2b. Meer inzicht rapportage kosten
7. Beïnvloeden internationale toezichtsregelgeving
De AFM wil dat de (inter)nationale wet- en
regelgeving kwalitatief betere accountantscontrole bevordert, effectief en handhaafbaar is en
consistent wordt toegepast. In 2014 zijn actieve bijdragen geleverd aan gezamenlijke consultatiereacties vanuit verschillende
internationale toezichtsgremia, zoals de European Audit Inspection Group (EAIG), International Organization of Securities Commissions (IOSCO), European Securities and Markets Authority (ESMA), International Forum of Independent Audit Regulators (IFIAR) met input voor internationale regelgevers als International Auditing and
Assurance Standards Board (IAASB) en International Ethics Standards Board for Accountants (IESBA).
Daarnaast is in Europees verband een belangrijke bijdrage geleverd aan de Common Audit
Inspection Methodology van de EAIG. Dit is een databank met inspectiebevindingen die mede als basis dient om internationale regelgevers te voorzien van input ter verbetering van de standaarden. In 2014 zijn binnen de EAIG
themaonderzoeken uitgevoerd naar materialiteit en offshoring. Verder bekleedt de AFM het
vice-voorzitterschap van IFIAR, de organisatie die internationaal toezicht op accountantskantoren houdt. Binnen IFIAR en de EAIG heeft de AFM samen met collega-toezichthouders gesproken met de internationale resp. Europese leiders van de Big 6-accountantsnetwerken over hun kwaliteitsbeleid, noodzakelijke verbeteringen, oorzakenanalyses en verbeterprogramma’s om zo de effectiviteit van het nationale toezicht kracht bij te zetten.
ESMA, IOSCO, IASB en IFRS IC
Het werk van de European Securities and Markets Authority (ESMA) beïnvloedt in steeds sterkere mate het toezicht op financiële verslaggeving.
We zijn op verschillende niveaus in ESMA
vertegenwoordigd, onder meer door de voorzitter van de ESMA Project group on IFRS te leveren.
Deze projectgroep is belast met het schrijven van de commentaarbrieven naar aanleiding van de voorstellen die de IASB doet in de vorm van Discussion Papers en Exposure Drafts. Verder levert de AFM expertise door te participeren in diverse commissies en projecten. De ESMA publiceerde op 28 oktober 2014 de ‘Guidelines on enforcement of financial information’ op haar website. Deze guidelines beogen de consistente handhaving door de Europese toezichthouders te verbeteren. De AFM heeft de guidelines onderschreven op 29 december 2014.
Op wereldniveau zijn we actief binnen de International Organization of Securities Commissions (IOSCO) waar wij de voorzitter leveren voor de Audit Quality Taskforce. Daarnaast heeft de AFM ‘observer seats’ in de International Financial Reporting Standards Interpretation Committee (IFRS IC) en de Transition Resource Group on IFRS 9 van de IASB.
Al deze activiteiten dragen bij aan de
internationale speerpunten van de AFM, een geharmoniseerd Europees rulebook voor de financiële markten en een sterkere Europese coördinatie van het toezicht. Deelname aan de
verschillende internationale gremia is relevant voor de opbouw en het onderhoud van kennis en netwerken.
8. Correcte vastgoedwaardering
Een correcte marktwaardering van vastgoed is van groot belang voor beleggers, voor bedrijven met vastgoed en banken. De taxateurs spelen hierin een bepalende rol. De controlerende accountants checken de betrouwbaarheid van de waardering in de jaarrekening. Het is voor de financiële stabiliteit en het vertrouwen noodzakelijk dat vastgoed realistisch en frequent genoeg wordt getaxeerd met toetsbare uitgangspunten.
Taxateurs
De AFM publiceerde hierover in het rapport In Balans. DNB en AFM werken nauw samen het vak van vastgoedtaxateurs verder te professionaliseren via onze vastgoedrondetafels. Wij doen dat in de rol van katalysator. Het resultaat in 2014 is dat marktpartijen een centraal zelfreguleringshuis van taxateurs hebben opgericht met als uitgangspunt het dienen van het publiek belang. Hierin
komen specifieke beroeps- en gedragsregels voor taxateurs. Daarmee worden de regels voor taxateurs ontvlochten met de regels voor makelaars. Dat zijn noodzakelijke en grote stappen voorwaarts in de professionalisering van het taxatievak. In 2015 letten wij op de kwaliteit van deze regels, inclusief de onafhankelijkheids- en integriteitsparagraaf en op de in te regelen tucht.
Overige
Evaluatie van de Wet toezicht accountantsorganisaties
In 2014 is de Wet toezicht accountantsorganisaties geëvalueerd en de uitkomst van de evaluatie
Vastgoedpartijen hebben een centraal zelfreguleringshuis van taxateurs opgericht
is opgenomen in het rapport ‘Bouwen aan
Vertrouwen’. Als belangrijkste positieve effect van invoering van de Wta werd in de diepte-interviews de invoering van onafhankelijk, publiek toezicht door de AFM genoemd. Uit de interviews met de meest direct betrokkenen in de accountancy concludeerden de onderzoekers dat het toezicht van de AFM op accountantsorganisaties als
‘neutraal’ werd beoordeeld. Dit midden tussen positief en negatief kan de AFM goed plaatsen gelet op de samenstelling van de populatie in het onderzoek. De AFM heeft op basis van haar rapport van september 2014 en indachtig de uitkomsten van de Wta-evaluatie besloten het toezicht op accountantsorganisaties verder te intensiveren.
KPMG
In 2014 heeft de AFM intensief en indringend toezicht gehouden op KPMG. KPMG had te maken met meerdere incidenten die deels zijn veroorzaak door een tekort aan professioneel-kritisch vermogen bij individuele accountants, maar ook door onvoldoende waarborgen in de organisatie. Het toezicht van de AFM heeft geleid tot herstelmaatregelen en verbeterplannen bij KPMG.
Boetes/handhaving
De AFM heeft op 12 december 2014 een bestuurlijke boete opgelegd aan een niet-OOB-accountantsorganisatie.
Incidenten
De AFM had in 2014 vijftien
incidentenonderzoeken onderhanden, waarvan negen bij Big 4-accountantsorganisaties,
twee bij een overige OOB-kantoor en vier bij niet-OOB-kantoren. Aanleiding voor deze incidentenonderzoeken zijn onder andere berichtgeving in de media, al dan niet anonieme klachten en door accountantsorganisaties ingediende incidentmeldingen. Vijf
incidentenonderzoeken zijn afgerond. In geen van de afgeronde onderzoeken heeft dit geleid tot het opleggen van een formele handhavingsmaatregel aan de accountantsorganisatie; wel heeft
één onderzoek geleid tot het indienen van een tuchtklacht. Bij de uitvoering van deze incidentenonderzoeken zijn meerdere toezichtgebieden binnen de AFM betrokken, zoals het toezicht op de financiële verslaggeving, toezicht op de kapitaalmarkten en het
integriteitstoezicht.
Tuchtprocedures
Op 30 oktober 2014 stelde de Accountantskamer dat de klacht tegen de accountant van KPMG (zaak-Weyl) moet worden behandeld als ware deze afkomstig van de AFM. De oorspronkelijke klager had de klacht ingetrokken.
De AFM heeft op 5 december 2014 een tuchtklacht ingediend in de zaak-Greenchoice tegen de
accountant van Borrie. Op 11 juni 2014 diende het hoger beroep in de zaak DSB tegen de accountant van EY. Op 18 juni 2014 diende het hoger beroep in de zaak-Philips Pensioenfonds tegen de accountant van KPMG. In deze laatste zaak heeft het CBB op 8 december uitspraak gedaan. De klacht van de AFM is niet ontvankelijk verklaard op grond van een aangescherpte interpretatie van verjaring.
DOELSTELLING 2015
De doelstelling voor de lange termijn van dit thema is dat de AFM bevordert dat de accountantscontrole, verslaggeving en governance voldoen aan de relevante regelgeving en maatschappelijke verwachtingen. De AFM draagt bij aan het verhogen van de kwaliteit van de regelgeving op het gebied van accountantscontrole, verslaggeving en governance. Deze doelstelling vertaalt zich naar vijf subdoelstellingen voor de lange termijn.
1. De AFM beïnvloedt accountantsorganisaties en andere belanghebbenden met als doel dat de accountant zijn verklaringen met voldoende en
geschikte controle-informatie onderbouwt.
2. De AFM beïnvloedt ondernemingen met als doel dat de verslaggeving voldoet aan de kwalitatieve kenmerken, zoals relevant, getrouw, vergelijkbaar, tijdig en verifieerbaar.
3. De AFM beïnvloedt de raden van commissarissen en aandeelhouders van ondernemingen
met als doel dat zij de kwaliteit van de
accountantscontrole en financiële verslaggeving bevorderen.
4. De AFM beïnvloedt (inter)nationale wet- en regelgeving met als doel dat de regelgeving op het gebied van accountantscontrole, verslaggeving en governance duidelijk, handhaafbaar en in het publiek belang is.
5. De AFM stimuleert internationale samenwerking tussen toezichthouders met als doel dat de
kwaliteit op het gebied van accountantscontrole en verslaggeving zowel in Nederland als wereldwijd hoger wordt.
OVERZICHT BEGROTE EN GEREALISEERDE LASTEN
Middelen
Verklaring afwijking:
De lasten zijn lager dan begroot. Dit is het gevolg van een lagere beschikbare capaciteit dan begroot.
Oorzaak hiervan is de moeilijkheid om kwalitatief goede accountants aan te trekken.
De kwaliteit van governance, verslaggeving en accountants-controle gaat omhoog
Begroting
2014 Realisatie
2014 Afw. t.o.v.
B2014 Lasten (in miljoenen euro’s) 14,3 12,9 -10%
Aandeel lasten in totale lasten 17% 16% -6%
WAT DOET HET THEMA
Het thema bevordert de eerlijke en efficiënte werking van kapitaalmarkten. Beleggers moeten erop kunnen vertrouwen dat de spelregels worden gehandhaafd voor degenen die actief zijn op de markt van aandelen en andere financiële instrumenten. Het thema houdt toezicht op financiële ondernemingen, beursgenoteerde ondernemingen en handelsplatformen en buitenbeurshandel (inclusief de daarmee samenhangende afwikkeling van effectentransacties), maar ook op
niet-beursgenoteerde bedrijven die effecten aanbieden en op een ieder die aandelen en andere financiële instrumenten koopt en verkoopt. Het thema onderzoekt vermoedens van marktmisbruik, zoals voorwetenschap, koersmanipulatie of misleiding, en handhaaft waar nodig. Er wordt ook op toegezien dat beursgenoteerde bedrijven hun koersgevoelige informatie tijdig en correct naar buiten brengen.
Het thema bewaakt de adequate transparantie bij emissies en openbare biedingen. Daarbij wordt er ook op toegezien dat de belangen van
minderheidsaandeelhouders bij een openbaar bod worden gewaarborgd en het proces niet onnodig wordt vertraagd. Ten slotte valt binnen het thema de handhaving van de wettelijke regels voor effectenmarkten en hun infrastructuur.
WAT IS HET BELANG
De kapitaalmarkt functioneert optimaal als vragers en aanbieders van kapitaal en risico geen belemmeringen ervaren om elkaar te kunnen vinden en te interacteren.
In de praktijk zijn deze belemmeringen er soms wel.
Vragers en aanbieders kunnen elkaar niet altijd tegen lage kosten vinden. Er is niet voor iedere belegger het passende financiële product beschikbaar. Soms komt de prijs niet op juiste wijze tot stand (bijvoorbeeld door manipulatie of omdat niet alle relevante informatie in de prijsvorming is meegenomen) of vindt bijvoorbeeld de afwikkeling van transacties niet betrouwbaar plaats.
Ook is niet altijd de voor beleggers relevante (en wettelijke vereiste) informatie beschikbaar.
De behoefte aan een goed functionerende kapitaalmarkt is toegenomen. Dit komt omdat
banken, door de crisis, door een hoger risico bij kredietaanvragers en door aangescherpte eisen, terughoudender zijn in financiering. De kapitaalmarkt kan dit financieringsgat opvullen, maar alleen als deze goed functioneert. Gedurende de kredietcrisis bleek dat een gebrek aan vertrouwen het bijeenbrengen van vraag en aanbod van kapitaal en risico geheel tot stilstand kan brengen. Dit resulteerde in instabiliteit van het mondiale financiële stelsel.
Daarnaast is de kapitaalmarkt onderhevig aan sterke technologische ontwikkelingen. Die leiden tot het beter functioneren van de kapitaalmarkt maar maken deze ook complexer en daarmee risicovoller. Het sterk internationale karakter ervan stelt het toezicht voor extra uitdagingen. Europese regelgeving, waaraan de AFM bijdraagt door deel te nemen aan internationale overlegorganen, is noodzakelijk om een level playing field te creëren voor marktpartijen en platforms.
WAT ZIJN DE DOELSTELLINGEN
Hoofddoelstelling van het thema is te bevorderen dat vraag en aanbod van kapitaal en risico eerlijk en efficiënt bij elkaar komen. We streven ernaar belemmeringen zo beperkt mogelijk te laten zijn.
Daarnaast moeten vragers en aanbieders vertrouwen hebben in het functioneren van de kapitaalmarkt. We willen bevorderen dat financiële producten passend en beschikbaar zijn voor vragers en aanbieders van kapitaal en risico. Doel is ook ervoor te zorgen dat prijzen van financiële producten op de juiste manier tot stand komen en beschikbaar zijn. We bevorderen dat afwikkeling betrouwbaar tot stand komt en dat beursgenoteerde bedrijven hun koersgevoelige informatie tijdig en op de juiste manier naar buiten brengen.
In 2014 werd deze hoofddoelstelling vertaald in de volgende subdoelen: