Beheerplannen terreinbeheerders

De verschillende terreinbeheerders hebben hun eigen beheervisies en -plannen. Deze visies en plannen hebben betrekking op meer dan alleen de Natura 2000-doelen; ze gaan breder over de natuur in hun gebied, en ook over

bijvoorbeeld recreatie. Daarnaast hebben de beheerplannen van de terreinbeheerders soms meer detailniveau dan het Natura 2000-beheerplan en gaan ze behalve over de maatregelen die in dit beheerplan zijn opgenomen, ook over het reguliere beheer van hun gebied. De beheervisies en -plannen van de beheerders sluiten aan op de Natura 2000-doelen in dit beheerplan.

• Waternet heeft een beheervisie voor de periode 2011 tot 2022 (Waternet, 2011). In deze visie wordt ingegaan op de

diverse functies van de AWD. Het beheer wordt nader uitgewerkt in vegetatiebeheerplannen, het huidige plan loopt van 2011-2016.

• PWN heeft in 2015 een nieuwe beheernota voor tien jaar vastgesteld voor zijn gebieden in het Noordhollands

Duinreservaat en het NP (PWN, 2015).

• Voor het NP is een Beheer- en Ontwikkelingsplan (BOP) voor de periode 2014-2024 opgesteld. Voor wat betreft

natuur zijn de maatregelen vanuit Natura 2000 overgenomen in het BOP (Nationaal Park Zuid-Kennemerland, 2014).

• SBB heeft beheerplannen voor de gebieden Elswout (2003-2013), Middenduin (2002-2012) en Noordwijk (2000-2010).

Deze beheerplannen zijn verlengd tot 2020 en worden uitgewerkt in uitwerkingsplan, dit is inclusief Slingerduin. Voor Elswout is een visie ontwikkeld die wordt uitgewerkt tot een nieuw beheerplan.

• Voor alle landgoederen die worden beheerd door LNH, is een beheernota opgesteld (Landschap Noord-Holland,

2005 en 2012).

• De gemeente Bloemendaal heeft herstelplannen voor de bosparken. Deze zijn te vinden op de website van de

gemeente: http://www.bloemendaal.nl/wonen-en-leven/groen-bloemendaal/onderhoud-bomen-bossen/ bosparken-2007-2017.html.

- De gemeente Noordwijk volgt het gemeentelijk Groenbeheerplan 2013-2017. Hierin wordt een sober, maar

functioneel beheer nagestreefd. In de loop van 2016 zal een nieuw groenbeheerplan worden opgesteld. Het Groenbeleidsplan (2009) en het Natuurbeleidsplan (2006), die ten grondslag liggen aan het Groenbeheerplan, zullen beide ook in 2016 worden geactualiseerd.

- In het Antennepark Noordwijk is het beheer gericht op behoud van de habitattypen. Voor Duindoornstruwelen

wordt uitbreiding van omvang voorkómen.

2.3.3 Projecten

Hieronder worden projecten genoemd die bijdragen aan de Natura 2000-doelstellingen, maar die los van dit beheerplan zijn of worden uitgevoerd. Ze zijn waar nodig apart vergund.

Ecoducten

De ecoducten die het gebied ontsnipperen, zijn een gezamenlijk initiatief van de terreinbeheerders, gemeenten, provincie en ProRail om de versnippering van het duingebied tegen te gaan. Ze worden gefinancierd vanuit verschillende bronnen. De natuurbrug Zandpoort is de eerste van drie ecoducten die in Kennemerland-Zuid worden aangelegd. Deze natuurbrug verbindt de AWDmet het NP. Ook over het spoor Haarlem-Zandvoort (natuurbrug Duinpoort) en over de Zeeweg naar Bloemendaal aan Zee (natuurbrug Zeepoort) worden ecoducten aangelegd. De natuurbrug Zeepoort over de Zeeweg is de laatste in deze schakel van drie. Gezamenlijk zullen zij zorgen voor één groot aaneengesloten natuur- gebied. Door deze verbindingen wordt de genetische en ruimtelijke uitwisseling onder soorten vergroot. Hiermee dragen de ecoducten bij aan de verbetering van de biodiversiteit, dynamiek en robuustheid, en zorgen daarmee voor de instandhouding van de natuurlijke kenmerken van het Natura 2000-gebied Kennemerland-Zuid. De ecoducten geven hiermee invulling aan de algemene doelstellingen van het aanwijzingsbesluit voor dit Natura 2000-gebied: het behoud en herstel van de natuurlijke kenmerken en van de op het gebied van toepassing zijnde ecologische vereisten van de beschermde habitattypen en -soorten.

Dynamiek in de zeereep

In de zeereep zijn tussen Noordwijk en Zandvoort tussen strandpalen 70 en 73 kuilen gemaakt om de verstuiving vanuit de zeereep naar het achtergelegen duin weer op gang te brengen (project Noordvoort). Ook het project Noordwest Natuurkern in de Kennemerduinen en Duin & Kruidberg heeft tot doel om de dynamiek te vergroten. Er zijn tussen strandopgang Parnassia en strandopgang Duin & Kruidberg 5 sleuven in het zeeduin uitgegraven tot 7 meter boven NAP. In de windbaan van deze sleuven zijn landinwaarts 5 paraboolduinen kaal gemaakt van begroeiing en zwarte grond om grootschalige verstuiving op gang te brengen. Dit is ten gunste van de Witte en Grijze duinen en de Vochtige duinvalleien.

Kaderrichtlijn Water- projecten

Vanuit de Kaderrichtlijn Water zijn en worden in het duingebied antiverdrogingsmaatregelen uitgevoerd. Deze projecten komen ten goede aan de vochtige habitattypen, zoals Vochtige duinvalleien en Duinbossen (vochtig). In het programma 2010-2015 waren de volgende projecten opgenomen:

• Noord-West natuurkern: op gang brengen van verstuivingen en herstel van Vochtige duinvalleien in het

noordwestelijk deel van de Kennemerduinen. Het project is uitgevoerd.

• Bokkedoorns-Spartelmeer: herstel van Vochtige duinvalleien aan weerszijden van de Zeeweg Bloemendaal. Het

project is uitgevoerd.

• Klein Doornen: herstel van Vochtige duinvalleien, ten noorden van de Zeeweg Bloemendaal en ten oosten van het

bezoekerscentrum De Kennemerduinen. Het project is in 2015 afgerond.

• Boogkanaal: dit project ligt in de AWD en omvat het verhogen van het waterpeil en het verflauwen van oevers. Het

project is uitgevoerd.

• Middenduin: bij project De Zilk is het waterpeil in winkanalen in het centrale deel van de AWD geoptimaliseerd,

en omliggende duinvalleien zijn geplagd.

• Westerkanaal: het verhogen van het waterpeil in het Westerkanaal in de AWD bleek verhoudingsgewijs te

ingrijpend en kostbaar, met maar beperkt effect op de uitbreiding van Vochtige duinvalleien. Er worden alternatieve opties uitgewerkt in het kader van de nieuwe Watervisie.

Resultaten diverse natuurherstelmaatregelen

In de AWD, in beheer bij Waternet, en in de boswachterij Noordwijk van SBB zijn maatregelen uitgevoerd voor het herstel van de duinen door het verwijderen van woekerende Amerikaanse vogelkers en het open maken van Vochtige duinvalleien. Dit gebeurt onder andere met Europese LIFE+ subsidie vanuit het project ‘Amsterdam Dunes – source for nature’. Dit komt ten goede aan de Grijze duinen, de Duindoorstruwelen, de Duinbossen en Vochtige duinvalleien. In de AWD is in dit kader ook naaldbos gekapt. In totaal is de kwaliteit hersteld in ruim 320 ha duingrasland ( H2130 A, B en C), 57 ha duindoornstruweel ( H2160) en 14,5 ha Duinvallei ( H2190 A en B)

In het NP is eveneens Europese LIFE+ subsidie verkregen om invasieve soorten (zoals Amerikaanse vogelkers, Cotoneaster, Mahonia) te verwijderen in de diverse delen, en delen af te plaggen om Grijze duinen te krijgen (project ‘Dutch Dune Revival’). Daarnaast is PWN in de Kennemerduinen sinds 2008 actief om op eigen kosten op grote schaal Amerikaanse vogelkers te verwijderen (zie ook paragraaf 3.3). In de afgelopen jaren zijn in het NP over een oppervlakte van 2.800 hectare zaaddragende bomen en struiken, die bronnen van verspreiding zijn, verwijderd.

Met het project Noordwest Natuurkern in het NP is het oppervlak Witte duinen door succesvolle verstuiving verhoogd van 18 hectare in 2013 naar 30 hectare in 2015 (Arens, 2016; in prep.)

In het NP is door de Kaderrichtlijn Water- projecten tussen 1998-2015 ruim 100 hectare Vochtige duinvalleien hersteld in meer dan 50 valleien. Dat gebeurde naar aanleiding van het stopzetten van de waterwinning in 2002 in dit deel van het gebied. In de AWD is door de diverse maatregelen circa 50 hectare aan vochtige habitattypen hersteld (H2180B Duinbossen (vochtig) en H2190 Vochtige duinvalleien), waarvan meer dan 16 hectare aan Vochtige duinvalleien (kalkrijk, H2190B).

Rond het Binnenmeer op het Kennemerstrand hebben de Vrienden van het Kennemerstrand tussen 2006 en 2014 enkele hectaren duingebied vrij gemaakt van Duindoorn en wilgenopslag. Dit heeft geleid tot soortenrijke Vochtige duinvalleien (kalkrijk, H2190B) met herstel van de groeiplaats van de Groenknolorchis.

In het NP is vanaf 2005 integrale begrazing ingezet als herstelbegrazing in het parkdeel ten noorden van de Zeeweg tot IJmuiden. In 2016 is dit project gestopt om over te gaan op reguliere begrazing door vermindering van het aantal grazers. Sinds 2007 is er in het Kraansvlak een begrazingsproef met Wisenten en later ook Schotse hooglanders.

Overige natuurprojecten

Herinrichting pompstation Langeveld

Waterbedrijf Dunea heeft een herinrichting uitgevoerd van het terrein van het voormalige pompstation Langeveld. Op het deel van het pomstation zelf en de voormalige moestuin worden woningen gebouwd. Een aanliggend terrein is ingericht als Vochtige duinvallei en Grijs duin. Het gaat in totaal om circa 1,5 hectare uitbreiding binnen het Natura 2000-gebied.

Natuurbeleving Noordvoort

Het project Natuurbeleving Noordvoort is een vervolg op de verstuiving door het graven van stuifkuilen en het plaatsen van een uitkijkpunt tussen Zandvoort en Noordwijk in de eerste fase. In de tweede fase is het de bedoeling dat

strandwandelaars via opgangen vanaf het strand verleid worden om over een afstand van ongeveer 2,5 kilometer hun weg via de duinen te vervolgen. Vanaf het pad zal geheel of gedeeltelijk zicht zijn op het strand, waar vogels, zeehonden en andere dieren grotendeels vrij spel hebben. Het project is nog in de ontwerpfase.

Herinrichting oude Trimbaan

In de Noordduinen van Noordwijk lag vroeger een terrein met trimtoestellen: de oude trimbaan. Bij de herinrichting zullen de hedendaagse actieve natuurbeleving en het samenspel met de natuur centraal staan. In het plan zal worden voorzien in de herziening van het bestemmingsplan.

3

UITWERKING DOELEN