Deel III: Empirisch Onderzoek
6. Conclusie, beperkingen en aanbevelingen
6.3. Aanbevelingen voor toekomstig onderzoek
In deze laatste paragraaf volgen een aantal aanbevelingen voor toekomstig onderzoek. Door opvolging van een aantal aanbevelingen zijn de meeste van de beschreven beperkingen uit de vorige paragraaf niet meer aan de orde. De aanbevelingen worden hieronder beschreven. De eerste aanbeveling is om nogmaals eenzelfde onderzoek uit te voeren, maar dan op universiteiten. Universiteiten in Nederland kennen sinds 2007 ook een eigen branchecode, te weten de ‘code goed bestuur universiteiten’. Naast deze branchecode hebben zij tevens te maken
met veelal dezelfde wet- en regelgeving als hogescholen. Het zou een waardevolle aanvulling zijn om eenzelfde onderzoek bij universiteiten te verrichten en daarmee de kwaliteit van de
risicoverslaggeving van universiteiten in de jaarverslagen in kaart te brengen.
De tweede aanbeveling is om dit onderzoek over een x aantal jaren nog eens over te doen en dan bijvoorbeeld de jaarverslagen van 2011 tot met 2013 te onderzoeken. Door hetzelfde onderzoek te herhalen in een andere tijdsperiode, wordt extra inzicht verkregen in de ontwikkeling van de kwaliteit risicoverslaggeving van hogescholen. Dit onderzoek concludeert bij zowel kleine, middelgrote als grote hogescholen een stijgende lijn in de ontwikkeling van de kwaliteit
risicoverslaggeving, maar het is op dit moment onduidelijk of deze trend zich doorgezet heeft na 2010. Opvolging van deze aanbeveling kan daar duidelijkheid over verschaffen.
Daarnaast is een derde aanbeveling om het onderzoek te herhalen met alle 38 hogescholen, in plaats van de 24 hogescholen die vanwege de beperkte tijdsperiode en gestelde voorwaarden meegenomen zijn in dit onderzoek. Zoals al in de beperkingen aangegeven is, zou het zo kunnen zijn doordat slechts 24 van de 38 hogescholen onderzocht zijn, het beeld dat dit onderzoek schetst van de kwaliteit van de risicoverslaggeving in de jaarverslagen, niet representatief is voor alle hogescholen. Om deze aanbeveling op te volgen zal de toekomstige onderzoeker waarschijnlijk extra tijd moeten vrijmaken voor het werven van de jaarverslagen van
hogescholen. Indien een hogeschool haar jaarverslagen niet op haar website heeft staan, zou bijvoorbeeld telefonisch contact of contact per email kunnen worden gezocht om de
jaarverslagen alsnog te verkrijgen.
Tot slot de vierde en laatste aanbeveling voor toekomstig onderzoek. Tijdens de interviews met de experts werd de indruk gewekt dat hogescholen meer doen aan risicomanagement dan ze daadwerkelijk vermelden in hun jaarverslagen. Een opmerkelijke uitkomst, waarmee in het geval van hogescholen niet lijkt op te gaan dat de verslaggeving in hun jaarverslagen een complete weergave van de werkelijkheid is. Zo gaven beide financieel directeuren bijvoorbeeld aan dat zij de specifieke risico’s van de hogeschool onderverdelen in strategische, operationele, financiële en compliancerisico’s. De deskundige van de HBO-raad twijfelde echter of deze onderverdeling terug zou komen in de jaarverslagen en dit bleek inderdaad niet het geval, terwijl dit wel een element was waarop punten gescoord kon worden in de disclosure-index. Daarnaast gaven beide financieel directeuren aan geen significante wijzingen en verbeteringen te hebben aangebracht in het interne risicobeheersings- en controlesysteem en derhalve achten zij opname van dit element in de index niet relevant. De deskundige van de HBO-raad gaf echter aan dat een aantal hogescholen, met name kleine hogescholen, wel significante wijzingen en verbeteringen in hun systeem hebben aangebracht, maar dat de middelgrote hogescholen waar beide financieel directeuren werkzaam waren, hun risicomanagement al redelijk goed op orde hadden. Om bovenstaande voorbeelden te onderzoeken is jaarverslagonderzoek, de
onderzoeksmethode die hier gekozen is, onvoldoende. Door analyse van de jaarverslagen van de hogescholen kan immers geen uitspraak gedaan worden omtrent de interne stand van zaken ten aanzien van risicomanagement bij hogescholen. Hiervoor wordt toekomstig intern onderzoek bij de hogescholen aanbevolen, om zodoende de stand van zaken ten aanzien van
risicomanagement in beeld te brengen. Om deze informatie in te winnen zouden bijvoorbeeld een groot aantal diepte-interviews kunnen worden gehouden.
Referenties
Abraham, S., Cox, P. (2007), Analyzing the determinants of narrative risk information in UK FTSE 100 annual reports, The British Accounting Review, Volume 39, pp. 227-248. Ahmed, K., Courtis, J.K. (1999), Associations between corporate characteristics and
disclosure levels in annual reports: A meta-analysis, British Accounting Review, Volume 31, pp. 35-61.
Asbaugh-Skaife, H., Collins, D.W., Kinney Jr., W.R. (2007), The discovery and reporting of internal control deficiencies prior to SOX-mandated audits, Journal of Accounting and
Economics, Volume 44, No. 1, pp166-192.
Baarda, D.B., de Goede, M.P.M. (1995), Methoden en Technieken, Educatieve Partners
Nederland BV, Houten.
Ball, R., Kothari, S.P., Robin, A. (1999), The effect of International Institutional factors on Properties of Accounting Earnings.
Beasley M.S, Clune, R, Hermanson, D.R. (2005) , Enterprise risk management: An empirical analysis of factors associated with the extent of implementation, Journal of Accounting and Public Policy, Vol. 24, pp. 521-531.
Belkaoui, A., Karpik, P.G. (1989), Determinants of the corporate decision to disclose social information, Accounting. Auditing and Accountability Journal, Volume. 2, pp. 36-51. Bent van der, M. (2011), Bestuursbeloning en corporate governance, Scriptiedatabase
Rijksuniversiteit Groningen, mei 2012.
Beretta, S., Bozzolan, S. (2004), A framework for the analysis of firm risk communication,
The international Journal of Accounting, Volume 39, pp. 265-288.
Beretta, S.E. and Bozzolan, S. (2007), Quality versus quantity: the case of forward-looking disclosure’, Journal of Accounting, Auditing and Finance forthcoming, september 2007. Bowman, E.H., (1984), Content analysis of annual reports for corporate strategy and risk,
Interfaces, Volume 14, pp. 61–71.
Burgerlijk Wetboek (BW), Boek 2 Rechtspersonen, Titel 9 Jaarrekeningrecht. Centrum Hoger Onderwijs Informatie (2011), Website choi.nl.
Clarkson, M.B.E. (1995), A stakeholder framework for analyzing and evaluating corporate social performance, Academy of Management Review, Volume 20, No. 1, pp. 92-117.
Commissie corporate governance (2003), De Nederlandse corporate governance code: Beginselen van deugdelijk ondernemingsbestuur en best practice bepalingen, website commissiecorporategovernance.nl.
Cooke, T. (1992), The impact of size, stock market listing and industry type on disclosure in the annual reports of Japanese listed corporations, Accounting and Business Review, Volume 22, pp. 229-237.
Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO ERM, 2004), Enterprise Risk Management – Integrated Framework, Jersey City, NJ. Courtis, J.K. (1995), Readability of annual reports: Western versus Asian evidence.
Accounting, Auditing & Accountability Journal Vol 8 No. 2: pp. 4-17.
DeAngelo, L.E. (1981), Auditor Size and Audit Quality, Journal of Accounting and
Economics, Volume 3, No. 3, pp. 183-199.
Deumes, R. and Knechel, W.R. (2008), Economic incentives for voluntary reporting on internal risk management and control systems, Auditing: A Journal of Theory and
Dobler, M. (2005), How informative is risk reporting? – A review of disclosure models,
Munich Business Research – Working paper series, 2005-01.
Dolle ten, A. (2011), Risicomanagement en Risicoverslaggeving bij hogescholen in Nederland, Scriptiedatabase Rijksuniversiteit Groningen faculteit Economie &
Bedrijfskunde, juni 2011.
Donaldson, T. & Preston, L., (1995), The stakeholder theory of the modern corporation: concept, evidence and implications, Academy of Management Review, No. 20, pp. 65-91. Doyle, J., G, W., McVey, S. (2007), Determinants of weaknesses in internal control over
financial reporting, Journal of Accounting and Economics, Volume 44, pp. 193-223. Droogsma, J. (2009), Risicomanagement in de praktijk: kwaliteitsbepalende factoren,
stand van zaken en ontwikkelpunten, Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, editie juli/augustus 2009, pp. 262-273.
Eisenhardt, K.M. (1989), Agency theory: An assessment and review, The Academy of Management Review, Volume 14, No. 1, pp. 57-74.
Emanuels, J. (2005), Interne beheersing: in control of in de krant (beschouwing over een crisis), Oratie Rijksuniversiteit Groningen, Groningen.
Emanuels, J, Munnik de W.G., (2006), Enterprise Risk Management: een risicobeheersingssysteem voor organisatie, Maandblad voor accountancy en
bedrijfseconomie, Juni 2006, pp. 294-299.
Evaluatierapport commissie branchecode governance hbo, Goed bestuur in het HBO,
website HBO-raad, april 2012.
FD Henry Sijthoffprijs, Criteria voor beoordeling, website jonkergouwvandenakker.nl,
onderdeel algemeen; downloads; conceptcriteriahenrisijt.pdf, 2012.
Felo, A.J., Krishnamurthy, S., Solieri, S.A. (2003), Audit Committee Characteristics and the Percieved Quality of Financial Reporting: An Empirical Analysis, SSRN Working Paper,
Website www.ssrn.com.
Freeman, R.E. (1984), Strategic Management: A Stakeholder Approach, Pitman Publishing
Inc., Boston, 1984.
Groot de. J. (2008), Accounting for risks: de risicoparagraaf in het jaarverslag,
Management Executive, pp. 50-53.
Groot de, J.; Boxtel van, D. (2010), Onderwijsrisico’s in beeld; In-controlverantwoording door onderwijsinstellingen, Tijdschrift voor Public governance audit & Control (TPC), april 2010, pp. 29-34.
Hassan, M.K. (2009), UAE corporations-specific characteristics and level of risk disclosure, Managerial Auditing Journal, Volume 24, pp. 668-687.
HBO-raad – vereniging van hogescholen (2006 en 2008), branchecode governance,
website hbo-raad.nl.
Hermanson, H.M. (2000), An analysis of the Demand for Reporting on Internal Control,
Accounting Horizons, Volume 14, No. 3, pp. 325-341.
Hogeschool Utrecht (2012), Per 1 september 2010 is Hogeschool Domstad gefuseerd met Hogeschool Utrecht, Website hu.nl, 2012.
Hoogendoorn, M.N.; Mertens, G.M.H. (2001), Kwaliteit van externe financiële verslaggeving in Nederland, Kluwer Limperg Instituut, Deventer.
Hope, O.K. (2003), Firm-level disclosures and the relative roles of culture and legal origin, Journal of international financial management and accounting, Volume 13, No. 3, pp. 218-248.
Jaggi, B.; Low, P.Y. (2000) , Impact of Culture, Market Forces, and Legal System on Disclosures, The international Journal of Accounting, Vol. 35, No. 4: pp 495-519. Jensen, M., Meckling, W. (1976), Theory of the firm: managerial behavior, agency costs
and ownership structure, Journal of Financial Economic, Volume 3, No. 4, pp. 305-360. Kevelam, W.; Hoeven ter, R., De risico’s van financiële instrumenten, Finance & Control,
Oktober 2008, pp. 35-41.
Khurana, I.K., Raman, K.K. (2004), Litigation Risk and the Financial Reporting Credibility of Big 4 versus Non-Big 4 Audits: evidence from Anglo-American countries, The
accounting review, Volume 79, No. 2, pp. 473-495.
Krippendorf, K. (1980), Content analysis: an introduction to its methodology, Newsbury
Park, Calif: Sage Publications, Londen.
Lajili, K., Zéghal, D. (2005), A content analysis of risk management disclosures in
Canadian annual reports, Canadian journal of administrative sciences, Volume 22, No. 02, pp. 125-142.
La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F,. Shleifer, A. and Vishny, R. (1998), Law and finance,
Journal of political economy, No. 106, pp. 1113-1155.
Linsley, P.M., Shrives, P.J. (2006), Risk reporting; A study of risk disclosures in the annual reports of UK companies, The British Accounting Review, Volume 38, pp. 387-404.
Looze de, A. (2010), De kwaliteit van risicoverslaggeving bij IT-ondernemingen,
Scriptiedatabank Rijksuniversiteit Groningen, mei 2012.
Ministerie van Onderwijs Cultuur & Wetenschap (2009), Factsheet bekostiging hoger onderwijs, Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.
Mohobbot, A.M. (2005), Corporate risk reporting practices in annual reports of Japanese companies, Journal of the Japanese Association for International Accounting Studies, march, pp. 113-133.
Nederlands-Vlaamse accreditatieorganisatie (2011), Website nvao.net onderdeel
toelichting accreditatiestelsel, 2011.
Offeren, M. van (2000), Beschermingsmaatregelen in de 21e eeuw, Kluwer, Deventer. Overkamp, S.W. (2012), De invloed van de financiële crisis op de verslaggeving over
strategische risico’s in de bouwsector, Scriptiedatabase Rijksuniversiteit Groningen, mei 2012.
Paape, L. (2008), ‘In-control’ verklaringen gebakken lucht?, Website accountant.nl, 25 juni 2008.
Paape, L., Swagerman, D., Prinsenberg, M., Scheffe, J., Star, J., Brecher, M. (2009). Risicomanagement in tijden van crisis (en voor en na). Koninklijk NIVRA Amsterdam, PricewaterhouseCoopers Amsterdam, Nyenrode Breukelen, Rijksuniversiteit Groningen. Rs drukkerij BV, Den Haag.
Pinker, J. (2011), Meer studenten aan HvA, minder aan UvA, Folieweb.nl, 22-08-11. Programme for International Student Assessment (PISA), Website PISA-OECD, onderdeel
van de OESO, www.pisa-oecd.nl.
Raffournier, B. (1995), The determinants of voluntary financial disclosure by Swiss listed companies, The European Accounting Review, Volume 4, No. 2, pp. 261-280.
Rajab, B., Handley-Schachler, M. (2009), Corporate Risk disclosure by UK firms: Trends and determinents, World Review of Entrepreneurship, Management and Sustainable
Development, Vol. 5, No. 3: pp224-243.
Redactie Volkskrant (2011), Inschrijvingen INHolland fors gedaald, Volkskrant, Website volkskrant.nl, 9 augustus 2011.
Redactie Volkskrant/ANP (2011), Opleiding Journalistiek Windesheim onder de maat,
Volkskrant, Website volkskrant.nl, 21 december 2011.
Rengers, M. (2011), Tentamenfraude op grote schaal bij INHolland, Volkskrant, Website volkskrant.nl, 8 februari 2011.
Richtlijnen Jaarverslaggeving Onderwijs (RJO, RJ400, RJ660), Website Rijksoverheid, onderdeel Financiering Onderwijs.
Sahadat, I. (2011), Soepele diplomatrajecten ook in gebruik in Groningen, Volkskrant, Website Volkskrant.nl, 20 juli 2011.
Sethi, S.P. (1975), A Conceptual Framework for Environmental Analysis of Social Issues and Evaluation of Business Response Patterns, The Academy of Management Review Volume 4, No. 1, pp. 63-74.
Schouten, P. (2010), Risicomanagement: een onderzoek naar risicomanagement bij 100.000+ gemeenten, Scriptie MSc Accountancy Nyenrode Business Universiteit, september 2010.
Stenden Hogeschool (2012), Stendens’ historie, Website stenden.com onderdeel Stenden /
Profiel / Historisch profiel, 2012.
Ullmann, A. E., (1985), Corporate social reporting: political interests and conflicts in Germany, Accounting, Organisations and Society, Volume 4, pp. 123 – 133.
Universiteit Leiden (2006), Publicatie over correlatie en regressie, Website Universiteit, http://www.let.leidenuniv.nl/history/RES/stat/html/les10.html, 15 december 2006. Vos, K., Blommeart, J., Berkouwer, J. (2010), Jaarverslaggeving door
onderwijsinstellingen: effect eerste RJ660, het jaar 2008 verslagen: onderzoek
jaarverslaggeving, Maandblad voor Accountancy & Bedrijfseconomie (MAB), Volume 84, januari/februari 2010.
Zarzeskie, M.T., (1996), Spontaneous harmonization effects of culture and market forces on accounting disclosure practices, Accounting Horizons, Volume 10, pp. 18-37.
Zhang, Y., Zhou, J., Zhou, N. (2006), Audit Committee Quality, Auditor independence, and Internal Control Weaknesses, SSRN Working Paper, Website ssrn.com.
Bijlagen
Bijlage 1: Overzicht bekostigde hogescholen in Nederland. Bijlage 2: Disclosure-index (voor validatie door de experts). Bijlage 3: Vragenlijst voor interviews met experts.
Bijlage 4: Disclosure-index (na validatie door de experts).
Bijlage 5: Uitkomsten codering door onderzoeker en medestudent Bijlage 6: Uitkomsten eenzijdige t-toets
Bijlage 7: Uitkomsten correlatietest Bijlage 8: Dataset
Bijlage 1: Overzicht bekostigde hogescholen in Nederland
1. Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten* 2. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten*
3. Avans Hogeschool*
4. Christelijke Agrarische Hogeschool Dronten1
5. Christelijke Hogeschool Ede
6. Christelijke Hogeschool Windesheim 7. Codarts, Hogeschool voor de Kunsten* 8. De Haagse Hogeschool*
9. Design Academy Eindhoven 10. Driestar Hogeschool
11. Fontys Hogescholen* 12. Gereformeerde Hogeschool 13. Gerrit Rietveld Academie 14. Hanzehogeschool Groningen* 15. HAS Den Bosch
16. Hogeschool de Kempel
17. Hogeschool der Kunsten Den Haag* 18. Hogeschool Domstad2
19. Hogeschool Edith Stein 20. Hogeschool Helicon* 21. Hogeschool INHOLLAND* 22. Hogeschool IPABO* 23. Hogeschool Leiden* 24. Hogeschool Rotterdam* 25. Hogeschool Utrecht*
26. Hogeschool van Amsterdam*
27. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN)* 28. Hogeschool van Hall Larenstein*
29. Hogeschool voor de Kunsten Utrecht* 30. Hogeschool Zeeland*
31. Hogeschool Zuyd 32. Hotelschool Den Haag* 33. Iselinge Hogeschool 34. Katholieke Pabo Zwolle 35. Marnix Academie 36. NHL Hogeschool*
37. NHTV Internationaal Hoger Onderwijs Breda* 38. Saxion Hogeschool*
39. Stenden Hogeschool* 40. Stoas Hogeschool*
* = meegenomen in dit onderzoek.
1 Publiceert haar jaarverslagen samen met onder andere Stoas Hogeschool.
Bijlage 2: Disclosure-index (voor validatie door de experts)
Onderdeel Element Brondocument Uitkomst Codering
Algemeen
Geeft de hogeschool in haar jaarverslag aan hoe zij invulling geeft aan het naleven van de principes II 1.5, III 1.6, III 5.4 en IV.3. uit de Branchecode governance?
Branchecode governance preambule punt 5 Beoordelingscriteria Henry Sijthoffprijs Ja / nee Ja = 5 punten Nee = 0 punten Risicoprofiel
Hoeveel van de voornaamste risico’s voor
hogescholen worden genoemd in het jaarverslag?
Website Fontys hogescholen en
interview met experts 1, 2, 3, 4 of 5.
1 = 1 punt 2 = 2 punten 3 = 3 punten 4 = 4 punten 5 = 5 punten Worden de risico’s onderverdeeld in strategische,
operationele, compliance en verantwoordingsrisico’s?
De Groot (2008) De Groot & van Boxtel
(2010)
Ja / nee Ja = 5 punten Nee = 0 punten
Wordt per risico aangegeven wat de: - Aard van het risico is
- Omvang van het risico is
- Kans is dat het risico zich verwezenlijkt - Impact van het risico is
- Beheersmaatregel voor het risico is
COSO ERM (2004) Emanuels & de Munnik
(2006) de Groot (2008)
Ja / nee Ja = 5 punten Nee = 0 punten
Heeft de hogeschool een scenarioanalyse
opgenomen in haar risicoprofiel? Beoordelingscriteria Henry Sijthoffprijs Ja / nee Nee = 0 punten Ja = 5 punten Wordt er indien financiële instrumenten worden
aangewend voor het afdekken van financiële risico’s, ook rekening gehouden met de risico’s die daar uit kunnen voortvloeien?
RJ 400, artikel 111. BW 2 lid 3 artikel 391.
Beoordelingscriteria Henry Sijthoffprijs
Beschrijving risicobeheersings- en
controlesysteem
Rapporteert het bestuur van een hogeschool in het jaarverslag over de aanwezigheid en werking van het interne risicobeheersings- en
controlesysteem? RJ 660, artikel 406. Branchecode governance onderdeel II 1.5. Ja / nee Ja = 5 punten Nee = 0 punten
Geeft de hogeschool aan of er significante wijzigingen en/of verbeteringen in het interne risicobeheersings- en controlesysteem zijn geweest en zo ja, worden deze wijzigingen en/of verbeteringen en de hiervoor benodigde
toestemming van het met toezicht belaste orgaan in het jaarverslag besproken?
RJ 660, artikel 406. Brancecode Governance onderdeel III 1.6 en 5.4. Ja / nee Ja = 5 punten Nee = 0 punten
In-controlverklaring Is er een in-controlverklaring opgenomen in het
jaarverslag van de hogeschool? Geen, niet verplicht Ja / nee Geen, niet verplicht Als een in-controlverklaring aanwezig is, wordt
dan:
- Het interne risicobeheersings- en controlesysteem genoemd?
- De opzet en werking van het interne risicobeheersings- en controlesysteem besproken?
- Een uitspraak gedaan over het functioneren van het interne
risicobeheersings- en controlesysteem door het management van de
hogeschool?
Branchecode governance onderdeel
IV.3.
Geen, niet verplicht
Bijlage 3: Vragenlijst voor interviews met experts Algemeen
1. Wat is uw functie binnen uw hogeschool / de HBO-raad? 2. Hoe groot is uw hogeschool? (qua studentenaantal) 3. Mag ik uw naam noemen in mijn scriptie?
Branchecode governance
4. Vindt u het belangrijk dat hogescholen in hun jaarverslagen specifiek aangeven hoe zij invulling geven aan het naleven van de principes uit de Branchecode governance? Waarom wel of waarom niet?
Risicoprofiel
5. Geïnspireerd op de website van een andere Nederlandse hogeschool, staan hier 5 risico’s opgesomd. Zou u deze risico’s voor mij willen rangschikken met de cijfers 1 t/m 5, waarbij 1 het meest belangrijke risico en 5 het minst belangrijke risico is.
- Ontwikkeling Rijksbijdrage en kostenflexibiliteit (1, 2, 3, 4, 5) - Kwaliteit van het onderwijs en onderzoek (1, 2, 3, 4, 5) - Demografische ontwikkelingen (1, 2, 3, 4, 5)
- Rechtmatig verstrekken van diploma’s en inzetten publieke middelen (1, 2, 3, 4, 5) - Naleving wet- en regelgeving (1, 2, 3, 4, 5)
6. Kent u naast de vijf risico’s die u zojuist gerangschikt heeft nog andere voorname risico’s waarmee hogescholen te maken hebben? Zo ja, welke?
7. Op basis van de artikelen van de Groot (2008) en de Groot & van Boxtel (2010) heb ik in mijn disclosure-index de verwachting opgenomen dat hogescholen hun risico’s
onderverdelen in strategische, operationele, compliance en verantwoordingsrisico’s? Vind u deze onderverdeling belangrijk? Ja/nee en waarom?
8. Op basis van een aantal artikelen heb ik in mijn disclosure-index de verwachting opgenomen dat hogescholen per risico’s aandacht besteden aan de: aard van het risico, omvang van het risico, kans dat het risico zich verwezenlijkt, impact van het risico en beheersmaatregel voor het risico. Vindt u het belangrijk dat hogescholen deze informatie opnemen in hun jaarverslag? Ja/nee en waarom?
9. Op basis van artikel 111 van de RJ400 en artikel 391 van Burgerlijk Wetboek 2 moeten hogescholen, indien zij financiële instrumenten aanwenden voor het afdekken van financiële risico’s, ook rekening gehouden met de risico’s die daar uit kunnen voortvloeien, zoals prijs-, krediet-, liquiditeits- en kasstroomrisico’s. Acht u het belangrijk dat hogescholen deze informatie opnemen in hun jaarverslag? Ja/nee, waarom wel/niet?
10. In de criteria voor de Henry Sijthoffprijs (een prijs voor organisaties die uitblinken in hun externe verslaggeving) is opgenomen dat organisaties rekening moeten houden met de effecten van wijziging van rente, valuta, aandelenkoersen etc. en hiervoor een
scenarioanalyse moeten opnemen in hun jaarverslag. Acht u een scenarioanalyse relevant voor Nederlandse hogescholen? Ja/nee en waarom?
Beschrijving interne risicobeheersings- en controlesystemen
11. Op basis van artikel 406 van de RJ660 en een tweetal paragrafen in de branchecode is het verplicht voor hogescholen om in hun jaarverslag melding te maken van significante wijzigingen en/of verbeteringen aan het risicobeheersingssysteem en de hiervoor
verkregen goedkeuring van de Raad van Toezicht/Audit commissie. Heeft uw hogeschool in haar jaarverslagen over de laatste jaren deze informatie aangaande het
risicobeheersingssysteem opgenomen? Zo ja, weet u nog welke dit waren? Zo nee, waarom niet?
In-controlverklaring
12. Het derde component van risicoverslaggeving is volgens de literatuur een
‘in-controlverklaring’. Dit component is voor hogescholen echter niet verplicht. Vindt u een in-controlverklaring belangrijk voor een hogeschool? Waarom wel/niet?
13. Heeft uw hogeschool een in-controlverklaring opgenomen in haar jaarverslagen? Waarom wel/niet?
Ter afronding
14. Is de index zoals deze er nu ligt een betrouwbare indicator voor het meten van de kwaliteit van de risicoverslaggeving van hogescholen? Ja/nee, waarom?
15. Bevat de index de meest essentiële elementen die van belang zijn om de kwaliteit van risicoverslaggeving door hogescholen te meten? Ja/nee? Zo nee, welke aanbevelingen heeft u nog voor de index?
Bijlage 4: Disclosure-index (na validatie door experts)
Onderdeel Element Brondocument Uitkomst Codering
Algemeen Geeft de hogeschool in haar jaarverslag aan hoe
zij invulling geeft aan het naleven van de principes II 1.5, III 1.6, III 5.4 en IV.3. uit de Branchecode governance?
Branchecode governance preambule
punt 5 Beoordelingscriteria
Henry Sijthoffprijs
Ja / nee Ja, geen afwijkingen = 3 pt. Ja, alles genoemd = 5 pt. Nee = 0 punten
Risicoprofiel
Benoemt de hogeschool in haar jaarverslag welke
specifieke risico’s zij belangrijk vindt? Interviews met experts Handreiking risicobeheersing
(HBO-raad)
Ja/nee Nee = 0 punten Ja = 5 punten
Geeft de hogeschool aan wat haar houding is ten opzichte van de risico’s? (risk appetite)
Emanuels & de Munnik (2006)
Interviews experts Ja/nee