Het doel van deze scriptie was om te beoordelen of de huidige plannen van de Europese Commissie en de OESO zullen leiden tot een betere manier van belastingheffing voor digitale bedrijven. Door middel van een literatuuronderzoek is de digitale economie van verschillende kanten belicht en is er naar een antwoord op de volgende onderzoeksvraag gezocht:
In hoeverre kunnen de huidige plannen van de OESO en Europese Commissie bijdragen aan een fiscaal stelsel dat overheden beter in staat stelt om digitale bedrijven te belasten?
Onder de landen die zijn betrokken bij de OESO heersen verschillende belangen, daardoor is het voor de OESO lastig om een oplossing te initiëren die door alle landen wordt geaccepteerd. Enkel de aanpassingen aan artikel 5 van het OESO-Modelverdrag zijn geaccepteerd door de landen die betrokken zijn bij de OESO. Waar voorheen kernactiviteiten van het bedrijf, bijvoorbeeld een magazijn, kwalificeerden als werkzaamheden van voorbereidende aard en daarom niet als een vaste inrichting gezien moesten worden, is dit nu wel het geval. Dit heeft echter weinig opgelost omdat er nauwelijks winst kan worden toegerekend aan deze vaste inrichting onder de huidige winsttoerekeningregels.
De OESO heeft drie andere oplossingen benoemd, maar deze zijn nauwelijks concreet gemaakt. Hierdoor is het lastig om te bepalen of deze kunnen bijdragen aan een beter fiscaal systeem. Een nieuwe nexus in de vorm van een significante economische aanwezigheid zal zorgen voor meer neutraliteit tussen digitale en traditionele bedrijven. De overige Ottawa criteria zijn niet te beoordelen, omdat er nog veel onduidelijkheid is over hoe deze nexus eruit moet komen te zien. Een belasting op digitale transacties en een egalisatieheffing kunnen op weinig steun rekenen van academici. In wetenschappelijke artikelen is meerdere malen aangetoond dat deze vormen van belasting meerdere negatieve effecten met zich mee zullen brengen en daardoor niet kunnen zorgen voor een beter fiscaal systeem.
Begin dit jaar heeft de Europese Commissie een voorstel aangedragen bij het Europese Parlement met daarin een korte- en een langetermijnoplossing om de belastinguitdagingen in de digitale economie te verhelpen. De kortetermijnoplossing genereert extra inkomsten voor de Europese Unie doordat digitale bedrijven over bepaalde diensten belasting moeten betalen. De geschatte opbrengsten bedragen 5.000.000.000 EUR. De digitaledienstenbelasting zorgt ervoor dat overheden digitale bedrijven beter kunnen belasten, maar deze belasting brengt eveneens meerdere negatieve effecten met zich mee. Negatieve effecten zijn bijvoorbeeld een afname in neutraliteit, grotere onzekerheid voor bedrijven en onzekerheid of deze belasting zal zorgen voor een eerlijker speelveld voor bedrijven. In de literatuur is vooral kritisch gereageerd op de digitaledienstenbelasting.
De langetermijnoplossing tracht in te spelen op de missende nexus voor overheden om digitale bedrijven te belasten. Een nexus in de vorm van een significante digitale aanwezigheid zou hierbij de oplossing zijn om digitale bedrijven in de belasting te betrekken in het bronland. Deze bedrijven worden op een gelijkere manier behandeld als traditionele
57 bedrijven wat voor meer neutraliteit zorgt. Het is de bedoeling dat de winsttoerekeningregels worden aangepast, zodat daadwerkelijk winst kan worden toegerekend aan deze significante digitale aanwezigheid. Ook bij de langetermijnoplossing moet rekening worden gehouden met een aantal negatieve effecten. Zo zullen de compliance kosten verhogen voor bedrijven en zal meer onzekerheid ontstaan.
Naar mijn mening is de nieuwe nexus in de vorm van een significante digitale aanwezigheid de beste oplossing om de belastinguitdagingen in de digitale economie te verhelpen. Overheden worden beter in staat gesteld om digitale bedrijven te belasten, en daarnaast worden de negatieve effecten zo laag mogelijk gehouden.
7.3 Afsluiting
Op 08-09-2018 hebben de EU-ministers van financiën bekend gemaakt163 dat zij een principeakkoord hebben bereikt over het invoeren van de digitaledienstenbelasting. De details hierover worden op dit moment verder uitgewerkt en dit moet leiden tot een definitief akkoord. Wegens de nieuwigheid van - en schaarse informatie over - dit principeakkoord is dit niet meegenomen in deze scriptie. Het zou interessant zijn om in een vervolgonderzoek dieper in te gaan op de implicaties en verwachte gevolgen van het principeakkoord. Naar mijn mening is het in ieder geval goed dat er actie wordt ondernomen om digitale bedrijven op een betere manier te belasten. Echter betwijfel ik ten zeerste of een digitaledienstenbelasting de juiste keuze hiervoor is. Ik wacht dan ook met spanning af welke oplossingen de OESO in 2020 zal aandragen.
163 Te vinden op
58
Literatuurlijst
Artikelen
Adema 2018
Adema, R. (2018). Artikel 3 Wet op de vennootschapsbelasting 1969 – Buitenlandse
belastingplichtigen. Commentaar NDFR.
Adema 2018
Adema, R. (2018). Artikel 17 Wet op de vennootschapsbelasting 1969 – Objectieve
belastingplicht. Commentaar NDFR.
Amazon verkoopvoorwaarden
Amazon (2018). Amazon.nl Algemene voorwaarden. Geraadpleegd via:
https://www.amazon.nl/gp/help/customer/display.html/ref=footer_cou?ie=UTF8&nodeId=201547 600
Becker & Englisch 2018
Becker, J., & Englisch, J. (2018). EU Digital Services Tax: A Populist and Flawed Proposal. Kluwer International Tax Blog.
Blum 2018
Blum, D. (2018). Permanent Establishments and Action 1 on the Digital Economy of the OECD
Base Erosion and Profit Shifting Initiative – The Nexus Criterion Redefined? Bulletin for
International Taxation, 1–12. Brauner & Pistone 2017
Brauner, Y., & Pistone, P. (2017). Adapting Current International Taxation to New Business
Models: Two Proposals for the European Union. Bulletin for International Taxation, 1–7.
CBS 2018
CBS (2018). The Netherlands leads Europe in internet access
Geraadpleegd via: https://www.cbs.nl/en-gb/news/2018/05/the-netherlands-leads-europe-in- internet-access
Dhuldhoya 2018
Dhuldhoya, V. (2018). The Future of the permanent establishment concept, Bulletin for International Taxation, 1–18.
Dutriez 2018
Dutriez, J. (2018). Attribution of Profits to a Permanent Establishment of a Company Engaged in
Online Sales of Goods through a Local Warehouse, Bulletin for International Taxation, 1–12.
Engelen & Gunn 2013
59 EY 2018
Ernst and Young (2018). In a world of 3D printing, how will you be taxed?
Geraadpleegd via: https://betterworkingworld.ey.com/trust/in-a-world-of-3d-printing-how-will- you-be-taxed
Finke 2018
Finke, K., Fuest, C., Nusser, H., & Spngel, C. (2018). Extending Taxation of Interest and Royalty
Income at Source – an Option to Limit Base Erosion and Profit Shifting? 1–44.
Hadzhieva 2016
Hadzhieva, E. (2016). Tax Challenges in the Digital Economy. European Parliament. Economic and Monetary Affairs, 1–91.
Hagiu 2014
Hagiu, A. (2014). Strategic Decisions for Multisided Platforms.
Geraadpleegd via: https://sloanreview.mit.edu/article/strategic-decisions-for-multisided- platforms/
Hellerstein 2018
Hellerstein, W. (2018). Jurisdiction to Tax in the Digital Economy: Permanent and Other
Establishments. Bulletin for International Taxation, 1–6.
Hennevelt 2018
Hennevelt, M. T. M. (2018). Een aanmerkelijke digitale aanwezigheid: de juiste stap vooruit?. WFR 2018/141, 1–11.
Hongler & Pistone 2015
Hongler, P., & Pistone, P. (2015). Blueprints for a New PE Nexus to Tax Business Income in the
Era of the Digital Economy. 1–63.
Kofler, Mayr, & Schlager 2017
Kofler, G., Mayr, G., & Schlager, C. (2017). Taxation of the Digital Economy: “Quick Fixes” or
Long-Term Solution? European Taxation, 57(12), 1–10.
Kofler, Mayr & Schlager 2018
Kofler, G., Mayr, G., & Schlager, C. (2018). Taxation of the Digital Economy : A Pragmatic
Approach to Short-Term Measures. Bulletin for International Taxation, (April), 1–6.
Koukoulioti & Petruzzi 2018
Koukoulioti, V., & Petruzzi, R. (2018). The European Commission’s Proposal on
Corporate Taxation and Significant Digital Presence: A Preliminary Assessment. Bulletin for
International Taxation. 1–10. Larking 2018
Larking, B. (2018). A Review of Comments on the Tax Challenges of the Digital Economy. Bulletin for International Taxation. 1–15.
60 Li 2014
Li, J. (2014). Protecting the Tax Base in the Digital Economy. UN Conference on Financing for Development, 1–49.
Los Cabos, Mexico 2012
Los Cabos, Mexico (2012). Geraadpleegd via: https://www.oecd.org/g20/summits/los-cabos/ Malecki & Moriset 2008
Malecki, E.J. & Moriset, B. (2008). The digital economy: business organization, production
processes and regional developments, Abingdon (UK): Routledge.
Merkx 2018
Merkx, M. (2018). Digital Services Tax: new (indirect?) tax on the block. Bulletin for International Taxation. 1–6.
Moore 1965
Moore, G. (1965). Cramming More Components onto Integrated Circuits’. Electronics Magazine. Neuvel, de Jong & Uceda 2018
Neuvel, W., de Jong, S., & Uceda, A. (2018). Profit Attribution Challenges in a Digital Economy
– A Transfer Pricing Analysis of the EU Virtual Permanent Establishment Concept. Bulletin for
International Taxation. 1–6. Olbert & Spengel 2018
Olbert, M., & Spengel, C. (2018). International Taxation in the Digital Economy:
Challenge Accepted? Bulletin for International Taxation, 1–44.
Roumen 2018
Roumen, R. H. M. (2018). Artikel 5 OESO-Modelverdrag vaste inrichting. Commentaar NDFR. Sapirie 2018
Sapirie, M. (2018). Permanent Establishment and the Digital Economy. Bulletin for International Taxation, 1–3.
Sasseville & Skaar 2008
Sasseville, J., & Skaar, A. (2008). ‘Is there a permanent establishment?, General Report’, Cahier de droit fiscal international 2008, deel 94a, Amersfoort: Sdu, p. 23 t/m 25.
Panayi 2018
Panayi, C. (2018). International Tax Law Following the OECD/G20 Base Erosion and Profit
Shifting Project. Bulletin for International Taxation, 1–33.
Petruzzi & Buriak 2018
Petruzzi, R., & Buriak, S. (2018). Addressing the Tax Challenges of the Digitalization of the
61 Pleisier 2018
Pleisier, A. (2018). The Artificial Avoidance of PermanentEstablishment Status: A Reaction to
the BEPS Action 7 Final Report. Bulletin for International Taxation, 1–5.
Pötgens & van Raad 2018
Pötgens, F.P.G., & van Raad, C. (2018). Cursus Belastingrecht, Internationaal Belastingrecht. Kluwer: Deventer.
Van Esdonk & van Horzen 2018
Esdonk, A., & Horzen, F. (2018). Proposed 3% Digital Services Tax. Bulletin for International Taxation. 1–6.
Veer 2018
Veer, N. (2018). Social Media Onderzoek 2018.
Geraadpleegd via: https://www.newcom.nl/socialmedia2018?page=socialmedia2018 Wattel 2018
Wattel, P. (2018). Hoe de digitale platforms fiscaal te vatten. NJB 2018/1296. 1–2. Wisman 2018
Wisman, C. (2018). Artikel 15f Wet op de vennootschapsbelasting 1969 - Vaste inrichting voor
niet-verdragslanden. Commentaar NDFR. Besluiten
Besluit ‘winstallocatie vaste inrichting’, IFZ 2010 457 M
Europese Commissie rapporten
Europese Commissie 2014
Europese Commissie (2014). Report of the Commission Expert Group on Taxation of the Digital
Economy.
Europese Commissie 2017
Europese Commissie (2017). Fair and Efficient Tax System in the European Union for the Digital
Single Market.
Europese Commissie 2018a
Europese Commissie (2018). Fair taxation for the digital economy. Europese Commissie 2018b
Europese Commissie (2018). Fiche 1: Belastingheffing in de digitale economie. Europese Commissie 2018c
Europese Commissie (2018). Proposal for a Council Directive laying down rules relating to the
corporate taxation of a significant digital presence and Proposal for a Council Directive on the common system of a digital services tax on revenues resulting from the provision of certain digital services.
62 Europese Commissie 2018d
Europese Commissie (2018). Richtlijn van de Raad – Betreffende het gemeenschappelijke stelsel
van een digitaledienstenbelasting op inkomsten uit de levering van bepaalde digitale diensten.
Europese Commissie 2018e
Europese Commissie (2018). Richtlijn van de Raad – Tot vaststelling van regels betreffende de
vennootschapsbelasting op een aanmerkelijke digitale aanwezigheid.
Europese Raad 2017
Europese Raad, Bijeenkomst van de Europese Raad, 19 oktober 2017.
Geraadpleegd via: http://www.consilium.europa.eu/media/21609/19-euco-final-conclusions-nl.pdf Jurisprudentie HR 19 juni 1955 nr. 12 369, BNB 1955/277. HR 13 oktober 1954, nr. 11 908, BNB 1954/336. Kamerstukken Kamerstukken, 2011 – 2012, 33 003, nr. 3, p. 97 Kamerstukken, 2017 – 2018, 34 941, nr. 4, 1 - 22 OESO rapporten OESO CFA 1998
OESO Committee on Fiscal Affairs (1998). E-commerce: Taxation Framework Conditions. OESO 2000
OESO Committee on Fiscal Affairs (2000). Clarification on the application of the permanent
establishment definition in e-commerce: Changes to the model tax convention on article 5.
OESO 2010
OESO (2010). Report on the Attribution of Profits to Permanent Establishments. OECD Publishing.
OESO 2011
OESO (2011). OECD Guide to Measuring the Information Society 2011. OECD Publishing. OESO 2013
OESO (2013). Action plan on Base Erosion and Profit Shifting. OECD Publishing. OESO 2014
OESO (2014). BEPS Action 1: Address the tax challenges of the digital economy. OECD Publishing.
OESO 2015
63 OESO 2017
OESO (2017). Model Tax Convention on Income and Capital: Condensed version 2017. OECD Publishing.
OESO 2018
OESO (2018). Tax challenges arising from digitalisation – interim report 2018. Inclusive Framework on BEPS. OECD Publishing.