Aanpak knelpunten in de handhaving afvalstoffenregelgeving

7.2.1 Beleid en regelgeving afvalstoffen

De uitgangspunten voor het afvalrecht de afgelopen jaren niet zijn veranderd, maar provincie, gemeente, politie, douane en OM ervaren de afvalstoffenregel-geving als complex vanwege de continuïteit en dynamiek van deze regelafvalstoffenregel-geving. 1. Provincies geven aan bij de implementatie en uitvoering meer tijd en

specifie-ke ondersteuning te willen.

2. Gemeentes geven aan betere ondersteuning te willen in de vorm van een in-formatieblad of een leidraad afvalstoffenregelgeving. Dit zal de afvalstoffen-handhaving beter op de kaart van de milieuafvalstoffen-handhaving zetten.

3. Politie geeft aan met beperkte capaciteit haar milieutaken te moeten uitvoe-ren, hierdoor is er een tekort aan bijscholing ten aanzien van beleid en regel-geving. Praktische cursussen over nieuwer wet- en regelgeving toegesneden op het milieupolitiewerk is een stap in de goede richting. Daarnaast dient de afstemming tussen de provincie en de politie omtrent PMV-afvaltransportmeldingen worden verbeterd. Op de transportcontroles is in veel regio’s winst te behalen.

4. Openbaar Ministerie geeft aan dat richtlijnen en normen in vergunningen niet altijd juist zijn opgesteld. Lagere overheden willen de betrokkenheid van het OM beperken om te voorkomen dat bedrijven worden gecriminaliseerd. Door een versterkte samenwerking tussen het OM en de lagere overheden kan de kwaliteit van vergunningen verbeteren en vertrouwen tussen de overheden worden verbeterd.

5. De huidige databases voor nationaal en internationaal afvaltransport kunnen nog beter worden afgestemd op alle handhavende organisaties. Nu werkt de gemeente, provincie en VROM-Inspectie met deze gegevens, maar ook dou-ane, politie en OM zouden hun informatiesystemen moeten aansluiten op de databases (deze koppeling is niet eenvoudig). Daarnaast is een voortdurende

afstemming nodig tussen de beheerder van de databases, LMA, en gebruikers om optimaal gebruik te maken van het systeem.

6. Naast VROM kunnen bijvoorbeeld InfoMil, AOO, LIM, LMA en ALOM (voor-heen LCCM) een rol vervullen in de beleidsvorming en prioriteitstelling van de afvalstromen uit het LAP en in de communicatie van het beleid richting de handhavende organisaties.

7.2.2 Organisatie handhaving afvalstoffenregelgeving

7. De samenwerking tussen handhavende organisaties kan beter. Vaak gaat het om bilaterale afspraken, maar ook om samenwerking tussen meerdere orga-nisaties in regionaal verband, die niet goed van de grond komen, omdat één of enkele partners niet de volledige inzet geven. In de huidige situatie is de samenwerking vaak onvoldoende geborgd. Het gebruik van instrumenten als geoormerkt geld en wettelijke regels verbetert de samenwerking en de in-spanning van alle samenwerkingspartners. Deze instrumenten geven de sa-menwerking meer gewicht.

8. Organiseer de handhaving van nationaal en internationaal opererende afval-verwerkers op gelijkwaardig niveau. Daarmee wordt voorkomen dat provincia-le handhavers te beperkte middeprovincia-len hebben om deze bedrijven volprovincia-ledig te kunnen controleren. (Deze aanbeveling sluit aan bij en kan dienen als voor-beeld voor de prioriteitstelling van de afvalstromen en de organisatie van de handhaving). Op dit punt is een goede landelijke regie op de handhavingsacti-viteiten noodzakelijk die aansluit bij de risico’s die ten aanzien van de diverse afvalstromen (sectorplannen LAP) worden onderscheiden.

9. Bij reorganisaties moet worden getracht om de netwerken zoveel mogelijk in stand te houden, om te voorkomen dat waardevolle communicatiestructuren en kennis verloren gaan.

7.2.3 Uitvoeringsprocessen handhaving afvalstoffenregelgeving

10. De VROM-Inspectie, de provincie en de gemeente leiden handhavers intern op, bij gebrek aan goed opgeleide handhavers. Het verbeteren en uitbreiden van opleidingen van handhavers kan bijdragen aan het verminderen van het capaciteitstekort dat ontstaat door een krappe arbeidsmarkt. Vooral opleidin-gen voor administratief controleur of milieuaccountant zijn van belang om te-gemoet te komen aan een stijgende vraag bij handhavende organisaties. Naast de inrichtinggebonden controles zijn deze controleurs nodig voor ke-tengerichte handhaving.

11. Binnen de integrale en inrichtinggebonden handhaving concurreert afval met andere thema’s en komt de handhaving afvalstoffenregelgeving daarbij in het gedrang.

12. Gemeenten kunnen door het beter gebruiken van checklisten ten aanzien van afvalpreventie deze handhavingstaak verder optimaliseren.

13. De VROM-Inspectie is verantwoordelijk voor de aansturing en coördinatie van het EVOA-netwerk. Deze aansturing en coördinatie zal een nieuwe im-puls moeten krijgen.

14. De politie en provincie moeten duidelijke afspraken maken over controles in het open veld. Door een combinatie van strafrechtelijke opsporingsinspec-teurs (politie) en milieutechnische inspecopsporingsinspec-teurs (provincie) wordt de handha-ving in het open veld geoptimaliseerd.

15. Het OM zal meer capaciteit moeten uittrekken om het knelpunt in de straf-rechterlijke afhandeling van zaken weg te nemen. Omvangrijke strafzaken vragen te veel tijd, waardoor de reguliere strafzaken in het gedrang komen. Het functioneel parket in Den Haag dient capaciteit voor de omvangrijke en complexe afvalstoffenzaken te krijgen, zonder dat dit leidt tot capaciteitsver-lies in de regio. Een ander knelpunt van het capaciteitstekort is dat strafza-ken te laat worden afgehandeld, zodat de bestuurlijke termijnen niet worden gehaald en de verdere vervolging in het gedrang komt.

16. De resultaten van de handhaving afvalstoffenregelgeving worden nog onvol-doende gebruikt voor monitoring. Zowel het professionaliseringstraject hand-having bij gemeente, provincie en VROM-Inspectie als het beter gebruik ma-ken van risico-analyses zijn van belang om de handhaving afvalstoffenregel-geving beter te kunnen prioriteren. Op basis van de prioriteitstelling kan de handhaving bedrijfsmatig worden uitgevoerd, waarbij de monitoring en eva-luatie van handhavingsresultaten de input leveren voor een verbeterde hand-havingsuitvoering.