Hoofdstuk 5: Discussie en conclusie
5.4 Aanbevelingen
Het onderscheid tussen de deelgebieden zelf, ander en context zoals door Dik et al. (2013) en Rosso et al. (2010) wordt onderscheiden, bleek tijdens de analyse van de empirische data een grote overlap tussen deze deelgebieden met zich mee te brengen daar waar het de zinervaring in werk van vpk en hgv betrof. In dit onderzoek is gekozen om sterkere afbakening tussen de deelgebieden te hanteren. Interessant voor vervolgonderzoek is om de overlap tussen de verschillende deelgebieden in deze beroepsgroepen wel in kaart te brengen. Er kan dan worden beschouwd hoe deze deelgebieden zich tot elkaar verhouden.
Dit onderzoek is een verkennend onderzoek geweest waarin de relatie tussen de
deelaspecten niet is onderzocht. In vervolgonderzoek kunnen verbanden tussen de verschillende deelaspecten in kaart worden gebracht, om daarmee verdieping te gegeven aan de manier waarop zin ervaren wordt in werk.
Dit onderzoek heeft de manier waarop zin wordt ervaren door hgv’ers en vpk in hun werk in kaart gebracht. Er kunnen op basis van dit kwalitatieve en exploratieve onderzoek geen uitspraken worden gedaan over de mate waarin hgv’ers en vpk zin ervaren in hun beroep. Dát deze
professionals erkenning ervaren in hun beroep, hoeft bijvoorbeeld nog niet te zeggen dat er
verzadiging van de behoefte aan erkenning is. Ook zijn de belemmeringen in de zinervaring van beide professionals niet onderzocht. Uit het theoretisch kader blijkt wel dat deze er kunnen zijn.
Interessant voor vervolgonderzoek is dan ook om te onderzoeken in welke mate de professionals zin ervaren en wat eventueel belemmeringen van de zinervaring kunnen zijn.
Gezien het aantal studielasturen dat voor deze masterthesis staat, zijn er een aantal keuzes gemaakt die het zondermeer generaliseren van de onderzoeksresultaten bemoeilijkt. Zo is het aantal respondenten dat geïnterviewd is gering. Een hoger aantal zou een grotere generaliseerbaarheid met zich mee hebben gebracht. Ook is er een keuze gemaakt om specifiek hgv’ers en vpk in ziekenhuizen te interviewen. De resultaten kunnen hierdoor anders gelden voor hgv’ers of vpk in andere
beroepsvelden. Een aanbeveling voor vervolgonderzoek is dan ook om een grootschaliger, kwantitatief onderzoek te doen waarmee resultaten gegeneraliseerd kunnen worden en wetenschappelijke relevantie wordt vergroot.
5.5 Implicaties
5.5.1 Theoretische implicatie
Dit onderzoek heeft voorzien in de behoefte aan een verdere ontwikkeling van het begrip zingeving in relatie tot werk. Met de toepassing van een definitie van zingeving waarin veel ervaringsaspecten worden onderscheiden, is een nieuw licht geworpen op hoe zin ervaren kan worden in werk en uit welke componenten de zinervaring in werk kan bestaan. Daarmee heeft dit onderzoek nieuwe kennis gegenereerd in de manieren waarop zin ervaren kan worden in werk.
5.5.2 Praktische implicatie
Met dit onderzoek is in kaart gebracht hoe hgv’ers en vpk zin ervaren in hun werk. Het ervaren van zin in werk draagt bij aan het leveren van betere werkprestaties en het beter kunnen verdragen van werk gerelateerde stress. Het toepassen van de kennis die dit onderzoek geeft over de aspecten die bijdragen aan het ervaren van zin in de praktijk, kan het gevoel van zin in werk versterken waarmee de werkprestaties verbeterd kunnen worden en de kans op een burn-out verkleint. Daartoe worden hieronder enkele handreikingen geboden.
Opvallend is dat in de literatuur gesteld wordt dat de missie en visie van een bedrijf positief kan bijdragen aan de ervaring van zinvolheid in werk. Geen van de respondenten in dit onderzoek heeft echter genoemd. Wellicht dat de professionals onvoldoende op de hoogte zijn van de missie en visie van hun ziekenhuis. Het is dan ook aan te raden om bekendheid onder het personeel te creëren
van de missie en visie van het ziekenhuis omdat dit positief kan bijdragen aan de ervaring van zin in werk.
Voor een bredere ervaring van zin door verpleegkundigen kan ingezet worden op het ervaringsaspect van transcendentie. Transcendentie ontstaat in gesprekken met patiënten. Als verpleegkundigen zich meer richten op gesprekken met patiënten en daarvoor ook de tijd hebben, zouden ook zij transcendentie kunnen ervaren in hun werk.
Op basis van dit onderzoek blijkt dat hgv’ers minder doelgerichtheid ervaren in het contact met hun patiënten. Dit kan in verband worden gebracht met het niet werken met bepaalde
behandeldoelen. Wanneer er in de praktijk gekozen wordt om wel hiermee te werken, zal dit wellicht ten gunste kunnen komen wat betreft de ervaring van doelgerichtheid
Ook in de samenwerking met collega’s wordt door hgv’ers in minder deelaspecten zingeving ervaren in vergelijk met verpleegkundigen. Voor een bredere ervaring van zin kan in de werkpraktijk van hgv’ers meer aandacht besteedt worden aan de samenwerking met collega’s.
5.6 Slotconclusie
Deze thesis heeft in kaart gebracht hoe door hgv’ers en vpk zin ervaren wordt in hun werk. Daarin zijn de verschillen en overeenkomsten besproken. Een belangrijke overeenkomst is dat anderen een belangrijke rol spelen in hun zinervaring. Daarmee wordt duidelijk dat hgv’ers en vpk in hun werk niet alleen belangrijk kunnen zijn voor anderen, maar dat anderen ook belangrijk zijn voor hen: zij dragen bij aan de ervaring van zinvol werk.
Om de zinervaring van beide professionals te versterken, en daarmee de verhoogde kans die zij lopen op een burn-out te verlagen, is het wenselijk dat de aanbevelingen en de implicaties van deze thesis ter harte worden genomen.
Literatuur
Abdollahi, A., Abu Talib M., Yaacob S.N., & Ismail Z. (2014). Hardiness as a mediator between perceived stress and happiness in nurses. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 21:9, 789-96. doi:10.1111/jpm.12142
Aiken, L. H., Clarke, S. P., Sloane, D. M., Sochalski, J., & Silber, J. H., (2002) Hospital nurse staffing and patient mortality, nurse burnout, and job dissatisfaction. Journal of the American Medical
Association, 288:16, Retrieved from:
http://www.nursing.upenn.edu/media/Californialegislation/Documents/Linda%20Aiken%20in %20the%20News%20PDFs/jama.pdf
Alma, H., &Smaling, A. (red.). (2010). Waarvoor je leeft. Studies naar humanistische bronnen van zin. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
Baumeister, R. F. (1991). The meaning of life. New York: Guilford Press.
Bertens, I., Burg, M. van der, & Leget, C. Verbindende schakel: De rol van de geestelijk verzorger bij traumaopvang op de SEH. Tijdschrift geestelijke verzorging, 16:72, 10-23.
Boeije, H. (2005). Analyseren in kwalitatief onderzoek. Den Haag: Boom Lemma.
Boeije, H., ’t Hart, H., Hox, J. (red). (2010). Onderzoeksmethoden. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers. Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in
Psychology,3:2, 77-101, DIO: 10.1191/1478088706qp063oa.
Centraal Bureau voor de Statistiek. (2012, 1ste kwartaal). Verpleegkundigen aan het werk. Retrieved
from: https://www.cbs.nl/-/media/imported/documents/2-12-k1-v4-p55-art.pdf
De Cooman, R., De Gieter, S., Pepermans, R., Du Bois, C., Caers, R., Jegers, M., (2008). Freshmen in nursing: Job motives and work values of a new generation. Journal of Nursing Management, 16:1, 56-64. doi: 10.1111/j.1365-2934.2007.00800.x
Doolaard, J. (red.). (2009). Nieuw handboek geestelijke verzorging. Kampen: KOK.
Dik, B. J., Steger, M. F., Fitch-Martin, A. R., & Onder, C. C. (2013). Cultivating meaningfulness at work. In: C. Routledge & J. Hicks (Eds.), The experience of meaning in life: Classical perspectives,
emerging themes, and controversies. New York: Springer. 363-378
Evers, J. (red.). (2007). Kwalitatief interviewen: kunst én kunde. Den Haag: Lemma.
Frankl, V. E. (1978). De zin van het bestaan: een inleiding tot de logotherapie. Rotterdam: Donker. Farber, B. A., Manevich, I., Metzger, J. & Saypol, E. (2005). Choosing psychotherapt as a career: Why did we cross that road? Journal of Clinical Psychology, 61:8. doi:10.1002/jclp.20174
Gant, A. M. (2008). The significance of task significance: Job performance effects, relational mechanisms, and boundary conditions. Journal of Applied Psychology, 51:5, 108.124. DOI: 10.1037/0021-9010.93.1.108
Gastel, I. van & van Iersel, A. H. M. (2007). Vier besturing modellen voor de geestelijke verzorging in
de zorg. Budel: Uitgeverij DAMON.
Geldenhuys, M., Łaba, K., & Venter, C.M. (2014). Meaningful work, work engagement and
organisational commitment. SA Journal of Industrial Psychology/SA Tydskrif vir Bedryfsielkunde, 40:1, Art. #1098, 10 pages. Retrieved from: http:// dx.doi.org/10.4102/sajip. v40i1.1098
Genders, N., & B, Brown. (2013). Who chose to be a nurse, and why? Learning disability practice, 17:1, 14-18. Retrieved from:
https://www.researchgate.net/publication/261135348_Who_chooses_to_be_a_nurse_and_why_A _narrative_study
Gregorian, C. (2008). A Career in Hospital Social Work. Social Work in Health Care, 40:3, 1-14, DOI: 10.1300/j01v40n03_01
Grosch, W. N., &Olsen, D. C. (2000). Clergy burnout: an integrative approach. Journal of Clinical
Psychology, 56:5, 619-632, DOI: 10.1002/1097-4679
Gyntelberg, E., Hein, H. O., Sundicani, P. (2012). Psychological stress among Denish vicars. Occup
Med, 46, 12-16.
Harris, L. (2010). Burnout and depression on clergy: a research paper. Eaglecrest Counseling Centre, Springfield, MO. Retrieved from: http://eaglecrestcounseling.com/2010/07/burnout-and
depression-on-clergy-a-research-paper/
Hayes, B., Bonner, A. & Pryor, J. (2010). Factors contributing to nurse job satisfaction in the hospital setting: A review of recent literature. Journal of Nursing Management, 18, 804-814.
doi:10.1111/j.1365-2834.2010.01131.x
Heikkilä, T. J., H. Hyppölä, J. Vänskä, T. Aine, H. Halila, S. Kajala & I. Virjo. (2015). Factors important In the choice of a medical career: A Finnish national study. BMC Medical Education, 15:169. DIO: 10.1186/s12909-015-0451-x
Heinen, M., Schoonhoven, L., Cruijsberg, J. & Achterberg, T. (2013). Resultaten van RN4Cast, een
Europese studie naar inzet en behoud van verpleegkundigen in Nederland en Europa. Nijmegen:
Radboud University Medical Cetre. Retrieved from: http://www.loov2020.nl/wp content/uploads/2014/02/rn4cast_eindrapportage_2013.pdf
Henstra, H. (2002). Geestelijke verzorging en de markt. Tijdschrift Geestelijke Verzorging, 5:25, 20-24.
Hout, E. J. Th., van. & Putters, K. (2004). De warden van de norm: Effecten ven economisering op het handelen van artsen en managers in de ziekenhuiszog. Economisering van zorg en beroepsethiek, 113-162. Retrieved from: https://www.ceg.nl/uploads/publicaties/economisering_deel_III.pdf Houten, D. van. (1997). Over de kwaliteit van geestelijke verzorging in zorginstellingen. In: Jorna, T. (red.). (1997). Door eenvoud verbonden. Over de theorie en de praktijk van het humanistisch
geestelijk raadswerk. Alphen aan den Rijn: Haasbeek.
Humanistisch Verbond. (2012). Beroepsstandaard Humanistisch geestelijke begeleiding: Zelf denken, samen doen. Retrieved from:http://www.humanistischverbond.nl/cms/files/beroepsstandaard.pdf Iliopoulou, K. K., While, A. E. (2010). Professional autonomy and job satisfaction: survey of critical Care nurses in mainland Greece. Journal of advanced nursing. 66:11. 2520–2531, DOI:
10.1111/j.1365-2648.2010.05424.x
Jorna, T. (red.). (1997). Door eenvoud verbonden. Over de theorie en de praktijk van het humanistisch
geestelijk raadswerk. Alphen aan den Rijn: Haasbeek.
Koch, S., Psoynova, R., Peach, B., Wetter, T. (2014). The perfectly motivated nurse and the others: Workplace and personal characteristics impact preference of nursing tasks. Journal of Nursing
Management, 22, 1054-1064. doi:10.1111/jonm.12083
Kooten, J-W., (2012). Geestelijke verzorger, geen rustige baan. Tijdschrift voor Bedrijfs- en
verzekeringsgeneeskunde, 20:6, 265.
Körver, S. (red.). (2014). In het oog in het hart. Geestelijke verzorging 2.1. Nijmegen: Valkhof Pres. Kvist, T., Mäntynen, R., Vehviläinen-Julkunen, K. (2013). Does Finnish hospital staff job satisfaction vary accros occupational groups? Health Services Research, 13:376. Retrieved from:
http://www.biomedcentral.com/1472-6963/13/376
Linley, A. & Joseph, S. (2007). Therapy work and therapists positive and negative well-being. Journal
of Social and Clinical Psychology, 26:3, 385–403, DIO: 10.1521/jscp.2007.26.3.385
Locke, E. A., & Taylor, M. S. (1990). Stress, coping, and the meaning of work. In: Brief, A. P., & Nord, W. R. (red), meanings of occupational work, Lexington: Lexington Books. 135-170.
Loonstra, B., Tomic, W. (2005). Werkdruk, zingeving en burn-out bij predikanten in orthdox gereformeerde kerken. Psyche en Geloof, 16:2, 66-81
Lu, H., & While, A. (2005). Job satisfaction among nurses: a literature review. International Journal of
Nursing Studies 42, 211-227. doi:10.1016/j.ijnurstu.2004.09.003
Malloy, D. C., Fahey-McCarthy, E., Murakami, M., Lee, Y., Choi, E., Hirose, E., Hadjistavropoulos, T. (2015). Finding meaning in work of nursing: an international study. Online Journal of Issues in
Nursing, 20:3, 1-1, DOI: 10.3912/OJIN.Vol20No03PPT02
Myhren, H., Ekeberg, O., Stokland, O. (2013). Job satisfaction and burnout among intensive care unit nurses and physicians. Critical Care Research and Practice, 13, DIO: 10.1155/2013/786176
Mooren, J. H. M. (2013). Zin: Inleidende teksten in de humanistische geestelijke begeleiding. Uitgeverij de Graaf.
Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. (2015). Kengetallen Nederlandse Ziekenhuizen 2013. Retrieved from:
https://nvzziekenhuizen.nl/_library/27775/Rapportage%20Kengetallen%202013%20definitief.pdf Norcross, J. C. & Farber, B. A. (2005). Choosing Psychotherapy as a Career: Beyond “I want to help people”. Journal of Clinical Psychology, 61:8, 939-943. DOI: 10.1002/jclp.20175
Ogresta, J., Rusac, S., Zorec, L. (2008). Relation between burnout syndrome and job satisdaction among mental health workers. Croation Medical Journal, 49:9, 364-374,
DIO:10.3325/cmj.2008.3.364
Pavlish, C. & Hunt, R. (2012). An exploratory study about meaningful work in acute care nursing. Nursing Forum, 47:2, 113-122. DIO:10.1111/j.1744-6198.2012.00261.x
Praag, v. J. P. (1953). Geestelijke verzorging op humanistische grondslag. In: P. Derkx (red.) (2009). J.
P. van Praag: over geestelijke weerbaarheid van humanisten. Breda: Uitgeverij Papieren Tijger.
Praag, van. J. (1978). Raadswerk / Zingeving en levensgevoel. In: . In: P. Derkx (red.) (2009). J.
P. van Praag: over geestelijke weerbaarheid van humanisten. Breda: Uitgeverij Papieren Tijger.
Plum, R. & Wildt, K. de (2015). Vrijplaats ja, marge nee. Tijdschrift geestelijke verzorging, 18:77, p.43. Raad voor de Volksgezondheid & Zorg. (2011). Ziekenhuislandschap 20/20: Niemandsland of
Droomland? Retrieved from:
http://www.raadrvs.nl/uploads/docs/Webversie_ziekenhuislandschap.pdf
Rebel, J. J. (2009). De geestelijke verzorging in de veranderende zorg. In J. Doolaard (red.), Nieuw
handboek geestelijke verzorging. Kampen: KOK.
Rosso, B. D., Dekas, K. H. & Wresniewski, A. (2010). On the meaning of work: a theoretical
integration an review. In: Kramer, R. M. & Staw, B. M. Eds. Research in Organisational Behaviour, 30, 91-127. Retrieved from:
http://faculty.som.yale.edu/amywrzesniewski/documents/Onthemeaningofwork
Roy, A., Oenema, D., Neijmeijer, L., Hutschemaekers, G., (1997). Beroep: geestelijk verzorger. Een
verkennend onderzoek naar persoon, werk en werkplek van geestelijk verzorgers in de gezondheidzorg. Utrecht: Trimbos-instituut.
Schaufeli, W., Leiter, M., & Maslach, C. (2008). Burnout: 35 years of research and practice. Career
Shanafelt, T. (2009). Enhancing meaning in work: A prescription for preventing physician burnout and promoting patient-centered care. Journal of American Medical Association, 302:12, Retrieved from: http://jama.jamanetwork.com/
Staa, A. van., & Evers, J, (2010). ‘Thick analysis’: strategie om de kwaliteit van kwalitatieve data analyse te verhogen. KWALON, 43:1, 5-12. Retrieved from: http://repub.eur.nl/pub/23133/ Slob, M., Markx, S., Ensie, R. (red.). (2010). Eigentijds Humanisme. Humanistisch Verbond. Retrieved from: http://www.humanistischverbond.nl/doc/actueel/eigentijdshumanisme.pdf Spagaat tussen Verzakelijking Zorg en Werkdruk. (2013). Retrieved from:
http://www.penoactueel.nl/Arbo/Algemeen/2013/8/Spagaat-tussen-verzakelijking-zorg-en werkdruk-1332704W/
Toode, K., P. Routaslo, M. Helminen & T. Suominen (2014). Hospital nurses’ individual priorities, internal psychological states and work motivation. International Nursing Review, 61:3, 361-370. DOI:10.1111/inr.12122
Toode, K. (2015). Nurses’ work motivation: Essence and associations (Doctoral dissertation: University of Tampere) Retrieved from:
http://www.rahvatervis.ut.ee/bitstream/1/6124/1/Toode2015.pdf
Tourangeau, A. E., Cummings G.., Cranley, L. A.n Ferron, E . M. & Harvey, S., (2010). Determinants of hospital nurse intention to remain employed: Broadening our understanding. Journal of Advanced
Nursing. 66: 11, 22–32, doi: 10.1111/j.1365-2648.2009.05190.x
Universiteit voor Humanistiek. (z.j.). Onderzoek aan de UvH. Geraadpleeg op 5 april 2016, op www.uvh.nl/onderzoek
Unruh, L. & Zhang, N. (2014). Newly licensed registered nurse job turnover and turnover intent. Journal of nurses in Professional Development, 30:5. doi:10.1097/NND.0000000000000079 Usher, K., West, C., MacManus, M., Waqa, S., Stewart, L., Henry, R., Lindsay, D., Conaglen, J., Hall, J., McAuliffe, M., Redman-MacLaren, M. (2013). Motivations to nurse: An exploration of what motivates students in Pacific Island countries to enter nursing. International Journal of Nursing
Practice, 19: 447-454, DOI: 10.111/ijn.12095
Utriainen, K. & Kyngäs, H. (2009). Hospital nurses’ job satisfaction: A literature review. Journal of
Nursing Management. 18:8. DOI:10.1111/j.1365-2834.2009.01028.x.
Vandermeulen, L. (2014). ‘Ligduur blijft dalen’. In: Zorgvisie Executive. April 2014. Retrieved from: http://www.zorgvisie.nl/PageFiles/80855/ZVexecutive_2014-08.pdf.PDF
Verhoeven, J. (2014). Wat is onderzoek? Praktijkboek voor methoden en technieken. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers.
verzorger. Retrieved from:
https://www.yumpu.com/nl/document/view/20156646/definitieve-versie-beroepsstandaard-vgvz http://www.vgvz.nl/userfiles/files/Algemene_teksten_website/beroepsstandaard
Vereniging Nederlandse Ziekenhuizen. (2015). Kengetallen Nederlandse Ziekenhuizen 2013, Utrecht: Stichting Dutch Hospital Data. Retrieved from: https://www.nvz
ziekenhuizen.nl/_library/27775/Rapportage%20Kengetallen%202013%20definitief.pdf Vereniging voor Geestelijk Verzorgers in de Zorg. (2010, 2015). Beroepsstandaard geestelijk verzorger. Retrieved from:
https://www.yumpu.com/nl/document/view/20156646/definitieve-versie-beroepsstandaard-vgvz http://www.vgvz.nl/userfiles/files/Algemene_teksten_website/beroepsstandaard
Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland. (2015). Beroepscode van Verpleegkundigen en
Verzorgenden. Leidraad voor je handelen als professional. Retrieved from:
http://www.nursing.nl/PageFiles/13935/001_1420709885774.pdf
Verpleegkundigen & Verzorgenden 2020. (2015). Beroepsprofiel verpleegkundige. Verpleegkundigen & Verzorgenden 2020 Deel 3. Retrieved from: http://www.venvn.nl/Portals/1/Nieuws/Ouder %20dan%202010/3_profiel%20verpleegkundige_def.pdf
Zwierten, M. van., & Willems, D. (2004). Waardering van kwalitatief onderzoek. Huisarts en
wetenschap, 47:13, 38-43.
Zyga, S., Mitrousi S.,Alikari, V., Sachlas, A., Stathoulis, J., Fradelos E., Panoutsopoulos, G., & Maria, L. (2016). Assessing factors that affect coping strategies among nursing personnel. Mater Sociomed, 28:2, 146-150. DOI:10.5455/msm.2016.28.146-150
Bijlagen
Bijlage 1: Topiclist
Beginvraag:
Kan je mij vertellen over een ervaring waarin jij jouw werk als zinvol ervaarde?
Vervolg vraag: Kan je vertellen waarin hierin precies de zin zit voor jou in je werk?
Topics:
- deelgebied van het zelf - deelgebied van de ander - deelgebied van de context