Het afwegingskader

6.1

Afwegingskader

In dit hoofdstuk komen we tot het in de doelstelling genoemde

afwegingskader. Het moet gebruikt kunnen worden voor het optimaliseren van het groenontwerp door te helpen een grote set van waarden (grote duurzaamheid) te realiseren. Dus een groenontwerp met meer

maatschappelijke waarde.

In hoofdstuk 2 hebben we gezien hoe moeilijk het is om de waarde van iets te bepalen. Juist daarom is in dit onderzoek gekozen om de gemeente Heerhugowaard een handvat te geven om de waarden van groen in beeld te brengen. Bovendien is dit kader geschikt om de waarden van groen te bespreken met zowel professionals, als betrokkenen zonder specifieke kennis. Juist nu in onze participatiesamenleving is dit van belang. Het afwegingskader is ontwikkeld om de waarden van groen in het

groenontwerpproces in beeld te krijgen en om goede afwegingen te kunnen maken, die samenhangen met de maatschappelijke waarde(n) van groen. Het afwegen zit hem in het bewust nadenken over de verschillende waarden van groen en het toepassen hiervan. Dit is van belang, omdat we in de analyse hebben gezien dat als we de waarden van groen niet weten te benoemen, groen één van al die aspecten zal blijven. Afhankelijk van de plek kunnen bepaalde waarden belangrijker zijn dan andere.

Maatschappelijke waarde berust op duurzaamheid en daarmee de drie P’s: People, Planet, Profit/Prosperity. Hiermee wordt duurzaamheid breder meegenomen. Dit zijn daarom belangrijke bouwstenen voor het

afwegingskader.Belangen moeten met elkaar bewust worden afgewogen. Ook daarbij helpt het duurzaamheidsprincipe Triple P. Immers deze

methode zorgt er voor dat je gaat nadenken over die verschillende waarden

en streeft bovendien naar balans tussen de aspecten People, Planet en Profit/Prosperity.

Duurzaamheid (Triple-P benadering)

Het duurzaamheidprincipe Triple-P (People, Planet, Profit/Prosperity) gaat uit van de verschillende waarden en vat deze samen in de aspecten:

People, belevingswaarde of ruimtelijk-sociale kwaliteit

People staat voor de sociaal-culturele dimensie. Het gaat dan om zaken als: leefbaarheid, inrichting openbare ruimte, sociale veiligheid, externe veiligheid, gezondheid, lucht, geluid, geur, sociale cohesie, culturele waarden, waardevolle elementen en historische structuren en kwaliteit van gebouwen.

Planet, ecologische waarde of milieukwaliteit

Planet staat voor de ecologische dimensie. Het gaat hierbij om zaken als: ruimtegebruik, water, energie, natuur/ecologie, verkeer/mobiliteit, materialen en afval.

Profit/Prosperity, toekomstwaarde of economische kwaliteit

Profit staat voor de economische dimensie. Maar naast economische winst ook met name de maatschappelijke winst. Het gaat hierbij om zaken als: welvaart of voorspoed, levensloopbestendige wijk, functiemenging in de wijk, flexibiliteit van de wijk en economische vitaliteit van een wijk.

Het afwegingskader moet naast voldoen aan het doel van dit onderzoek ook antwoord geven op deelvraag 4: Hoe kan asset management worden gebruikt voor het maken van een afwegingskader in het

groenontwerpproces in de gemeente Heerhugowaard?

Zoals we hebben gezien, kunnen we binnen asset management vier kernbegrippen onderscheiden, namelijk: Waardemaximalisatie, Risicomanagement, Levenscyclus en Optimaal beheer. Omdat de

als tweede component waardevol, omdat deze uitgaat van de totale levenscyclus.

Kernbegrippen asset management

In dit onderzoek zijn vier kernbegrippen van asset management onderscheiden: Waardemaximalisatie (maatschappelijke waarde van groen)

Uit het onderzoek blijkt dat groen vele waarden in zich heeft voor het ontwikkelen van een duurzame gemeente. Om dit te bereiken is passie nodig. Met de drie P’s: People, Planet, Profit/Prosperity kunnen de waarden van groen in beeld worden gebracht en vervolgens worden toegepast.

Risicomanagement

Aan de hand van de doelstelling, bij risicobeslissingen: de potentiële effecten en de kansen daarop, plus de kosten van eventuele beheersmaatregelen in beeld brengen. Levenscyclus

De levenscyclus staat in het teken van de grootste opbrengst van de asset. Bij groenvoorzieningen in de openbare buitenruimte wordt meestal gestreefd naar een lange levenscyclus, met name in het geval van ecologisch groen.

Optimaal beheer

Het beheer moet gericht zijn op het behalen van de doelstelling van de groenvoorziening.

In de analyse hebben we gezien dat de combinatie van de Triple-P

benadering en de vier kernbegrippen van asset management leidt tot het in kaart brengen van verbeterpunten voor het vergroten van de

maatschappelijke waarde van groen. Daarom gebruiken we deze twee systemen voor het afwegingskader en plaatsen deze hiertoe in een matrix. De verschillende punten uit figuur 20 samenvatting analyse zijn verwerkt in de bij het afwegingskader gevoegde waardenlijst.

Input interviews

Om reacties van de geïnterviewden te krijgen als input voor een afwegingskader, is een concept-afwegingskader tijdens de interviews gebruikt. Dit concept had al de basis van het in dit hoofdstuk gebruikte kader. Een grote wijziging is dat op advies van afdelingshoofd SRO, Anton Balm de twaalf vragen van hoe-vragen zijn veranderd in wat-vragen, omdat deze meer uitlokken tot dialoog. De hoe-vraag kan wel goed gebruikt worden voor de verdere uitwerking van de gevonden waarden.

Het concept is bij de medewerkers goed ontvangen. Hieronder staan nog een aantal opmerkingen uit de interviews, specifiek over het

afwegingskader. Deze punten zijn verwerkt in de Waardenlijst in paragraaf 6.2. Soms zijn opmerkingen ook met elkaar in strijd. Bijvoorbeeld de

opmerking van Hans Visscher, die het afwegingskader graag zou zien als een soort beslismodel, terwijl Anton Balm het juist liever ziet als een

inspiratiemodel. In dit onderzoek is gekozen voor een inspiratiemodel om de dialoog aan te gaan over de waarden van groen. Deze waarden zijn vaak moeilijk meetbaar, vandaar dat er gekozen is voor een inspiratiemodel. Overigens zou het model mogelijk in later instantie nog verder ontwikkeld kunnen worden naar een beslismodel. Ook het systeem TEEB-Stad zou hier mogelijk een goede aanvulling voor zijn. (teeb-stad, 2015)

Op advies van Hans Visscher is het begrip Waardemaximalisatie veranderd in waardenmaximalisatie, omdat dit meer wijst op de verschillende waarden van groen.

HV Het zou fijn zijn als je dit afwegingskader zou kunnen bewerken tot een instrument dat je bij het ingenieursbureau kunt neerleggen. Een vertaling naar een soort beslismodel zou mogelijk handig zijn. GO In de matrix onder People leefbaarheid nadrukkelijker naar voren

brengen.

HV Zit participatie, cocreatie, hoogste waarde tegen de laagste kosten voldoende in de matrix? We moeten het wel breder maken, dat niet alleen de gemeente verantwoordelijk is, we moeten anderen

mee verantwoordelijk maken. Tot en met het beheer en onderhoud aan toe.

AB De matrix kan nuttig zijn, mits deze wordt gebruikt om waarde van groen inzichtelijk te krijgen en niet om processtappen te

ontwikkelen. Een matrix kan het gevoel helemaal stuk maken. Je moet met elkaar bewust belangen afwegen. De centrale vraag is: Wat is de waarde van groen voor deze stad?

AB Alleen een afwegingskader is niet genoeg, je moet een sfeer hebben waarin je met elkaar over waarden kunt praten. Als iedereen aanvoelt: vanuit welk gedachtegoed we willen vertrekken, dan vinden we de weg wel. De passie is belangrijker dan de regels of de weg om het te bereiken. Hoe doen we dit? Door mensen te overtuigen. Je moet een verhaal hebben dat intrigeert, inspireert. Als je passie hebt, hoef je de rest vrijwel niet te regelen. Passie met gebruikmaking van een goede leidraad, zoals

bijvoorbeeld de matrix (concept afwegingskader), kan mogelijk goed werken. Mensen lopen niet warm voor regels, je moet ze uit hun kader lokken.

HJ Als je naar het programma: People, Planet, Profit kijkt, kun je er nog eentje achteraan plakken: Prosperity. Dan pak je het veel breder en zit de factor menselijkheid er in. Ik denk dat dat de verbindende factor is in onze samenleving. Factor mens in people is duidelijk, prosperity daar zit de menselijke aaibaarheidsfactor in. Dan kun je dingen als health meepakken (healthy living, healthy ageing, active ageing).

Toelichting op het afwegingskader

Het afwegingskader dient als een routekaart en is niet een boekje met regels, maar laat betrokkenen beseffen wat groen betekent voor de stad.