Aansprakelijkheid van hulpverlener onder integrale bekostiging

In paragraaf 4.3.2 is voor het transparante participatiemodel geconstateerd dat de

vrijgevestigde medisch specialisten een behandelingsovereenkomst met de patiënt sluiten. In beginsel zijn de gezamenlijke maten van een maatschap opdrachtnemer en dus partij bij een overeenkomst.269 In het geval van een specialistenmaatschap is dit niet zonder meer het geval, omdat de specialistenmaatschap niet onder het begrip hulpverlener valt.270 De opdracht wordt doorgaans met het oog op de persoon van de maat verleend, waardoor deze persoon de opdrachtnemer is.271

Naast deze contractuele relatie is het ook mogelijk dat een niet-contractuele relatie tussen de patiënt en de medisch specialist ontstaat.272 Nu de maatschap niet kwalificeert als

hulpverlener zijn de maten bij een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst ook niet voor gelijke delen aansprakelijk op grond van artikel 7A:1679-1681 BW. Wanneer de opdracht met het oog op de persoon van de medisch specialist is aangegaan, geldt hoofdelijke aansprakelijkheid op grond van artikel 7:404 juncto 7:407 lid 2 BW.273 Dit kan ook

doorwerken in het privé vermogen van de maat.274 In beginsel is de correcte nakoming een collectieve verantwoordelijkheid.275 Nu er sprake is van medisch specialisten met hun eigen vakgebied zal het aannemelijk zijn dat opdrachten worden verleend met het oog op een bepaalde specialist. Bij medici zijn deze wettelijke bepalingen niet contractueel uit te sluiten.276 Indien de medisch specialist tekort schiet in de nakoming van de

behandelingsovereenkomst en daarmee dus ook tekortschiet in de nakoming van zijn

267 _{Wijne 2013, p. 309.}

268 _{Rechtbank Leeuwarden, 23 december 1987, NJ 1988/981. De grondslag hiervoor is artikel 6:162 BW, want}

het betreft een onrechtmatige daad van het ziekenhuis.

269

Artikel 7:407 lid 2 BW. Zie ook Hoge Raad, 15 maart 2013, NJ 2013/290 (Biek/Holding) met noot P. van Schilfgaarde.

270 _{Wijne 2013, p.109.}

271 _{Artikel 7:404 BW.}

272 _{Wijne 2013, p. 130.}

273

Hoge Raad, 15 maart 2013, NJ 2013/290 (Biek/Holding) met noot P. van Schilfgaarde; Centraal Tuchtcollege, 20 januari 2005, TvGR 2005/12.

274 _{In een maatschap is er geen sprake van een afgescheiden vermogen.}

275

Sijmons, MC 2014, nr. 37, p. 10.

41 dienstverleningsovereenkomst, is hij als vennoot intern jegens de ziekenhuis-VOF gehouden tot vergoeding van de schade.277

In paragraaf 4.3.2 is tevens geconstateerd dat onder het niet-transparante participatiemodel de vrijgevestigde medisch specialist een behandelingsovereenkomst met de patiënt sluit. Indien de vrijgevestigde medisch specialist echter participeert in de ziekenhuis-BV met zijn

persoonlijke holding, wordt deze laatste contractspartij bij de behandelingsovereenkomst.278 De medisch specialist is in dienst van zijn persoonlijke holding. Tussen de patiënt en de vrijgevestigde medisch specialist of persoonlijk holding is ook een niet-contractuele relatie mogelijk.279 Net als onder het transparante participatiemodel kan de patiënt bij een

tekortkoming in de nakoming van deze overeenkomst de vrijgevestigde medisch specialist of de persoonlijke holding aanspreken tot vergoeding van zijn schade. In dit geval geldt dat de aandeelhouder van een BV aansprakelijk is voor de schulden tot het maximum ingebrachte kapitaal.280 Er geldt geen hoofdelijk aansprakelijkheid. In beginsel is er geen persoonlijke aansprakelijkheid in een BV constructie.281 In dit model kunnen de medisch specialisten door middel van een persoonlijke holding in de coöperatie participeren, waardoor zij in feite in dienst zijn van hun eigen holding. Er ontstaat dan een ledenovereenkomst tussen de

persoonlijke holdings en de specialisten-coöperatie.282 De coöperatie kan worden opgericht met beperkte of uitgesloten aansprakelijkheid.283 Het ziekenhuis zal de voorkeur geven aan beperkte aansprakelijkheid van de coöperatie. Bij uitgesloten aansprakelijkheid is het eigen vermogen van de medisch specialist, indien hij wordt aangesproken voor verhaal vanwege tekortkoming in de nakoming van een behandelingsovereenkomst, beschermd. Ook als de medisch specialist tekortschiet in de nakoming van zijn dienstverleningsovereenkomst jegens de ziekenhuis-BV is zijn eigen vermogen door tussenkomst van zijn persoonlijke holding in beginsel beschermd.284

277

Artikel 6:74 BW.

278 _{Wijne, Letsel & Schade 2015, nr.1, p. 19; Knotnerus e.a. MC 2014, p. 17-19.}

279 _{Zie paragraaf 4.3.2.}

280 _{Voor de BV is het minimum kapitaal €1,-.}

281 _{Artikel 2:175 BW. Dit behoeft uitzondering indien er sprake is van interne/externe}

bestuurdersaansprakelijkheid vanwege een ernstig verwijt of onbehoorlijke taakvervulling. Het privé vermogen

van de bestuurder kan zodoende aangewend worden voor voldoening van schulden.

282 _{Zie Bijlage 1 voor het participatiemodel.}

283

Artikel 2:54 juncto 2:56 BW.

42 Op grond van de centrale aansprakelijkheid is het ziekenhuis mede-aansprakelijk. De

behandeling vindt namelijk in een toegelaten instelling plaats en er is een contractuele relatie met de vrijgevestigde medisch specialisten van de ziekenhuis-VOF of de ziekenhuis-BV, dan wel met de persoonlijke holding van de medisch specialist.285

5.3.2 Aansprakelijkheid onder het samenwerkingsmodel

In paragraaf 4.3.3 is voor het transparante samenwerkingsmodel geconstateerd dat de medisch specialist, verenigd in het GMSB, bij aanvang van de behandeling een overeenkomst met de patiënt sluit. Daarnaast sluit het GMSB een overeenkomst van opdracht met het ziekenhuis. Indien sprake is van een tekortkoming in de nakoming van de behandelingsovereenkomst kan de patiënt de medisch specialist tot vergoeding aanspreken. De medisch specialist sluit als maat van het GMSB een behandelingsovereenkomst met de patiënt. Indien de opdracht met het oog op de persoon van de medisch specialist is aangegaan, geldt artikel 7:404 juncto 7:407 lid 2 BW. Ieder van de maten is voor het geheel aansprakelijk, tenzij de tekortkoming niet aan hem kan worden toegerekend. Onderling kan er in het GMSB sprake zijn van regres tussen de maten.286 Voor de wijze van praktijkvoering door het GMSB is in beginsel het collectief verantwoordelijk voor het gevoerde beleid jegens de patiënt en niet alleen de medisch

specialist die optreedt als (hoofd)behandelaar.287 Voor het tekortschieten van het ziekenhuis in haar faciliterende functie is het GMSB niet verantwoordelijk. Zij handelen beiden voor eigen rekening en risico.288 Het GMSB sluit een overeenkomst van opdracht met het ziekenhuis en eventueel hieruit voortvloeiende schade kan het GMSB contractueel beperken.289 Het

ondernemersrisico kan niet contractueel worden uitgesloten, maar de grens voor het contractueel uitsluiten van aansprakelijkheid is nog niet vastgesteld.290

In paragraaf 4.3.3 is tevens geconstateerd dat onder het niet-transparante

samenwerkingsmodel de vrijgevestigde medisch specialist bij aanvang van de behandeling een overeenkomst met de patiënt sluit. Daarnaast sluit de specialisten-coöperatie een overeenkomst van opdracht met het ziekenhuis. Indien de medisch specialist echter met een

285 _{Artikel 7:462 BW.}

286

Artikel 6:7 juncto 6:10 BW.

287

Centraal Tuchtcollege, 4 maart 2004, TvGR 2004, nr. 30; Centraal Tuchtcollege, 20 januari 2005, TvGR 2005/12.

288

Artikel 1 sub 6 en 7 van het Model Samenwerkingsovereenkomst OMS (fiscaal niet-transparant), 4 juli 2014.

289

Een maatschapsovereenkomst is een contractuele overeenkomst, waarbij dit kan worden overeengekomen.

43 persoonlijke holding deelneemt in het samenwerkingsmodel, wordt deze persoonlijke holding contractspartij bij de behandelingsovereenkomst met de patiënt. 291

Bij een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst kan de patiënt van de

vrijgevestigde medisch specialist of de persoonlijke holding schadevergoeding vorderen. Indien er een (eventuele) schadevergoeding wordt gevorderd zijn de vrijgevestigde medisch specialisten aansprakelijk voor schulden tot het maximum van het door hen ingebrachte kapitaal in de specialisten-coöperatie. Er geldt in dit model geen hoofdelijke

aansprakelijkheid van de medisch specialisten. Net als onder het niet-transparante participatiemodel kunnen de medisch specialisten ook deelnemen in de specialisten- coöperatie door tussenkomst van een persoonlijke holding. Hierdoor wordt het privé vermogen van de medisch specialist bij (eventuele) aansprakelijkheid beschermd door de beperkte aansprakelijkheid van hun persoonlijke holding.292

291

Wijne, Letsel & Schade 2015, nr.1, p. 19; Knotnerus e.a. MC 2014, p. 17-19.

44