogd en waarmee interactie wordt opgeroepen. Anderzijds, en dit is het eigenlijke doel van het stellen van zo’n ‘vraag’ via de Facebookberichten van Follow Fashion, is het juist een manier om de lezer aan het denken te zetten: “wat vind ik hiervan?”. Met als gevolg dat er wordt doorgeklikt op het Facebookbericht.

{

}

Facebookbericht 23 gebruiken we hier als eerste voorbeeld. Hierbij haalt Follow Fashion een onderwerp aan, namelijk dat een foto teveel gephotoshopt is. In de tekstopener wordt de afbeelding aangehaald: “waar zijn haar billen gebleven? En met name de linkerkant..”. Waarna een verwijzing naar het artikel wordt gegeven door aan te halen dat dit Victoria’s Secret model duidelijk niet het enige Photoshop slachtoffer is. Daarna wordt expliciet de mening van de lezer gevraagd: wat vind jij hiervan? De belevingswereld van de lezer wordt hier aangesproken, omdat de mening van elke lezer anders kan zijn. Op het eind van de tekstopener, wordt door middel van

pijltjes, extra wordt benadrukt dat er doorgeklikt moet worden. In de headline wordt genoemd dat er opnieuw een Photoshop blunder is, waarbij ook aangehaald wordt dat er meer is, maar dat is nog niet te zien in dit Facebookbericht. De lead gaat vervolgens verder; Victoria’s Secret wordt zowel in de tekstopener, in de headline als in de lead aangehaald. De zin van de lead stop abrupt, waardoor duidelijk wordt dat er meer is.

In Facebookbericht 65 zien we hoe Follow Fashion op een andere manier vraagt aan de lezer wat zij van het feit vindt dat de spijkerrok weer terug is. Allereerst kondigt

Afbeelding 21. Facebookbericht 23 uit de dataset