6. Conclusie en discussie
6.4 Algemene conclusie
Het huidige onderzoek moet worden gezien als een eerste verkenning van het begrip weerbaarheid in de context van extremisme en radicalisering. We hebben ons gericht op de ontwikkeling van een definitie, een operationalisatie en een meting van weerbaarheid. Hiermee hebben we een eerste stap gezet richting de ontwikkeling van een bruikbaar meetinstrument van weerbaarheid tegen extremistische boodschappen. De belangrijkste conclusie van het huidige onderzoek is dat het in principe mogelijk is een dergelijke maat, of een combinatie van maten op verschillende niveaus, te ontwikkelen. Wel moet meer en diepgravend onderzoek worden uitgevoerd naar een aantal aspecten voordat de hier
voorgestelde maten daadwerkelijk kunnen worden ingezet voor het beoogde doel. We vatten deze aspecten hieronder nog een keer kort samen.
Ten eerste is het mogelijk dat er bij verschillende vormen van extremisme en radicalisering uiteenlopende factoren of vormen van weerbaarheid van belang kunnen zijn: weerbaarheid moet daarom wellicht eerder specifiek dan generiek worden gemeten, of een meting van zowel generieke als specifieke aspecten moet worden ontwikkeld. Ten tweede kan weerbaarheid zich op verschillende niveaus manifesteren en zal dus, naast het individuele
niveau, aandacht moeten worden besteed aan het groeps- en gemeenschapsniveau. Tot slot moet steeds rekening worden gehouden met de context waarin weerbaarheid wordt
gedefinieerd en gemeten. Ook hier moet in de verdere ontwikkeling van een meetinstrument concreet aandacht aan worden besteed door contextuele factoren te betrekken in de metingen of de interpretatie daarvan.
Zoals gezegd moeten de in dit rapport voorgestelde, beschreven en geteste methoden verder worden ontwikkeld, daarbij tevens rekening houdend met de bovengenoemde aspecten (generaliteit versus specificiteit, niveau van weerbaarheid en context). De meetmethode besproken in Hoofdstuk 3 kan worden toegepast op verschillende Europese landen, waardoor een vergelijking tussen Nederland en andere landen kan worden gemaakt. Het meetinstrument beschreven in Hoofdstuk 4 moet verder worden getest en gevalideerd. Ook het
meetinstrument besproken in Hoofdstuk 5 moet worden verbeterd; de betrouwbaarheid van de automatische inhoudsanalyses is nog niet optimaal. Concluderend kunnen we dus stellen dat voor alle metingen vervolgonderzoek nodig is om tot een optimale gecombineerde monitor van weerbaarheid tegen extremistische boodschappen in de Nederlandse samenleving te komen.
Zoals besproken in het inleidende hoofdstuk van dit rapport maakt de Nederlandse overheid zich zorgen over de weerbaarheid van de Nederlandse samenleving en specifieke groepen daarbinnen. Het in de zomer van 2014 uitgeroepen kalifaat in Syrië en Irak trekt een aanzienlijk aantal jongeren aan om naar dit gebied af te reizen waar zij mogelijk radicaliseren en aldaar, of na terugkomst in Nederland, een gevaar vormen voor de samenleving. In het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme (Ministerie van Veiligheid en Justitie, NCTV, & Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid, 2014) wordt gesproken over de noodzaak van het versterken van weerbaarheid tegen extremisme. Voor het versterken van weerbaarheid is het echter van belang om voldoende duidelijk te hebben wat weerbaarheid inhoudt. Bovendien zijn uitspraken over de mate van weerbaarheid van individuen, groepen of gemeenschappen pas zinvol als die weerbaarheid op een betrouwbare en valide manier kan worden gemeten. Met het huidige onderzoek beogen we een bijdrage te leveren aan de
concretisering van het begrip weerbaarheid tegen extremistische boodschappen en inzichten te bieden in de mogelijkheden deze weerbaarheid te meten. Wij hopen hiermee een vruchtbare eerste aanzet te hebben gedaan tot het stimuleren van meer specifiek en gericht onderzoek naar weerbaarheid in de context van extremisme en radicalisering.
Literatuur
AIVD (2009). Weerstand en tegenkracht. Verkregen via https://www.aivd.nl/@2373/rapport-%27weerstand/
AIVD (2014). The transformation of jihadism in the Netherlands: Swarm dynamics and new
strength. Verkregen via:
https://www.aivd.nl/publicaties/aivd-publicaties/@3139/transformation-0/
AIVD (2014). Transformatie Jihadisme in Nederland. Verkregen via https://www.aivd.nl/@3112/transformatie/
Aly, A., Taylor, E., & Karnovsky, S. (2014). Moral disengagement and building resilience to violent extremism: An education intervention. Studies in Conflict & Terrorism, 37, 369-385. doi: 10.1080/1057610X.2014.879379
Atteveldt, van, W. (2008). Semantic Network Analysis: Techniques for Extracting,
Representing, and Querying Media Content (dissertation). Charleston, SC: BookSurge.
Bakker, E. (2006). Jihadi terrorists in Europe: Their characteristics and the circumstances in which they joined the jihad: An exploratory study. Verkregen via
http://clingendael.info/publications/2006/20061200_cscp_csp_bakker.pdf
Banas, J. A., & Rains, S. A. (2010). A meta-analysis of research on inoculation theory.
Communication Monographs, 77, 281-311. doi:10.1080/03637751003758193
Bhui, K., Everitt, B., & Jones, E. (2014). Might depression, psychosocial adversity, and limited social assets explain vulnerability to and resistance against violent
radicalisation? PloS one, 9(9). doi: 10.1371/journal.pone.0105918
Bjørgo, T., & Carlsson, Y. (2005). Early intervention with violent and racist youth
groups (NUPI Working Papers, issue 667). Oslo: Norwegian Institute of International
Affairs. Verkregen via http://www.isn.ethz.ch/Digital-Library/Publications/Detail/?id=27305&lng=en
Blei, D. M., Ng, A. Y., & Jordan, M. I. (2003). Latent Dirichlet Allocation. Journal of
Machine Learning Research, 3, 993-1002. Verkregen via
http://dl.acm.org/citation.cfm?id=944937
Bonanno, G. A. (2004). Loss, trauma, and human resilience: Have we underestimated the human capacity to thrive after extremely aversive events? American Psychologist, 59, 20-28. doi: 10.1037/0003-066X.59.1.20
Bonnell, J., Copestake, P., Kerr, D., Passy, R., Reed, C., Salter, R., Sarwar, S., & Sheikh, S. (2011). Teaching approaches that help to build resilience to extremism among young
people (Research report DFE-RR119). Department for Education. UK: Office for Public
Management. Verkregen via
https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/182675/ DFE-RR119.pdf
Bos, van den, K., Loseman, A., & Doosje, B. (2009). Waarom jongeren radicaliseren en
sympathie krijgen voor terrorisme. Onrechtvaardigheid, onzekerheid en bedreigde groepen. WODC rapport, projectnummer: 1626. Verkregen via
https://www.wodc.nl/onderzoeksdatabase/jongeren-aan-het-woord-over-radicalisme-en-terrorisme.aspx#project-informatie
Buijs, F. J., Demant, F., & Hamdy, A. (2006). Strijders van eigen bodem. Radicale en
democratische moslims in Nederland. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Butler, L., Morland, L., & Leskin, G. (2007). Psychological resilience in the face of terrorism. In B. Bongar (Ed.), Psychology of terrorism (pp. 400-417). New York: Oxford
University Press.
Compton, J. A., & Pfau, M. (2005). Inoculation theory of resistance to influence at maturity: Recent progress in theory development and application and suggestions for future research. Communication Yearbook, 29, 97-145.
Cragin, R. K. (2014). Resisting violent extremism: A conceptual model for non-radicalization. Terrorism and Political Violence, 26, 337-353. doi:
10.1080/09546553.2012.714820
Dienstbier, R.A. (1989). Arousal and physiological toughness: Implications for mental and physical health. Psychological Review, 96, 84–100. doi: 10.1037/0033-295X.96.1.84 Doosje, B., & Burgoon, B. (2014). The relations between income inequality, trust and
terrorism. Manuscript in voorbereiding, Universiteit van Amsterdam. Resultaten
beschikbaar op verzoek.
Doosje, B., Loseman, A., & van den Bos, K. (2013). Determinants of radicalization of Islamic youth in the Netherlands: Personal uncertainty, perceived injustice, and perceived group threat. Journal of Social Issues, 69, 586-604. doi: 10.1111/josi.12030
Doosje, B., Wirtz, C., Drijver, J., Duin, J., Tasliyurt, T., Vinken, J., Pennekamp, S., Zebel, Z., & Zimmermann, A. (2014). An extreme out-group source blinds the eye: Reactions to
criticism as a function of group membership, extremity of the source and extremity of the criticism. Manuscript voorgelegd ter publicatie.
Dyer, J. G., & Minton McGuinness, T. (1996). Resilience: Analysis of the concept. Archives
of Psychiatric Nursing, 10, 276-282. doi: 10.1016/S0883-9417(96)80036-7
Earvolino‐Ramirez, M. (2007). Resilience: A concept analysis. Nursing Forum, 42, 73-82. doi: 10.1111/j.1744-6198.2007.00070.x
Executive office of the president of the Unites States, National Security Staff (2011).
Strategic implementation plan for empowering local partners to prevent violent extremism. Verkregen via http://www.whitehouse.gov/sites/default/files/sip-final.pdf
Feddes, A. R., Mann, L., & Doosje, B. (2012). From extreme emotions to extreme actions: Explaining non-normative collective action and reconciliation. Behavioral Brain
Sciences, 35, 432-433. doi: http://dx.doi.org/10.1017/S0140525X12001197
Gallopín, G. C. (2006). Linkages between vulnerability, resilience, and adaptive capacity.
Global Environmental Change, 16, 293-303. doi: 10.1016/j.gloenvcha.2006.02.004
Gorp, van, B. (2007). Het reconstrueren van frames via inductieve inhoudsanalyse: uitgangspunten en procudures. Kwalon 35, 12, 13-18. Verkregen via
http://www.boomlemmatijdschriften.nl/tijdschrift/KWALON/2007/2/KWALON_2007_ 012_002_005.pdf
Government of Canada (2013). Building resilience against terrorism. Canada’s
counter-terrorism strategy. Verkregen via
http://www.publicsafety.gc.ca/cnt/rsrcs/pblctns/rslnc-gnst-trrrsm/index-eng.aspx
Graaf, de, B. A. (2010). Theater van de angst. De strijd tegen terrorisme in Nederland,
Duitsland, Italië en Amerika. Amsterdam: Uitgeverij Boom.
Graaf, de, B. A. (2014). De vlam van het verzet. Nederlandse strijders in het buitenland,
vroeger en nu. Anton de Kom-lezing, Verzetsmuseum, Amsterdam, 19 juni 2014.
Groen, J., & Kranenberg, A. (2009). Opstand der gematigden. De groeiende weerbaarheid
van Nederlandse moslims. Amsterdam: De Volkskrant en Meulenhoff.
Grotberg, E. H. (Ed.). (2003). Resilience for today: Gaining strength from adversity. Westport CT: Greenwood Publishing Group.
HM Government (2011). Contest. The United Kingdom’s strategy for countering terrorism (UK: TSO). Verkregen via
https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/97995/str ategy-contest.pdf
Hovland, C. I., & Weiss, W. (1951). The influence of source credibility on communication effectiveness. Public Opinion Quarterly, 15, 635–650. doi: 10.1086/266350
Iyer, A., Jetten, J., Tsivrikos, D., Postmes, T., & Haslam, S. A. (2009). The more (and the more compatible) the merrier: Multiple group memberships and identity compatibility
as predictors of adjustment after life transitions. British Journal of Social Psychology,
48, 707-733. doi: 10.1348/014466608X397628
Jones, J. M., & Jetten, J. (2011). Recovering from strain and enduring pain. Multiple group memberships promote resilience in the face of physical challenges. Social
Psychological and Personality Science, 2, 239-244. doi: 10.1177/1948550610386806
Kamel Boulos, M. N., Sanfilippo, A. P., Corley, C. D., & Wheeler, S. (2010). Social web mining and exploitation for serious applications: Technosocial predictive analytics and related technologies for public health, environmental and national security surveillance.
Computer Methods and Programs in Biomedicine, 100, 16-23. doi:
10.1016/j.cmpb.2010.02.007
Konijn, E. A. (2013). The role of emotion in media use and effects. In: Dill, K. (Ed.). The
Oxford Handbook of Media Psychology (pp. 186-211). New York/London: Oxford
University Press.
Konijn, E., Oegema, D., Schneider, I. K., Vos, B. D., Krijt, M., & Prins, J. (2010). Jong en
multimediaal: Mediagebruik en meningsvorming onder jongeren, in het bijzonder moslimjongeren. Amsterdam/Den Haag: Breckfield Hall Publishers/WODC, Ministrie
van Justitie.
Konijn, E. A., Walma van der Molen, J. H., & Van Nes, S. (2009). Emotions bias perceptions of realism in audiovisual media. Why we may take fiction for real. Discourse Processes, 46, 309-340. doi: 10.1080/01638530902728546
Koning, de, M. J. M. (2013). 'We Reject You' - 'Counter-conduct' and the radicalization of the Dutch Hofstad Network. In M. Herding (Ed.), Radikaler Islam im Jugendalter (pp. 92-110). Halle: Arbeits- und Forschungstelle Rechtsextremismus und
Fremdenfeindlichkeit.
Krippendorf, K. (2013). Content Analysis: An introduction to its methodology, 3rd edition. London: Sage.
Kruglanski, A. W., Bélanger, J. J., Gelfand, M., Gunaratna, R., Hettiarachchi, M., Reinares, F., Orehek, E., Sasota, J., & Sharvit, K. (2013). Terrorism - A (self) love story: Redirecting the significance quest can end violence. American Psychologist, 68, 559-575. doi: 10.1037/a0032615
Kruglanski, A. W., Chen, X., Dechesne, M., Fishman, S., & Orehek, E. (2009). Fully committed: Suicide bombers' motivation and the quest for personal significance.
Political Psychology, 30, 331-357. doi: 10.1111/j.1467-9221.2009.00698.x
Kruglanski, A. W., Gelfand, M. J., Bélanger, J. J., Sheveland, A., Hetiarachchi, M., & Gunaratna, R. (2014). The psychology of radicalization and deradicalization: How significance quest impacts violent extremism. Political Psychology, 35, 69-93. doi: 10.1111/pops.12163
Kruglanski, A. W., & Webster, D. M. (1996). Motivated closing of the mind: "Seizing" and "freezing." Psychological Review, 103, 263-283. doi: 10.1037/0033-295X.103.2.263 Kruglanski, A. W., Webster, D. M., & Klem, A. (1993). Motivated resistance and openness to
persuasion in the presence or absence of prior information. Journal of Personality and
Social Psychology, 65, 861-876. doi: http://dx.doi.org/10.1037/0022-3514.65.5.861
Lee, E. J. (2012). That's not the way it is: How user‐generated comments on the news affect perceived media bias. Journal of Computer‐Mediated Communication, 18, 32-45. doi: 10.1111/j.1083-6101.2012.01597.x
Lickel, B. (2012). Retribution and revenge. In L. Tropp (Ed.), The Oxford handbook of
intergroup conflict (pp. 89-105). Oxford Library of Psychology.
Liht, J., & Savage, S. (2013). Preventing violent extremism through value complexity: Being Muslim being British. Journal of Strategic Security, 6, 44-66. doi:
http://dx.doi.org/10.5038/1944-0472.6.4.3
Luthar, S. S., Cicchetti, D., & Becker, B. (2000). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child development, 71, 543-562. doi: 10.1111/1467-8624.00164
Manyena, S. B. (2006). The concept of resilience revisited. Disasters, 30, 434-450. doi: 10.1111/j.0361-3666.2006.00331.x
McCauley, C., & Moskalenko, S. (2008). Mechanisms of political radicalization: Pathways toward terrorism. Terrorism and Political Violence, 20, 415–433. doi:
10.1080/09546550802073367
Meichenbaum, D. (1993). Stress inoculation training: A twenty year update. In R.L. Woolfolk & P.M. Lehrer (Eds.), Principles and practices of stress management (2nd ed., pp. 373– 406). NewYork, NY: Guilford Press.
Mellis, C. (2007). Amsterdam and radicalisation: The municipal approach. In Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en Ministerie van Justitie (Ed.),
Radicalization in broader perspective (pp. 40-48). Den Haag: The national coördinator
for counterterrorism.
Milojev, P., Osborne, D., & Sibley, C. G. (2014). Personality resilience following a natural disaster. Social Psychological and Personality Science, 5, 760-768. doi:
10.1177/1948550614528545
Ministerie van Veiligheid en Justitie, Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, & Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid (2014).
Actieprogramma integrale aanpak jihadisme. Verkregen via
http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2014/08/30/actieprogramma-integrale-aanpak-jihadisme.html Mishori, R., Singh, L. O., Levy, B., & Newport, C. (2014). Mapping physician twitter
networks: Describing how they work as a first step in understanding connectivity, information flow, and message diffusion. Journal of Medical Internet Research, 16(4), e107. doi: 10.2196/jmir.3006
Moghaddam, F. M. (2005). The staircase to terrorism: A psychological exploration. American
Psychologist, 60, 161–169. doi: 10.1037/0003-066X.60.2.161
Moghaddam, F. M., & Solliday, E. A. (1991). "Balanced Multiculturalism" and the challenge of peaceful coexistence in pluralistic societies. Psychology & Developing Societies, 3, 51-72. doi: 10.1177/097133369100300104
Moha, A. A., Vegter, F., Romer, R. (2014). Mediabereikonderzoek Nieuwe Nederlanders
2014. Bereik en waardering van reguliere en cultuurgebonden media onder Turkse, Marokkaanse, Surinaamse, Antilliaanse Nederlanders en Polen. Amsterdam:
Motivaction, mei 2014. Projectnummer: Z4009.
Mohaupt, S. (2009). Review article: Resilience and social exclusion. Social Policy and
Society, 8, 63-71. doi: http://dx.doi.org/10.1017/S1474746408004594
Moors, J. A. & Reek Vermeulen, van den, E. (2010). Voedingsbodem voor radicalisering bij
kleine etnische groepen in Nederland. Een verkennend onderzoek in de Somalische, Pakistaanse, Koerdische en Molukse gemeenschappen (Deelrapport literatuurstudie).
IVA beleidsonderzoek en advies. Verkregen via http://www.lokaalcentraal.com/wp-content/uploads/2013/05/Voedingsbodem-voor-radicalisering.pdf
Morstatter, F., Pfeffer, J., Liu, H., & Carley, K. M. (2013). Is the sample good enough? Comparing data from twitter's streaming api with twitter's firehose. arXiv preprint
arXiv:1306.5204.
Munton, T., Martin, A., Lorenc, T., Marrero-Guillamon, I., Jamal, F., Lehmann, A., Cooper, C., & Sexton, M. (2011). Understanding vulnerability and resilience in individuals to
the influence of Al Qa’ida violent extremism. A rapid evidence assessment to inform 169
policy and practice in preventing violent extremism (Report prepared for the Office for
Security and Counter-Terrorism, UK Home Office). Verkregen via
https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/116723/o cc98.pdf
NCTV (2014a). Samenvatting dreigingsbeeld terrorisme Nederland 36, juni, 2014. Verkregen via
http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en- publicaties/kamerstukken/2014/06/30/samenvatting-dreigingsbeeld-terrorisme-nederland-36.html
NCTV (2014b). Samenvatting dreigingsbeeld terrorisme Nederland 37, oktober, 2014. Verkregen via
http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en- publicaties/rapporten/2014/11/13/tk-bijlage-1-samenvatting-dreigingsbeeld-terrorisme-nederland-37-oktober-2014.html
Neff, L. A., & Broady, E. F. (2011). Stress resilience in early marriage: Can practice make perfect? Journal of Personality and Social Psychology, 101, 1050-1067. doi:
10.1037/a0023809
Noor, M., Shnabel, N., Halabi, S., & Nadler, A. (2012). When suffering begets suffering: The psychology of competitive victimhood between adversarial groups in violent conflicts.
Personality and Social Psychology Review, 16, 351–374. doi:
10.1177/1088868312440048
Norris, F. H., Stevens, S. P., Pfefferbaum, B., Wyche, K. F., & Pfefferbaum, R. L. (2008). Community resilience as a metaphor, theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness. American Journal of Community Psychology, 41, 127-150. doi:
10.1007/s10464-007-9156-6
Orehek, E., Fishman, S., Dechesne, M., Doosje, B., Kruglanski, A. W., Colee, A. P., Saddler, B., & Jackson, T. (2010). Need for closure and the social response to terrorism. Basic
and Applied Social Psychology, 32, 279–290. doi: 10.1080/01973533.2010.519196
Pennekamp, S. F., Doosje, B., Zebel, S., & Alarcon Henriquez, A. (2009). In matters of opinion, what matters is the group: Minority group members’ emotional reactions to messages about identity expression. Journal of Experimental Social Psychology, 45, 778–787. doi: 10.1016/j.jesp.2009.04.025
Perloff, R. M. (2010). The dynamics of persuasion: Communication and attitudes in the 21st
century (4th ed.). New York: Routledge.
Pfau, M. & Van Bockern, S. (1994). The persistence of inoculation in conferring resistance to smoking initiation among adolescents: The second year. Human Communication
Research, 20, 413-430. doi: 10.1111/j.1468-2958.1994.tb00329.x
Putnam, R. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York: Simon & Schuster.
Pyszczynski, T., Solomon, S., & Greenberg, J. (2003). In the wake of 9/11: The psychology of
terror. Washington, DC: APA Books.
Rieger, D., Frischlich, L., & Bente, G. (2013). Propaganda 2.0. Psychological Effects of
Right-Wing and Islamic Extremist Internet Videos. Keulen: Luchterhand Verlag.
Riff, D., Lacy, S., & Fico, F. (2014). Analyzing media messages: Using quantitative content
analysis in research, 3rd edition. New York: Routledge.
Rutter, M. (1987). Psychosocial resilience and protective mechanisms. American Journal of
Orthopsychiatry, 57, 316-331. doi: 10.1111/j.1939-0025.1987.tb03541.x
Rutter, M. (2006). Implications of resilience concepts for scientific understanding. Annals of
the New York Academy of Sciences, 1094, 1-12. doi: 10.1196/annals.1376.002
San, M. van, Sieckelinck, S., & Winter, M. de (2010). Idealen op drift. Den Haag: Boom Lemma.
Schwartz, S. H. (2003). A proposal for measuring value orientations across nations.
Questionnaire Package of the European Social Survey, 259-290. Verkregen via
http://www.europeansocialsurvey.org/docs/methodology/core_ess_questionnaire/ESS_c ore_questionnaire_human_values.pdf
Seery, M. D. (2011). Resilience: A silver lining to experiencing adverse life events? Current
Directions in Psychological Science, 20, 390-394. doi: 10.1177/0963721411424740
Stryker, E., Wray, R. J., Hornik, R., & Yanovitzky, I. (2006). Validation of database search terms for content analysis: The case of cancer news coverage. Journalism & Mass
Communication Quarterly, 38, 413-430. doi: 10.1177/107769900608300212
Tausch, N., Becker, J. C., Spears, R., Christ, O., Saab, R., Singh, P., & Siddiqui, R. N. (2011). Explaining radical group behavior: Developing emotion and efficacy routes to
normative and nonnormative collective action. Journal of Personality and Social
Psychology, 101, 129–148. doi: 10.1037/a0022728
Toma, K. (2014). Resilien-Tech. “Resilience-by-Design”: Strategie für die technologischen
Zukunftsthemen (Acatech Studie). Freiburg: Deutsche Akademie der
Technikwissenschaften. Verkregen via http://www.bmbf.de/de/24434.php
Uslaner, E. (2002). The moral foundations of trust. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Waller, M. A. (2001). Resilience in ecosystemic context: Evolution of the concept. American
Journal of Orthopsychiatry, 71, 290-297. doi: 10.1037/0002-9432.71.3.290
Weine, S., Henderson, S., Shanfield, S., Legha, R., & Post, J. (2013). Building community resilience to counter violent extremism. Democracy and security, 9, 327-333. doi: 10.1080/17419166.2013.766131
Wessels, L. & Dijkman, A. (2012). Radicaal (On)zichtbaar. Verkennend onderzoek naar
omvang, kenmerken en oorzaken van mogelijke radicalisering onder Amsterdamse moslima’s (Rapport gemeente Amsterdam). Verkregen via
http://www.west.amsterdam.nl/diversen/nieuws/algemeen-nieuws/nieuws-veiligheid/west-pakt/
Wirtz, C., & Doosje, B. (2013). Reactions to threatening critical messages from minority group members with shared or distinct group identities. European Journal of Social
Psychology, 43, 50–61. doi: 10.1002/ejsp.1910
Zaller, J. R. (1992). The nature and origins of mass opinion. New York: Cambridge University Press.
Zwaluw, J. van der (2007). Mocro Flavour: religieuze identiteit op Maroc.nl. Radboud Universiteit Nijmegen.